Καυτή πατάτα το ελληνικό χρέος

Μπορεί η χώρα μας να βρίσκεται στο επίκεντρο λόγω του χρέους της, αλλά και στο πως θα καταστεί βιώσιμο, όμως η κυβέρνηση δεν δείχνει να θέλει να λάβει μέρος σε αυτή τη συζήτηση. Απλά περιμένει εάν αποκρυπτογραφήσουμε τις δηλώσεις που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα.
Ο πρωθυπουργός τις τελευταίες ημέρες τονίζει συνεχώς στους συνομιλητές του, ότι «εμείς δεν εμπλεκόμαστε στην αναμέτρηση και μην μιλάτε για το χρέος».Τα μηνύματα που υπάρχουν δεν είναι θετικά, καθώς η κυβέρνηση, είδε το χρέος να ξεπερνά τα 321 δις ευρώ, αν και ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, είπε ότι είναι παροδικό (!), ενώ απ’ ότι φαίνεται το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής δεν βγαίνει.

Το Μέγαρο Μαξίμου δεν θέλει να μπει στη μέση μιας διεθνούς σύγκρουσης ΔΝΤ-Βερολίνου για το δημόσιο χρέος και απλά ελπίζει σε αλλαγή στάσης της Γερμανίας, μετά τις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός θα επιχειρήσει να διαγνώσει τη στρατηγική του ΔΝΤ στο δεύτερο ταξίδι που θα κάνει στις ΗΠΑ την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου. Εκτός από την παρουσία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ενδέχεται να συναντηθεί και να συνομιλήσει με την Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ. Ο Αντ. Σαμαράς ευελπιστεί στην στήριξη της αμερικανικής ηγεσίας που έχει σημαντική επιρροή στο ΔΝΤ, ενώ έχει λάβει διαβεβαιώσεις από τον Μπαράκ Ομπάμα στην πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ, ότι η Ελλάδα θα υποστηριχθεί για να βγει στις αγορές το 2014.

Η κατάσταση είναι οριακή και κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει τι θα γίνει, ενώ πάνω από το Μέγαρο Μαξίμου πλανάται σαν φάντασμα ένα νέο μνημόνιο. Η βοήθεια που θα χρειαστεί η Ελλάδα λένε ότι αγγίζει τα 10 δισ. ευρώ και όλα είναι ανοικτά για το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων. Όλα, όπως λένε οι πιστωτές θα εξαρτηθούν από την ελληνική κυβέρνηση και κατά πόσο αυτή θα υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της. Κανείς δεν συζητά τα λάθη που παραδέχεται για μια ακόμη φορά το ΔΝΤ που έπεσε έξω σε όλες του τις εκτιμήσεις. Αυτό ακριβώς το λάθος του ΔΝΤ αναμένουν ορισμένοι βασικοί υπουργοί ότι θα το θέσει ο Πρωθυπουργός στη συνάντηση που θα έχει με την Λαγκάρντ. Τα εναλλακτικά σενάρια για το χρέος, ενδέχεται να τεθούν στο τραπέζι, εάν τελικά η Αθήνα αποφασίσει να μπει ενεργά στο παιχνίδι, διότι μέχρι στιγμής είναι στην άκρη, ακολουθώντας μια στρατηγική για να μην καεί…!

Η απελευθέρωση

Την «απελευθέρωση» από «την τρόικα και τα μνημόνιά της» είχαν σχεδιάσει στο Μαξίμου ως κεντρική ιδέα της φθινοπωρινής επικοινωνιακής καμπάνιας συνολικά της κυβέρνησης και ειδικά του πρωθυπουργού. Ο οποίος, με αφορμή και την «παραδοσιακή» ομιλία του στα εγκαίνια της ΔΕΘ, θα ανέλυε την οικονομική κατάσταση με τρόπο ώστε να γίνει κατανοητό πως η χώρα βρίσκεται στην τελική ευθεία προς την υλοποίηση του δανειακού προγράμματος –δηλαδή στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος που θα μας οδηγήσει στο τέλος των μνημονίων.

Όπως λέει στενός συνεργάτης του, ο Αντώνης Σαμαράς λάνσαρε τη λέξη «απελευθέρωση» στις επίσημες δηλώσεις που έκανε μετά τη συνάντησή του με τον Ιταλό πρωθυπουργό Ερνέστο Λέττα στα τέλη Ιουλίου, ακριβώς για να δρομολογήσει αυτή την πολιτική και επικοινωνιακή αντεπίθεση. «Εδώ βρίσκεται και η μεγαλύτερη ανάγκη «απελευθερωσής» μας, να φτάσουμε δηλαδή στον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος», είχε πει.
Το άσχημο είναι, ότι εάν τελικά χρειαστεί και νέο δάνειο για να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό, τότε ο σχεδιασμός ενδέχεται να τροποποιηθεί. Κι αυτό διότι γίνεται αντιληπτό, ότι δεν μπορεί να προβληθεί… λευτεριά από τα μνημόνια με άλλο ένα μνημόνιο επί θύραις.

Ως εκ τούτου, το κυβερνητικό επιτελείο συνολικά και το οικονομικό ειδικότερα, επιχειρούν να διαχωρίσουν το νέο δάνειο από το νέο μνημόνιο, ώστε να παραμείνει ζωντανός ο «απελευθερωτικός» λόγος – και ο εμψυχωτικός στόχος.
Παράγοντες του Μαξίμου και ο Γιάννης Στουρνάρας προσωπικά προωθούν την άποψη ότι η νέα δανειακή στήριξη «αν χρειασθεί» δεν θα ξεπεράσεις τα 10 δισ. ευρώ και, κυρίως, δεν θα συνοδευθεί από νέους όρους. Δηλαδή, από νέο μνημόνιο. Σε αυτόν τον καμβά θα ζωγραφίσει η κυβέρνηση και τις επόμενες ημέρες, εστιάζοντας την προσοχή στην υλοποίηση του προγράμματος –«διότι τυχόν καθυστερήσεις ή αποτυχία θα μας απομακρύνουν από το πρωτογενές πλεόνασμα και τότε, ναι, θα χρειασθούν νέα μέτρα».

Φάλτσο ή κάτι άλλο

Πάντως δεν είναι λίγοι αυτοί που εντός της κυβέρνησης δεν κρύβουν τον εκνευρισμό τους από τα όσα είπε σχετικά με το χρέος ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Στουρνάρας, στη γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt. «Η Ελλάδα δεν χρειάζεται δεύτερο κούρεμα χρέους, διότι μπορεί να μειώσει το χρέος της με άλλους τρόπους, όπως η χαλάρωση των όρων στα υφιστάμενα πακέτα διάσωσης, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών και επί της ουσίας αντιτίθεται στην παγκόμσια κοινότητα που πιέζει πανταχόθεν τους Γερμανούς να δεχθούν το νέο «κούρεμα». Ο κ. Στουρνάρας είπε ότι η επιστροφή της χώρας στις αγορές θα μπορούσε να γίνει στο δεύτερο εξάμηνο του 2014, αν η ελληνική οικονομία καταγράψει θετικό ρυθμό ανάπτυξης στο πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους και η χώρα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα.

Την ίδια ώρα η Μέρκελ αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, και δεσμευτικές αποφάσεις να παίρνει κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Οι Έλληνες είχαν την ευκαιρία να το διαπιστώσουν τον Απρίλιο του 2010, το καλοκαίρι και τον Οκτώβριο του 2011, στη διαδικασία του κουρέματος. Ακόμα πάντως δεν έμαθαν να την διαβάζουν. Μετά την μανούβρα του Σόιμπλε, ο οποίος «έδωσε» το νέο πακέτο που θα καλύψει το χρηματοδοτικό κενό, ώστε πάρει τον αέρα από τα πανιά της αντιπολίτευσης που τον κατηγορούσε, ότι δεν έλεγε όλη την αλήθεια στο λαό η Μέρκελ ακολούθησε τον υπουργό της, επισημαίνοντας ωστόσο ότι το ακριβές ύψος του νέου πακέτου θα πρέπει να προσδιοριστεί την άνοιξη. Η Μέρκελ ωστόσο δεν δεσμεύτηκε ότι δεν θα γίνει κούρεμα: Αυτό που είπε, είναι ότι μια μείωση του χρέους της Ελλάδας θα μπορούσε να προκαλέσει ένα «φαινόμενο ντόμινο αβεβαιότητας» στην Ευρωζώνη και να πλήξει τις επενδύσεις στην περιοχή: «Προειδοποιώ ρητά ενάντια σε ένα κούρεμα», δήλωσε σε συνέντευξη της Μέρκελ στο περιοδικό Focus.  Μια προειδοποίηση δεν αποτελεί κατηγορηματική δέσμευση, ούτε ένα ξεκάθαρο όχι όπως αυτό του Σόιμπλε. Η φόρμουλα της «προειδοποίησης» που επέλεξε της αφήνει ανοιχτό το πεδίο για αναδίπλωση όταν χρειαστεί.

Πολλοί συνδυάζοντας τις δηλώσεις Μέρκελ και όσο είπε ο Στουρνάρας ομιλούν για γκάφα του Έλληνα υπουργού. Είναι όμως έτσι ή το «φάλτσο» είναι προϊόν κάποιας συμφωνίας; Ο χρόνος θα δείξει…