Μη κρατικά πανεπιστήμια: “Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής δεν είναι τελικό κριτήριο, αλλά σημείο αναφοράς”

Στο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων που τέθηκε σε διαβούλευση με στόχο να ψηφιστεί μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου αναφέρθηκε διεξοδικά το πρωί της Παρασκευής ο Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης, Οδυσσέας Ιωάννης Ζώρας.

Σχετικά με το χρονικό πλαίσιο έναρξης λειτουργίας των μη κρατικών πανεπιστημίων, ο κ.Ζώρας σημείωσε: «Αυτή τη στιγμή, υποθέτουμε θα ξεκινήσουν τα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά από το 2025, δηλαδή για τα παιδιά, που είναι τώρα στην πρώτη λυκείου». Για τις προδιαγραφές, δήλωσε: «Θα υπάρχουν κάμπους και σημαντικές υποδομές. Δεν θα έρθει ένα πανεπιστήμιο να ανοίξει σε έναν όροφο…Θα βρίσκονται κυρίως στην Αθήνα».

Δεν άνοιξε τα χαρτιά του για το ποια ακριβώς θα είναι αυτά τα πανεπιστήμια: «Υπάρχουν επιμέρους συνεννοήσεις, δεν μπορούμε να πούμε, γιατί δεν έχουν ολοκληρωθεί. Αυτή τη στιγμή, η πιο επίκαιρη συζήτηση γίνεται για τα Κυπριακά πανεπιστήμια. Επίσης, το Γέηλ αναπτύσσει κομμάτι της δραστηριότητάς του εδώ, όπως και το Χάρβαρντ, παράρτημα του οποίου λειτουργεί ήδη στο Ναύπλιο».

Σχετικά με το ποιοι θα διδάσκουν, ο κ. Ζώρας επεσήμανε: «Στις ακαδημαϊκές προϋποθέσεις, είναι ο αριθμός των διδασκόντων, να μην είναι λιγότεροι από 30 ανά σχολή. Θα υπάρχουν 3 προπτυχιακά προγράμματα, 3 κύκλοι σπουδών. Οι καθηγητές σε μεγάλο ποσοστό θα πρέπει να διαθέτουν διδακτορικό. Για την επιλογή των καθηγητών, θα έχει λόγο το μητρικό πανεπιστήμιο κατ’ αρχήν. Επειδή πρόκειται για πολύ σοβαρά πανεπιστήμια, που θα θέσουν πολύ αυστηρούς κανόνες πολύ αυστηροί, όπως αυστηρούς κανόνες θα θέσουμε κι εμείς. Οι καθηγητές των μη κρατικών δεν θα μπορούν να διδάσκουν και σε δημόσια πανεπιστήμια. Θα μπορούν να έρθουν Έλληνες και ξένοι Καθηγητές από το εξωτερικό, πάντα σε μόνιμη βάση».

Για το ύψος των διδάκτρων, ο ίδιος είπε: «Θα ισχύει ό,τι ορίζεται από το μητρικό πανεπιστήμιο, ανάλογα με το αντικείμενο. Άλλα δίδακτρα έχουν οι ιατρικές κι άλλα η νομική. Επειδή πρόκειται για μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, όλα τα χρήματα που κερδίζουν, μέσω των διδάκτρων, επανέρχονται στους φοιτητές με ανταποδοτικότητα σε ποιότητα, με εργαστήρια κλπ. Από κει και πέρα, μεταξύ του μητρικού Ιδρύματος και του ελληνικού παραρτήματος, θα υπάρχει μία διακύμανση ίσως λόγω του χαμηλότερου κόστους ζωής στην Ελλάδα».

Για τα πλεονεκτήματα από την εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής για την εγγραφή σε μη κρατικό πανεπιστήμιο, ο κ.Ζώρας ανέφερε: «Πρόκειται για ένα κοινό σημείο μεταξύ Eλλήνων φοιτητών και ξένων φοιτητών. Με αυτό τον τρόπο, δεν αποδυναμώνεται το λύκειο – παραμένει σε εκπαιδευτική και ποιοτική εγρήγορση. Ταυτόχρονα, πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως της Κύπρου ή της Γερμανίας, ζητούν ο φοιτητής να έχει περάσει από Πανελλήνιες, ζητούν βαθμολογία. Από κει και πέρα, οι ενδιαφερόμενοι θα υποβληθούν και στα κριτήρια που θα θέσουν τα μη κρατικά. Για παράδειγμα, ένα πανεπιστήμιο από το εξωτερικό, μπορεί να πει εντάξει η ΕΒΕ αλλά θέλουμε και απολυτήριο με 19 ενώ σίγουρα θα υπάρχει συνέντευξη. Η ΕΒΕ δεν είναι το τελικό, είναι ένα σημείο αναφοράς. Το Εθνικό Απολυτήριο θα λειάνει οποιαδήποτε ανισότητα. Θα είναι ένα σοβαρό Εθνικό Απολυτήριο, όπως γίνεται σε χώρες όπως Γερμανία ή Γαλλία. Θα εφαρμοστεί με τους ευρωπαϊκούς κανόνες». Σε κάθε περίπτωση, σε ό,τι αφορά την εισαγωγή των φοιτητών, τα κριτήρια θα είναι αυστηρά, καθώς κανένα ισχυρό πανεπιστήμιο δεν θα διακινδυνεύσει τη φήμη του. όπως εξηγεί ο κ.Ζώρας, «το Yale παίρνει την crème de la crème των φοιτητών. Επίσης, ο μεγάλος ανταγωνισμός είναι στα διεθνή ράνκινκς, στις διεθνείς κατατάξεις – τα ασιατικά πανεπιστήμια πάνε και αγοράζουν νόμπελ για να μπορούν να έχουν καλή θέση στις κατατάξεις…».

Σχετικά με τις καταλήψεις: «Οι καταλήψεις, είναι μία παράνομη πράξη, είτε με πλειοψηφία είτε όχι. Από τη στιγμή που γίνεται παρεμπόδιση προσωπικού να δουλέψει, καθηγητών ή φοιτητών να ασχοληθούν με το έργο τους. Θεωρώ πως είναι ένα μέτρο αντίδρασης ‘αντιαισθητικό’ και παλιομοδίτικο. Ζήσαμε το Μάη του ‘68, τις Ματωμένες Φράουλες… τώρα έχουμε 2024, θα περίμενα κάποια πιο φρέσκια αντίδραση, από κοινωνικής πλευράς».

Σχετικά με τις διαδικτυακές εξετάσεις: «Γίνονται σε ένα μεγάλο ποσοστό, όχι παντού. Εξαρτάται από το αν υπάρχουν και μαθήματα εργαστηριακά ή πρακτικά. Αν η εξέταση γίνει legge artis, δεν τίθεται θέμα διαβλητότητας». Όσο για το αν είναι δίκαιο ή ισότιμο, μία μερίδα φοιτητών να δίνουν εξετάσεις εξ αποστάσεως ενώ μία άλλη, διά ζώσης, ο κ.Ζώρας απάντησε: «Έχει να κάνει με την αυτοδυναμία κάθε πανεπιστημίου, το καθένα έχει τους δικούς του κανόνες».

Σχετικά με τους αιώνιους φοιτητές, ο κ.Ζώρας είπε: «Τίθεται σε ισχύ το ν+2, όπου 2 τα δύο επιπλέον χρόνια. Ξεκινά από του χρόνου, από τους παλαιότερους φοιτητές. Το 2024-25 θα αρχίσει η διαγραφή παλαιότερων φοιτητών. Μπορεί να μη διαγραφούν όλοι οι φοιτητές σε μία μέρα. Θα εξεταστούν επί μέρους οι ειδικές περιπτώσεις, που έχουν σχέση με θέματα υγείας ή οικονομικά. Οι αιώνιοι φοιτητές θα ενημερωθούν εγκαίρως για τη διαγραφή μέσω επιστολής, θα προβάλλουν τους λόγους τους, θα γίνει συζήτηση και μετά θα διαγραφούν».

Για τις φοιτητικές εστίες, ο κ.Ζώρας δήλωσε: «Έχουν διατεθεί 800εκατομμύρια. Ελπίζω μέχρι το καλοκαίρι θα έχει μπει μπουλντόζα στην Κρήτη. Οι υποδομές είναι άριστες. Αναφέρομαι συχνά στο Δυτικής Μακεδονίας – είναι ένα κόσμημα. Φυσικά, στου Ζωγράφου δεν είναι. Ούτε είναι όλα τέλεια, ούτε όλα χάλια. Χωλαίνουμε στις εστίες. 800 εκ για 8.000 κλίνες, θα είναι έτοιμες σε ένα δύο χρόνια. Το πανεπιστήμιο της Θράκης εξελίσσεται σε ένα ισχυρό πανεπιστήμιο. Το ΕΑΠ προβλέπεται η αυτοδιοίκηση και η αυτοδυναμία του – σημαντικό από πλευράς κοινωνικής και ακαδημαϊκής προσφοράς».

Τέλος, ο Γ.Γ. Ανώτατης Εκπαίδευσης αναφέρθηκε στα επαγγελματικά δικαιώματα για τους απόφοιτους των μη κρατικών: «Το κομμάτι της εκπαίδευσης πρέπει να αποσυνδεθεί από τα επαγγελματικά δικαιώματα. Θυμάμαι τότε που ιδρύθηκαν τμήματα κατά ριπάς χωρίς καμία ακαδημαϊκή εκτίμηση. Είναι μεγάλη συζήτηση. Ένα πανεπιστήμιο οφείλει να σε σπουδάσει. Δεν είναι υποχρεωμένο να σου βρει δουλειά. Πρέπει η γνώση να περάσει από τη μόρφωση στην ικανότητα».