Το Νταβός των «Μαύρων Κύκνων»

Καλωσορίζοντας το 2024 γράφαμε πριν από τρεις εβδομάδες στην «Α» ότι και αυτός ο καινούργιος χρόνος ξεκινά την δωδεκάμηνη… καριέρα του σε μία συνθήκη αβεβαιότητας ειδικά σε ό,τι αφορά την ελληνική και την παγκόσμια οικονομία.

Τις αναφορές μας για τις προκλήσεις που έπονται ήρθε πολύ γρήγορα να επιβεβαιώσει το φετινό Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, στα πάνελ του οποίου συναντήθηκαν όπως κάθε χρόνο ηγέτες δεκάδων κυβερνήσεων, καθώς και επικεφαλής μεγάλων διεθνών οργανισμών και εταιρειών.

Ανάμεσά τους και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που μαζί με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ουκρανικού ενεργειακού ομίλου DTEK, Μαξίμ Τιμτσένκο, τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Κομισιόν για την Ευρωπαϊκή «Πράσινη» Συμφωνία, τις Διοργανικές Σχέσεις και την Προοπτική Διερεύνησης, Μάρκο Σέφκοβιτς, και την πρόεδρο και CEO της εταιρείας βιοτεχνολογίας Novozymes, Έστερ Μπαϊτζέτ, συμμετείχε σε μία θεματική για την «πράσινη» μετάβαση.

Κάτι λιγότερο από μία ώρα διήρκησε η συζήτηση και ο πρωθυπουργός αφού εξέφρασε την αισιοδοξία του για την πορεία του ευρωπαϊκού «Green Deal» δεν έκυψε την στοχοθεσία-φιλοδοξία να γίνει η χώρα μας εξαγωγέας καθαρής ενέργειας αξιοποιώντας τις δυνατότητες της αιολικής ενέργειας.

«Όταν η Ελλάδα αποφάσισε να αφήσει πίσω της τον άνθρακα, τότε εστράφη στο φυσικό αέριο. Το 2023 δώσαμε 7 δισ. ευρώ για να εισάγουμε φυσικό αέριο, ενώ κανονικά καταβάλαμε 1 δισ. ευρώ» είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης καταδεικνύοντας όχι μόνο το κόστος της μετάβασης, αλλά και το μέγεθος της ευαλωτότητας από την οποία «πάσχει» η ενεργειακή ασφάλεια στην Γηραιά Ήπειρο, επηρεαζόμενη από γεωπολιτικές και άλλες κρίσεις.

Το δυστύχημα είναι ότι αυτές οι κρίσεις είναι διαδοχικές και τείνουν να μετεξελιχθούν σε κανονικότητα. Αρκεί να θυμίσουμε ότι στην προ διετίας «μάζωξη» των ισχυρών στην περιώνυμη ελβετική κωμόπολη κυριαρχούσε η επιφυλακτικότητα για την μετά-Covid εποχή, στο επόμενο φόρουμ του 2023 η αγωνία αφορούσε τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και τον αχαλίνωτο πληθωρισμό, ενώ στις φετινές συζητήσεις ήταν εμφανής η αδυναμία να εκφραστεί μία αισιόδοξη προοπτική ότι τα «τα χειρότερα είναι πίσω και τα καλύτερα έρχονται».

Και πώς να αισιοδοξεί, δηλαδή, η παγκόσμια ηγεσία όταν:

>> Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος πλησιάζει να συμπληρώσει δύο χρόνια από την έναρξή του και οι Ευρωπαίοι αμφιταλαντεύονται αν πρέπει να αυξήσουν τη στρατιωτικής βοήθεια στο Κίεβο.

>> Η καινούργια εστία που άναψε τον Οκτώβρη στη Μέση Ανατολή μετρά ήδη 100 ημέρες κι όχι απλώς δεν υπάρχει στον ορίζοντα ασφαλής πρόβλεψη για ειρήνευση αλλά απειλείται ευρύτερη αποσταθεροποίηση, γεωπολιτική και οικονομική, εξαιτίας των επιθέσεων του Ιράν σε Πακιστάν, Ιράκ και Συρία, καθώς και των πειρατικών ενεργειών των ισλαμιστών Χούθι της Υεμένης στην Ερυθρά Θάλασσα που βουλιάζει το παγκόσμιο εμπόριο και ρίχνει… κηροζίνη στη φωτιά του πληθωρισμού.

>> Ο αμφιλεγόμενος Ντόναλντ Τραμπ, που φλερτάρει  με αυταρχικούς ηγέτες και πολιτεύεται με έναν επικίνδυνο αντισυστημισμό, έχει βάλει στόχο να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο.

Αυτά τα γεγονότα που για τους περισσότερους μπορεί να αποτέλεσαν έκπληξη όταν συνέβησαν ή είναι παντελώς απρόβλεπτα να συμβούν, προκαλούν τεράστιες επιπτώσεις και κατακερματισμό.

Είναι κάτι σαν τους λεγόμενους «μαύρους κύκνους» που περιέγραφε το μακρινό 2007 στο μπεστ σέλερ βιβλίο του ο Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ, με τον συγγραφέα να διατυπώνει την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι έχουν την τάση να εστιάζουν στο γνωστό και το επαναλαμβανόμενο «ενώ ο κόσμος κυριαρχείται από το ακραίο, το άγνωστο και το πολύ απίθανο».

«Το  μέλλον θα είναι όλο και λιγότερο προβλέψιμο» προφήτευε πριν από 17 χρόνια ο Ταλέμπ αλλά προφανώς δεν εισακούσθηκε.

Ας τον ακούσουν έστω και τώρα οι ηγέτες του κόσμου. Μπας και σωθεί καμία… παρτίδα.