Απαράδεκτες καθυστερήσεις στη χορήγηση ή ανανέωση επιδομάτων αναπηρίας

Ερώτηση προς τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας κ. Ιωάννη Βρούτση με θέμα «Διαδικασίες αξιολόγησης ατόμων με αναπηρία από τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας», κατέθεσαν την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2014, 41 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, μεταξύ των οποίων και ο βουλευτής Χανίων κ. Κυριάκος Βιρβιδάκης.

Στην ερώτησή τους οι βουλευτές αναφέρουν:

«Κύριε Υπουργέ,

Τόσο εγώ όσο και πολλοί άλλοι συνάδελφοι γινόμαστε σχεδόν καθημερινά αποδέκτες καταγγελιών και εκκλήσεων για βοήθεια από άτομα με αναπηρία και συγγενείς τους, οι οποίες αφορούν την απαράδεκτη χρονοβόρα διαδικασία που απαιτείται για τη χορήγηση ή ανανέωση επιδομάτων που δικαιούνται από τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ).

Ο χρόνος που απαιτείται από την έναρξη της διαδικασίας μέχρι τη χορήγηση του όποιου βοηθήματος ξεπερνά το ένα έτος. Μόνο για την κατάθεση της σχετικής αίτησης από το δικαιούχο χρειάζονται τουλάχιστον δύο μήνες. Στη συνέχεια, η ημερομηνία εξέτασης από την υγειονομική επιτροπή ορίζεται έπειτα από αρκετούς μήνες – διάστημα το οποίο επιμηκύνεται εάν πρόκειται για παθήσεις που εμπίπτουν σε κάποιες ειδικότητες με μεγάλο φόρτο, όπως η νευρολογική.

Θα ήθελα δε να επισημάνω ότι, εάν παρέλθουν περισσότεροι από τέσσερις μήνες από τη στιγμή κατάθεσης της αίτησης μέχρι την εξέταση από την Επιτροπή, σε πολλές περιπτώσεις ο δικαιούχος χρειάζεται να προσκομίσει νέο παραπεμπτικό, γνωματεύσεις ή εξετάσεις, διαδικασία η οποία έχει κόστος σε χρόνο και σε χρήμα, τόσο για τον δικαιούχο, όσο και για τα ταμεία.

Βεβαίως, εάν χρειαστεί και δευτεροβάθμια επιτροπή, ο χρόνος αναμονής αυξάνεται και, δυστυχώς, ο Γολγοθάς δεν τελειώνει εκεί. Από τη λήψη της απόφασης, μέχρι τη γνωστοποίησή της στον ενδιαφερόμενο, την κοινοποίησή της στο αντίστοιχο ταμείο και την τελική πληρωμή μεσολαβούν και πάλι αρκετοί μήνες. Τελικά, κατά μέσο όρο, οι δικαιούχοι χρειάζεται να περιμένουν το λιγότερο ένα χρόνο για να λάβουν το όποιο βοήθημα δικαιούνται.

Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο τραγική όταν υπάρχει αίτημα για κατ’ οίκον εξέταση. Δικαιούχοι που δεν μπορούν ή δεν πρέπει να μετακινηθούν, είτε περιμένουν μήνες για την εξέταση, χάνοντας στο μεταξύ όλες τις παροχές που δικαιούνται, είτε αναγκάζονται να μετακινηθούν. Βαριά περιστατικά, με κίνδυνο για τη ζωή τους, με απίστευτα έξοδα και ταλαιπωρίες για τις οικογένειες, αναγκάζονται να παρουσιαστούν αυτοπροσώπως στην επιτροπή.

Δυστυχώς, όλες οι παραπάνω διαδικασίες επαναλαμβάνονται κάθε ένα ή δυο χρόνια ακόμα και για ανθρώπους με μη αναστρέψιμες παθήσεις. Γνωρίζω ότι η κατάρτιση του σχετικού πίνακα έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια, πλην όμως εξακολουθεί να μην έχει θεσμοθετηθεί διαδικασία για την εφάπαξ χορήγηση σε αυτούς τους ανθρώπους όλων των επιδομάτων που δικαιούνται επ’ αόριστον. Οι σημερινές γραφειοκρατικές διαδικασίες σε αυτές τις περιπτώσεις είναι περιττές, και το μόνο που κάνουν είναι να προκαλούν ταλαιπωρία και κόστη στα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους. Θεωρώ ότι για τέτοιες περιπτώσεις που εντάσσονται στον σχετικό πίνακα και για τις οποίες υπάρχουν ήδη γνωματεύσεις ΚΕΠΑ, θα έπρεπε να αρκεί μία αίτηση του δικαιούχου ώστε να λαμβάνει τα βοηθήματα εφ’ όρου ζωής. Σε νέα περιστατικά, η προσκόμιση και εξέταση των σχετικών δικαιολογητικών θα πρέπει να γίνεται εφάπαξ.

Όλα τα παραπάνω, πέρα από την προφανή ταλαιπωρία και τα έξοδα που συνεπάγονται, σημαίνουν ότι τα άτομα με αναπηρία στερούνται την οικονομική ενίσχυση της πολιτείας, την οποία και δικαιούνται και χρειάζονται. Μετά τη λήξη της τελευταίας, τέταρτης παράτασης, στις 30 Απριλίου 2014, για τη συνέχιση χορήγησης συντάξεων, επιδομάτων και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, κατά το χρόνο αναμονής εξέτασης των φακέλων τους από τα ΚΕΠΑ, χιλιάδες άτομα με αναπηρία είναι επί ξύλου κρεμάμενα, χωρίς καμία δική τους υπαιτιότητα. Επισημαίνω δε ότι, όσο καθυστερούν οι γνωματεύσεις, οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να επωφεληθούν ούτε από άλλα βοηθήματα, όπως το κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ και οι φοροαπαλλαγές και εκπτώσεις που δικαιούνται.

Επειδή οι λίστες αναμονής για την πιστοποίηση αναπηρίας είναι τεράστιες (τον Φεβρουάριο του 2014 υπήρχαν, σύμφωνα με την Ε.Σ.ΑμεΑ, 85.000 εκκρεμείς αιτήσεις), θεωρώ εκ των ουκ άνευ την ανανέωση της παράτασης τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.»

Πλην όμως, επειδή οι αλλεπάλληλες παρατάσεις δεν λύνουν το πρόβλημα της εύρυθμης λειτουργίας των ΚΕΠΑ, οι βουλευτές ερωτούν τον Υπουργό:

«1. Τι χρονοδιάγραμμα υπάρχει για τη διαδικασία της επ’ αόριστον ισχύος των γνωματεύσεων ΚΕΠΑ, που αφορούν σε αναπηρίες ή παθήσεις, οι οποίες έχουν ενταχθεί στον σχετικό πίνακα των 43 μη αναστρέψιμων αναπηριών/παθήσεων, διαδικασία η οποία και τους δικαιούχους θα απαλλάξει από περιττή ταλαιπωρία και θα αποσυμφορήσει τα ΚΕΠΑ;

2. Προτίθεστε να λάβετε υπόψη σας τις προτάσεις των Σωματείων ΑμεΑ για την ένταξη στον σχετικό πίνακα πρόσθετων κατηγοριών αναπηρίας/χρόνιων/σπάνιων παθήσεων;
3. Πώς προτίθεστε να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα των κατ’ οίκον εξετάσεων, για άτομα τα οποία δεν μπορούν ή δεν πρέπει να μετακινηθούν, τόσο αναφορικά με το χρόνο διεξαγωγής των εξετάσεων όσο και αναφορικά με τα έξοδα μετακίνησης, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για δευτεροβάθμια Επιτροπή;
4. Πώς προτίθεστε να αντιμετωπίσετε τις ελλείψεις που παρουσιάζονται στο διοικητικό και ιατρικό προσωπικό των ΚΕΠΑ, προκειμένου να εξυπηρετούν ταχύτερα και καλύτερα τους δικαιούχους; Υπάρχει πλάνο για την αύξηση του αριθμού των υπηρεσιών ΚΕΠΑ, τόσο για την υποδοχή αιτήσεων, όσο και για τη λειτουργία υγειονομικών Επιτροπών, ιδιαίτερα σε δυσπρόσιτες περιοχές;
5. Προτίθεστε να δώσετε νέα παράταση, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους, για τη συνέχιση χορήγησης συντάξεων, επιδομάτων και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, κατά το χρόνο αναμονής εξέτασης των εκκρεμών φακέλων;»