ΖΥΛ ΜΙΣΛΕ (Jules Michelet): «Η Μάγισσα»

Διαβάζοντας σήμερα τη Μάγισσα (La Sorcière, 1862), και ιδιαίτερα το πρώτο μέρος του έργου, έχουμε συχνά την αίσθηση ότι πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Ο Μισλέ υιοθετεί τη μέθοδο του πανεπόπτη αφηγητή, ο οποίος δεν περιγράφει μόνο τις πράξεις των ιστορικών υποκειμένων αλλά εισχωρεί στον ψυχισμό τους, τα συναισθήματά τους, τις μύχιες σκέψεις, τις επιθυμίες και τους φόβους τους – δημιουργεί, με τα υλικά του ιστορικού, μυθιστορηματικούς ήρωες και ηρωίδες.

Η Μάγισσα γράφεται την περίοδο που ο Μισλέ έχει ριζοσπαστικοποιηθεί πολιτικά και έχει απομακρυνθεί ιδεολογικά από τους εκκλησιαστικούς θεσμούς και τα χριστιανικά ιδεώδη. Το έργο διαδραματίζεται σ’ έναν οπισθοδρομικό, μελαγχολικό και πληκτικό Μεσαίωνα και εγγράφεται στο ρεύμα της γαλλικής ρομαντικής ιστοριογραφίας, που κυρίαρχο στοιχείο της είναι η ιδιαίτερη συναισθηματική και ιδεολογική εμπλοκή του ιστορικού με το παρελθόν και τους κατοίκους του.

Σήμερα που η ιστοριογραφία για τη μαγεία και το κυνήγι των μαγισσών γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη διεθνώς και που η σύγχρονη φεμινιστική ενασχόληση με τις μάγισσες και τις ιστορίες τους παραμένει ζωντανή, η αναδρομή στην πρώιμη ανάγνωση του Μισλέ φωτίζει το ευρύ φάσμα των προσεγγίσεων ενός αποτρόπαιου ιστορικού γεγονότος που εξακολουθεί να στοιχειώνει το συλλογικό φαντασιακό του δυτικού κόσμου, έχοντας εμπνεύσει ιστοριογράφους, κινήματα, αλλά και τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο.

Ο JULES MICHELET (1798-1874), από τις σημαντικότερες μορφές της γαλλικής ιστοριογραφίας του 19ου αιώνα, εργάστηκε στα Εθνικά Αρχεία της Γαλλίας και δίδαξε στο Collège de France, για να πέσει, αργότερα, σε πολιτική δυσμένεια και να χάσει όλα τα δημόσια αξιώματά του το 1852. Πολυγραφότατος, άφησε, μεταξύ άλλων, μια εξάτομη Ιστορία της Γαλλίας (1833-1844) και μια επτάτομη Ιστορία της [Γαλλικής] Επανάστασης (1847-1853).

Η ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΛΕΤΗ είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και οι δημοσιεύσεις της καλύπτουν την ευρωπαϊκή ιστορία, με έμφαση στον πρώιμο νεότερο ιταλικό και αγγλικό χώρο, την ιστορία της βενετικής αυτοκρατορίας, την ιστορία του φύλου και την ιστοριογραφία.