Η μαύρη Πρωτομαγιά του ελληνικού ποδοσφαίρου

Του Νίκου Συνοδινού

Η Πρωτομαγιά έχει το συμβολισμό της, αλλά παράλληλα η αργία της, αποτελεί για πολλούς μια πρώτης τάξης ανοιξιάτικη ευκαιρία, να χαλαρώσουν. Άλλοι απολαμβάνουν τη φύση, άλλοι οργανώνουν συγκεντρώσεις με φίλους και συγγενείς και άλλοι έχουν το χρόνο ν’ απολαύσουν χαλαρά το αγαπημένο τους χόμπι.

Την Πρωτομαγιά του 1938 περισσότεροι από 8.000 Αθηναίοι συνδύασαν την αργία με την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα φιλικό ματς μεταξύ των δύο κορυφαίων ομάδων της πρωτεύουσας.  Του Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ. Κι όμως εκείνη τη μέρα της ξεγνοιασιάς και της απόλαυσης, έγιναν μάρτυρες ενός φρικτού τραυματισμού του ποδοσφαιριστή του τριφυλλιού, Λύσανδρου Δικαιόπουλου.

Τα τραγούδια και τα συνθήματα, τα χειροκροτήματα και τα πειράγματα, κράτησαν μόλις 7 λεπτά από το εναρκτήριο σφύριγμα του διαιτητή Χατζόπουλου. Σε εκείνο το χρονικό σημείο, σε μια φαινομενικά ακίνδυνη διεκδίκηση της μπάλας, ο Δικαιόπουλος συγκρούεται με τον Τζανετή. Ο παίκτης της ΑΕΚ προσγειώνεται ομαλά, προστατεύοντας το πρόσωπο με τα χέρια του, αλλά την ίδια ώρα η μοίρα παίζει ένα άθλιο παιχνίδι στον γεννημένο στη Σμύρνη το 1916 μπακ του τριφυλλιού.

Πέφτει άτσαλα στο χωμάτινο τερέν και μένει ακίνητος. Μετά από μερικά δευτερόλεπτα, αντί να προσπαθήσει να σηκωθεί όπως περίμεναν όλοι, εκείνος παραμένει χωρίς να σαλεύει. Οι κινήσεις συμπαικτών και αντιπάλων μαρτυρούν πλέον την αλήθεια. Ο νεαρός έχει χτυπήσει πολύ σοβαρά. Τόσο που ο γιατρός και παλιός αθλητής Μ. Μαρσέλλος που παρακολουθούσε τον αγώνα και σπεύδει να δώσει τις πρώτες βοήθειες, αντιλαμβάνεται άμεσα πως δεν μπορεί να κάνει πολλά. Ο παίκτης μεταφέρεται σε κατάσταση αφασίας, μη έχοντας επαφή με το περιβάλλον, στον Ερυθρό Σταυρό, όπου τα επόμενα δύο 24ωρα δίνει μάχη για τη ζωή του. Εκεί ο γιατρός Κούριας διαπιστώνει «κάταγμα βάσεως του κρανίου και διάσειση του εγκεφάλου». Όπως εξηγεί η κατάσταση είναι κρίσιμη. Ακόμη κι αν ζήσει κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα είναι όπως πριν…

Μια μάχη που ωστόσο θα χάσει παρά την προσπάθεια και την άρνηση του οργανισμού του να παραδοθεί. Μετά από ένα διήμερο, ξεψυχά, έχοντας υποστεί κάταγμα στη βάση του κρανίου. Οι γιατροί κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες, τον υπέβαλαν σε παρακέντηση ώστε να υποχωρήσει το εσωτερικό αιμάτωμα, όμως ο Λύσανδρος δεν κατάφερε ποτέ να ανακτήσεις τις αισθήσεις του. Η μητέρα του, η οποία από τραγική ειρωνεία της τύχης, είχε πάει στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας για να τον δει αγωνιζόμενο μαζί με την αδελφή του.  Επέζησε σχεδόν δύο 24ωρα χάρις τη γερή του κράση και έσβησε στις 10.30 π.μ. της 3ης Μαΐου 1938 στα χέρια της μητέρας του και των συμπαικτών του Τάσου Κρητικού και Κώστα Ζώγα που τον είχαν επισκεφτεί στο νοσοκομείο.

Στις 3 Μαΐου γράφεται ο επίλογος της τραγωδίας με την κηδεία του 22χρονου που τελείται στο Α’ νεκροταφείο Αθηνών, όπου ο αθλητικός κόσμος ενωμένος δίνει το παρών, όπως και πλήθος κόσμου. Ο αδικοχαμένος Δικαιόπουλος ήταν ένα παιδί που έγινε πρόσφυγας με την οικογένειά του μετά την καταστροφή της Σμύρνης, εργαζόταν ως πιανίστας κι εκείνη την περίοδο υπηρετούσε παράλληλα την θητεία του στο Πολεμικό Ναυτικό.

Το ποδόσφαιρο ήταν η μεγάλη αγάπη του και η διέξοδός του.  Αφού πρώτα πέρασε από ανεπίσημα σωματεία ως παιδί, το 1934 μεταπήδησε στην Ένωση Ηρακλείου ακολουθώντας το όνειρό του. Το ταλέντο του αναγνωρίστηκε αμέσως και πριν καλά-καλά ολοκληρωθεί η σεζόν, βρέθηκε στην ΑΕΚ, με τη φανέλα της οποίας αγωνίστηκε για τρία χρόνια, χωρίς όμως να πάρει φανέλα βασικού, έχοντας 9, 10 και 4 συμμετοχές αντίστοιχα στο πρωτάθλημα. Έτσι το 1937 πήρε μεταγραφή για τον Παναθηναϊκό. Η εξέλιξή του ήταν αλματώδης και πολλοί θεωρούσαν πως σύντομα θα ερχόταν κλήση του στην εθνική ομάδα. Από ένα καπρίτσιο της τύχης, ωστόσο, ο Δικαιόπουλος θα άφηνε την τελευταία πνοή του σε αγώνα μεταξύ αυτών των δύο ομάδων τις οποίες υπηρέτησε κι αγάπησε…

Συνέπεια του θανάτου του Δικαιόπουλου ήταν η απόφαση της πολιτείας να υποχρεώσει τους συλλόγους να ασφαλίζουν τους ποδοσφαιριστές τους ώστε όσοι αγωνίζονται να έχουν ασφάλεια. Στην δε οικογένεια του Δικαιόπουλου η Πολιτεία παραχώρησε ειδική σύνταξη για τη χήρα μητέρα του και προικοδότησε την άγαμη αδερφή του.

Εκείνη τη χρονιά  μια… κατάρα κυνηγούσε τον Παναθηναϊκό. Ο Νίκος Χαραλαμπίδης, επίσης ποδοσφαιριστής της ομάδας, προσβλήθηκε από μηνιγγίτιδα. Ο οργανισμός του δεν άντεξε και υπέκυψε. Λιγότερο άτυχος ο Φάνης Σεϊμανίδης, που σ’ έναν αγώνα με τη Δάφνη έπαθε συντριπτικό κάταγμα στο πόδι κι αναγκάστηκε να διακόψει πρόωρα την ποδοσφαιρική του καριέρα!