ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ: 40 ημέρες ένταση και φόβοι για το μπαμ… 

Κάτι η έξαρση του κορωνοϊού, κάτι ο φονικός σεισμός στο Αιγαίο που έσπειρε τον θάνατο σε Σμύρνη και Σάμο έκαναν την Τουρκία να βάλει προσωρινά στον πάγο την τακτική των προκλήσεων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς, η ουσία της διαπίστωσης δεν είναι ο «πάγος», αλλά το «προσωρινά».

Κι αυτό το «προσωρινά» μόνο αναπάντεχο δεν ήταν. Έτσι ξαναβρισκόμαστε στο σημείο μηδέν, με την Άγκυρα να έχει γυρίσει τον διακόπτη της ειρηνικής συνύπαρξης στην… απόψυξη και ο υδράργυρος στο θερμόμετρο των ελληνοτουρκικών σχέσεων ξαναπαίρνει την ανηφόρα.

Περίτρανη απόδειξη οι δύο νέες NAVTEX που εξέδωσε η Τουρκία από τον σταθμό της Σμύρνης αργά το βράδυ της περασμένης Τρίτης (10/11) και με τις οποίες ζητεί την αποστρατιωτικοποίηση της Σαμοθράκης, της Λήμνου, της Χίου και της Σάμου, επικαλούμενη δήθεν παραβίαση της συνθήκης της Λωζάννης.

Μάλιστα, για να καταστήσει σαφές το καθεστώς Ερντογάν στην κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι επιστρέψαμε στην πίστα τού εν δυνάμει θερμού επεισοδίου, έστειλε το μεσημέρι της Τετάρτης ένα ζεύγος τουρκικών αεροσκαφών F-16 να «τρυπήσει» τον ελληνικό εναέριο χώρο και να πραγματοποιήσει υπερπτήση (στα 26.000 πόδια) πάνω από τις Οινούσσες.

Η Ελλάδα ανταπάντησε με τα αυτονόητα. Και τα τουρκικά αεροσκάφη αναγνωρίστηκαν και αναχαιτίστηκαν από ελληνικά μαχητικά, και από τον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας δόθηκε εντολή για την υποβολή διαβήματος διαμαρτυρίας προς την Άγκυρα με αίτημα την ανάκληση της νέας προκλητικής τουρκικής NAVTEX για το Oruc Reis.

Δεν υπάρχει, ωστόσο, καμία αμφιβολία ότι ο επόμενος κύκλος του πολέμου νεύρων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο ήδη ξεκίνησε και πιθανότατα θα δούμε σε… κονσέρβα τα παλιά επεισόδια: τουτέστιν, το Oruc Reis να μπαινοβγαίνει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, η Ελλάδα να καταγγέλλει την τουρκική προκλητικότητα σε όλα τα διεθνή φόρα και, στο τέλος, να εισπράττει τις παραινέσεις εταίρων και συμμάχων για σύνεση και ψυχραιμία που οφείλουν να επιδείξουν ΟΛΕΣ(;;;) οι πλευρές.

Το… σμόκιν της αθώας περιστεράς

Μα δεν βρίσκεται η Τουρκία στριμωγμένη στη γωνία και με τη δαμόκλειο σπάθη τις επιβολής ευρωπαϊκών κυρώσεων τον Δεκέμβρη να επικρέμεται πάνω από το κεφάλι της;

Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση και επιβάλλει στην Ελλάδα την εφαρμογή του δόγματος «ψύχραιμη επιφυλακή», καθώς ο σχεδιασμός της Άγκυρας έχει ονόματα, διευθύνσεις και κυρίως χρονικό ορίζοντα. Το πρώτο όνομα είναι αυτό του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος την περασμένη Κυριακή 8 Νοεμβρίου έκανε την πρώτη «ρελάνς»: τηλεφώνησε στον Έλληνα ομόλογό του, Νίκο Δένδια, προκειμένου όπως έγινε γνωστό να διερευνήσουν οι δύο άντρες τους τρόπους που θα ξαναέβαζαν στις ράγες τον διάλογο ανάμεσα σε Άγκυρα και Αθήνα.

Όσο αναμενόμενη ήταν η απάντηση Δένδια, ότι δηλαδή δεν υπάρχει δυνατότητα έναρξης εποικοδομητικού διαλόγου όσο συνεχίζονται οι παράνομες τουρκικές δραστηριότητες σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, άλλο τόσο εξηγήσιμη είναι η μεταμφίεση του Μ. Τσαβούσογλου σε έναν συναινετικό συνομιλητή.

Κατ’ αρχάς, αυτό το τουρκικό σμόκιν της αθώας περιστεράς είναι το καταλληλότερο «ένδυμα» για την περίσταση της 19ης Νοεμβρίου, ημέρας που έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί με βιντεοδιάσκεψη η Σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στην Άγκυρα έχουν αισθανθεί πολλές φορές το βελούδινο –άρα άσφαιρο– μάλωμα των Ευρωπαίων ηγετών, ποτέ όμως στο παρελθόν δεν είχε απασφαλίσει ο δεχόμενος τις ύβρεις Ερντογάν, Εμανουέλ Μακρόν. Μπροστά, λοιπόν, στο γαλλικό ινάτι (σ.σ. έχει δημοσιοποιηθεί η πρόθεση του Παρισιού να ζητήσει την κατάργηση της τελωνειακής σύνδεσης Ε.Ε. – Τουρκίας) που μπορεί να φέρει πιο κοντά τις κυρώσεις, οι Τούρκοι προσποιούνται διά του τηλεφωνήματος Τσαβούσογλου τους ένθερμους εραστές του διαλόγου.

Στο καλεντάρι τους οι Τούρκοι έχουν μαρκάρει επίσης το διήμερο της 10ης και 11ης Δεκεμβρίου. Ο λόγος; Τότε συνέρχεται στις Βρυξέλλες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που με βάση τα υπεσχημένα θα αξιολογήσει την τουρκική συμπεριφορά υπό το πρίσμα ενδεχόμενων κυρώσεων. Αυτό σημαίνει ότι και σε αυτή την περίπτωση η Άγκυρα έχει κάθε συμφέρον να μην ξυστεί στην γκλίτσα της Αθήνας.

Το 40ήμερο που «καπνίζει»

Για να μην καλλιεργούνται φρούδες ελπίδες εφησυχασμού, ουδείς βάζει το χέρι του στο Ευαγγέλιο ότι μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου η Ελλάδα θα διανύσει τον μήνα του μέλιτος με την Τουρκία. Άλλωστε, ο Ταγίπ Ερντογάν έχει προαναγγείλει ότι θα μας βγάλει ξανά από τα ρούχα μας αυτό το Σαββατοκύριακο εκδράμοντας για «πικ-νικ» στα Βαρώσια της περίκλειστης Αμμοχώστου, παρέα με τον κυβερνητικό εταίρο του και ηγέτη του ακροδεξιού κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης, Ντεβλέτ Μπαχτσελί.

Προφανώς και δεν μιλάμε για μία αδιάφορη κίνηση, αλλά ως επικοινωνιακό πυροτέχνημα του Ερντογάν (σ.σ. την Κυριακή 15 Νοεμβρίου είναι η 37η επέτειος της ανακήρυξης του ψευδοκράτους από τον Ραούφ Ντενκτάς) λογίζεται από τους διπλωμάτες ως πρόκληση ήπιας έντασης. Εκεί που οι μπαρουτοκαπνισμένοι των διεθνών σχέσεων και της γεωπολιτικής στρέφουν το βλέμμα τους είναι το 40ήμερο που μεσολαβεί από τις 11 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 20 Ιανουαρίου. Δηλαδή, στο μεσοδιάστημα μεταξύ της διεξαγωγής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της επίσημης ανάληψης των καθηκόντων του Τζο Μπάιντεν ως νέου πρόεδρου των ΗΠΑ.

Τότε είναι πιθανόν η Άγκυρα να αποπειραθεί να «υπενθυμίσει» με ακραίες κινήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο τους μαξιμαλισμούς της μέσω του νεο-οθωμανικού εφευρήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», έχοντας ξεγλιστρήσει από το μαστίγιο των Βρυξελλών και εκμεταλλευόμενη το τρόπον τινά κενό εξουσίας στην Ουάσινγκτον.

Όπως είπε χαρακτηριστικά σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του (στο ieidiseis.gr) ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο, αλλά και κυβερνητικός βουλευτής, Άγγελος Συρίγος, σε αυτό ακριβώς το κρίσιμο διάστημα των 6 εβδομάδων δεν θα μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η Τουρκία να αποπειραθεί έρευνες δυτικά του 28ου Μεσημβρινού, σε περιοχή οριοθετημένη με την Αίγυπτο ή να βγάλει κάποιο γεωτρητικό σκάφος της στη «διακεκαυμένη» περιοχή.

Αν κάτι μπορεί να αναχαιτίσει τα τουρκικά σχέδια, αυτό είναι αφενός η πορεία της τουρκικής οικονομίας που έχει βάλει πλώρη για τα βράχια της χρεοκοπίας, αφετέρου η σφοδρότητα με την οποία θα συνεχίσει την επέλασή της η πανδημία του κορωνοϊού (μέχρι την Τετάρτη η Τουρκία μετρούσε πάνω από 400.000 κρούσματα και περισσότερους από 11.000 νεκρούς από την COVID-19). 

Ν.ΤΣ.