ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΠΟΝΤΙΩΝ: Είναι πολλά τα «Δεν Ξεχνώ» 

Όσοι έτυχε να βρεθούν μπροστά από το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης, αντίκρισαν ένα ξεχωριστό θέαμα. Για περίπου μία ώρα οι Εύζωνες που φρουρούσαν το εμβληματικό ελληνικό κενοτάφιο δεν ήταν δύο αλλά τέσσερις και αντί του γνωστού ντουλαμά φορούσαν την ποντιακή στολή.

Ήταν η ελάχιστη απότιση φόρου τιμής της σύγχρονης Ελλάδας για την επέτειο των 102 χρόνων από τη Γενοκτονία των Ποντίων, στη διάρκεια της οποίας εκατοντάδες χιλιάδες Πόντιοι (σ.σ. κάποιες ιστορικές μελέτες τούς υπολογίζουν σε περισσότερους από 350.000) έπεσαν θύματα της συστηματικής εξόντωσης που είχαν εξαπολύσει οι Νεότουρκοι, με τον Κεμάλ Ατατούρκ να συγκαταλέγεται ανάμεσα στους βασικούς συντελεστές του εθνικιστικού κινήματος.

Έχει τη σημασία του να θυμηθούμε το γεωπολιτικό πλαίσιο εντός του οποίου επισυνέβη η Γενοκτονία των Ποντίων, καθώς δεν πρόκειται για ένα «αυτοτελές» ιστορικό γεγονός. Αντιθέτως, έχει μακρά διάρκεια και αιτίες που μοιάζουν πολύ… σύγχρονες. Κατ’ αρχάς η εξολόθρευση του ποντιακού Ελληνισμού ξεκινά χρονικά τη διετία 1914-1916, όπου ξεκινά ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο ρωσικός στρατός καταλαμβάνει την Τραπεζούντα, συνεχίζεται την περίοδο 1916-1918 με το τέλος του πρώτου μεγάλου πολέμου, και το κακό ολοκληρώνεται την πενταετία 1918-1923 με την εφαρμογή της σύμβαση περί ανταλλαγής των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών που υπογράφηκε στη Λωζάννη τον Γενάρη τού ’23.

Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι το κίνημα των Νεότουρκων δεν έπεσε από τον ουρανό. Γεννήθηκε και γιγαντώθηκε από τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν η παραπαίουσα Οθωμανική αυτοκρατορία είχε περιέλθει σε συνθήκες δημοσιονομικής (και κοινωνικής) παρακμής.

Η έλλειψη ρευστότητας έπνιγε την οικονομία τής άλλοτε κραταιάς αυτοκρατορικής διοίκησης, τα επενδυτικά κεφάλαια είχαν εξαερωθεί, τα ελλείμματα διογκώνονταν. Σε συνδυασμό με τη σημαντική απώλεια εδαφών που υπέστη το οθωμανικό κράτος έπειτα και από τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων, ως μοναδική σανίδα σωτηρίας για τους Νεότουρκους έμοιαζε η εξαγωγή της κρίσης στους μειονοτικούς πληθυσμούς. Κι αυτό έκαναν.

Κάπως έτσι φτάσαμε στο «φωτιά και τσεκούρι» κατά και των Ασσυρίων και των Αρμενίων και φυσικά και των χριστιανών Ποντίων που αφανίστηκαν από ευρύτερο βόρειο κομμάτι της Μικράς Ασίας.

Καθόλου παλιά δεν είναι, λοιπόν, όλα αυτά. Είναι τόσο καινούργια όσο και η κρίση που ζει η σημερινή Τουρκία και την κάνει να βρυχάται προκλητικά εναντίον της Ελλάδας. Είναι συνάμα τόσο καινούργια και λυπηρή ιστορία όσο και η κατά καιρούς επαναλαμβανόμενη δυσκαμψία της χώρας μας να υπερασπιστεί ηχηρά τα εθνικά της δίκαια.

Ας μην ξεχνούν όσοι δυστροπούν διαβάζοντας αυτές τις γραμμές ότι η ελληνική πολιτεία αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Ποντίων μόλις το 1994 και άφησε να περάσουν άλλα τέσσερα χρόνια μέχρι η ελληνική Βουλή να ανακηρύξει το 1988 τη 14η Σεπτεμβρίου ως «Ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος».

Είναι ίσως επειδή οι πολιτικές ηγεσίες του τόπου κατατρύχονται διαχρονικά (πλην φωτεινών εξαιρέσεων) από την εμμονική πεποίθηση ότι ο κατευνασμός της Άγκυρας, η αποφυγή οποιασδήποτε πρωτοβουλίας που θα την… κακοκάρδιζε, θα λειτουργούσε ευεργετικά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Μέγα λάθος και δυστυχώς επαναλαμβανόμενο, ειδικά για μία χώρα που έχει  τόσες πολλές «Δεν Ξεχνώ»  μνήμες –Πόντος, Σμύρνη, Σεπτεμβριανά/Πόλη, Κύπρος– να στοιχειώνουν την εθνική μνήμη της.

Οπότε, μέρες που είναι ας ξαναβάλει η ελληνική διπλωματία στην ατζέντα της την υπόθεση της διεθνούς αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ποντίων, εκμεταλλευόμενη και τη συγκυρία της ιστορικής στροφής που έκαναν οι ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν αναφορικά με την αναγνώριση ως γενοκτονίας του αφανισμού των Αρμενίων από τους Τούρκους.

Τη χρονιά που συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Επανάσταση κι ένα χρόνο πριν από την 100ή επέτειο της καταστροφής της Σμύρνης, καλύτερο «δώρο» προς τους πρόσφυγες προγόνους της δεν θα μπορούσε να κάνει η Ελλάδα. Ας το τολμήσει…