‘Ενας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη

Του Αλέξανδρου Ζαχαρόπουλου*

Έλεγαν οι παλαιότεροι, στη βράση κολλάει το σίδερο. Τώρα που ο κόσμος αλλάζει, η πανδημία επιταχύνει αποφάσεις. Ποιες αποφάσεις όμως, ποιους αφορούν και βάση ποιου σχεδιασμού;

Δε χωράνε μικροπολιτικές, λαϊκισμός, ο λαός έχει άμεση ανάγκη για πολιτικές και λήψη αποφάσεων ουσίας που στηρίζουν το σήμερα, το αύριο και το μέλλον του μαζί ταυτόχρονα. Πλέον είναι η κατάλληλη εποχή να γίνουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις, τομές πολιτικές, να αντιδράσει το υγιές κομμάτι της σκεπτόμενης κοινωνίας, να προωθήσουμε μία θετική αισιόδοξη ατζέντα, να φέρουμε το αύριο που θέλουμε σήμερα, ή να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τρέξουν γρηγορότερα οι εξελίξεις, ώστε να αναπτυχθούμε, να κόψουμε όλες τις άγκυρες του χθες, να βάλουμε πλώρη για αυτό που μας αξίζει. Χρειάζεται εγρήγορση, να ανασυνταχθούμε να επιταχύνουμε.

Τώρα, όχι αύριο με αργούς ρυθμούς, αλλά σήμερα να δημιουργήσουμε δομές, πρωτίστως θεσμικές, για να έρθει ταχύτερα το αύριο που θέλουμε. Να αφήσουμε πίσω τον κακό εαυτό μας, που είναι ουραγός στους καταλόγους των περισσοτέρων δεικτών παραγωγικότητας της ΕΕ, και ειδικά αυτών που έχουν σημασία για την ευημερία των πολιτών.

Οι καιροί το επιτάσσουν, ο κόσμος αλλάζει. Προ μηνών οι Ασιάτες έκαναν το πρώτο βήμα της δικής τους Ασιατικής Ενώσεως, μιας Ένωσης που βάζει στις εν δυνάμει εμπορικές συναλλαγές την ΕΕ να κοιτάει σαν τον μεγάλο της αδερφό. Δε φτάνει ο Άδωνης και η ψημένη παρέα του να προσπαθούν από τις 7 το πρωϊ καθημερινά να φέρουν θέσεις εργασίας, να γίνουν επενδύσεις στη σωστή κατεύθυνση και να αυξάνουμε τις εξαγωγές μας, ή ο Σταϊκούρας, ο Χατζηδάκης και ο Σκρέκας με τα αστέρια που έχουν μαζέψει κοντά τους, που στηρίζουν τις οριζόντιες κοινωνικές πολιτικές, με ότι αυτό σημαίνει για την εξυπηρέτηση του χρέους μας αργότερα, ή να προχωρούν σε τομές ενεργειακής χωροταξικής αειφορικής πολιτικής.

Χρειαζόμαστε πάνω από όλα τους διοικούντες, τους υπόλοιπους επιχειρηματίες πολιτικής, τους γνώστες, τους σκεπτόμενους, «τους μπροστά». Όλους όσους έχουν δύναμη και ικανότητα να παράγουν αξιολογήσεις και αναλύσεις βάθους, σκέψεις και προτάσεις με γνώμονα την κατανόηση του μέλλοντος που θέλουμε. Τους ανθρώπους τους κοσμογυρισμένους, τους μπαρουτοκαπνισμένους στις διεθνείς αρένες των εξελίξεων, των επιχειρήσεων, της επιστήμης, των τεχνών. Να φέρουν τις δικές τους προσλαμβάνουσες πίσω στον τόπο τους, να τοποθετήσουν την προβλεπτική στρατηγική ικανότητα ως γνώμονα παραγωγής των θεσμικών αλλαγών που χρειάζονται να συμβούν…χθες, όχι σήμερα.

Οι πολιτικοί μας, αυτοί οι επαγγελματίες της πολιτικής, ας ανοίξουν τα γραφεία τους προς τη γνώση και τους ανοιχτόμυαλους «μπροστά», ας τους προσκαλέσουν ανοιχτά. Ας θέσουν την πολιτική τους ατζέντα προς συζήτηση, θεσμικά να ενταχθεί η παραγωγή προτάσεων σε μία διαδικασία θεσμοθετημένη, πιο ευρεία, πιο πολυσυλλεκτική.

Να τεθούν ερωτήσεις, οι μεταρρυθμιστικές προτάσεις να μπουν ανοιχτά προς την κοινωνία, να ζητήσουν συνεργασία των «μυαλών μας», όπως έκανε το ΥΠΕΘΑ του επιτυχημένου Παναγιωτόπουλου με το Defense Call το περασμένο καλοκαίρι. Να τεθούν σε θέματα καίρια, να θέσουν ερωτήματα πρώτα, προτού αρχίσουν τα μικροσυμφέροντα γύρω τους να προτείνουν λύσεις σε προκαθορισμένες μυωπικές βραχύπνοες στημένες «ερωτήσεις». Ανοιχτείτε προς την κοινωνία, θέστε τα ερωτήματα, εξετάστε τις προτάσεις με ειδικούς και κοιτάξτε μακριά, δημιουργώντας θεσμικές αλλαγές, με σιδερένια ανεξάρτητη πειθαρχία ώστε να προσεγγίζουμε την κοινωνική ευημερία.

Μην τα περιμένετε από τους λίγους γύρω σας, με κουβαλητό νερό ο μύλος δε γυρίζει. Κάλεσμα λοιπόν, ανοιχτό και ευρύ, όπως ο Κυριάκος φέρνει τα αστέρια του κέντρου, εκ του αποτελέσματος, Πιερρακάκη, Σκέρτσο κλπ., όταν έβαζε στο Υπουργείο Εσωτερικών τον αριστερό Θεοδωρικάκο και είχες το θρύλο Θεοδωράκη να μιλάει στις πλατείες για εθνική ενότητα, πρέπει οι ”σκεπτόμενοι“ να καταλάβουν ότι οι καιροί αλλάξανε, να δράσουν και αυτοί, ο κόσμος τρέχει.

Να μην παραμείνουμε οι φτωχοί επαίτες της προηγούμενης δεκαετίας, να μη στηριζόμαστε στο (υπέρτατο, αλήθεια είναι), παρελθόν μας, και σε (αν)αξιότερους πνευματικά και πολιτισμικά αλλά εμπορικότερους λαούς,

Ας προσπαθήσουν οι σκεπτόμενοι, για ακόμα μια φορά, όπου και αν βρίσκονται, είτε Πισσαρίδη σε λένε, είτε Μπουρλά, όλοι εσείς μπορείτε. Η ομογένεια μπορεί περισσότερο, σίγουρα και αυτή. Υπάρχουν άνθρωποι «φύλακες», γνώστες του πως λειτουργεί ο κόσμος, που δεν πτοούνται από τα όπια των λαών των λογικών «κεντρικού παγκοσμιοποιημένου συστήματος λήψης αποφάσεων», ή σε συνωμοσίες «ψεκασμού» ή γενετικού ελέγχου μέσω των εμβολίων και άλλα τέτοια. Άσκεφτος ο νους, διπλός και ο κόπος.

Ας προφυλάξουμε την κοινωνία από άσκοπο κόπο, από αστοχίες πολιτικές, διότι δε μίλησαν κάποιοι, κυρίως αυτοί που ξέρουν και είναι πολλοί. Και ας ανοίξουν οι θεσμικές δομές, να τεθούν τα ερωτήματα και να προσελκύσουμε τους άριστους, όχι τους ημέτερους, να μιλήσουν. Τα δείγματα Μητσοτάκη δείχνουν ότι θα εισακουστούν οι άνθρωποι που το αξίζουν περισσότερο από ποτέ. Οικονομολόγοι δυνατοί, βλέπε Βέττας,  Πισσαρίδης και η παρέα τους οργάνωσαν τις μεσο-μακρο πρόθεσμες στρατηγικές αναπτυξιακές προτάσεις. Πρώτη φορά υπάρχει τόση μεγάλη όσμωση πολιτικής-επιστήμης για να τεθούν οι πολιτικές ατζέντες.

Δε φτάνει αυτό, τώρα έχουν δουλειά για την Ελλάδα του 2050, να χρησιμοποιήσουν τα ανοιχτά δεδομένα του data.gov.gr, του OpenAIRE να θεσμοθετηθούν οι ανεξάρτητες αρχές, να ξανασυσταθεί το ΑΣΕΠ στα πρότυπα των Πανελλαδικών, να γίνει το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας, να εδραιωθεί η Διαπραγμάτευση και η Προβλεπτική Στρατηγική ως μέσω καταπολέμησης του άχρηστου κόστους, της βελτιστοποίησης των αποφάσεων.

Πολλά μπορούν να γίνουν, αν συνταχθούν και ασχοληθούν αυτοί οι επιχειρηματίες του κοινού καλού, αυτοί που κάνουν το καλό και το ρίχνουν στο γιαλό, αυτοί που ενδιαφέρονται.

Αυτοί που μπορούν να βοηθήσουν το αύριο να έρθει νωρίτερα, είναι πολλοί και πολλές, υπάρχουν σε όλα τα υπουργεία και τα πανεπιστήμια, στις τέχνες και ακόμα και τις αποκεντρωμένες περιφερειακές δομές.

Σιωπούν όμως, διότι γνωρίζουν ότι θα ματαιοπονήσουν, θα τους εμπαίξουν. Θα σου μιλήσουν για το σύστημα, το πολιτικό το σαθρό, των ημετέρων, των βολεμένων. Επιχειρήματα υπάρχουν πολλά υπέρ και κατά αυτής της πρακτικής που η εμπειρία επιβεβαιώνει τις πλείστες των περιπτώσεων, όπου καλές προτάσεις έπεσαν στο κενό. Ένας κούκος δε φέρνει την άνοιξη.

*Ο Αλέξανδρος Ζαχαρόπουλος είναι Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός & Γεωλόγος MBA/MPA/MEng, Αρχιμηχανικός Δημοσίων Έργων και Research Fellow στο εργαστήριο Διοικητικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.