Η μπάλα (μονίμως) στην εξέδρα

Στη συνταγματική αναθεώρηση ρίχνει το βάρος πλέον η κυβέρνηση αλλά και στην αλλαγή του εκλογικού νόμου, καθώς μοιάζει να έχει λύσει όλα τα άλλα προβλήματα του τόπου. Όλα αυτά πριν από τη δεύτερη αξιολόγηση η οποία κρύβει σκληρά μέτρα και ένα νέο μνημόνιο το οποίο μένει να αποσαφηνιστεί και να καθαρογραφεί. Μέχρι τότε ο Αλέξης Τσίπρας θα μιλά για δίκαιη ανάπτυξη σε μια προσπάθεια να μοιράσει καθρεπτάκια σε σύγχρονους ιθαγενείς.

Ρεπορτάζ: Θεοδόσης Παπανδρέου

Την Πέμπτη το βράδυ ο Έλληνας πρωθυπουργός εγκαινίασε ένα ακόμα σχέδιο αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης. Τίτλος του: «Ελλάδα 2021: Δίκαιη Ανάπτυξη – Παραγωγική Ανασυγκρότηση». Σε μια πανηγυρική εκδήλωση στο Μουσείο της Ακρόπολης ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε το σχέδιό του για μια νέα χώρα. Υποστήριξε πως η συμφωνία έκλεισε (την ίδια ώρα αποκαλύπτονταν τα προαπαιτούμενα για την επόμενη αξιολόγηση, γεγονός που καθιστά τη συμφωνία ημιτελή) και έθεσε τους στόχους του από εδώ και πέρα επαναλαμβάνοντας απλοϊκά και κοινότυπα θέματα όπως:

# Να επιτευχθεί η δημοσιονομική σταθεροποίηση
# Να αποκατασταθεί η χρηματοδότηση του Τραπεζικού Τομέα
# Να προχωρήσουν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
# Να ανοίξει η συζήτηση για το θέμα του χρέους
# Προστασία για τα λαϊκά εισοδήματα, τις αδύναμες εισοδηματικά ομάδες και τους μισθωτούς.

Προσπάθησε να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα υποστηρίζοντας πως ήταν επιλογή της κυβέρνησης το πρόγραμμα να είναι εμπροσθοβαρές την ώρα που είναι ευρέως γνωστό ότι αυτή ήταν επιλογή των δανειστών οι οποίοι δεν εμπιστεύονταν τους Έλληνες συνομιλητές τους ειδικά μετά τις πολύμηνες «διαπραγματεύσεις» τις πρώτης περιόδου. Υποστήριξε ακόμα πως θα επανεξεταστεί το ελληνικό χρέος, ενώ το θέμα αυτό παραμένει ανοιχτό για το απώτερο μέλλον. Και πέραν αυτών επέστρεψε στη γνωστή τακτική του με επίθεση στους προηγούμενους που «κατέστρεψαν στη χώρα».

Υποσχέσεις…
Το όραμα του πρωθυπουργού θύμισε έως έναν βαθμό εκείνο του Γιώργου Παπανδρέου, ενώ συνοδεύθηκε από πολλές υποσχέσεις. Υποστήριξε ο Αλέξης Τσίπρας:

# «Για εμάς ανάπτυξη σημαίνει εκ νέου ένταξη της οικονομίας μας στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, δημιουργία οικονομίας με παραγωγική εξειδίκευση, επούλωση τραυμάτων του κοινωνικού κράτους, ευρύ φάσμα παραγωγικών δραστηριοτήτων, συνεργατικά σχήματα κοινωνικής οικονομίας, επιχειρηματικότητα που προσανατολίζεται στην παραγωγή βιώσιμων και αξιοπρεπώς αμειβόμενων θέσεων εργασίας».
# «Εστιάζουμε σε πόρους και δυνατότητες ανεκμετάλλευτες, στο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας, τα υψηλά ποσοστά νέων με πτυχία τριτοβάθμιας παιδείας, τη γη και το φυσικό περιβάλλον, τη γεωγραφική θέση της χώρας».
# «Σχεδιάζουμε κράτος με επιτελικό ρόλο στην οικονομία, που παρέχει υπηρεσίες υψηλής στάθμης, αντιγραφειοκρατικό για τους παραγωγικούς φορείς. Ικανό να σχεδιάσει και μα κατευθύνει πόρους σε δημιουργικές κατευθύνσεις».
# «Το κοινωνικό κράτος αποτελεί μοχλό ανάπτυξης. Εξοικονόμηση πόρων για δικαιότερη, αποτελεσματικότερη και ταχύτερη ανακατανομή των υπηρεσιών αυτών στα τμήματα του πληθυσμού που το έχουν πραγματικά ανάγκη».
# «Το δικό μας όραμα: Δίκαιη Ανάπτυξη, δηλαδή Βιώσιμη και Δημοκρατική. Βιώσιμη: δεν εξαντλεί τους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους αλλά μεριμνά για την διατήρηση και αναπαραγωγή τους. Δημοκρατική: μοίρασμα των ωφελειών, εμβάθυνση δημοκρατικών θεσμών, ενσωμάτωση της κοινωνίας στην πολιτική ζωή».

Αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης
Στις χιλιάδες λέξεις που ξεστόμισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, για τον προσεκτικό ακροατή δεν υπήρχε ούτε μία για να πιαστεί. Το αντίθετο μάλλον. Ένιωσε πως παρακολουθούσε σε επανάληψη εξαγγελίες, σε μια ομιλία προεκλογικού χαρακτήρα που μοίρασε υποσχέσεις: από έργα ημιτελή ή στα χαρτιά μέχρι την μείωση της ανεργίας. Όλα αυτά ενώ με τη μισθοδοσία του Ιουνίου η πλειοψηφία των εργαζομένων θα διαπιστώσει πως ο μισθός τους έχει περικοπεί συνέπεια των κρατήσεων που αυξάνονται. Γιατί αυτή η κυβέρνηση δεν μειώνει μισθούς και συντάξεις. Απλά αυξάνει τις κρατήσεις και κόβει τα επιδόματα.

Ο κεντρικός πολιτικός κορμός αυτής της κυβέρνησης εξακολουθεί να στηρίζεται (ανεπιτυχώς) σε μια επικοινωνιακή τακτική αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης. Μιας κοινής γνώμης που όμως έχει πάψει να ασχολείται επί της ουσίας. Σε αυτόν έχει ενταχθεί και το θέμα της συνταγματικής αναθεώρησης και της αλλαγής του εκλογικού νόμου.

Ειδικά για την πρώτη περίπτωση μέσα από ασάφειες επιχειρείται να περάσει το μήνυμα πως μόνο έτσι η χώρα θα επανεκκινηθεί και θα οδηγηθεί στο ξέφωτο. Μέχρι ώρας όμως και με εξαίρεση το θέμα του Προέδρου της Δημοκρατίας (όπου ανοίγει η συζήτηση ακόμα και για αλλαγή πολιτεύματος) δεν έχει επισημανθεί τίποτε παραπάνω. Μάλιστα τον σχεδιασμό του Μεγάρου Μαξίμου αποκάλυψε η τάση των «53+» του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία κατακεραυνώνει το πρωθυπουργικό περιβάλλον κατηγορώντας το για λάθος σχεδιασμού.

Οι «53+» στις τάξεις των οποίων βρίσκονται πρωτοκλασάτα κυβερνητικά και κομματικά στελέχη (Τσακαλώτος, Δρίτσας, Φωτίου κ.ά.), επισημαίνουν ότι κεντρικό κυβερνητικό καθήκον, μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης, είναι η παραγωγή έργου και υποστηρίζουν ότι το άνοιγμα της συζήτησης για τη συνταγματική αναθεώρηση «απομακρύνει απ’ αυτό τον κεντρικό στόχο». Επιπλέον, σημειώνουν ότι δεν είναι αναγκαία η συνταγματική αναθεώρηση καθώς τα όποια προβλήματα απορρέουν «από τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος και όχι από τις υπάρχουσες συνταγματικές ρυθμίσεις» και υποστηρίζουν ότι το μόνο ζήτημα που πρέπει να αναθεωρηθεί είναι αυτό της ποινικής ευθύνης των υπουργών.

Οι «53+» σηκώνουν τους τόνους στο ζήτημα της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, καθώς σημειώνουν ότι είναι κάθετα αντίθετοι με την άμεση εκλογή του από τον λαό καθώς προσδίδει στο πρόσωπο του Προέδρου αυξημένες αρμοδιότητες και διακριτό ρόλο, στην άσκηση πολιτικής εξουσίας. «Έχουμε ανάγκη ενίσχυσης των εξουσιών του Κοινοβουλίου και όχι μείωσής τους, δηλαδή να οδηγηθούμε σε πιο συγκεντρωτικά μοντέλα διακυβέρνησης που ελέγχονται κάθε τέσσερα χρόνια».

Ακόμα και στο θέμα του εκλογικού νόμου όπου ο σχεδιασμός της κυβέρνησης δεν είναι πια κοντά στην αναλογική αλλά σε ένα μεικτό σύστημα, προκαλεί αναστάτωση στο εσωτερικό του κόμματος μιας και πρόκειται για μια ακόμα κόκκινη γραμμή. Αξίζει να σημειωθεί πως η σχετική συζήτηση θα ξεκινήσει άτυπα στις 24 Ιουλίου και θα συνεχιστεί στη Βουλή μέσω της συγκρότησης Επιτροπής που θα επιφορτιστεί με το έργο να καταλήξει στη δική της «χάρτα» μέσα σε τρεις-τέσσερις μήνες. Από ’κεί και πέρα το πρωθυπουργικό επιτελείο υπογραμμίζει την «ηθική δέσμευση» για την προώθηση στην επόμενη Βουλή των αποφάσεων της καταγεγραμμένης πλειοψηφίας. Κατά διαβολική σύμπτωση, η συζήτηση θα έχει ανάψει ακριβώς την περίοδο που θα τρέχει και η δεύτερη αξιολόγηση!

Η γλύκα της δόσης και η πίκρα των εκκρεμοτήτων
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) έδωσε το πράσινο φως για την εκταμίευση της δόσης την Παρασκευή και τα 7,5 δισ. ευρώ αναμένεται να φθάσουν στην Αθήνα τη Δευτέρα. Η κυβέρνηση όμως δεν θα προλάβει να χαρεί, καθώς ήδη προετοιμάζεται για τις εκκρεμότητές της στο επόμενο διάστημα. Κατ’ αρχάς ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος καλούσε τον Αντώνη Σαμαρά να αφήσει τα… ασημικά, είναι έτοιμος να τα ξεπουλήσει έναντι πινακίου φακής!

Ο Σεπτέμβριος μπορεί να αποδειχθεί μοιραίος για την κυβέρνηση, καθώς τότε θα πρέπει να μεταφερθούν στο νέο υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων 19 επιχειρήσεις και ακίνητα του Δημοσίου, εκ των οποίων κάποια έχουν ήδη πάρει τον δρόμο της πώλησης, κάποια άλλα μεταβιβάζονται ήδη στο Υπερταμείο και για ορισμένα, όπως η ΔΕΗ, το τοπίο παραμένει θολό. Με βάση την επικαιροποιημένη συμφωνία, μέσα στο επόμενο τρίμηνο η κυβέρνηση και οι δανειστές θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει στο ποια θα είναι η δεύτερη ομάδα επιχειρήσεων του Δημοσίου που θα περάσει στο Υπερταμείο (την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ). Ήδη, με την πρώτη ομάδα, μεταφέρονται στο Υπερταμείο οι ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, ΟΣΕ και ΟΑΚΑ, ενώ θα ακολουθήσουν τα ΕΛΤΑ.

Το Μνημόνιο προβλέπει ότι έως τον Σεπτέμβριο το ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση και μεταβίβαση των 23 περιφερειακών αεροδρομίων –πέραν των 14 που περνούν στην Fraport– στο Υπερταμείο, ενώ τον ίδιο μήνα θα πρέπει να προκηρύξει και τον διαγωνισμό για την παραχώρηση (για 35 χρόνια) της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων αξόνων. Μέσα στο καλοκαίρι πρέπει επίσης να προχωρήσει η τελική διαδικασία του διαγωνισμού για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ενώ από τον Σεπτέμβριο προβλέπεται το άνοιγμα των διαδικασιών για τις στρατηγικές ανάπτυξης και αξιοποίησης της ΔΕΗ, της ΕΥΔΑΠ, της ΕΥΑΘ και της ΔΕΠΑ.

Ζόρικο φθινόπωρο, βαρύς χειμώνας
Εκείνο που προβληματίζει ιδιαιτέρως είναι το διάστημα μέχρι τον Δεκέμβριο, οπότε η κυβέρνηση καλείται να κλείσει και τρία ανοιχτά μέτωπα στο ασφαλιστικό:

# Τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να γίνει η εναρμόνιση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης – δηλαδή, να καταργηθούν οι εξαιρέσεις σε τουριστικές περιοχές με λιγότερους από 2.000 κατοίκους, οι εξαιρέσεις που επιτρέπουν χαμηλότερες εισφορές για την υγεία, καθώς και να μειωθούν οι εκπτώσεις για πληρωμές πλασματικών χρόνων ασφάλισης.
# Εντός του Σεπτεμβρίου θα πρέπει να ολοκληρωθεί η αναπροσαρμογή στο καθεστώς όλων των προνοιακών επιδομάτων, με πρώτα τα οικογενειακά επιδόματα.
# Έως τον Δεκέμβριο θα πρέπει να γίνει η αναπροσαρμογή και ενοποίηση των κανόνων αναπηρίας και αναπηρικών συντάξεων, χωρίς αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης.

Το επικαιροποιημένο Μνημόνιο προβλέπει επίσης ότι έως το τέλος του 2018 θα πρέπει να εξοικονομηθούν 300 εκατομμύρια ευρώ από παρεμβάσεις στα ειδικά μισθολόγια του Δημοσίου. Εξ αυτών, τα 100 εκατομμύρια ευρώ πρέπει να εξοικονομηθούν το 2017 και άλλα 200 εκατομμύρια ευρώ το 2018. Αναλυτικά:
-Έως τον Σεπτέμβριο πρέπει να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση του εξορθολογισμού των ειδικών μισθολογίων (ενστόλων, δικαστικών, πανεπιστημιακών κ.λπ.) με εφαρμογή από 1η Ιανουαρίου του 2017.
-Έως τον Σεπτέμβριο πρέπει να αναθεωρηθούν και τα επιδόματα και οι μη μισθολογικές παροχές που έχουν τα ειδικά μισθολόγια.
-Έως τον Σεπτέμβριο πρέπει να εναρμονιστούν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τα επιδόματα που αφορούν την επικίνδυνη και ανθυγιεινή εργασία.