Ο ΟΠΑΠ, το online στοίχημα και οι (μη) διευκρινίσεις του Ευγένιου Γιαννακόπουλου
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», ο πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου & Εποπτείας Παιγνίων, κ. Ευγένιος Γιαννακόπουλος, όταν ρωτήθηκε αν ο ΟΠΑΠ έχει το αποκλειστικό δικαίωμα στο διαδικτυακό στοίχημα, απάντησε εμμέσως πλην σαφώς ότι πράγματι ο ΟΠΑΠ μπορεί να οργανώνει και να λειτουργεί όλα του τα τυχερά παιχνίδια και μέσω διαδικτύου, δηλαδή όλα του τα τυχερά παιχνίδια για τα οποία φέρεται να έχει το μονοπώλιο μέχρι το 2030. Πώς είναι όμως δυνατόν να έχει το διαδικτυακό μονοπώλιο σε όλα του τα τυχερά παιχνίδια και ταυτόχρονα το ελληνικό Δημόσιο να έχει δώσει την άδεια και τη συγκατάθεσή του ήδη από το έτος 2011 να λειτουργούν νομίμως στην ελληνική επικράτεια 24 εταιρείες παροχής τυχερών παιχνιδιών μέσω του διαδικτύου; Δηλαδή, για τουλάχιστον 2,5 χρόνια; Άραγε, πόσα χρήματα εισπράττει ο κρατικός προϋπολογισμός από τους φόρους που καταβάλουν οι εταιρείες αυτές;
Για όλες αυτές τις απορίες μας θέσαμε υπόψη του ειδικού συνεργάτη μας Ευγένιου Χριστόπουλου τη συνέντευξη του κ. Ευγένιου Γιαννακόπουλου και παραθέτουμε αυτούσιες τις απόψεις του και τα σχετικά ερωτήματα που θέτει στον πρόεδρο της ΕΕΕΠ.
Η ΑΠΟΨΗ
ΟΠΑΠ και διαδικτυακό στοίχημα
Του Ευγένιου Χριστόπουλου
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (φύλλο 7-8/6/2014) και στον έμπειρο περί των θεμάτων ΟΠΑΠ δημοσιογράφο Βαγγέλη Μανδραβέλη, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου & Εποπτείας Παιγνίων (ΕΕΕΠ) συνονόματός μου κ. Ευγένιος Γιαννακόπουλος απάντησε σε σχετική ερώτηση για το αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ στο διαδικτυακό στοίχημα προκαθορισμένης απόδοσης ότι «…η διεξαγωγή, οργάνωση και λειτουργία όλων των παιχνιδιών του ΟΠΑΠ είναι δυνατή και χωρίς την έκδοση δελτίου, ο δε προσφορότερος τρόπος και το προσφορότερο μέσο διεξαγωγής, οργάνωσης και λειτουργίας ορίζονται για το σκοπό αυτό στους κανονισμούς των παιγνίων».
Βάσισε δε την ανωτέρω απάντησή του στην από 15/12/2000 σύμβαση μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και του ΟΠΑΠ, στο άρθρο 27 του ν. 2843/2000 και στο άρθρο 36 του ν. 3057/2002.
Έγκριτος βέβαια νομικός ο κ. Ευγένιος Γιαννακόπουλος, νομίζω όμως ότι βιάστηκε να δώσει την εν λόγω απάντηση σε ένα τόσο σοβαρό νομικό ερώτημα και μάλιστα με τη βαρύτητα του ρόλου του ως προέδρου της ΕΕΕΠ, δηλαδή του θεσμικού οργάνου της ελληνικής Πολιτείας, αρμόδιου για τη νομιμότητα της οργάνωσης και διεξαγωγής των τυχερών παιγνίων στην Ελλάδα.
Πρώτο ερώτημα στον κ. Ευγένιο Γιαννακόπουλο:
Δεν γνωρίζει τίποτε για την επίσημη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις σχετικές καταγγελίες που έχουν γίνει; Δεν τον έχει ενημερώσει σχετικά το υπουργείο Οικονομικών για την επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία τίθενται όλα τα σχετικά ανοιχτά θέματα του διαδικτυακού στοιχηματισμού του ΟΠΑΠ; Δεν έχει συμμετάσχει σε σύσκεψη ή δεν έχει εμπλακεί ο ίδιος ή οι συνεργάτες του στην προετοιμασία του σχετικού εγγράφου απάντησης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
Δεύτερο ερώτημα στον κ. Ευγένιο Γιαννακόπουλο:
Στην πρόσφατη απόφαση της ΕΕΕΠ σχετικά με τη ρύθμιση των θεμάτων διεξαγωγής και ελέγχου των στοιχημάτων προκαθορισμένης απόδοσης του ΟΠΑΠ μέσω του διαδικτύου (ΦΕΚ 1330/26.5.2014 τ. Β!) γιατί αφαιρέθηκε στο τελικό κείμενο η σχετική αναφορά στο αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ με κάθε πρόσφορο μέσο, παρά το ό,τι ρητά αναφερόταν στη σχετική πρόταση απόφασης του Δ.Σ. του ΟΠΑΠ; Μήπως δεν ήταν σίγουρη η ΕΕΕΠ για το αποκλειστικό δικαίωμα; Μήπως εκφράσθηκαν αντιρρήσεις από τα λοιπά μέλη της ΕΕΕΠ, μεταξύ των οποίων γνωστοί και έγκριτοι νομικοί;
Τρίτο ερώτημα στον κ. Ευγένιο Γιαννακόπουλο:
Τον Ιούλιο του 2011 δεν ήταν σύμβουλος του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Οικονομικών κ. Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος δήλωσε στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων (συνεδρίαση της 28/7/2011) ενόψει της ψήφισης του σχεδίου νόμου για τα τυχερά παίγνια (μετέπειτα ν. 4002/2011) ότι: «Το διαδικτυακό στοίχημα θα οργανωθεί με άδειες, οι οποίες θα χορηγηθούν από το Δημόσιο. Ο ισχυρισμός του ΟΠΑΠ ότι έχει αποκλειστικότητα και επί του διαδικτυακού δεν ισχύει. Άλλα του επιχειρήματα ισχύουν και λαμβάνονται υπόψη. Αυτό δεν ισχύει. Συζητήσαμε με την διοίκηση του ΟΠΑΠ. Θα διεκδικήσει την άδεια του ο ΟΠΑΠ, όπως μπορεί να διεκδικήσει και την άδεια των κρατικών λαχείων ο ΟΠΑΠ, εάν θέλει. Αυτό είναι σαφές. Θα δώσουμε λοιπόν άδειες για το διαδικτυακό».
Τέταρτο ερώτημα στον κ. Ευγένιο Γιαννακόπουλο:
Απάντησε μεν ότι ο προσφορότερος τρόπος και το προσφορότερο μέσο διεξαγωγής, οργάνωσης και λειτουργίας ορίζονται για το σκοπό αυτό στους κανονισμούς των παιγνίων, δεν γνώριζε όμως ότι διαχρονικά, ήτοι από το έτος 2000 έως και το έτος 2014, το σύνολο των Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων (ΚΥΑ) με τις οποίες εγκρίθηκαν ο αρχικός κανονισμός και οι τροποποιήσεις του για τη διεξαγωγή του στοιχήματος προκαθορισμένης απόδοσης απαγόρευαν ρητά τη συμμετοχή στα παιχνίδια στοιχημάτων με εναλλακτικούς τρόπους (όπως μέσω τηλεφώνου – τηλεφωνικό στοίχημα – ή μέσω άλλων ηλεκτρονικών μέσων – internet, ψηφιακής τηλεόρασης κ.λπ.);
Να του τους θυμίσουμε λοιπόν:
Πρώτος Γενικός Κανονισμός Στοιχημάτων Προκαθορισμένης Απόδοσης (ΦΕΚ 18/14.1.2000 τ. Β!): άρθρο 1§6: «Η συμμετοχή στα “Παιχνίδια Στοιχημάτων Προκαθορισμένης Απόδοσης” γίνεται μόνο μέσω της συμπλήρωσης ειδικών εντύπων που ονομάζονται “Δελτία Στοιχήματος” και μόνο στα εξουσιοδοτημένα πρακτορεία του ΟΠΑΠ. Αντίθετα δεν επιτρέπεται η συμμετοχή στα παιχνίδια αυτά μέσω τηλεφώνου (τηλεφωνικό στοίχημα), μέσω άλλων ηλεκτρονικών μέσων (π.χ. internet, ψηφιακής τηλεόρασης κλπ.) η με οποιονδήποτε άλλο τρόπο».
Πρώτη τροποποίηση του ανωτέρω κανονισμού (ΦΕΚ 1427/27.11.2000 τ. Β!): «στο άρθρο 1§6 αυτού επαναλαμβάνεται ρητά η ιδία ως άνω διάταξη».
Δεύτερη τροποποίηση του ιδίου κανονισμού (ΦΕΚ 1590/11.8.2008 τ. Β!): άρθρο 1§3: «Η συμμετοχή εκ μέρους του παίκτη στα παιχνίδια Στοιχημάτων Προκαθορισμένης Απόδοσης πραγματοποιείται μόνο μέσω των εξουσιοδοτημένων από την ΟΠΑΠ ΑΕ σημείων πώλησης (δικτύου)… Δεν επιτρέπεται η συμμετοχή στα παιχνίδια Στοιχημάτων με εναλλακτικούς τρόπους (όπως μέσω τηλεφώνου – τηλεφωνικό στοίχημα – ή μέσω άλλων ηλεκτρονικών μέσων – internet, ψηφιακής τηλεόρασης κλπ.)».
Τρίτη τροποποίηση του ιδίου κανονισμού (ΦΕΚ 390/14.3.2011 τ. Β!): άρθρο 3§2: «Ο παρών Κανονισμός αφορά αποκλειστικά την κατηγορία των παιγνίων που διεξάγει η ΟΠΑΠ Α.Ε. Δεν αφορά τα παίγνια που διεξάγονται με παιγνιομηχανήματα ή μέσω του διαδικτύου».
Επί 14 δηλαδή συναπτά έτη η Ελληνική Πολιτεία απαγόρευε ρητά το διαδικτυακό στοίχημα παρά το γεγονός ότι το Ελληνικό Δημόσιο ήταν ο πλειοψηφών μέτοχος στον ΟΠΑΠ. Γιατί άραγε; Μήπως γνώριζε κάτι περισσότερο από τον κ. Ευγένιο Γιαννακόπουλο; Και γιατί τώρα που ιδιωτικοποιήθηκε ο ΟΠΑΠ σε ποσοστό 100% ανακαλύφθηκε ξαφνικά το αποκλειστικό δικαίωμα και στο διαδικτυακό στοίχημα; Μήπως προβλέπει κάτι η σύμβαση πώλησης των μετοχών του Ελληνικού Δημοσίου από το ΤΑΙΠΕΔ στους ιδιώτες επενδυτές που δεν γνωρίζουμε; Με δεδομένο ότι οι Τσέχοι που ηγούνται της Emma Delta και οι Έλληνες συνεταίροι τους δεν στερούνται γνώσεων και εξυπνάδας, μήπως στη σχετική σύμβαση παραχώρησης από το ΤΑΙΠΕΔ του 33% προβλέπονται αποζημιωτικές ρήτρες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που δεν τις γνωρίζει ο κ. Ευγένιος Γιαννακόπουλος;
Πέμπτο ερώτημα στον κ. Ευγένιο Γιαννακόπουλο:
Ισχυρίζεται στην απάντησή του ο κ. Ευγένιος Γιαννακόπουλος ότι η από 15/12/2000 σύμβαση μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και του ΟΠΑΠ συνομολογήθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 27 του ν. 2843/2000. Προέβλεπε μήπως το ανωτέρω άρθρο εξουσιοδότηση για άσκηση του αποκλειστικού δικαιώματος με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο ή τρόπο παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία; Μήπως το άρθρο 3 της από 15/12/2000 σύμβασης προστέθηκε καθ’ υπέρβαση της σχετικής εξουσιοδότησης; Αν όχι, γιατί υπήρξε ανάγκη τροποποίησης του άρθρου 27 του ν. 2843/2000 με την παράγραφο 2 του άρθρου 36 του ν. 3057/2002, δηλαδή 2 χρόνια μετά;
Έκτο ερώτημα (και τελευταίο, για σήμερα τουλάχιστον) στον κ. Ευγένιο Γιαννακόπουλο:
Το δικαίωμα του ΟΠΑΠ για την παραχώρηση του 20ετούς αποκλειστικού δικαιώματος διαχείρισης και εκμετάλλευσης των τυχερών παιγνίων που του παραχωρήθηκαν με βάση τον ν. 2843/2000 εκτιμήθηκε το έτος 2000 και πριν τη ψήφιση του εν λόγω νόμου από ανεξάρτητο εκτιμητή (Delloitte & Touche) σε 110 δισ. δραχμές.
Στην εκτίμηση αυτή προέβη ο ανεξάρτητος εκτιμητής χωρίς να λάβει υπόψη του τη διεξαγωγή των εν λόγω τυχερών παιγνίων με άλλο μέσο πλην της εκμετάλλευσης και διαχείρισής τους μέσω του επίγειου δικτύου της ΟΠΑΠ Α.Ε. (πρακτορεία).
Πώς είναι δυνατόν επομένως να παραχωρήθηκε εκ των υστέρων στον ΟΠΑΠ με βάση την παράγραφο 2 του άρθρου 36 του ν. 3057/2002 το αποκλειστικό δικαίωμα στο διαδικτυακό στοίχημα χωρίς την καταβολή πρόσθετου τιμήματος, πέραν των 110 δισ.;
Μήπως άλλωστε αυτό δεν είναι το θέμα που εξετάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις επιστολές που έχει αποστείλει στην Ελληνική Δημοκρατία; Μήπως, λοιπόν, η εκ των υστέρων (2 χρόνια αργότερα) «παραχώρηση» του διαδικτυακού στοιχήματος στον ΟΠΑΠ συνιστά ανεπίτρεπτη κρατική ενίσχυση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται (επιστροφή εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από τα κρατικά ταμεία);
Μήπως πρέπει λοιπόν η ΕΕΕΠ να επανεξετάσει την εκφρασθείσα διά του Προέδρου της άποψη ότι ο ΟΠΑΠ έχει το αποκλειστικό δικαίωμα στο διαδικτυακό στοίχημα;
Ή ακόμη σημαντικότερο: μήπως η ΕΕΕΠ πρέπει να επανεξετάσει το εν γένει δικαίωμα του ΟΠΑΠ στο διαδικτυακό στοίχημα κάτω από τις προϋποθέσεις του ν. 4002/2011, όπως σήμερα ισχύει; Μήπως η πρόσφατη απόφαση της ΕΕΕΠ για τον κανονισμό του διαδικτυακού στοιχήματος του ΟΠΑΠ έχει εκδοθεί χωρίς νομική βάση;
Προς τι άλλωστε η ανωτέρω αναφερομένη θέση τού τότε αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών κ. Ευάγγελου Βενιζέλου στη Βουλή των Ελλήνων;