Οδός Ρηγίλλης, αριθμός 18…

Ρηγίλλης 18… Πόσοι γνωρίζουμε την ιστορία αυτού του νεοκλασικού κτιρίου, το οποίο συνδέθηκε με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας από τη στιγμή της ίδρυσής της, το 1975, από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, και μέχρι το 2011, όταν ο τότε πρόεδρος του κόμματος, Αντώνης Σαμαράς, αποφασίζει ως νέα έδρα το κτίριο της λεωφόρου Συγγρού;

Για τις επερχόμενες εκλογές, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, αποφάσισε την έναρξη της προεκλογικής του εκστρατείας στο ρημαγμένο πλέον κτίριο της οδού Ρηγίλλης. Όραμά του η επιστροφή στις ρίζες. Οι λόγοι προφανείς.

Το νεοκλασικό της Ρηγίλλης είναι προϊόν του σπουδαίου αρχιτέκτονα της εποχής Αναστασίου Μεταξά, για λογαριασμό του Αλέξανδρου Διομήδη. Όπως αναφέρει στην «Καθημερινή» και συγκεκριμένα στον δημοσιογράφο Δημήτρη Ρηγόπουλο η επίτιμη καθηγήτρια του Πολυτεχνείου και συγγραφέας πολλών βιβλίων που έχουν σχέση με ιστορικά κτίρια της Αθήνας, Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη: «Το σπίτι της οδού Ρηγίλλης δεν είναι από τα συνηθισμένα της περιοχής, έστω κι αν αυτή είναι η εντύπωση που δίνει το μορφολογικό ύφος του ύστερου νεοκλασικισμού στην πρόσοψη. Οι κατόψεις του ακολουθούν την τυπική διάταξη των hôtels privés της Γαλλίας και της Αγγλίας: μαρμάρινο κλιμακοστάσιο που οδηγεί στο κεντρικό χολ που οδηγεί στο κεντρικό ξύλινο κλιμακοστάσιο που οδηγεί στον όροφο και σε τρεις μεγάλους χώρους υποδοχής, σαλόνια και τραπεζαρία. Ο πρώτος όροφος ακολουθεί και πάλι τις βασικές αρχές του γαλλικού hôtel privé. Αυτό όμως που ξαφνιάζει στην κατοικία Διομήδη είναι η πίσω, προς τον κήπο όψη, με το στοιχείο του πύργου στην αριστερή της πλευρά και την επίσης υπερυψωμένη δεξιά πλευρά, στοιχεία που συναντάμε στις εξοχικές επαύλεις της Κηφισιάς και του Νέου Φαλήρου».

Αρχαίες ρίζες…

Ωστόσο, η ιστορική διαδρομή έχει ακόμη παλαιότερες ρίζες, καθώς μας παραπέμπουν στον Ηρώδη τον Αττικό, γιο πάμπλουτου Αθηναίου που έζησε από το 103 έως το 179 μ.Χ.

Ο Ηρώδης, πέρα από τα υπερβολικά πλούτη που διέθετε, ήταν πολύ μορφωμένος (σοφιστής, ρήτορας και φιλόσοφος) και προτιμούσε τα ρωμαϊκά πρότυπα διαβίωσης. Έτσι, παντρεύτηκε τη Ρωμαία Ρήγιλλα, η οποία όμως πέθανε νωρίς. Κατά τον σοφιστή Θεόφραστο, ο θάνατος αυτός δεν ήταν τόσο αθώος, καθώς αναφέρει πως ο Ηρώδης εξανάγκασε έναν δούλο του να κλοτσήσει την έγκυο Ρήγιλλα έως θανάτου.

Ο Ηρώδης «πένθησε» τον θάνατό της, δίνοντας το όνομά της στο Ωδείο που κατασκεύασε προς τιμήν της, μόνο που αργότερα… άλλαξε γνώμη και από «Ωδείο Ρηγίλλης» το μετονόμασε σε «Ωδείο Ηρώδου του Αττικού». Το όνομα της Ρηγίλλης θα χανόταν, αν δεν φρόντιζε το Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας, τον Ιανουάριο του 1884, να δώσει ονόματα στις οδούς του κέντρου της πόλης, αναγκαστικά, καθώς ο πληθυσμός αύξανε και οι δρόμοι παρέμεναν… ανώνυμοι. Έτσι, από τότε η οδός Ρηγίλλης υπάρχει μεν, άγνωστη η ιστορία της δε.

Στην περιοχή του Κολωνακίου σιγά-σιγά συνωστιζόταν ο «καλός» κόσμος της εποχής. Η οδός Ρηγίλλης απέκτησε ζωντάνια, καθώς το ένα νεοκλασικό διαδεχόταν το άλλο. Στον αριθμό 18 αποφάσισε να στήσει την κατοικία του ο Αλέξανδρος Διομήδης, όπως ήδη αναφέραμε. Το κτίριο πέρασε στα χέρια του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου παραμένει μέχρι και σήμερα.

Με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το νεοκλασικό του Διομήδη γίνεται η έδρα τής τότε Βασιλικής Χωροφυλακής, όπου παρέμεινε έτσι μέχρι την πτώση της χούντας. Στο μεταξύ, έμεινε γνωστή το 1961 η νοθεία και η βία των εκλογών, καθώς βρέθηκαν να έχουν ψηφίσει 218 χωροφύλακες δηλώνοντας ως κατοικία τους το… κτίριο της οδού Ρηγίλλης 18, στοιχεία που η τότε Ένωση Κέντρου υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, αλλά και η ΕΔΑ φρόντισαν να δημοσιεύσουν μέσω της «Μαύρης Βίβλου» που εξέδωσαν την επόμενη χρονιά το κάθε κόμμα για λογαριασμό του.

Μετά την κατάρρευση της χούντας, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αναζητά έδρα για το νέο κόμμα που ιδρύει, τη Νέα Δημοκρατία, και αποφασίζει να εγκατασταθεί στο κτίριο της οδού Ρηγίλλης 18.

Από τότε η ιστορία της Ν.Δ. είναι συνυφασμένη με αυτό το νεοκλασικό και την οδό που φέρει το όνομα της δολοφονημένης γυναίκας του Ηρώδη του Αττικού. Ο Αντώνης Σαμαράς, με τη δικαιολογία του ακριβού μισθώματος στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, θέλησε να αλλάξει την έδρα του ιστορικού κόμματος, 38 χρόνια μετά, μεταφέροντάς τη στη λεωφόρο Συγγρού. Το 2011 μεταφέρεται το «Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής» στη Ρηγίλλης, μα δύο χρόνια μετά εγκαταλείπει. Λεπτομέρεια: Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης ήταν τότε πρόεδρος του Ινστιτούτου.

Σήμερα ο ίδιος θέλει την επανεκκίνηση του κόμματος από την ιστορική του έδρα. Όμως οι εικόνες από το εγκαταλελειμμένο κτίριο μόνο θλίψη προκαλούν. Η ανακαίνιση είναι πολυδάπανη, αλλά εκείνος πιστεύει πως θα τα καταφέρει. Ίδωμεν.

 

Aναστάσιος Νεράντζης, πρώην βουλευτής και νυν υποψήφιος στη Β΄ Πειραιά με τη Ν.Δ.:

«Η επιστροφή σηματοδοτεί συσπείρωση και προοπτικές»

Ο πρώην βουλευτής και νυν υποψήφιος στη Β΄ Πειραιά με τη Ν.Δ., Αναστάσιος Νεράντζης, φανερά συγκινημένος για την επιστροφή του κόμματός του στη Ρηγίλλης, μίλησε αποκλειστικά στην εφημερίδα μας για τις αναμνήσεις των 38 χρόνων που τύλιξαν τοίχους, δέντρα, ανθρώπους: «Από εκεί διοικούσαν το κόμμα, από εκεί λαμβάνονταν οι κρίσιμες αποφάσεις, εκεί (συνήθως στην “Aίθουσα του κήπου”) διεξήγοντο οι κρίσιμες ψηφοφορίες, στον προ του όλου οικοδομήματος ευρύτατο χώρο διοργανώνονταν οι προεκλογικές και άλλες ομιλίες των αρχηγών, απ’ τον εξώστη αυτού  του κτιρίου οι αρχηγοί απευθύνονταν στο πλήθος. Εκεί ξεχείλιζε η χαρά και περίσσευε κατά περίπτωση η λύπη. Όλη λοιπόν η ιστορία της Ν.Δ εκτυλίσσεται και κατοικεί στο κτίριο αυτό. Η σημειολογία όμως της επιστροφής της έδρας της Νέας Δημοκρατίας σε αυτό το κτίριο έχει και βαθύτερο νόημα. Συσπείρωση, ανανέωση της επαφής μας με τις ρίζες μας, επιστροφή όσων απέκαμαν ή στεναχωρήθηκαν και ξέκοψαν. Συστράτευση. Συναγερμός. Αναμνήσεις, αλλά και ενοράσεις και προοπτικές».

 

Αναστάσιος Μεταξάς, ο αρχιτέκτονας του κτιρίου της Ρηγίλλης 18

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1862 και πέθανε το 1937. Ο Αναστάσιος Μεταξάς ήταν από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες της εποχής, συναγωνιζόμενος επάξια τον Τσίλλερ, αλλά και δύο φορές Ολυμπιονίκης ως σκοπευτής.

Δικά του αρχιτεκτονικά δημιουργήματα η αναμόρφωση του Παναθηναϊκού Σταδίου, το σκοπευτήριο της Καλλιθέας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, αλλά και διάφορα νεοκλασικά κτίρια που μέχρι και σήμερα κοσμούν την Αθήνα, όπως το κτίριο της Ρηγίλλης 18, όπου έγραψε την ιστορία της η Νέα Δημοκρατία, το Μουσείο Μπενάκη, το Προεδρικό Μέγαρο, το Αιγινήτειο νοσοκομείο, το νοσοκομείο Συγγρού, ενώ διετέλεσε και αρχιτέκτονας των βασιλικών ανακτόρων.

Το γενεαλογικό του δέντρο μάς οδηγεί στις απαρχές της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Μάλιστα, σύμφωνα με τον μύθο, το προσωνύμιο «Μεταξάς» δόθηκε από τον Ιουστινιανό στους δύο μοναχούς που έφεραν κρυφά από την Κίνα το μετάξι. Πρώτη ιστορική αναφορά του ονόματος γίνεται στο έργο «Αλεξιάς» της Άννας Κομνηνής το 1148. Επίσης, στο γενεαλογικό του δέντρο, πέραν των πολιτικών, στρατιωτικών, διπλωματικών και εκκλησιαστικών αξιωμάτων, θα βρούμε τον πρώτο πρωθυπουργό της Ελλάδας, Ανδρέα Μεταξά, από τις 3 Σεπτεμβρίου 1843 μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου 1844, μέλος της Φιλικής Εταιρείας και πιστό συνεργάτη του Ιωάννη Καποδίστρια, αλλά και τον γνωστό δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά.