Η Attica, το ΤΣΜΕΔΕ και ο λαβύρινθος της ΑΜΚ

Τι μπορεί να συνδέει μία μη συστημική τράπεζα, μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και ένα ασφαλιστικό ταμείο; Φαινομενικά, τίποτα. Αν ωστόσο η τράπεζα είναι η Attica Bank που ετοιμάζεται για την AMK της και το ασφαλιστικό ταμείο είναι το ΤΣMΕΔΕ, δηλαδή ο βασικός μέτοχος –με 51%– της τράπεζας, τότε οι συσχετισμοί αλλάζουν.

Όπως έχει αποκαλύψει σε πρόσφατα ρεπορτάζ της η ηλεκτρονική και έντυπη έκδοση της «Α», η τράπεζα Αττικής βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των παροικούντων στην τραπεζική… Ιερουσαλήμ. Κι αυτό διότι η τράπεζα (άρα και ο βασικός μέτοχος) καλείται με βάσει τα stresstest της Τράπεζας της Ελλάδος να ενισχύσει την κεφαλαιακή βάση της με 397 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το βασικό σενάριο, ή 434 εκατ. ευρώ κατά το δυσμενέστερο σενάριο, προκειμένου να αντιμετωπίσει πιστωτικούς κινδύνους για την περίοδο 2014-2016.

Ως γνωστόν, το βάρος της ανακεφαλαιοποίησης καλούνται να το σηκώσουν οι μέτοχοι της Attica Βank, χωρίς τη συμμετοχή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, διατηρώντας φυσικά τον ιδιωτικό χαρακτήρα και την αυτονομία της τράπεζας.

Τα μηνύματα που συνεχώς βγαίνουν προς τα έξω από τη διοικητική ομάδα της τράπεζας είναι ότι ο βασικός μέτοχος θα βάλει και αυτή τη φορά πλάτη. Είναι, όμως, τόσο απλά τα πράγματα;

Από τις στήλες της «Α» έχουν διατυπωθεί πολλάκις εύλογα ερωτήματα για το ποια στάση θα τηρήσει το Ταμείο των Μηχανικών στην επερχόμενη αμκ της Attica, τα οποία ωστόσο δεν έχουν απαντηθεί. Συγκεκριμένα, παραμένει αδιευκρίνιστο το αν το ΤΣΜΕΔΕ θα «συμμορφωθεί» με την… ντιρεκτίβα της Τράπεζας της Ελλάδος, και θα περιορισθεί κατά την ανακεφαλαίωση στο ποσοστό τού 34% από το 51% των μετοχών που κατέχει σήμερα. Κι αυτό γιατί η Τράπεζα της Ελλάδος δεν θέλει να υπάρχει μεγαλομέτοχος σε ποσοστό άνω του 34%. Έτσι, η απορία παραμένει: το ΤΣΜΕΔΕ θα καταβάλει το ποσόν που αντιστοιχεί για να μειωθεί το μετοχικό ποσοστό του στην AtticaBank στο 34% ή θα τραβήξει το σχοινί στα άκρα;

 

Το ενδεχόμενο της κρατικής ενίσχυσης

Ωστόσο, τα ερωτήματα δεν σταματούν εδώ. Εσχάτως παράγοντες της αγοράς διατυπώνουν το ενδεχόμενο η όποια κεφαλαιακή στήριξη παράσχει το ΤΣΜΕΔΕ στην τράπεζα Αττικής να θεωρηθεί εν ευθέτω χρόνω και υπό προϋποθέσεις κρατική ενίσχυση! Πριν εξηγήσουμε πώς μπορεί να συμβεί αυτό, θα πρέπει να πάρουμε την ιστορία από την αρχή.

Με τον νόμο 3655/2008 συστάθηκε το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ), στο οποίο εντάχθηκαντο Ταμείο Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΤΣΜΕΔΕ), το Ταμείο Νομικών και το Ταμείο Υγειονομικών (γιατροί). Βάσει του παραπάνω νόμου, το ΕΤΑΑ είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και η χρηματοδότησή του εξασφαλίζεται από τιςπροβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές ασφαλισμένου-εργοδότη, τη συνεισφορά του κράτους και τα έσοδα από κοινωνικούς πόρους υπέρ των αντίστοιχων Ταμείων και κλάδων, που εντάσσονται ως αυτοτελείς Τομείς, τις προσόδους περιουσίας, την απόδοση των κεφαλαίων και αποθεματικών αυτών, καθώς και κάθε άλλο έσοδο που προβλέπεται από τη νομοθεσία τους ή άλλες γενικές διατάξεις νόμων.

Κάπου εδώ είναι που περιπλέκεται η ιστορία. Πριν το ΤΣΜΕΔΕ κάνει την… κίνησή του για την αμκ της Attica, θα πρέπει να είναι νομικά κατοχυρωμένο. Ξεκινώντας με δεδομένο το πλαφόν του 25%, που βάζει ο νόμος για επενδύσεις των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, και κυρίως τη σημειολογική δήλωση του νέου διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα ότι τα «ταμεία είναι για να δίνουν συντάξεις και όχι για να επενδύουν», το Ταμείο των Μηχανικών θα καλύψει στο σημερινό ποσοστό του την αμκ ή θα κατεβάσει τον πήχυ;

Εδώ θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το γεγονός ότι η τράπουλα στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας θα ανακατευτεί ξανά και ουδείς μπορεί να ποντάρει με σιγουριά τι μέλλει γενέσθαι και τι νομικές προβλέψεις θα υπάρξουν σε τέτοιου είδους ζητήματα. Για την ώρα, αυτό που υπάρχει ως γενική πρόβλεψη είναι ότι το ΕΤΑΑ θα υπαχθεί στην ομπρέλα των ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ), παρά τις ενστάσεις που εκφράζουν οι μηχανικοί για την ενοποίηση του ταμείου τους με τον ΟΑΕΕ. Το χρονοδιάγραμμα που έχει γνωστοποιηθεί προβλέπει ότι μέχρι το τέλος Ιουλίου θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί η αναλογιστικές μελέτες και ότι στις αρχές του 2015 –κατά το αισιόδοξο σενάριο– θα πρέπει να αρχίσουν να εφαρμόζονται οι αλλαγές.

Και κάπως έτσι φτάνουμε στο (νέο) επίμαχο ερώτημα. Αν το ΤΣΜΕΔΕ, ως ασφαλιστικό ταμείο που επιδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, μετάσχει στην αμκ της τράπεζας στην οποία είναι μέτοχος, δύναται να θεωρηθεί αυτή η επενδυτική κίνηση ως κρατική ενίσχυση;

Η «Α» απευθύνθηκε σε συνεργάτες του γνωστού εργατολόγου και βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Μητρόπουλου, οι οποίοι απάντησαν ξεκάθαρα ότι δεν μπορούν να αποκλείσουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο, επικαλούμενοι μάλιστα το «δεδικασμένο» της παλιάς Ολυμπιακής.

Αντίστοιχη ήταν η απάντηση που έλαβε και από τον πρόεδρο του ΤΕΕ κ. Σπρίντζη, ο οποίος μιλώντας στην «Α» σημείωσε πως κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η συμμετοχή του ΤΣΜΕΔΕ να θεωρηθεί κρατική ενίσχυση, καθώς τυπικά αυτό ανήκει στο ΕΤΑΑ το οποίο και όπως σημειώνεται παραπάνω είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Μάλιστα, πήγε και ένα βήμα παρακάτω, λέγοντας πως το ταμείο πάρα πολύ δύσκολα θα ενταχθεί στην ομπρέλα του ΟΑΕΕ καθώς ο ρόλος του ΤΣΜΕΔΕ είναι και εγγυητικός προς τους μηχανικούς (εκδίδει τις απαραίτητες για τα έργα εγγυητικές επιστολές) και χωρίς αυτό επί της ουσίας ολόκληρος ο κλάδος δεν θα μπορεί να λειτουργήσει.

Εν αναμονή εξελίξεων λοιπόν, οι οποίες από ό,τι φαίνεται δεν θα αργήσουν…