Μισό γεμάτο και μισό… NATO το ποτήρι των ελληνοτουρκικών

Αν όπως έγραψε η «Α» στο πριν από τον Δεκαπενταύγουστο φύλλο της αυτό το καλοκαίρι η ελληνική διπλωματία έκανε πολλές… υπερωρίες, ο Σεπτέμβρης θα είναι μάλλον ο μήνας των κρίσιμων «προκριματικών» αγώνων του επικείμενου ελληνοτουρκικού διαλόγου. Ποιος θα βγει νικητής και ποιος χαμένος είναι παρακινδυνευμένο να προβλεφθεί από τώρα, αν και δεν εκλείπουν οι Κασσάνδρες που ως γνωστόν είναι καταδικασμένες να βλέπουν τις δυσοίωνες μαντεψιές τους να επιβεβαιώνονται…

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Ένα κομβικό 15νθήμερο είναι για την ελληνική κυβέρνηση αυτό που ξεκινάει την προσεχή Τρίτη και «κλείνει» το τριήμερο 18-20 Σεπτεμβρίου, καθώς στο διάστημα αυτό Αθήνα και Άγκυρα θα έχουν την ευκαιρία να… αντικρίσουν κατά πρόσωπο η μία την άλλη και μάλιστα στο ανώτατο δυνατό επίπεδο.

Συγκεκριμένα, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην Νέα Υόρκη όπου οι δύο ηγέτες θα παραβρεθούν με αφορμή τις εργασίες της 78^ης Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Αυτή θα είναι η δεύτερη δια ζώσης επαφή των δύο ανδρών σε διάστημα μόλις 70 ημερών καθώς είχαν ξανασυναντηθεί στις 11 Ιουλίου στο Βίλνιους της Λιθουανίας επ’ αφορμή της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ.

Πριν από το ταξίδι Μητσοτάκη στο «Μεγάλο Μήλο» των ΗΠΑ θα προηγηθεί αυτό του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στην Άγκυρα την ερχόμενη Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να συναντήσει τον Τούρκο ομόλογό του Χάκαν Φιντάν.

Το… κουβεντολόι των δύο ΥΠ.ΕΞ. επισήμως θα περιστραφεί γύρω από «θέματα που άπτονται των διμερών σχέσεων» ενώ θα ανταλλαγούν απόψεις «και για περιφερειακές εξελίξεις». Ωστόσο ο Γ. Γεραπετρίτης δεν θα «πετάξει» στην άλλη πλευρά του Αιγαίου για τσάι και συμπάθια. Σκοπός είναι να προετοιμάσει με τον Τούρκο ομόλογό του το μετά 15νθημέρου ραντεβού των ηγετών των κρατών τους, ώστε αυτό να μην πέσει στα βράχια.  Και πού καταλήγει, εν τέλει, το νήμα αυτών των υψηλόβαθμών επαφών σε Άγκυρα και Ν. Υόρκη; Στη διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών –δηλαδή των διερευνητικών επαφών– που δια στόματος του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη θα φιλοξενηθεί στη Θεσσαλονίκη προς τα τέλη του τρέχοντος έτους.

Θυμίζεται ότι έχουν προηγηθεί τέσσερα ελληνοτουρκικά συμβούλια συνεργασίας με το τελευταίο να έχει γίνει τον Μάρτιο του 2016 στη Σμύρνη, ενώ δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται και η διακριτική πίεση που ασκεί ο διεθνής παράγοντας να επανεκκινηθεί η διαδικασία επαναπροσέγγισης δεδομένης της ευχάριστης άπνοιας που επικρατεί εδώ και μήνες στα ελληνοτουρκικά. Αυτός, άλλωστε, ήταν και ο λόγος που οι κ.κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν κλώτσησαν εξ ονόματός των δύο ηγεσιών παρακάτω το τενεκεδάκι και συμφώνησαν το προηγούμενο διάστημα να αναβαθμίσουν τις σε υπουργικό επίπεδο διερευνητικές επαφές τους.

Η «ανομολόγητη» Χάγη και ο «Ιανός» Ερντογάν

Είναι ξεκάθαρο ότι από το αποτέλεσμα των συναντήσεων Γεραπετρίτη–Φιντάν και Μητσοτάκη–Ερντογάν θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό και το άμεσο μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Από την πλευρά της η Ελλάδα εκφράζει την αυτονόητη θέση της ότι η χώρα μας προσέρχεται σε αυτές τις συναντήσεις χωρίς την παραμικρή διάθεση υποχώρησης από κυριαρχικά δικαιώματα, ποντάροντας παράλληλα στην αισιόδοξη εκτίμηση που είχε δημοσιοποιήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά από το ελληνοτουρκικό ΝΑΤΟϊκό ραντεβού στο Βίλνιους. Ότι δηλαδή η Ελλάδα και Τουρκία δεν είναι καταδικασμένες να ζουν σε κλίμα έντασης και πως οι δύο χώρες μπορούν να συμφωνήσουν έναν οδικό χάρτη για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Μάλιστα από το Μέγαρο Μαξίμου εξηγούν ότι είναι ευνοϊκή για τη χώρα μας η χρονική συγκυρία επανέναρξης αυτών των συναντήσεων-συνομιλιών καθώς συμπίπτουν με μία περίοδο που η Ελλάδα εμφανίζεται ενισχυμένη γεωπολιτικά και οικονομικά τουλάχιστον σε σχέση με την Τουρκία.

Το αν, τώρα, αυτή η συγκυρία και ο επιδιωκόμενος οδικός χάρτης θα είναι η Χάγη, για την ώρα παραμένει στη σφαίρα του ανομολόγητου. Όχι μόνο γιατί πριν φτάσουμε εκεί θα πρέπει να έχει ξεκαθαριστεί με απόλυτο και δίχως αστερίσκους τρόπο το τι ζητήματα θα περιέχει προς επίλυση ο φάκελος «ΧΑΓΗ» αλλά και γιατί η Τουρκία συνεχίζει να συμπεριφέρεται με το διπλό πρόσωπο του Ιανού, επικαλούμενη από τη μία τον διάλογο και την καλή γειτονία και από την άλλη συνεχίζοντας τις προκλητικές τοποθετήσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την ώρα που ο Τούρκος πρόεδρος είπε πριν από μερικά 24ωρα –και ενόψει της επίσκεψης Γεραπετρίτη στην Άγκυρα– ότι η χώρα του δίνει ιδιαίτερη σημασία στην επίλυση των προβλημάτων της με τους γείτονές της «με εποικοδομητική προσέγγιση», εξέφραζε την ίδια ώρα σε άλλη δημόσια ομιλία του τους ανιστόρητους και προβοκατόρικούς ισχυρισμούς ότι ο ελληνικός στρατός ήταν αυτό που τον Αύγουστο του 1922 κατέστρεψε και έκαψε τη Σμύρνη και πως ο «ηρωικός στρατός του Ατατούρκ» κέρδισε τον πόλεμο στο πεδίο «ενάντια στον εχθρό που μόλυνε την αιώνια πατρίδα της Ανατολίας με τις βρώμικες μπότες για σχεδόν 3,5 χρόνια».

Δεν πρέπει, δε, να αγνοείται ότι με αφορμή  τουρκική εθνική γιορτή «Ημέρα της Νίκης» στο Μικρασιατικό Μέτωπο, η ΝΑΤΟϊκή Διοίκηση Χερσαίων Δυνάμεων (LANDCOM) που εδρεύει στη Σμύρνη, ανήρτησε στο λογαριασμό της συγχαρητήριο μήνυμα στην Τουρκία κάνοντας την Αθήνα να αναρωτιέται διαμαρτυρόμενη (σ.σ. εστάλη σχετικό διάβημα) πώς είναι δυνατόν να συνδέει η Συμμαχία την εθνική ημέρα ενόπλων δυνάμεων της Τουρκίας με ημέρα νίκης κατά μίας συμμάχου χώρας.

 Το αφήγημα για γρήγορο «deal»

Αυτό ακριβώς το αλληθώρισμα των συμμάχων προς το αγαπημένο τους παιδί στην ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο είναι που φοβούνται οι απαισιόδοξοι και βλέπουν μισοάδειο το ποτήρι των εξελίξεων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Συμπληρώνουν δε ότι αυτές οι εξελίξεις δεν θα αργήσουν να επισυμβούν. Κι αυτό διότι σύμφωνα με το αφήγημα που διακινείται ευρέως οι μεγάλες εκλογικές νίκες που πέτυχαν πρόσφατα τόσο ο Κυρ. Μητσοτάκης όσο και ο Τ. Ερντογάν παρέχουν ελευθερία κινήσεων στους δύο ηγέτες να διαχειριστούν δίχως πολλές γκρίνιες την καυτή ατζέντα.

«Μόνο που ό,τι είναι να γίνει πρέπει να γίνει γρήγορα» λένε οι ίδιες Κασσάνδρες, ισχυριζόμενες ότι αυτή η «ελευθερία» δεν θα κρατήσει αιώνια, αφού κάποια στιγμή και ο Ερντογάν θα χρειαστεί να αντιπαρατεθεί με την εξόχως προβληματική οικονομία της χώρας του και την εναντίωση της τουρκικής κοινωνίας, αλλά και ο Μητσοτάκης θα αποκτήσει αντιπολίτευση που σε ό,τι αφορά τα εθνικά θέμα δεν θα είναι μόνο… εξωκομματική!