«Δίσεκτο» και το 2021 για τον τουρισμό

Από την ημέρα που η κυβέρνηση άνοιξε τα σύνορα τον Ιούνιο και ξεκίνησε η «κολοβή» τουριστική σεζόν, όλοι οι παράγοντες του χώρου παραδέχθηκαν ότι η φετινή χρονιά θα ήταν μόνο για την επιβίωση της εθνικής μας βιομηχανίας.

Τώρα που όλοι κάνουν τον απολογισμό τους και σχεδιάζουν την επόμενη χρονιά, καθώς λόγω κορωνοϊού η τουριστική περίοδος διεκόπη βίαια, οι εκτιμήσεις δεν είναι και οι καλύτερες. Έτσι φοβούνται ότι η ανάκαμψη του τουρισμού δεν θα επιτευχθεί ούτε το 2021. Μάλιστα, όπως επισημαίνεται από παράγοντες του χώρου, «ο προγραμματισμός των επόμενων μηνών, με το βλέμμα στη σεζόν του 2021, γίνεται στα τυφλά. Οι συνεχείς μεταβολές των επιδημιολογικών δεδομένων, οι συνεχείς αλλαγές στις ταξιδιωτικές οδηγίες, οι υποχρεωτικές καραντίνες και η αναμονή για το εμβόλιο έχουν δημιουργήσει ένα εύθραυστο κλίμα».

Την ίδια ώρα μεγάλοι tour operators, όπως η TUI που διακινεί στην Ελλάδα τον μεγαλύτερο όγκο επισκεπτών από το εξωτερικό (το 2019 είχε διακινήσει προς τους ελληνικούς προορισμούς 3.000.000 τουρίστες), έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για το πώς θα εξελιχθεί η ζήτηση τη χρονιά που έρχεται και αναμένεται να κινηθούν εξαιρετικά συντηρητικά ως προς τον αριθμό των ταξιδιωτικών πακέτων που θα διαθέσουν.

Μετά και το πέρας του Αυγούστου, οπότε διαψεύστηκαν οι προσδοκίες που υπήρχαν για καλύτερα ποσοστά στις πληρότητες και κατ’ επέκταση για περιορισμό των απωλειών σε εισπράξεις και απασχόληση, η τουριστική αγορά καλείται πλέον να κάνει ταμείο και να καταγράψει το ύψος της ζημιάς που έχει προκαλέσει στην ταξιδιωτική βιομηχανία ο Covid-19. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ξενοδόχων, η «βουτιά» στον φετινό τζίρο των επιχειρήσεων θα φτάσει μεσοσταθμικά το 70% για το σύνολο της χρονιάς. Και μπορεί ξενοδοχεία σε προορισμούς που είναι προσβάσιμοι οδικώς να είχαν πληρότητες μέσα στο καλοκαίρι, όπως για παράδειγμα η Πελοπόννησος που είχε ανά διαστήματα καλή ζήτηση, η κίνηση εντούτοις στον μεγαλύτερο βαθμό ήταν από το εσωτερικό και οι κρατήσεις αυτές δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τις μεγάλες απώλειες.

Με την τουριστική κίνηση και τις πληρότητες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού να εξελίσσονται τελικά χαμηλότερα των προσδοκιών, οι εκτιμήσεις για το φετινό καλάθι του τουρισμού αναθεωρούνται και όπως υπογραμμίζουν φορείς του κλάδου δεν θα πρέπει να αναμένουμε φέτος περισσότερα από τρία δισεκατομμύρια.

Όπως έδειξαν τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, οι τουριστικές εισπράξεις την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου ήταν μόλις 678 εκατ. ευρώ, από 5,41 δισ. το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. Χαρακτηριστικό της ζημιάς που προκάλεσε το lockdown είναι πως εξ αυτών τα 527 εκατ. αφορούν εισπράξεις του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, πριν δηλαδή το κλείσιμο των συνόρων και το πάγωμα του τουρισμού. Σε επίπεδο αφίξεων, όλα δείχνουν πως θα διασωθεί μόλις το 1/5 των περσινών μεγεθών, και αυτό στην καλύτερη περίπτωση και εφόσον δεν υπάρξουν «εκπλήξεις» μέχρι το τέλος της χρονιάς.

Δραματικές προβλέψεις

Ο τομέας των Ταξιδιών και του Τουρισμού είναι απίθανο να δει πλήρη ανάκαμψη στα επίπεδα πριν από τον Covid-19, έως τα τέλη του 2023, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε για την Google.
Τα αποτελέσματα της εμπεριστατωμένης έρευνας των προοπτικών του ταξιδιωτικού τομέα από την Bain & Company, παρουσιάστηκαν προ ολίγων 24ώρων. Ο Φιλ Κλεβενό, εταίρος της Bain & Company και επικεφαλής του τομέα Αναψυχής και Ταξιδιών, παγκοσμίως, δήλωσε ότι πέντε σενάρια έχουν αναπτυχθεί, με την προϋπόθεση ύπαρξης εμβολίου για τον Covid-19, κάποια στιγμή εντός του 2021. Από τα πέντε σενάρια, το πιο πιθανό προβλέπει «μια πλήρη ανάκαμψη του Τουρισμού, σε επίπεδα πριν από την κρίση, αλλά όχι μέχρι τα τέλη του 2023, με κάποιες έντονες αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών, που θα οφείλονται στη δύσκολη οικονομική ανάκαμψη».
Ο αναλυτής εκτιμά ότι τα επαγγελματικά ταξίδια θα συνεχιστούν το 2021, αν και θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα έως το 2022 και ότι τα ταξίδια για διακοπές στο τέλος του 2020 θα δώσουν ώθηση στις ταξιδιωτικές δαπάνες. Παρουσιάστηκαν δύο ακόμη θετικά σενάρια.

Ένα σενάριο με την ανάπτυξη πιο σύντομα του εμβολίου και τη δημιουργία ανοσίας στον πληθυσμό πιο γρήγορα από το αναμενόμενο, και ένα άλλο όπου οι ταξιδιώτες νιώθουν ασφαλείς από τα μέτρα για τον έλεγχο του Covid-19 και άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών. Σε αυτό το σενάριο η ανάκαμψη της ζήτησης «οδηγείται» από τους καταναλωτές χαμηλού κινδύνου που ταξιδεύουν περισσότερο, ενώ ανακάμπτουν τα εγχώρια επαγγελματικά ταξίδια.

Ωστόσο, η Bain & Company επεξεργάζεται ακόμη πιο απαισιόδοξα σενάρια. Στο ένα από αυτά οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι μπορεί να μην επανέλθουν ποτέ οι προ-Covid καταναλωτικές συμπεριφορές, με συνέπεια η τουριστική κοινότητα να ζήσει ένα ισχυρό δεύτερο κύμα κορωνοϊού. Αυτές οι πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις προβλέπουν την ανάκαμψη ένα χρόνο αργότερα, ακολουθούμενη από μια «γρήγορη επιστροφή» στη ζήτηση.

Οι αφίξεις από το Ισραήλ

Αυτές τις ημέρες έγινε γνωστό πως επιτρέπεται η άφιξη Ισραηλινών τουριστών, οι οποίοι θα πρέπει να επιδεικνύουν αρνητικό τεστ κορωνοϊού, που θα έχει διενεργηθεί έως 72 ώρες πριν από το ταξίδι, τη συμπλήρωση PLF και μέχρι του ορίου των 1.200 τουριστών σε εβδομαδιαία βάση, στα αεροδρόμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Ηρακλείου, Ρόδου, Κω και Κέρκυρας. Επίσης, θα πρέπει να έχουν κράτηση ξενοδοχείου ή κάποιο σχετικό έγγραφο που θα αποδεικνύει τον τόπο διαμονής τους στην Ελλάδα. Για όσους παραβιάσουν τους όρους αυτούς, προβλέπεται άμεσος επαναπατρισμός και διοικητικό πρόστιμο €5.000.

Πρόκειται για ένα πρώτο πιλοτικό άνοιγμα της αγοράς, αν και υπάρχει προβληματισμός, καθώς οι επιδημιολογικές συνθήκες στο Ισραήλ είναι επιβαρυμένες, οι απαραίτητες πτήσεις δεν υπάρχουν, αλλά και το όριο των 1.200 ατόμων για 6 προορισμούς είναι πολύ μικρό. Ωστόσο, προφανώς αυτό θα ισχύσει όταν ολοκληρωθεί το δεύτερο lockdown που επέβαλε η ισραηλινή κυβέρνηση.