Ο Μακρόν «ξηλώνει» το πουλόβερ της Μέρκελ

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Η άνοδός του στο πολιτικό χρηματιστήριο της Γαλλίας ήταν ραγδαία. Από τα αγαπημένα και προβεβλημένα «παιδιά» της κυβέρνησης Φρανσουά Ολάντ, ο Εμανουέλ Μακρόν (περί αυτού ο λόγος) πέτυχε το ακατόρθωτο. Το 2016 ίδρυσε το κεντρώο φιλελεύθερο En Marche! (Εμπρός!) και μέσα σε ένα χρόνο κέρδισε τις προεδρικές εκλογές παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη από τον Ολάντ. Ταυτόχρονα πέτυχε σχεδόν να εξαφανίσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα, ενώ με τη βοήθεια του αείμνηστου Ζακ Σιράκ συρρίκνωσε τη δεξιά.

«Σημεία των καιρών», προέβλεψαν οι παραδοσιακοί αναλυτές, τονίζοντας πως «ο λαμπερός νεαρός που ανέτειλε στον πολιτικό στίβο της Γαλλίας είναι πολύ πιθανό να αποδειχθεί διάττων αστέρας». Πολύ λιγότεροι των αναλυτών πίστεψαν τις δηλώσεις του πως ο στόχος του είναι να αλλάξει την Ευρώπη, να την κάνει πιο λειτουργική, λιγότερη ράθυμη και το κυριότερο να απεγκλωβιστεί από τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Κάποιοι μάλιστα τον χαρακτήρισαν αιθεροβάμονα επειδή μιλούσε για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά και για ευρωπαϊκό στρατό, τονίζοντας πως «θα του κόψει τα φτερά κι αυτού του νεαρού Γάλλου η Μέρκελ, όπως έκανε και με τον Ολάντ και θα αρκεστεί στον ρόλο του δεύτερου».

Κι όμως, ο Εμανουέλ Μακρόν αποδεικνύεται πολύ σκληρός για να αποτελέσει το… επιδόρπιο της Γερμανίδας καγκελαρίου και αποφασισμένος να γίνει ο… «αυτοκράτορας της Ευρώπης». Η πρώτη κίνηση ήταν να συστήσει επί της ουσίας δική του κοινοβουλευτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο συνεργαζόμενος με τους Φιλελεύθερους του Φερχόφσταντ.

Και από εκεί και πέρα ξεκίνησε να ξηλώνει το γερμανικό πουλόβερ. Ουκ ολίγες φορές διαφοροποιήθηκε από τη Μέρκελ. Συγκαταβατική η Γερμανία με τους Βρετανούς στις διαπραγματεύσεις για το Brexit, πολύ σκληρός ο Μακρόν. Κάτι που βλέπουμε και με τον βασικό διαπραγματευτή της Ε.Ε., τον Γάλλο Μισέλ Μπαρνιέ. Ήταν αυτός που δεν έκανε βήμα πίσω για να αναλάβει την προεδρία της Ε.Ε. ο Μάνφρεντ Βέμπερ. Προτίμησε την Ούρσουλα Φαν ντε Λάιντεν στη θέση του Γιούνκερ, προκειμένου να αναλάβει την ΕΚΤ η Κριστίν Λαγκάρντ και να ακολουθήσει την πολιτική του προκατόχου της, του Μάριο Ντράγκι, κάτι που αναθεματίζει το Βερολίνο.

Συνεχίζει απτόητος

Και πλέον μετά τα θαυμάσια οικονομικά αποτελέσματα της Γαλλίας, ο Εμανουέλ Μακρόν χτύπησε στην καρδιά της γερμανικής κυριαρχίας και της απαίτησης του Βερολίνου για δημοσιονομική πειθαρχία στην Ε.Ε. Κι όμως, η Γαλλία ξεπερνά τη γείτονά της στην οικονομία, χάρη στο δόγμα Μακρόν: Μείωση των φόρων και μικρότερη εξάρτηση από τις εξαγωγές. Ο ρυθμός δημιουργίας θέσεων εργασίας είναι τόσο γρήγορος, που ο επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας της Γαλλίας, Ολιβιέ Γκαρνιέ, τον περιγράφει ως «αξιοσημείωτο». Η αφύπνιση της γαλλικής οικονομίας, την ώρα που η Γερμανία διολισθαίνει προς την ύφεση, θα μπορούσε να έχει ευρύτερες πολιτικές συνέπειες για την Ευρώπη, παρέχοντας στον Μακρόν πολιτικό κεφάλαιο για να προωθήσει την ατζέντα του. Η γαλλική κυβέρνηση επισημαίνει την ποιότητα των θέσεων εργασίας ως σημάδι των μεταρρυθμίσεων.

Ο Εμανουέλ Μακρόν, υπέρμαχος μίας ενεργητικής επενδυτικής πολιτικής στην Ευρώπη, δηλώνει ότι ο κανόνας της διατήρησης του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από το όριο του 3% του ΑΕΠ ανήκει «σε συζήτηση άλλου αιώνα».

«Έχουμε ανάγκη από περισσότερο επεκτατική πολιτική, περισσότερες επενδύσεις. Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι η μόνη ζώνη που δεν το κάνει αυτό», λέει αναφερόμενος στις συζητήσεις σχετικά με τη συμβολή των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.

Και καρφώνει το Βερολίνο: «Οι Γερμανοί είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι της ευρωζώνης, ακόμη και με τις δυσλειτουργίες της. Σήμερα, πρέπει απλώς το γερμανικό σύστημα να αντιληφθεί ότι η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να διαρκέσει».

 Και για το ΝΑΤΟ

Και τώρα που σήκωσε κεφάλι, ποιος τον πιάνει. Ήδη έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα στη Μέρκελ με το βέτο για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, κάτι που ενόχλησε το Βερολίνο. Το χειρότερο, όμως, για τη Μέρκελ είναι ότι τον Μακρόν στο βέτο για τις δύο χώρες των Δυτικών Βαλκανίων τον ακολούθησαν δύο παραδοσιακοί εταίροι της Γερμανίας, η Ολλανδία και η Δανία. Προφανώς και οι δύο σκέφτονται πως το Brexit θα τους δημιουργήσει προβλήματα και ο Μακρόν τους προσφέρει το ιδανικό καταφύγιο.

Αλλά και στο θέμα του ΝΑΤΟ ο Γάλλος πρόεδρος κάνει λόγο πως «αυτό που ζούμε είναι ο εγκεφαλικός θάνατος του ΝΑΤΟ», αποδίδοντάς τον στην αμερικανική αποδέσμευση και στη συμπεριφορά της Τουρκίας. «Πρέπει τώρα να αποσαφηνισθεί ποιοι είναι οι στρατηγικοί στόχοι του ΝΑΤΟ», δηλώνει ο πρόεδρος της Γαλλίας, επαναλαμβάνοντας την ανάγκη ενίσχυσης της Ευρώπης της Άμυνας, καθώς πλησιάζει η σύνοδος κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας η οποία θα διεξαχθεί στο Λονδίνο στις αρχές του Δεκεμβρίου. Υπό τις συνθήκες αυτές, ο Εμανουέλ Μακρόν αναρωτιέται ιδιαιτέρως για το μέλλον του Άρθρου 5 της Ατλαντικής Συνθήκης, το οποίο προβλέπει στρατιωτική συνδρομή μεταξύ των χωρών μελών της Συμμαχίας, εάν ένας από τους συμμάχους δεχθεί επίθεση. «Τι θα είναι αύριο το Άρθρο 5; Εάν το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ αποφασίσει να απαντήσει στην Τουρκία, θα τη συνδράμουμε; Αυτό είναι μία πραγματική ερώτηση», λέει.

Για τον Μακρόν, όλες αυτές οι εξελίξεις καθιστούν ακόμη περισσότερο «ουσιαστική, από τη μία πλευρά, την Ευρώπη της Άμυνας – μία Ευρώπη που πρέπει να αποκτήσει μία στρατηγική και λειτουργική αυτονομία σε στρατιωτικό επίπεδο. Και από την άλλη, επανέναρξη ενός στρατηγικού διαλόγου, χωρίς καθόλου αφέλειες, και που θα πάρει χρόνο, με τη Ρωσία».

Για τον ευρωπαϊκό στρατό που επιθυμεί ο Μακρόν, οι Ιταλοί είναι καχύποπτοι. Κι όπως λένε από τη Ρώμη, «τώρα που η Βρετανία εγκαταλείπει την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Γαλλία μένει το μοναδικό μέλος του κλαμπ που διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο, ενώ συγχρόνως είναι και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αλήθεια, πόσο μπορούμε να μιλάμε για κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, όταν τα πυρηνικά παραμένουν αποκλειστικά και μόνο γαλλικά;».

Οι Ιταλοί, με παραδείγματα από τον ζωτικού ενδιαφέροντος γι’ αυτούς λιβυκό εμφύλιο, καταδεικνύουν ότι τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ευρωπαϊκών χωρών δεν ταυτίζονται πάντα. Υπάρχει ο μεταξύ τους ανταγωνισμός. «Στη Λιβύη εμείς και η ΕΕ υποστηρίζαμε τον έναν, γράφουν, η Γαλλία υποστήριζε τον άλλον», λένε στην Ιταλία. Και την ίδια ώρα η Μέρκελ έχει βρεθεί στην άβολη θέση να κοιτά τον Μακρόν να κάνει μονομερώς ανοίγματα στον Τραμπ, στον Πούτιν και στην Κίνα.