Έβαλε πλάτη στην Ελλάδα το Ισραήλ

Ικανοποιημένος επέστρεψε από το Ισραήλ ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος πέτυχε κάτι πολύ σημαντικό: Να φέρει στη βαλίτσα του μία αυστηρή δήλωση του Μπεντζαμίν Νετανιάχου υπέρ των ελληνικών συμφερόντων και ισχυρό μήνυμα προς την Άγκυρα ότι οι κινήσεις της στη Μεσόγειο ενοχλούν.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Όταν άρχισαν να ανοίγουν οι χώρες μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας, Ισραήλ και Τουρκία αποφάσισαν να κάνουν δειλά βήματα σε ό,τι αφορά την οικονομική συνεργασία τους. Η Αθήνα ανησύχησε, διότι η Άγκυρα μετέδωσε ότι απέκτησε νέο σύμμαχο. Όμως, όπως ανέμενε η Αθήνα και αποδείχτηκε την Τρίτη στην Ιερουσαλήμ, το Ισραήλ διατηρεί διακριτές αποστάσεις από την Τουρκία. Μάλιστα, η ισραηλινή ηγεσία έδειξε ότι είναι ενοχλημένη με το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο και θα ήταν απόλυτα ευχαριστημένη εάν η Ελλάδα και η Αίγυπτος οριοθετούσαν τη μεταξύ τους ΑΟΖ.

Όπως εκτιμούν διπλωματικοί αναλυτές, το Ισραήλ σε καμία των περιπτώσεων δεν βλέπει με καλό μάτι πιθανή ενίσχυση της Τουρκίας ως περιφερειακή δύναμη στη Μεσόγειο. Κάτι που σημαίνει ότι θα δημιουργηθεί και ένας επιπλέον πονοκέφαλος για το Ισραήλ. Ήδη το Ισραήλ αντιμετωπίζει τις επιθετικές ενέργειες από τους Σιΐτες μουσουλμάνους, που έχουν ως σημείο αναφοράς το Ιράν, οπότε σε καμία περίπτωση δεν θέλει να δει και τους Σουνίτες να θεριεύουν έχοντας ως βάση την Τουρκία.

Και παρά το γεγονός ότι η γνώμη του Ισραήλ μετράει μακράν περισσότερο των άλλων προς την Ουάσιγκτον, αυτή την εποχή τα ήξεις αφίξεις του Ντόναλντ Τραμπ έχουν προσφέρει αέρα στον Ερντογάν να το παίζει σερίφης στην περιοχή, ποντάροντας στο ότι τα συμφέροντα των ΗΠΑ στη Λιβύη είναι με τον Σάρατζ. Και ναι μεν το Ισραήλ δείχνει αποστασιοποιημένο από τα τεκταινόμενα στη Λιβύη, όμως σε καμία περίπτωση δεν θέλει να δει την Τουρκία να αναδειχθεί σε περιφερειακή δύναμη της περιοχής. Τουναντίον, παρά το ότι και με την Αίγυπτο δεν υπάρχουν οι καλύτερες των σχέσεων, εν τούτοις η Ιερουσαλήμ έχει εμπιστοσύνη στον πρόεδρο Αλ Σίσι, αλλά και συνολικά στο στρατιωτικό κατεστημένο της χώρας.

 Εκμεταλλεύτηκε τα δεδομένα

Όλα αυτά τα δεδομένα θέλησε να εκμεταλλευτεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης, και τα κατάφερε. Απέσπασε μία κοινή δήλωση, όπου το Ισραήλ αναγνωρίζει το δίκαιο της Ελλάδας, ενώ επαναβεβαίωσε τη συνεργασία και με την Κύπρο για τον East Med, τον οποίο είχε αμφισβητήσει ο «σουλτάνος».

«Το Ισραήλ επαναλαμβάνει την πλήρη στήριξή του και την ισχυρή αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα όσον αφορά στις θαλάσσιες ζώνες, αλλά και την αντίθεσή του σε κάθε απόπειρα παραβίασης αυτών των δικαιωμάτων. Το Ισραήλ αποδίδει μεγάλη σημασία στην μακρά και σημαντική συνεργασία του με την Ελλάδα».

Αυτή η δήλωση αναμφίβολα ήταν ό,τι καλύτερο για τα ελληνικά συμφέροντα, καθώς επίσης έγινε και κοινή αναφορά στην υφαλοκρηπίδα και τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες: «Ζητούμε τον σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών όσον αφορά την Υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, σύμφωνα με το εθιμικό διεθνές δίκαιο της Θάλασσας. Αντιτιθέμεθα εντόνως σε απόπειρες παραβίασης αυτών των δικαιωμάτων κατά τρόπο που θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου και αντιβαίνει στις σχέσεις καλής γειτονίας. Οι δύο χώρες θα συνεχίσουν να συντονίζουν τις πολιτικές τους».

 Εκνευρισμός στην Άγκυρα

Την ίδια ώρα αρκετές ειδήσεις είναι αρνητικές για την Άγκυρα. Η Ευρώπη ήδη έχει ενημερωθεί από τον Έλληνα πρωθυπουργό και, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, ακόμη και η Άγκελα Μέρκελ δεν είναι πολύ ζεστή, ώστε να δώσει κι άλλα χρήματα στον Ερντογάν μέσω Ε.Ε. Εξάλλου και ο Κυρ. Μητσοτάκης έθεσε το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας και στη Σύνοδο Κορυφής.

Στη Σύνοδο η Ελλάδα μέτρησε αρκετούς φίλους. Αυστρία και Πολωνία άλλωστε έχουν στείλει και συνοριοφύλακες στον Έβρο. Νωρίτερα φάνηκαν οι διαθέσεις της Γαλλίας με την ανακοίνωση της Προεδρίας της Γαλλικής Δημοκρατίας, στην οποία καταγγέλθηκε ο «ανεπίτρεπτος παρεμβατισμός της Τουρκίας στη Λιβύη», ενώ έγινε λόγος γενικότερα για την «όλο και περισσότερο επιθετική πολιτική της Τουρκίας» στη ΝΑ Μεσόγειο. Η Γαλλία, όπως είναι γνωστό, έχει συνταχθεί με τις ελληνικές θέσεις και τα ελληνικά συμφέροντα στην περιοχή, ειδικά σε ό,τι αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και το παράνομο σύμφωνο Τουρκίας-Λιβύης. Αυτό επιβεβαιώθηκε και με την επίσκεψη του Νίκου Δένδια στο Παρίσι προ ολίγων 24ώρων.

Όλες αυτές οι κινήσεις εκ μέρους της ελληνικής διπλωματίας έχουν προκαλέσει τον εκνευρισμό στην Άγκυρα, καθώς μεσοβδόμαδα δέχθηκε ακόμη δύο πλήγματα. Το ένα ήταν η ματαίωση της επίσκεψης των υπουργών Εξωτερικών (Σεργκέι Λαβρόφ) και Άμυνας (Σεγκέι Σόιγκου) της Ρωσίας στην Άγκυρα, καθώς η Μόσχα στηρίζει τον Χάφταρ κι έκρινε πως δεν υπάρχει λόγος συζήτησης με την Τουρκία, η οποία απροκάλυπτα στηρίζει με μισθοφόρους και όπλα την κυβέρνηση Σάρατζ.

Μία ακόμη είδηση που ενόχλησε την Άγκυρα ήταν η συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση Αναστασιάδη με τη Βρετανία και με την οποία θα μπορεί η Κύπρος να χρησιμοποιήσει τις βρετανικές βάσεις. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας, Ομέρ Τσελίκ, υποστήριξε σαφώς εκνευρισμένος πως «δεν πρέπει να γίνεται καμία συζήτηση για λύση του Κυπριακού». Υποστήριξε, μάλιστα, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία προσπαθεί να αλλάξει το στάτους κβο στην περιοχή των βρετανικών βάσεων και πως αυτό ονομάζεται υφαρπαγή.

Τρικλοποδιές από την Άγκυρα

Πλέον η Αθήνα έχει στοχοπροσηλωθεί στο πώς θα τρέξει την προσπάθεια οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Εάν επιβεβαιωθεί η συμφωνία, τότε μπλοκάρει το έτσι κι αλλιώς παράνομο σύμφωνο της Τουρκίας με τη Λιβύη. Εξάλλου, πάνω σε αυτό το σύμφωνο πατάει η Τουρκία που υποστηρίζει πως θα προχωρήσει σε έρευνες στην περιοχή μεταξύ Καστελόριζου και Κρήτης. Επίσης από την Άγκυρα διαρρέουν πως εάν το επιθυμεί η Λιβύη, τότε θα στείλουν δικό τους καράβι νότια της Κρήτης να συνδράμουν των ερευνών του Λιβυκού κράτους.

Όπως γίνεται αντιληπτό, το ταξίδι στην Αίγυπτο του Νίκου Δένδια, προχθές Πέμπτη, ήταν πολύ σημαντικό, καθώς μεταξύ των δύο χωρών ναι μεν υπάρχει διαπραγμάτευση, όμως οι διαφορές είναι πολλές και σε αρκετά ζητήματα οι θέσεις των δύο χωρών δεν ταυτίζονται. Συν τοις άλλοις, η Τουρκία βάζει τρικλοποδιές και μάλιστα προσφέρει στην Αίγυπτο συν 30% για να οριοθετήσει με αυτήν ΑΟΖ. Απλά η Αίγυπτος δεν τσιμπάει, καθώς έχει συνεργασία με Ελλάδα και Κύπρο στα ενεργειακά ζητήματα, ενώ είναι στην κόντρα με την Τουρκία στη Λιβύη.