Το ηλεκτροφόρο «αγκάθι» της αξιολόγησης

Ουκ ολίγες φορές η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί με κάθε επισημότητα ότι η 2η αξιολόγηση θα κλείσει χωρίς προβλήματα, καθώς σε όλα τα καυτά ζητήματα έχει επέλθει συμφωνία. Ένα από αυτά είναι και τα ενεργειακά. Μάλιστα, οι αρμόδιοι υποστήριζαν πως τα ενεργειακά και ειδικά η πώληση των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ δεν είναι από αυτά που θα χαλάσουν τη συμφωνία. Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική…

 

Της Ευαγγελίας Τζαβάρα

 

Βήμα πίσω δεν κάνουν οι θεσμοί και απαιτεί να προχωρήσει άμεσα η πώληση του 40% της ΔΕΗ, στο πλαίσιο των μέτρων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι εκπρόσωποι των δανειστών εκτιμούν ότι η «ρίζα» του προβλήματος του ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά είναι ο έλεγχος της ΔΕΗ στη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή της χώρας και πιστεύουν ότι μόνο μέσω της πώλησης μονάδων θα επιτευχθεί ο στόχος για τη μείωση του μεριδίου της Επιχείρησης στη λιανική αγορά κάτω από το 50% έως το 2020. Επιπλέον, συνδέουν το θέμα της πώλησης μονάδων και με την πρόσφατη απόφαση του Ευρωδικαστηρίου για την πρόσβαση τρίτων στα λιγνιτικά αποθέματα της χώρας.

Το «εργαλείο» των δημοπρασιών ΝΟΜΕ έχει περιορισμένα αποτελέσματα, καθώς το μερίδιο της ΔΕΗ δεν μειώνεται αισθητά, τουλάχιστον τους τελευταίους μήνες. Όπως διαφαίνεται, θα υπάρξει συμφωνία με το ΥΠΕΝ για αύξηση των ετήσιων ποσοτήτων που θα δημοπρατούνται.

Επίσης, έντονες επιφυλάξεις επικρατούν σχετικά με την πρόταση της διοίκησης της ΔΕΗ για τη σύσταση χαρτοφυλακίων στην προμήθεια και πώλησή τους στους εναλλακτικούς προμηθευτές.

 

Αφήγημα περί πολιτικής λύσης

Όπως συμβαίνει σε όλα τα καυτά ζητήματα όπου η κυβέρνηση αδυνατεί να επιλύσει τις διαφορές, έτσι και τώρα στήθηκε το αφήγημα της πολιτικής διαπραγμάτευσης και οι αναφορές υποστηρίζουν πως η λύση θα δοθεί με παρέμβαση του πρωθυπουργού. Εάν, όμως, κρίνουμε από τις προηγούμενες φορές που επιχειρήθηκε η πολιτική λύση, τότε επανερχόμαστε στη γνωστή λέξη: «Αδιέξοδο». Αυτό φαίνεται και από την τελευταία γραμμή άμυνας του αρμόδιου υπουργείου που για μία ακόμη φορά επέλεξε να μεταθέσει τη λύση για αργότερα. Επίσης, θέλει να αποφύγει την αναφορά για ενδεχόμενη πώληση μονάδων της ΔΕΗ στο κείμενο της αξιολόγησης, κάτι όμως που κρίνεται ότι είναι πολύ δύσκολο.

Μάλιστα, πηγές του Μαξίμου διέρρεαν, με προφανή στόχο να ηρεμήσουν και το εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, ότι τα εργασιακά και τα ενεργειακά θα τα δούμε στο μέλλον, πολύ πιθανό στην επόμενη αξιολόγηση.

Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει ως κεντρικό στόχο τη διατήρηση στρατηγικού ελέγχου στον κλάδο της ενέργειας λόγω των γενικότερων γεωπολιτικών συνθηκών που διαμορφώνονται στην περιοχή. Γι’ αυτό και προχώρησε σε ακύρωση του σχεδίου για τη μικρή ΔΕΗ, ενώ αναζήτησε επί υπουργίας Πάνου Σκουρλέτη τη φόρμουλα για διατήρηση του ΑΔΜΗΕ υπό δημόσιο έλεγχο. Στον ΔΕΣΦΑ ναι μεν ακυρώθηκε ο διαγωνισμός, αλλά εκ νέου μπαίνει σε τροχιά καθώς εκτιμάται ότι μέσα από τη διατήρηση της ΔΕΠΑ υπό κρατικό έλεγχο και ενός ποσοστού στον ΔΕΣΦΑ μπορεί να ασκηθεί πολιτική στον τομέα του φυσικού αερίου (τομέας κομβικός για τις ΗΠΑ).

Το όλο σχέδιο αυτό βέβαια έχει γεωπολιτικές προβολές, λόγω της «δίψας» του Βερολίνου για φτηνή ενέργεια, της πρόθεσης των Κινέζων να ενισχύσουν και σε πεδία πέραν των μεταφορών την παρουσία τους (σύμπραξη με ΔΕΗ σε επενδυτικό πλάνο μαμούθ, αλλά και των ΗΠΑ που στρατηγικά επιδιώκουν το χτίσιμο εναλλακτικών ενεργειακών διαδρόμων για να «σπάσουν» το σφιχταγκάλιασμα Γερμανίας – Ρωσίας).

Πάντως η κυβέρνηση, που σε μεγάλο ποσοστό έχει βασίσει την κοινωνική της πολιτική στη ΔΕΗ (χαλαρή είσπραξη οφειλών, διασφάλιση μόνο για το κράτος, πρόσβαση στη φτηνή ενέργεια των λιγνιτών – νερών) προσπαθεί να διαχειριστεί τις «υβριδικές» επιλογές (έντονη παρουσία του κράτους με διάφορα τεχνάσματα) που έχει κάνει στα ανοίγματα της αγοράς ενέργειας που εκπορεύονται από την αποφασισμένη εδώ και χρόνια κοινοτική πολιτική.

Αντιμετωπίζοντας τη μήνη των Βρυξελλών (δηλαδή του Βερολίνου εν προκειμένω, και δευτερευόντως του Παρισιού) φέρεται για καθαρά εσωκομματικούς και πολιτικούς λόγους να επιδιώκει την αναβολή στη λήψη αποφάσεων. Εξ ου και ζητεί υπομονή για την αξιολόγηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ αλλά και του νεοεισερχόμενου target model που αποσκοπούν στη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά, αλλά όχι στην παραγωγή. Το τελευταίο είναι και βασικό αιτούμενο για την Αθήνα που επιδιώκει αναβολή των σχετικών αποφάσεων και το πλαίσιο μιας συνολικής επανεξέτασης του ενεργειακού προβλήματος έως το τέλος του έτους.