Περιμένει την κάλπη και παραδίδει τα ηνία

«Θα παραμείνω θεσμικός εγγυητής της εφαρμογής του Συντάγματος και θα προχωρήσουν οι διαδικασίες που προβλέπει το Σύνταγμα. Η χώρα έχει και Σύνταγμα και διαδικασίες». Η δήλωση του Αλέξη Τσίπρα, για το ενδεχόμενο να υπερισχύσει το «ΝAI» στο δημοψήφισμα της Κυριακής, περιγράφει το σκηνικό που θα διαμορφωθεί στη χώρα από το ξημέρωμα της Δευτέρας.

 

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

 

Σε ένα νέο πολιτικό σκηνικό από το πρωί της Δευτέρας και πάντα με τις τράπεζες κλειστές τουλάχιστον μέχρι να επιτευχθεί συμφωνία, περνά η χώρα. Το δημοψήφισμα, όποιο αποτέλεσμα και να φέρει, υποχρεώνει την κυβέρνηση να δρομολογήσει τις εξελίξεις αναλαμβάνοντας όλο το πολιτικό κόστος των πρωτοβουλιών της που μας οδήγησαν έως εδώ.

Όλες οι εκτιμήσεις δείχνουν πως σε κάθε περίπτωση ο δρόμος του Αλέξη Τσίπρα πλέον θα είναι σύντομος και θα οδηγεί σε παραίτησή του. Είτε με το «ΝΑΙ» είτε με το «ΟΧΙ».

Ασφαλείς πληροφορίες της «Α» θέλουν τον πρωθυπουργό να έχει ήδη αποφασίσει και ποιοι θα τον διαδεχθούν ως επικεφαλής σε μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας με τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ και με ορίζοντα τουλάχιστον δύο μηνών. Πιο αναλυτικά τώρα, στο κυβερνητικό στρατόπεδο έχουν αποφασίσει τη Δευτέρα το πρωί ελληνική αποστολή να βρίσκεται στις Βρυξέλλες. Με την προϋπόθεση πως στο δημοψήφισμα θα υπερισχύσει το «όχι». Στόχος είναι μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα να κλείσει μια καταρχήν συμφωνία, η οποία θα υπογραφεί από την ελληνική πλευρά χωρίς να περάσει από τη Βουλή. Αυτό για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες. Όπως εξηγεί κυβερνητικός παράγοντας στην «Α», «από τη Βουλή θα περάσουν όλοι οι απαραίτητοι εφαρμοστικοί νόμοι, οπότε και όλα τα κόμματα τότε θα έχουν την ευκαιρία να τοποθετηθούν».

Βάση της νέας διαπραγμάτευσης από την πλευρά της Ελλάδας θα είναι η τελευταία πρόταση της κυβέρνησης ελαφρώς βελτιωμένη και με απαραίτητη προϋπόθεση τη σαφή δέσμευση για το χρέος.

Η εκτίμηση που υπάρχει στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι πως οι δανειστές θα κάνουν βήματα υποχώρησης, εκτιμώντας πως ναι μεν η Ελλάδα είναι ήδη στο χείλος της καταστροφής, αλλά και η Ε.Ε. έχει σηκώσει τεράστιο οικονομικό βάρος την τελευταία εβδομάδα για να περιορίσει τις απώλειες των αγορών. «Μια συμφωνία με προοπτική είναι επωφελής για όλους. Θα επιτρέψει στην Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της μακροπρόθεσμα και στην Ευρώπη να ασχοληθεί με την ανάπτυξη της χωρίς εμπόδια», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

 

Η πρόταση για το χρέος

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο έχει ήδη αποφασιστεί να μην επιμείνουν στην άμεση διαγραφή του χρέους (που πλέον συστήνει το ΔΝΤ ευθέως και μάλιστα προτείνει αυτό να είναι τα περίπου 50 δισ. ευρώ που βρίσκονται στην ΕΚΤ) αλλά πάγωμα. Η ιδέα είναι να εξυπηρετείται κανονικά χρέος περίπου 30%, ενώ το υπόλοιπο 70% να αρχίσει να εξυπηρετείται μόλις η χώρα πετύχει ρυθμούς ανάπτυξη 3% και πάνω.

Εύκολα γίνεται αντιληπτό πως ειδικά μετά τις τελευταίες εξελίξεις όπου τα πλέον αισιόδοξα σενάρια θέλουν το έτος να κλείνει με ύφεση τουλάχιστον 4%, το χρονικό διάστημα που θα απαιτηθεί για κάτι τέτοιο θα είναι σημαντικό, ενώ την ίδια ώρα οι δανειστές θα κληθούν να ενισχύσουν εκ νέου τη χώρα με νέα κονδύλια. Πρόκειται όμως επί της ουσίας για τα ποσά που προβλέπονταν στην πρόταση των δανειστών και τα οποία θα κατευθύνονταν απευθείας για την πληρωμή υποχρεώσεων της χώρας.

Κυβερνητικοί παράγοντες δεν αποκλείουν φυσικά το ενδεχόμενο να μην επιτευχθεί συμφωνία, καθώς πολύ πιθανόν οι δανειστές –κρίνοντας και από τις δηλώσεις της τελευταίας τουλάχιστον εβδομάδας– να κρατήσουν σκληρή στάση.

Σε αυτή την περίπτωση ο Αλέξης Τσίπρας θα παραιτηθεί πριν από τα τέλη της επόμενης εβδομάδας ή στις αρχές της μεθεπόμενης, ώστε με τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση ειδικού σκοπού η οποία θα προχωρήσει άμεσα σε συμφωνία με τους όρους… των δανειστών.

 

Η νίκη του «ναι»

Εφόσον οι κάλπες της Κυριακής… γεννήσουν το «ΝΑΙ», οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες και θα ξεκινήσουν την ίδια κιόλας ημέρα. Στον ΣΥΡΙΖΑ έχει αποφασιστεί πως δεν είναι δυνατόν η παρούσα κυβέρνηση να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις, καθώς δεν θα έχει τη στήριξη του λαού. Επιπλέον, όπως εξηγούσε κορυφαίο στέλεχος της Κουμουνδούρου στην «Α», «αν η οδυνηρή συμφωνία φέρει την υπογραφή του Αλέξη, τότε προδίδουμε όλες τις αρχές μας αλλά και τους πολιτικούς μας φίλους διεθνώς. Η συμφωνία αυτή θα είναι αντίθετη με ό,τι πρεσβεύουμε και απλά θα βάλουμε την ταφόπλακα στην ελληνική Αριστερά».

Ο Αλέξης Τσίπρας, οπότε, θα παραιτηθεί το αργότερο μέχρι το πρωί της Δευτέρας και θα προτείνει τον νέο πρωθυπουργό που θα σχηματίσει κυβέρνηση ειδικού σκοπού με τη συμμετοχή και του ΣΥΡΙΖΑ, μιας και το κόμμα είναι υποχρεωμένο να υλοποιήσει την απόφαση του λαού όπως θα προκύψει από την έκβαση του δημοψηφίσματος.

Επί της ουσίας είναι το σχέδιο που έχουν ρίξει στο τραπέζι τόσο ο Αντώνης Σαμαράς όσο και ο Σταύρος Θεοδωράκης, τα κόμματα των οποίων όλα δείχνουν πως θα συμμετάσχουν στη νέα κυβέρνηση. Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας έχει ήδη αναφερθεί σε κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας δίχως τη συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα, αλλά ούτε και του ίδιου, ενώ ο πρόεδρος του Ποταμιού αν και έχει κάνει σαφές πως ο πρωθυπουργός πρέπει να παραμείνει στη θέση του έχει ξεκαθαρίσει πως ο Αλ. Τσίπρας έχει την πρωτοβουλία κινήσεων.

Το μόνο πρόβλημα που υπάρχει σε αυτή την περίπτωση είναι το πρόσωπο που θα ηγηθεί της νέας κυβέρνησης. Και το δίλημμα είναι μεταξύ ενός πολιτικού ή ενός τεχνοκράτη. Αν και ήδη έχει συζητηθεί και η περίπτωση του Γιάννη Δραγασάκη, υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ που καθιστούν αυτό το σενάριο το λιγότερο πιθανό.

 

Τα δύο πρόσωπα

Στο παρασκήνιο ολοένα και φουντώνουν οι φήμες που θέλουν τον Αλέξη Τσίπρα να προτείνει ως πρωθυπουργό της κυβέρνησης ειδικού σκοπού τον Κώστα Καραμανλή. Οι σχέσεις των δύο ανδρών είναι καλές, ενώ ακόμα και η επιλογή του Προκόπη Παυλόπουλου για την Προεδρεία της Δημοκρατίας έγινε λόγω της σχέσης αυτής.

Ακόμα και ο πρώην πρωθυπουργός, στο διάγγελμά του υπέρ του «ναι» μετά από έξι χρόνια σιωπής, επεχείρησε να φανεί ενωτικός και υπερκομματικός. Σημείωσε πως «το τελευταίο που επιθυμώ είναι να εμπλακώ σε κομματικούς ανταγωνισμούς και διαμάχες. Αισθάνομαι όμως την υποχρέωση να σας πω, όπως πάντα, την αλήθεια», ενώ στήριξε και την κυβερνητική επιλογή του δημοψηφίσματος υποστηρίζοντας έμμεσα πως το ερώτημα είναι σαφές αλλά η ερμηνεία του επικίνδυνη: «Η επικράτηση του “όχι” θα ερμηνευθεί από όλους, σε όλον τον κόσμο, ως επιλογή αποχώρησης από την καρδιά της Ευρώπης. Θα είναι το πρώτο βήμα προς την έξοδο».

Αν και ο Κ. Καραμανλής έχει ταυτιστεί για πολλούς με το πλέον κρίσιμο πρόσωπο της τελευταίας περιόδου, μιας και επί της δικής του πρωθυπουργίας ξεκίνησαν τα προβλήματα της χώρας, γεγονός που δημόσια ο ίδιος τότε είχε αποδεχθεί, παρ’ όλα αυτά εκτιμάται πως μπορεί να λειτουργήσει ενωτικά και κυρίως να κάτσει στο ίδιο τραπέζι με τους Ευρωπαίους εταίρους μιλώντας την ίδια γλώσσα. Αυτό μάλιστα εκτιμάται πως θα μετριάσει και τις αντιδράσεις από πλευράς ΠΑΣΟΚ, επιτρέποντας τη δημιουργία μεγάλου κομματικού συνασπισμού.

Η εναλλακτική του Αλέξη Τσίπρα είναι ο Γ. Προβόπουλος. Ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης είναι ένα πρόσωπο που έχει χρεωθεί αρκετά, αλλά την ίδια ώρα δεν είναι και ο πλέον επιθυμητός για το ευρωπαϊκό περιβάλλον. Αυτό θα επιτρέψει στον ΣΥΡΙΖΑ να υποστηρίξει πως επιλέγει κάποιον που δεν θα πάει για να παραδοθεί, αλλά χρησιμοποιώντας τα ίδια τα όπλα των δανειστών να πιέσει για μια καλύτερη λύση στα πλαίσια όμως της πρότασης της τρόικας.

Την ίδια ώρα στο εσωτερικό της χώρας δύσκολα κάποιο από τα κόμματα που θα πρέπει να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση θα εκφράσουν αντιρρήσεις.

Μόνο που μέχρι αυτήν τη στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει λάβει θετική απάντηση από κανέναν από τους δύο και, όπως όλα δείχνουν, οι «διαπραγματεύσεις» συνεχίζονται.

 

«Φύγε για να δώσουμε πρόγραμμα»

 

Έτοιμοι να διαπραγματευθούν με νέα κυβέρνηση εμφανίζονται οι δανειστές, αποκλείοντας αυτήν τη στιγμή κάθε περίπτωση συζήτησης με τον Αλέξη Τσίπρα ο οποίος έχει αναδειχθεί σε persona non grata.

Αυτό σύμφωνα με το Reuters, το οποίο σημειώνει πως οι δανειστές της Ευρωζώνης έχουν δύο θέματα να διαχειριστούν ως προς τη διαγραφή του ελληνικού χρέους. Το συνδέουν άμεσα σε μεταρρυθμίσεις, ενώ παράλληλα φοβούνται πως αν το κάνουν για την Ελλάδα, τότε αυτομάτως θα ζητήσουν κάτι ανάλογο η Ιρλανδία και η Πορτογαλία. Γι’ αυτό, μέχρι τώρα, το μόνο που έχουν πράξει δημοσίως είναι να μεγαλώσουν τους χρόνους ωρίμανσής του και να κατεβάσουν τα επιτόκια.

Αν προσφέρουν στον Τσίπρα μια «αντικανονική» διαγραφή χρέους, τη στιγμή που εκείνος είναι αντίθετος με τις μεταρρυθμίσεις, τότε θα είναι σαν να τον βοηθούν να παραμείνει ακλόνητος στη θέση του, ενώ παράλληλα θα δημιουργούνταν και μια ηθική απειλή. Αν, όμως, επικρατήσει το «Ναι» στο δημοψήφισμα, τότε το κενό που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και τους δανειστές θα μειωθεί σημαντικά. Μόνο που δεν θα το καρπωθεί ο Τσίπρας, καθώς, στο μεταξύ, θα έχει παραιτηθεί.

Την ίδια ώρα, ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ χαρακτηρίζει την Ελλάδα «ειδική περίπτωση».

«Η Ελλάδα είναι ειδική περίπτωση, με ιδιαίτερα δύσκολα θέματα και περίπλοκα προβλήματα, τα οποία πάνε πολύ πίσω στον χρόνο», δήλωσε, ενώ σε ό,τι αφορά τον ρόλο του ΔΝΤ στα προγράμματα διάσωσης σημείωσε ότι η γενική πεποίθηση της γερμανικής κυβέρνησης παραμένει ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ είναι σωστή.

Σε ό,τι αφορά ενδεχόμενη διαπραγμάτευση για τρίτο πακέτο βοήθειας, ο εκπρόσωπος της καγκελαρίου επεσήμανε ότι υπάρχει από γερμανικής πλευράς η διάθεση για συνομιλίες, υπενθυμίζοντας τη φράση της ότι «η πόρτα παραμένει ανοιχτή» και επεσήμανε ότι θα πρέπει να περιμένουμε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αλλά και το εάν θα υπάρξει αίτημα της Ελλάδας. Διευκρίνισε δε ότι πλέον δεν βρισκόμαστε στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος, αλλά στη βάση του ESM.

Αναφερόμενος στη χθεσινή έκθεση του ΔΝΤ, που κάνει λόγο για την ανάγκη απομείωσης του ελληνικού χρέους, μίλησε για κανονική διαδικασία του ΔΝΤ, όπως έγινε και τον Απρίλιο, και παραδέχθηκε ότι η κατάσταση στην Ελλάδα έχει πράγματι επιδεινωθεί, αποδίδοντας την ευθύνη στην ελληνική κυβέρνηση. Τόνισε πάντως ότι αυτό δεν σημαίνει ότι είναι οπωσδήποτε αναγκαίο ένα νέο «κούρεμα».