Δανεικά «ναι», γυρισμένα πότε;

Μετά το διαπραγματευτικό, το μεγαλύτερο άγχος για την κυβέρνηση είναι τα δανεικά. Τι άραγε θα συμβεί εάν κάποιος φορέας ζητήσει τα χρήματά του (από αυτά που έχουν μεταφερθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος) και δεν υπάρχουν; Και εν τέλει, θα μπορέσει κάποια στιγμή να επιστρέψει κάθε ευρώ στους δικαιούχους;

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Όσο καθυστερεί η επίτευξη μιας συμφωνίας, τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος για την κυβέρνηση να βρεθεί ακάλυπτη απέναντι σε έναν φορέα του οποίου τα αποθεματικά έχει χρησιμοποιήσει. Μπορεί τα δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για έλλειψη κονδυλίων η οποία οδήγησε σε καθυστέρηση καταβολής συντάξεων να αμφισβητούνται από κάποιους, παρ’ όλα αυτά είναι μάλλον δεδομένο πως σε λίγο δεν θα υπάρχει cent του ευρώ στα δημόσια ταμεία. Όχι για να πληρώσει μια από τις δόσεις στο ΔΝΤ (μέσα στον Μάιο οι οφειλές αγγίζουν το 1 δισ. ευρώ) ή στην ΕΚΤ, αλλά για να καλύψει άμεσες ανάγκες και να καταβάλει μισθούς και συντάξεις.
Η παράταση που δόθηκε στη ρύθμιση για τις οφειλές διόλου αθώα δεν είναι, καθώς προσφέρει άμεσο και ζεστό χρήμα. Μόνο που δεν είναι αρκετό για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας. Ίσως μόνο να κλείσει κάποιες τρύπες.
Οι καθυστερήσεις που καταγράφονται στις διαπραγματεύσεις επί της ουσίας έχουν μεγαλώσει ακόμα περισσότερο το δημόσιο χρέος, έστω και αν αυτό επίσημα δεν καταγράφεται: αυτό οφείλεται στον εσωτερικό δανεισμό με την υπόσχεση πως σύντομα τα ποσά θα επιστραφούν.
Οι υποχρεώσεις του Δημοσίου σε τρίτους επίσης αυξάνονται, μιας και το κράτος έχει κηρύξει στάση πληρωμών. Όλα αυτά όμως είναι χρήματα που αργά ή γρήγορα θα πρέπει να καταβληθούν. Και με τους προβλεπόμενους τόκους.

Προστασία από τους οίκους
Για το μόνο ίσως που δεν έχει να ανησυχεί η χώρα είναι για τη χρεοκοπία. Όντας χρεοκοπημένη εδώ και κάποια χρόνια, απολαμβάνει την προστασία των οίκων αξιολόγησης λόγω Ε.Ε. Μάλιστα, οι μεγαλύτεροι κορυφαίοι οίκοι αξιολόγησης επιβεβαίωσαν τη στήριξή τους, δηλώνοντας ότι δεν θα υποβάθμιζαν την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας σε «χρεοκοπία» (default) εάν η χώρα αθετούσε μια πληρωμή προς το ΔΝΤ ή την ΕΚΤ, μια στάση που θα μπορούσε να διατηρήσει τη ζωτικής σημασίας χρηματοδότηση, να ρέει στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αυτό σύμφωνα με το Reuters.
Η Ελλάδα χρωστάει σχεδόν 1 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ τον Μάιο και σχεδόν 7 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, και υπάρχουν ανησυχίες ότι η κυβέρνηση, έχοντας «κολλήσει» στις συνομιλίες χρηματοδότησης με τους επίσημους εταίρους, δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει εγκαίρως.
Για τους περισσότερους οίκους αξιολόγησης, των οποίων την άποψη καθορίζει εάν η ΕΚΤ μπορεί ακόμη να αποδεχθεί τους ελληνικούς κρατικούς τίτλους ως collateral για τον δανεισμό στις τράπεζές της, μια αθέτηση πληρωμής του ΔΝΤ δεν θα τους οδηγούσε να κηρύξουν τη χώρα σε χρεοκοπία.
Αυτό είναι κρίσιμο για τη διατήρηση του ELA προς τις ελληνικές τράπεζες, διότι η ΕΚΤ δεν θα αποδεχόταν κανέναν τίτλο που θα εκδιδόταν από μια κυβέρνηση σε χρεοκοπία. Η Standard & Poor’s, η Fitch και η DBRS, τρεις εκ των τεσσάρων κορυφαίων δηλώνουν ότι όσο το ΔΝΤ και η ΕΚΤ δεν είναι standard πιστωτικές, μια αθέτηση πληρωμής σε έναν από αυτούς, αν και πιθανώς θα οδηγούσε την αξιολόγηση της Ελλάδας ακόμη πιο βαθιά στο junk status, δεν θα την κατηγοριοποιούσε σε κατάσταση default.
Αν και οι οίκοι αξιολόγησης ίσως να μην κήρυτταν χρεοκοπία μετά από μια αθέτηση πληρωμής προς την ΕΚΤ ή το ΔΝΤ, η ISDA θα μπορούσε να αποφασίσει να το κάνει, κάτι που θα ενεργοποιούσε πληρωμές των CDS και cross defaults σε άλλα ομόλογα.
Παρ’ όλα αυτά, το ρίσκο των αυτόματων cross defaults από μια αθέτηση πληρωμής προς το ΔΝΤ ή την ΕΚΤ σε άλλα ελληνικά ομόλογα του επίσημου ή του ιδιωτικού τομέα, φαίνεται ελάχιστος σύμφωνα με τους νομικούς εμπειρογνώμονες.
Από την άλλη όμως, μια ενδεχόμενη μη πληρωμή του ΔΝΤ ή της ΕΚΤ θα άφηνε την κεντρική τράπεζα σε μια θέση ισχύος σε σχέση με την Ελλάδα. Αν και πιθανώς ο ELA δεν θα κοβόταν, η ΕΚΤ θα μπορούσε να αυξήσει τα haircuts για τα ελληνικά collateral, μειώνοντας το ποσό του ρευστού προς τις ελληνικές τράπεζες.
Η αύξηση του haircut θα άφηνε την Αθήνα με λιγότερα λεφτά, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στην Αθήνα να κλείσει μια συμφωνία για περισσότερη βοήθεια. Ωστόσο, και οι τέσσερις οίκοι αξιολόγησης δηλώνουν ότι δεν θα ήταν καλή ιδέα η αθέτηση πληρωμής προς το ΔΝΤ ή την ΕΚΤ.