Τι φέρνει ο… πραματευτής Μπλίνκεν στην Αθήνα

Τη Δευτέρα το απόγευμα καταφτάνει στα μέρη μας ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν. Τι «δώρα» κουβαλά στις βαλίτσες του το αφεντικό του Στέιτ Ντιπάρτμεντ; Τα προφανή καλά λόγια του Λευκού Οίκου για τη στάση της Ελλάδας και την αναβάθμιση των σχέσεων Ουάσινγκτον-Αθήνας σε όσα ζητήματα θεωρεί η αστερόεσσα ζωτικά για τα συμφέροντα της. Όσο για τα αφανή, αυτά θα τα δούμε εν καιρώ και στην πράξη…

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Σε ταξίδι για δουλειές εις τας Ευρώπας λείπει από την περασμένη Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, με το προγραμματισμένο «δρομολόγιο» να περιλαμβάνει τρεις στάσεις: τη Γερμανία, την Τουρκία και την Ελλάδα. Επί γερμανικού εδάφους ο Μπλίνκεν έδωσε το «παρών» στην 59^η Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου (σ.σ. συμμετείχε σε αυτήν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης) και στις διμερείς και πολυμερείς συναντήσεις που είχε συζητήθηκαν το Ουκρανικό ζήτημα και τη συνέχιση της στήριξης του Κιέβου, η παροχή βοήθειας σε Τουρκία και Συρία προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι τραγικές συνέπειες του φονικού Εγκέλαδου, αλλά και η δέσμευση των ΗΠΑ στη διατλαντική ασφάλεια.

Το «Νταβός για την Άμυνα» όπως είναι αλλιώς γνωστή η Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια κλείνει τις εργασίες αύριο Κυριακή (19/2), ημέρα που ο 60χρονος Νεοϋορκέζος διπλωμάτης θα έχει μεταβεί στη γειτονική Τουρκία. Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει καταρχάς επίσκεψη στα Άδανα και αυτοψία στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ προκειμένου να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι πώς «τρέχει» η αμερικανική βοήθεια προς τις τουρκικές αρχές προκειμένου οι τελευταίες να αντεπεξέλθουν στο τιτάνιο έργο διάσωσης και ανοικοδόμησης που έχουν μπροστά τους έπειτα από τις καταστροφές που προκάλεσαν οι μεγάλοι σεισμοί των 7,8 και 7,5 Ρίχτερ της 6ης Φεβρουαρίου.

Από το Ιντσιρλίκ, ο Αμερικανός ΥΠ.ΕΞ. θα μεταβεί στην Άγκυρα όπου θα έχει σειρά συναντήσεων με ανώτερους αξιωματούχους της χώρας, προεξάρχοντος του ομολόγου του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Αναπόφευκτα και σε αυτές τις αμερικανο-τουρκικές επαφές οι σεισμοί και οι καταστροφές που αυτοί προκάλεσαν θα καλύψουν ένα σημαντικό μέρος της ατζέντας. Ωστόσο το μεγάλο ενδιαφέρον εστιάζεται –και για την Αθήνα– στο τι θα πει και τι θα ακούσει ο Μπλίνκεν από τον Τσαβούσογλου για όλα τα υπόλοιπα ανοιχτά γεωπολιτικά μέτωπα (βλ. Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειος, αναβάθμιση F-16 και προμήθεια F-35, ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400 και σχέσεις Άγκυρας-Μόσχας, Κουρδικό). Δεν πρέπει να λησμονείται ότι πριν από ακριβώς ένα μήνα, στις 18 Ιανουαρίου, ο Τούρκος ΥΠΕΞ είχε ξανασυναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό του στην Ουάσινγκτον ζητώντας του να κρατήσει ο Λευκός Οίκος ίσες αποστάσεις απέναντι στην Τουρκία και την Ελλάδα. Εν ολίγοις απαίτησε να μην πουλήσουν οι ΗΠΑ στη χώρα μας μαχητικά F-35 και να αναθεωρήσουν τη θέση τους για την αναβάθμιση των τουρκικών F-16. «Δεν πρέπει να σπαταλήσει μια τόσο σημαντική συμφωνία μεταξύ δύο συμμάχων, μόνο και μόνο επειδή κάποιος (βλ. Μενέντεζ) ή ορισμένοι την εμποδίζουν. Δεν πρέπει να υποκύψει» είχε πει χαρακτηριστικά ο Τσαβούσογλου.

 

Άδεια χέρια ή αλισβερίσι;

Κυρίαρχη αίσθηση είναι ότι από εκείνη τη συνάντηση του Γενάρη ο Τσαβούσογλου γύρισε στην Τουρκία με άδεια χέρια. Ακόμη και αν αληθεύει απολύτως αυτή η αίσθηση, τίποτα δεν προεξοφλεί ότι θα συμβεί το ίδιο και μετά το πέρας των αυριανών συναντήσεων του Μπλίνκεν στην Τουρκία  και για αυτό το ενδεχόμενο θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη η Αθήνα λαμβάνοντας υπόψη τρία-τέσσερα κομβικά στοιχεία.

Το πρώτο είναι ότι η Τουρκία έχει να παίξει το περίπου εκβιαστικό χαρτί του βέτο της στην προοπτική ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Το δεύτερο είναι ότι οι ΗΠΑ καίγονται για την… αγκαζέ είσοδο των Σκανδιναβών στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, με τον Τσαβούσογλου να αποκαλύπτει ότι ο Μπλίνκεν τού είχε πει προ μηνός ότι η άρση των εμποδίων που βάζει η Άγκυρα στο συγκεκριμένο ζήτημα θα εκτιμηθεί… δεόντως από το Κογκρέσο που μπλοκάρει την πώληση F-16 στην Τουρκία. Δηλαδή αλισβερίσι! Θυμίζεται ότι η διοίκηση Μπάιντεν έχει ταχθεί υπέρ της πώλησης των F-16 στην Τουρκία, παράλληλα με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Ελλάδα, αλλά το deal κολλάει στην ισχυρή άρνηση κορυφαίων στελεχών του Κογκρέσου όπως ο Δημοκρατικός επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Μενέντεζ. Τρίτο στοιχείο είναι η βιβλική καταστροφή που υπέστη η Τουρκία και η οποία έχει καταστήσει τον συνήθη ταραχοποιό της σε ένα συμπαθή γείτονα και εταίρο που χρήζει βοήθειας και συμπαράστασης.

Αν όλα αυτά τα συστατικά ανακατευτούν στο… τσουκάλι της διπλωματίας ποτέ δεν ξέρεις τι γεύση θα έχει η σούπα που θα βγει και θα «σερβιριστεί».

 

Τι πρέπει να περιμένει η Αθήνα

Σε αυτό το φόντο θα υποδεχτεί τη Δευτέρα το απόγευμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Μαξίμου τον Άντονι Μπλίνκεν που την επομένη θα τα πει και με τον ομόλογο του, Νίκο Δένδια, αλλά και με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα. Πέρα από τα «τυπικά» της επίσκεψης (βλ. έναρξη του 4^ου Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ-Ελλάδας και επιβεβαίωση των εξαιρετικών διμερών σχέσεων), είναι άκρως… εξυπηρετικό για την Αθήνα που αποτελεί τον τελευταίο σταθμό της περιοδείας Μπλίνκεν. Κι αυτό διότι η ελληνική κυβέρνηση θα μάθει τι συζήτησε ο Αμερικανός ΥΠ.ΕΞ. στην Άγκυρα και τρόπον τινά θα έχει τον τελευταίο λόγο σε όσα μεταφέρει ο… πραματευτής των ΗΠΑ.

Δεν χωράει αμφιβολία ότι η Ουάσινγκτον θα επενδύσει στον εναγκαλισμό Τσαβούσογλου–Δένδια, εικόνα που η αμερικανική διπλωματία χαρακτήρισε «συγκινητική» και την εξήρε με λυρική ρητορική του τύπου «για αυτό υπάρχουν οι σύμμαχοι, για αυτό υπάρχουν οι φίλοι». Πιθανολογείται, μάλιστα, έντονα ότι ο Μπλίνκεν θα ρίξει –γενικόλογα– στο ελληνικό «τραπέζι» την προοπτική να επανεκκινηθεί η διαδικασία των διερευνητικών επαφών Αθήνας-Άγκυρας στη λογική εκμετάλλευσης του συγκινησιακού μεν αλλά σε κάθε περίπτωση καλού μομέντουμ.