ΕΜΑΝΟΥΕΛ ΜΑΚΡΟΝ: Τόλμησε, ρίσκαρε και τα κατάφερε (;)

 

Είναι απλώς ένα τσουναμι; Η μιλάμε για ένα πραγματικό big bang; Κάπως έτσι οι ξένοι αναλυτές προσπαθούν να ερμηνεύσουν τη νίκη του Εμμανουέλ Μακρόν στον πρώτο γύρο του γαλλικών προεδρικών εκλογών.

Ο 39χρονος πρώην τραπεζίτης, που “γοητεύει και τις πέτρες στη Γαλλία” πέτυχε το ακατόρθωτο. Δίχως κόμμα από πίσω του, ως ηγέτης μία επί της ουσίας πολιτικής κίνησης το “En Marche!” (Μπροστά) όχι μόνο κέρδισε τον πρώτο γύρο των εκλογών, αλλά με τη στήριξη του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου λογικά θα εκλεγεί, όπως αναφέρουν οι δημοσκοπήσεις, με άνεση την 7η Μαΐου ο επόμενος πρόεδρος της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας, σε βάρος της Μαρίν Λεπέν.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Αναμφίβολα η νίκη Μακρόν έχει προκαλέσει ανακούφιση στους ευρωπαϊστές όλων των χωρών, αλλά από την άλλη ο σκεπτικισμός είναι έντονος. Όχι μόνο για το σημαντικό ποσοστό που έλαβε η 2η Μαρίν Λεπέν, αλλά και το ότι ένας αριστερός υποψήφιος, ο Ζαν Λικ Μελανσόν τηρεί στάση ουδετερότητας δικαιώνοντας όλους όσοι υποστηρίζουν πως ο εθνολαϊκισμός της ριζοσπαστικής αριστεράς και της ακραίας δεξιάς έχει την ίδια αφετηρία και αλληλοϋποστηρίζονται υπογείως, προκειμένου να διατηρούν την ύπαρξη τους.

Ένα επίσης σημείο που δημιουργεί σκεπτικισμό είναι η κατάρρευση των δύο παραδοσιακών κομμάτων. Των Ρεπουμπλικάνων και των Σοσιαλδημοκρατών. Και εάν υποθέσουμε ότι με το ποσοστό του Φιγιόν η δεξιά μπορεί να ξεκινήσει από κάπου, στους Σοσιαλδημοκράτες θεωρείται βέβαιο ότι η διάσπαση είναι προ των θυρών. Και εάν δεν γίνει το αμέσως προσεχές διάστημα, τότε μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου είναι σίγουρη.

Ο Μακρόν έσπασε όλα τα ταμπού του γαλλικού πολιτικού συστήματος. Δίχως ποτέ να έχει θέσει υποψηφιότητα έκανε το μεγάλο μπαμ. Ποτέ στο παρελθόν δεν εξελέγη πρόεδρος κάποιος που δεν είχε κολλήσει ένσημα ως εκλεγμένος  υπουργός, ή βουλευτής. Βέβαια και ο Μακρόν για σύντομο χρονικό διάστημα ήταν υπουργός του Ολάντ, αλλά στο κρίσιμο σημείο φρόντισε να κάνει το μεγάλο βήμα. Δηλαδή την ώρα που ο Ολάντ κατέρρεε στις δημοσκοπήσεις, αυτός έφυγε για να προχωρήσει στην δική του κίνηση.

 

Τα μεγάλα μυστικά

Ο Μακρόν αν και ο νεώτερος σε ηλικία υποψήφιος πρόεδρος έδειξε αντανακλαστικά έμπειρου πολιτικού. Ρίσκαρε, είχε την τύχη με το μέρος του και γι’ αυτό έγινε ο κυρίαρχος του παιχνιδιού.

Κατ’ αρχάς διαισθάνθηκε από πολύ νωρίς ότι τα δύο παραδοσιακά κόμματα παραπατούσαν και είχαν βαριά ανάσα. Οπότε κατανόησε πολύ γρήγορα ότι πρέπει να κάνει γρήγορα την κίνηση του. Κάτι που άργησε να διαβλέψει ο Μανουέλ Βαλς, που περίμενε για αργότερα και τώρα πρέπει να περιμένει τουλάχιστον μία πενταετία.

Όπως αποδείχθηκε για να πάρει αυτό το ρίσκο διέθετε κουράγιο, λίγη τρέλα και πολύ εγωισμό. Το πιο σημαντικό είναι πως τόλμησε να πάρει το ρίσκο,  με το να εγκαταλείψει την άνεση που του έδινε η κυβερνητική του θέση.

Όμως το πιο σημαντικό επίτευγμα του Μακρόν είναι ότι πέτυχε με το “En Marche!”, να κινητοποιήσει πολίτες, οι οποίοι ένιωθαν κλειδαμπαρωμένες τις πόρτες των μεγάλων κομμάτων. Πολίτες που είναι η παραγωγική βάση της Γαλλίας και οι οποίοι συμμετείχαν σε συλλόγους και οι οποίοι στις συναντήσεις που πραγματοποίησε ο κεντρώος ανεξάρτητος υποψήφιος είχαν τη δυνατότητα να προβληματιστούν σχετικά με το έργο του.

Αυτό που φαίνεται ότι ικανοποίησε τους ψηφοφόρους του ήταν ότι είδαν στον Μακρόν τον άνδρα που ποδηλατούσε πριν τρία χρόνια στην παραλία, όταν και του ζητήθηκε να εισέλθει στον πολιτικό στίβο. Έναν άνδρα που πριν δύο χρόνια ως υπουργός του Ολάντ, δέχθηκε τις περισσότερες επιθέσεις από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, έναν άνδρα που ξεκίνησε από την αρχή ένα πολιτικό κίνημα. Οι ψηφοφόροι επέλεξαν τον Μακρόν καθώς επαινούσε την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεσμεύθηκε να την μεταρρυθμίσει, ενώ τόνισε πως η ΕΕ δεν είναι το πρόβλημα για τη Γαλλία αλλά η λύση.

Μπορεί η νίκη του να βοηθήθηκε από τα σκάνδαλα που παγίδευσαν ορισμένους αντιπάλους του και τις αποτυχημένες εκστρατείες άλλων, ωστόσο, η νίκη του επί της Λεπέν είναι μια νίκη της αισιοδοξίας έναντι της απαισιοδοξίας. Ως προς την εκλογική του επιτυχία υπάρχει κάποια ασάφεια σχετικά με το εάν οι ψηφοφόροι συρρέουν από ενθουσιασμό για την προσωπικότητά του, ή από αποστροφή για τα παραδοσιακά κόμματα και τις γενιές πολιτικών που έχουν κυριαρχήσει εδώ και καιρό στη Γαλλία.

Αυτό που προβληματίζει τους Ευρωπαίους είναι εάν η λαίλαπα Μακρόν θα παραμείνει εντός των συνόρων της Γαλλίας, ή θα εξαχθεί; Θα περιμένουμε πλέον ανακατατάξεις στην ευρωπαϊκή δεξιά και στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία; Το φαινόμενο Μακρόν θα γίνει σημείο αναφοράς και σε άλλες μεγάλες χώρες για να μιλήσουμε για τον “Μακρονισμό”, όπως για παράδειγμα επί αρκετά χρόνια ζήσαμε τον λεγόμενο “τρίτο δρόμο” με Κλίντον, Μπλερ, Σρέντερ, Σημίτη και άλλους;

Αναζητούν νέο Επινέ στο Σοσιαλιστικό κόμμα

“Το γαλλικό σοσιαλιστικό κόμμα, έτσι όπως στήθηκε από τον Μιτεράν μετά το συνέδριο του Επινέ το 1971 πέθανε“. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν όλα τα στελέχη του Σοσιαλιστικού κόμματος που το βράδυ της περασμένης Κυριακής είδαν τον επίσημο υποψήφιο, Μπενουά Αμόν, να αποσπά το θλιβερό ποσοστό του έξι και κάτι.
Ο γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Ζαν-Κριστόφ Καμπαντελίς, επικεφαλής ενός πλοίου που βουλιάζει, δήλωσε ότι ο κύκλος έκλεισε. «Το επόμενο Συνέδριο θα σημειώσει το οριστικό τέλος του κύκλου του Επινέ που άνοιξε ο Μιτεράν το 1971. Μια εντελώς νέα εποχή αρχίζει. Θα προτείνω ένα νέο προοδευτικό σχέδιο, μια πραγματική ανανέωση, ένα σχέδιο να ξεπεραστεί πραγματικά το Σοσιαλιστικό Κόμμα».

Ο πρώην πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς, ο οποίος στήριξε από την πρώτη στιγμή τον Εμανουέλ Μακρόν και γύρισε την πλάτη στον επίσημο υποψήφιο του κόμματός του, Μπενουά Αμόν, πιστεύει ότι οι εξελίξεις θα είναι άμεσες. «Μετά την προεδρική του 2017 και τις βουλευτικές του 2017 θα υπάρχει πάντα ένα PS. Αλλά η συγκρότηση ενός μεταρρυθμιστικού πόλου από τον Μανουέλ Βαλς θα πρέπει να μεταφραστεί στη βουλή. Εκείνη τη στιγμή θα υπάρξει ρήξη», προβλέπει ο Φρανσούα Κουάτ. Ας σημειωθεί ότι ο Βαλς στηρίζεται από 100 περίπου βουλευτές του Σοσιαλιστικού κόμματος, ενώ μόνο 40 στηρίζουν τον ηττημένο Μπενουά Αμόν.

Ξεκαθάρισμα ζητά ο Ολάντ

Ακόμη και ο Φρανσουά Ολάντ επιθυμεί ένα ξεκαθάρισμα στο Σοσιαλιστικό κόμμα. Αυτό ισχυρίζονται οι συγγραφείς του βιβλίου «Ένας πρόεδρος δεν τα λέει αυτά»: «Το βράδυ της 23ης Απριλίου το PS θα πεθάνει;», εξομολογήθηκε ο Ολάντ στους συγγραφείς και πρόσθεσε ότι ονειρεύεται για το PS «μια πράξη πτώχευσης. Χρειάζεται ένα χαρακίρι», είπε ο πρόεδρος της Γαλλίας.
Υπάρχουν ωστόσο και κορυφαία στελέχη στο Σοσιαλιστικό κόμμα που δεν θέλουν να ξεκινήσει ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών. «Πρέπει να αποφύγουμε την εσωκομματική φαγωμάρα, αν ξεκινήσει θα εκραγούμε» δήλωσε ο βουλευτής Στεφάν Λε Φολ στο ραδιόφωνο RTL, μετά την ήττα του Μπενουά Αμόν. Και έβαλε δύο προτεραιότητες: να κερδίσει ο Εμμανουέλ Μακρόν τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών απέναντι στην Μαρίν Λεπέν και να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2017. Ο Λε Φολ, μάλιστα, πιστεύει ότι ο καταλληλότερος για να οδηγήσει το Σοσιαλιστικό κόμμα στις εκλογές είναι ο νυν σοσιαλιστής πρωθυπουργός, Μπερνάρ Καζνέβ.

Στην δήλωσή του μετά την ήττα, ο Μπενουά Αμόν είπε ότι αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη της αποτυχίας του «χωρίς να αρνηθώ σε ποιές συνθήκες μετά την πενταετή θητεία και τις προδοσίες που έγιναν», πρόσθεσε. Σε όλη την προεκλογική περίοδο ο Αμόν κατήγγειλε ουσιαστικά το ίδιο του το κόμμα και αποκάλεσε «διαρκές δηλητήριο τις αποστασίες κορυφαίων στελεχών που στήριξαν τον Μακρόν και όχι τον ίδιο“.
Η ηγεσία τα μασάει
Ωστόσο, η ηγεσία του Σοσιαλιστικού κόμματος δεν βάζει μυαλό. Ο γραμματέας του κόμματος υποσχέθηκε ότι το Σοσιαλιστικό κόμμα θα ανακτήσει τις δυνάμεις του στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2017. «Ο Μακρόν θα κατεβάσει 577 υποψηφίους σε 577 εκλογικές περιφέρειες. Ο Μελανσόν θα κατεβάσει άλλους τόσους. Δεν μένει άλλη δυνατότητα για τους ψηφοφόρους της αριστεράς από το να ψηφίσουν Σοσιαλιστικό κόμμα. Μηχανικά, θα ανεβούμε. Το Σοσιαλιστικό κόμμα έχει ακόμη καλές ημέρες μπροστά του», ανέλυε ο Καμπαντελίς στο κανάλι LCI.
ΔΕΞΙΑ: Φορτώνουν στον Φιγιόν την ήττα για να σωθεί το κόμμα

Αλλά και στην γαλλική δεξιά τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Η ήττα του Φρανσουά Φιγιόν μπορεί να μην ήρθε με τον ίδιο παταγώδη τρόπο, όπως των Σοσιαλιστών, όμως οι Ρεπουμπλικάνοι αναζητούν ήδη τρόπους για να ξεφύγουν από την κρίση. Και ο ασφαλέστερος τρόπος είναι να επιτεθούν όλοι κατά του υποψηφίου, προκειμένου “να σωθεί ντο κόμμα“, όπως λένε στελέχη της δεξιάς.

Λίγα λεπτά μετά την ήττα του Φιγιόν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, η Δεξιά παράταξη του επιφύλαξε αδυσώπητη κριτική. «Δεν έχασε η Δεξιά, έχασε ο Φιγιόν», δήλωσε ο πρώην υπουργός και στενός φίλος του Σαρκοζί, Έρικ Βορθ. «Αυτή την προεδρική εκλογή έπρεπε να την κερδίσουμε. Τα σκάνδαλα μας κατέστρεψαν», πρόσθεσε. Η πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της δεξιάς Ρασίντα Ντάτι κατήγγειλε μια ήττα ηθική και ιστορική της Δεξιάς. «Η Γαλλίας της Δεξιάς υπάρχει, η Γαλλία της Αριστεράς υπάρχει, απλά όσοι τις εκπροσώπησαν συμπεριφέρθηκαν άσχημα», δήλωσε. «Δεν θέλω να κάνουμε τις βουλευτικές εκλογές με τα ίδια πρόσωπα», κατέληξε.

Τα προβλήματα του Φιγιόν ξεκίνησαν επί της ουσίας από την ημέρα της εκλογής του. Ο Σαρκοζί αναγνώρισε την ήττα του στις εσωκομματικές εκλογές, όμως οι συνεργάτες του δεν τον ήθελαν, ενώ ο έτερος υποψήφιος, ο Αλέν Ζιπέ και η ομάδα του ποτέ δεν τον στήριξαν πραγματικά. Και βέβαια από τις 24 Ιανουαρίου όλοι στην γαλλική δεξιά κατάλαβαν, ότι ο Φιγιόν δεν θα πάει μακριά. Τότε αποκαλύφθηκε από την εφημερίδα Canard enchaîné ότι η σύζυγός του Φιγιόν, Πενέλοπε κέρδισε πάνω από 800.000 ευρώ σε αργομισθία, ως δήθεν κοινοβουλευτική υπάλληλος στο γραφείο του συζύγου της. Οι αποκαλύψεις στα γαλλικά ΜΜΕ πολλαπλασιάστηκαν κι έγινε γνωστό ότι ο Φιγιόν είχε διορίσει και τα παιδιά του όταν ήταν γερουσιαστής, ότι του χάρισαν πανάκριβα ρούχα και ρολόγια.

Οι βουλευτικές εκλογές

Στόχος των στελεχών της Δεξιάς είναι να κερδίσουν τις βουλευτικές εκλογές ώστε να συγκατοικήσουν με τον κεντρώο σοσιαλιστή Εμμανουέλ Μακρόν. Η θέση της γαλλικής Δεξιάς είναι ότι ο Φρανσουά Φιγιόν ευθύνεται για την πανωλεθρία αλλά ότι οι ιδέες της παράταξης είναι πλειοψηφικές στη χώρα. Ο πανίσχυρος και νεότατος Φρανσουά Μπαρόν ανακοίνωσε ότι πρέπει τώρα η παράταξή του να εργαστεί συστηματικά για τις βουλευτικές εκλογές.«Θα πολεμήσουμε για να κερδίσουμε την πλειοψηφία. Πιστεύουμε ότι είναι εφικτό. Θα δημιουργήσουμε τις συνθήκες για την πολιτική αλλαγή», δήλωσε.

«Εύχομαι στις βουλευτικές να κερδίσουμε μια πλειοψηφία η οποία θα ισοφαρίσει τις ακρότητες του κυρίου Μακρόν», δήλωσε από την πλευρά του και ο πρώην δεξιός πρωθυπουργός Ζαν Πιερ Ραφαρέν. Ο Λορέν Βακουάζ, περιφερειάρχης της Δεξιάς, επιτέθηκε στον Φιγιόν και δήλωσε ότι «η Δεξιά πληρώνει ακριβά τα σκάνδαλα. Πιστεύω ότι δεν έχασαν οι ιδέες μας. Είμαι πεπεισμένος ότι οι ιδέες της Δεξιάς είναι πλειοψηφικές στη χώρα. Γι’ αυτό απευθύνομαι σε όσους μοιράζονται τις ιδέες μας και τους λέω μην κατεβάζετε τα χέρια, μην χάνετε την ελπίδα».