Η διπλή ανάγνωση της κάλπης

 Οι κυριακάτικες  αυτοδιοικητικές εκλογές δεν μοιάζουν με καμιά προηγούμενη αναμέτρηση για την επιλογή τοπικών αρχόντων. Η οικονομική κρίση έφερε την κατάρρευση του πάλαι ποτέ δικομματισμού, την οποία επακολούθησε μια άνευ προηγουμένου για τα μεταπολιτευτικά δεδομένα πολιτική ρευστότητα. Η αντανάκλαση αυτού του σκηνικού στην κάλπη τής Κυριακής αναμένεται να μοιάζει με τους διφορούμενους χρησμούς τής Πυθίας, στους οποίους ο καθένας μπορούσε να δώσει την ερμηνεία που τον βόλευε. Δεν διαθέτουμε μαγική γυάλα, αλλά το πιθανότερο είναι πως αύριο το βράδυ τα περισσότερα κόμματα θα πανηγυρίζουν στα τηλεοπτικά πάνελ στα οποία θα βρεθούν οι εκπρόσωποί τους: Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ για το ότι πιθανότατα θα έχουν κερδίσει τις περισσότερες, αν όχι όλες, τις περιφέρειες και οι υποψήφιοι τους οποίους στηρίζουν για τους μεγάλους δήμους θα έχουν πάρει κεφάλι ενόψει του β΄ γύρου.

Από την άλλη, ο ΣΥΡΙΖΑ ευελπιστεί στην ανατροπή σε ορισμένες από τις περιφέρειες, μεταξύ των οποίων και της Αττικής, καθώς και σε ορισμένους δήμους-κλειδιά, όπως αυτός της Αθήνας, για να μπορέσει να εμφανιστεί δικαιωμένος για την τακτική του να πολιτικοποιήσει τις τοπικές εκλογές…  

Του Θεοδόση Παπανδρέου

Μπορεί στην κυβέρνηση να γίνεται επικοινωνιακή επίθεση με στόχο να δείξουν πως οι ευρωεκλογές δεν είναι εθνικές και όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα δεν θα έχει καμία σημασία, την ίδια ώρα ωστόσο τα κομματικά στελέχη είναι έτοιμα να ριχτούν στη μάχη των τελευταίων ημερών αξιοποιώντας δήμους και περιφέρειες.

Η Νέα Δημοκρατία, αν και έχει ανακοινώσει τη στήριξή της σε συγκεκριμένους υποψηφίους, όλο το προηγούμενο διάστημα κράτησε ήπιους τόνους αναφορικά με το νόημα των αυτοδιοικητικών εκλογών. Στόχος δεν ήταν άλλος από το να μην πολωθούν οι ψηφοφόροι και τα όποια θετικά αποτελέσματα να μπορέσουν να τα αξιοποιήσουν επικοινωνιακά.

Τρανό παράδειγμα η περίπτωση του Κώστα Μπακογιάννη, ο οποίος μπορεί μεν να ζήτησε το βράδυ των εκλογών να μην αποτυπωθεί στα τηλεοπτικά σκηνικά με γαλάζιο χρώμα, αλλά ουδείς αμφιβάλλει ότι, στην περίπτωση που έρθει πρώτος, είναι αυτονόητο ότι η νίκη αυτή θα πιστωθεί στη Νέα Δημοκρατία.

Μια αντίστοιχη περίπτωση έχουμε και στην περιφέρεια Αττικής, που μπορεί ο Γιάννης Σγουρός να δηλώνει ανεξάρτητος, αλλά στη συνείδηση του κόσμου είναι ένα στέλεχος που έλκει την πολιτική καταγωγής του από το ΠΑΣΟΚ. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αν επανεκλεγεί περιφερειάρχης Αττικής, τα επινίκια θα προστρέξει να τα εισπράξει ο «πράσινος» πόλος της συγκυβέρνησης.

Ο κοινός «εχθρός»

Σε κάθε περίπτωση, η εκτίμηση που επικρατεί στα επιτελεία της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ είναι πως ο χάρτης θα βαφτεί κυρίως πράσινος ή γαλάζιος, με τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει ελάχιστες πιθανότητες να διεκδικήσει πρωτιά σε κάποιον δήμο ή περιφέρεια. Αν επιβεβαιωθούν οι παραπάνω εκτιμήσεις, θα δημιουργηθεί μια τάση που φαινομενικά θα παρασύρει όλη την ερχόμενη εβδομάδα, ενώ τα δύο κόμματα εύλογα θα κάνουν λόγο για δικαίωση της πολιτικής τους και στήριξη των υποψηφίων τους!

Μάλιστα το ΠΑΣΟΚ ακόμα και στα προεκλογικά του σποτάκια δεν δίστασε να δώσει κομματικό χαρακτήρα και στις αυτοδιοικητικές εκλογές, προαναγγέλλοντας με τον τρόπο αυτό την τακτική που θα ξεδιπλώσει τις επόμενες ημέρες.

Με τους Γιάννη Μπουτάρη (δήμος Θεσσαλονίκης), Γιώργο Καμίνη (δήμος Αθηναίων), Γιάννη Μώραλη (δήμος Πειραιά), Γιάννη Σγουρό (περιφέρεια Αττικής) και Σταύρο Αρναουτάκη (περιφέρεια Κρήτης) να έχουν πολλές πιθανότητες να τερματίσουν πρώτοι στα… ημιτελικά των καλπών, στη Χαριλάου Τρικούπη αισθάνονται πως θα μπορέσουν να ανατρέψουν τις αρνητικές δημοσκοπήσεις και να ενισχύσουν τα ποσοστά τους στις ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου.

Σε αυτή την αναμέτρηση, τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης λειτουργούν –ως προς τις εντυπώσεις– σαν μία «οντότητα» που αντιπαρατίθεται με τον κοινό «εχθρό» που δεν είναι άλλος από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ελπίδα του ΣΥΡΙΖΑ η Δούρου, αλλά…

Στην Κουμουνδούρου, τώρα, η συντριβή στις αυτοδιοικητικές εκλογές είναι δεδομένες. Μόνη ίσως ελπίδα να παραμένει για το κόμμα η υποψήφιά του για την περιφέρεια Αττικής, Ρένα Δούρου, η οποία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα περάσει στον δεύτερο γύρο. Μόνο που ένας κούκος δεν είναι αρκετός για να φέρει την άνοιξη.

Όλο το προηγούμενο προεκλογικό διάστημα που μεσολάβησε, στον ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφεραν να διαχειριστούν τα προβλήματα –οργανωτικού κυρίως χαρακτήρα– που είχαν σε τοπικό επίπεδο, οπότε και οι υποψήφιοί τους δεν «περπάτησαν» με αξιώσεις. Υπό αυτές τις συνθήκες, άλλη ελπίδα από την καταγραφή δυνάμεων στις ευρωεκλογές δεν υπάρχει. Πώς, όμως, θα πείσουν; «Δύσκολα» είναι η απάντηση, και αυτή τη γνωρίζουν στην Κουμουνδούρου.

Για αυτό και ενώ η διαφημιστική καμπάνια του κόμματος έχει επιλέξει να συνδέσει στην πρώτου βαθμού αυτοδιοίκηση με τη δεύτερη όσον αφορά την επιλογή ψήφου, επί της ουσίας ο κομματικός λόγος είναι επικεντρωμένος στην εκλογική αναμέτρηση της 25ης Μαΐου.

Μόνο που ακόμα και αν κερδίσουν με σημαντική διαφορά τις ευρωεκλογές, επικοινωνιακά δεν θα έχουν την άνεση να το εκμεταλλευθούν απέναντι στην κυριαρχία της συγκυβέρνησης στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Ο στόχος του ΠΑΣΟΚ

Στη Χαριλάου Τρικούπη ελπίζουν στους υποψηφίους σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και περιφέρεια Αττικής. Επί της ουσίας πρόκειται για εκλογική αρένα που αφορά σε απόλυτους αριθμούς τον μισό και πλέον πληθυσμό της χώρας, οπότε σε περίπτωση εκλογικής επιτυχίας από το ΠΑΣΟΚ θα μπορούν με άνεση να μιλήσουν αφενός για δικαίωση και αφετέρου για στήριξη του κόσμου στο κόμμα.

Πέραν των τριών υποψηφίων, κάθε ένας που θα προστίθεται θα είναι κέρδος, οπότε τα βλέμματα είναι στραμμένα στη Δυτική Ελλάδα, όπου ο Απόστολος Κατσιφάρας διεκδικεί μια δεύτερη θητεία, αλλά και στην Κρήτη και τον Σταύρο Αρναουτάκη.

Κέρδος θα είναι το ότι ο Γιάννης Μώραλης πιθανότατα θα είναι στο β΄ γύρο στον Πειραιά. Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι η Φώφη Γεννηματά προ ημερών έσπευσε να θυμίσει τους δεσμούς της οικογένειας Μώραλη με το ΠΑΣΟΚ, σε ένα γεύμα αμιγώς «πράσινου» χρώματος με πολλά κομματικά στελέχη της περιοχής να δίνουν το «παρών».

Οι προσδοκίες της Ν.Δ.

Στη Συγγρού, πάλι, στόχος είναι να περάσουν οι δικοί της υποψήφιοι στον δεύτερο γύρο αντί εκείνων του ΣΥΡΙΖΑ. Στα πλάνα του κόμματος δεν περιλαμβάνεται καν η περιφέρεια Αττικής, καθώς οι χαμηλές πτήσεις του Γιώργου Κουμουτσάκου δεν επιτρέπουν αισιόδοξες (και επομένως λανθασμένες…) εκτιμήσεις.

Αντίθετα, ο δήμος της Αθήνας είναι μια καλή περίπτωση με τον Άρη Σπηλιωτόπουλο να περνά –όπως όλα δείχνουν– στον δεύτερο γύρο και την επόμενη Κυριακή να διεκδικήσει με αξιώσεις τον δημαρχιακό θώκο της πρωτεύουσας. Αντίστοιχη είναι η περίπτωση του Σταύρου Καλαφάτη στη συμπρωτεύουσα, αλλά και του Γιάννη Ιωαννίδη στην περιφέρεια Θεσσαλονίκης.

Δεδομένη θεωρείται και η εκλογή στο β΄ γύρο του Βασίλη Μιχαλολιάκου στον Πειραιά που παραδοσιακά είναι προπύργιο της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και του Κώστα Αγοραστού στη Θεσσαλία.

Πέραν αυτών κάθε δήμος ή περιφέρεια που θα προστίθεται θα είναι κέρδος. Δεδομένη άλλωστε θεωρείται εκείνη της Πελοποννήσου όπου ο Πέτρος Τατούλης κάνει… περίπατο!

Κλειδί είναι οι τάσεις

Όσο μεγαλύτερες οι διαφορές των «γαλαζοπράσινων» υποψηφίων από εκείνους του ΣΥΡΙΖΑ τόσο πιο δυνατές οι εντυπώσεις! Αυτός είναι και ο στόχος της συγκυβέρνησης. Ήδη από το βράδυ της Κυριακής, οπότε και θα ανοίξουν οι κάλπες, τα δύο πολιτικά επιτελεία θα καταγράψουν τα επίσημα αποτελέσματα κάνοντας ταυτόχρονα αναγωγή ώστε να καταδείξουν τα ποσοστά σε εθνική πια κλίματα.

Και τα δύο κόμματα μαζί εκτιμάται ότι θα προηγούνται του ΣΥΡΙΖΑ περισσότερων των 4 μονάδων. Αν επιβεβαιωθούν, τότε οι τάσεις που θα δημιουργηθούν εκτιμάται πως θα επηρεάσουν το εκλογικό σώμα για τις ευρωεκλογές.

Με δεδομένο ότι το 40-50% επί της ουσίας παραμένει αδιευκρίνιστη ψήφος, τα περιθώρια κέρδους για το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ. είναι υψηλά και αρκετά σε κάθε περίπτωση για να περιορίσουν τις απώλειες.

Άλλωστε στη Χαριλάου Τρικούπη έχουν θέσει ως ζήτημα ζωής ή θανάτου την εκλογή ευρωβουλευτών. Εναλλακτικά θεωρείται βέβαιη η αποχώρηση από την κυβέρνηση. Αν τώρα επιτύχουν καλύτερο αποτέλεσμα (δύο ή και περισσότερους εκπροσώπους στις Βρυξέλλες) αυτό θα ισχυροποιήσει και τη θέση των βουλευτών αλλά και του ίδιου του προέδρου ο οποίος το τελευταίο διάστημα βάλλεται πανταχόθεν.

Στη Νέα Δημοκρατία από την άλλη, η διατήρηση δυνάμεων στις αυτοδιοικητικές θα τονώσει το ηθικό των υποψηφίων ευρωβουλευτών, οι οποίοι με περισσότεροι άνεση θα μπορούν να προσεγγίσουν ψηφοφόρους (σήμερα υπάρχει δυσκολία) πείθοντάς τους για το ψηφοδέλτιό τους.

Υπάρχει βέβαια και άλλος ένας παράγοντας στον οποίο επενδύουν: της κακής ψυχολογίας των υποψηφίων αλλά και των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Αν οι προτάσεις τις αξιωματικής αντιπολίτευσης απορριφθούν μαζικά στον τομέα της αυτοδιοίκησης, η εκτίμηση που υπάρχει είναι πως από την Κουμουνδούρου θα κινηθούν πιο υποτονικά την τελευταία εβδομάδα.

Όλα αυτά εφόσον η Ρένα Δούρου παραμένει η μόνη που θα βρεθεί στον δεύτερο γύρο. Υπάρχει μια ελπίδα και για τον Πειραιά, όμως οι ενδείξεις που έχουν είναι αρκετά ασαφείς.

Σε κάθε περίπτωση λοιπόν ο μόνος τρόπος για να ανατραπούν οι τάσεις που θα δημιουργηθούν αυτή την Κυριακή είναι στην πλατεία Κουμουνδούρου να λειτουργήσουν με γρήγορα ανακλαστικά και να περάσουν άμεσα στην αντεπίθεση. Στη μία εβδομάδα που μεσολαβεί των δύο κάλπεων, το κάθε λεπτό θα είναι σημαντικό για το τελικό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές, αλλά και του δευτέρου γύρου των αυτοδιοικητικών, ο οποίος επί της ουσίας είναι και εκείνος που θα «βάψει» τον χάρτη της χώρας.

Οι υποψήφιοι

Δεν χρειάζεται λοιπόν να είναι κάποιος εκλογολόγος για να αντιληφθεί ότι οι αναποφάσιστοι θα κρίνουν τόσο το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου όσο και σε μεγάλο βαθμό το τελικό αποτέλεσμα της δεύτερης Κυριακής σε όσους δήμους και περιφέρειες υπάρξει δεύτερη εκλογική αναμέτρηση.

Όσον αφορά τις στρατηγικές επιλογές, οι νυν δήμαρχοι και περιφερειάρχες, αν και διαθέτουν καλύτερο μηχανισμό από τους υπόλοιπους υποψήφιους, φοβούνται τα… κόμματα του καναπέ και της χαλαρής ψήφου γιατί γνωρίζουν ότι η μικρή προσέλευση στις κάλπες μπορεί να προκαλέσει μεγάλες ανατροπές.

Την ίδια ώρα οι υποψήφιοι που προέρχονται από τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ ή έχουν τη στήριξη των δύο αυτών κομμάτων τηρούν απόσταση ασφαλείας από την κυβερνητική οικονομική πολιτική, ελπίζοντας ότι η ψήφος διαμαρτυρίας θα εκφραστεί μόνο στην ευρωκάλπη τη δεύτερη Κυριακή των εκλογών.

Στον αντίποδα, οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης προσδοκούν ότι θα γιγαντωθεί έστω και προ της κάλπης το εκλογικό ρεύμα διαμαρτυρίας και ότι θα συμπαρασύρει στο διάβα του τους κυβερνητικούς υποψήφιους.