Πληρώναμε εκατομμύρια σε εταιρεία-«φάντασμα»

Ποια είναι η συνήθης πρακτική μιας ελληνικής δημοτικής/περιφερειακής επιχείρησης, όταν έχει συσσωρεύσει ζημιές και δεν μπορεί να καλύπτει ούτε τα λειτουργικά της έξοδα; Όχι, δεν προχωρά σε κινήσεις περιστολής δαπανών και δεν κηρύσσει πτώχευση όταν η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο. Αντιθέτως, συνεχίζει να πληρώνει με παχυλούς μισθούς τους εργαζομένους της, χωρίς να απολύσει κανέναν, μολονότι δεν υπάρχει αντικείμενο εργασίας, και χρεώνεται με δάνεια τα οποία δεν μπορεί να αποπληρώσει η ίδια και τα φορτώνει στον εγγυητή Δημόσιο.

Του Γιάννη Συμεωνίδη

Ο παραπάνω πρόλογος αφορά την ιστορία και της «αμαρτωλής» Εταιρείας Αγροτικής Ανάπτυξης ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ Α.Ε., με διακηρυγμένο σκοπό την περιφερειακή ανάπτυξη, την οποία παρουσιάζει σήμερα η «Α» και η οποία καταχρέωσε με εκατομμύρια ευρώ όχι μόνο την τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ευρυτανίας, αλλά και την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.

Το 1998 η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ευρυτανίας ενέκρινε την αγορά των μετοχών τής ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ Α.Ε., η οποία συμπεριλαμβάνει τέσσερις ανώνυμες εταιρείες (Α.Ε.) και μία εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ) που δρούσαν ανεξάρτητα, τόσο λογιστικώς όσο και διοικητικώς, και στις οποίες γινόταν μεταφορά κεφαλαίων και υπαλληλικού προσωπικού από τη μία θυγατρική στην άλλη. Η εταιρεία διαχειρίστηκε επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις και χρηματοδοτήσεις από Κοινοτικά προγράμματα, συνολικού ύψους 7.244.130,44 ευρώ.

Ωστόσο, όπως αναφέρεται σε πόρισμα των οικονομικών επιθεωρητών τού υπουργείου Οικονομικών το οποίο έχει στη διάθεσή της η «Α», η έλλειψη εμπειρίας, τεχνογνωσίας και κατάλληλου επιστημονικού προσωπικού, η διοικητική αδυναμία και η μεγάλη ποικιλία των τομέων με τους οποίους ασχολήθηκε (ακόμα και με την ιχθυοκαλλιέργεια σε ορεινή περιοχή) οδήγησαν στο να υπερισχύσει η «δημόσια καταγωγή» της, η κακή δηλαδή νοοτροπία τού δημόσιου τομέα. Κανείς, εξάλλου, δεν μπορεί να βεβαιώσει σήμερα ποια είναι η δραστηριότητα της εταιρείας, η οποία μοιάζει περισσότερο με φάντασμα.

Δεν εκλέχθηκαν ούτε Δ.Σ.

Κινήθηκε με κεφάλαια και περιουσιακά στοιχεία τού Δημοσίου, το οποίο καταβάλλει και τα ελλείμματά της, ενώ χάθηκε προ πολλού ο αναπτυξιακός χαρακτήρας της και η Νομαρχία συμμετείχε σε αυτή χωρίς να διαθέτει πλήρη οικονομοτεχνική μελέτη. Για τα έτη 2005 μέχρι 2009 δεν εκλέχθηκαν Δ.Σ., ενώ, χωρίς να έχει προηγηθεί ορισμός ελεγκτών, η Γενική Συνέλευση είχε εγκρίνει ισολογισμούς, εκθέσεις ελεγκτών κι εκθέσεις Διοικητικού Συμβουλίου.

Η εταιρεία σύντομα περιήλθε σε οικονομικό αδιέξοδο, αφού δεν ήταν δυνατή πλέον η άντληση άλλων επιδοτήσεων. Μοναδική επιχειρηματική δραστηριότητά της ήταν η ιχθυοκαλλιέργεια, η οποία ενώ ξεκίνησε με ικανοποιητικά αποτελέσματα παραγωγής κι έσοδα, ουσιαστικώς από το 2002 και μετά, κι αφού σταμάτησαν οι κάθε μορφής χρηματοδοτήσεις, περιήλθε σε αδράνεια με αποτέλεσμα να χαθεί κι αυτή η πηγή εσόδων, η οποία θα επέτρεπε στην ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ Α.Ε. να καλύπτει τουλάχιστον τις λειτουργικές δαπάνες της.

Σύμφωνα με το ίδιο πόρισμα των οικονομικών επιθεωρητών, δεν λήφθηκαν ορθές επιχειρηματικές αποφάσεις, βάσει δομημένου και αιτιολογημένου σχεδίου όσον αφορά στην πρόσληψη και στον καταμερισμό των απαραίτητων σε αριθμό όσο και σε δεξιότητες εργαζομένων. Αν και από το 2000 η εταιρεία δεν είχε σε εξέλιξη αναπτυξιακά προγράμματα από τα οποία να αντλούσε πόρους, εν τούτοις διατήρησε το προσωπικό της και δεν περιέστειλε τα έξοδα λειτουργίας της. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μόνο το 2006 οι οφειλόμενες αμοιβές στους υπαλλήλους της να φτάσουν το 1.536.872,29 ευρώ, ποσό που η πλήρης έλλειψη ρευστότητας δεν μπορούσε να ικανοποιήσει την εξόφλησή του.

Δάνειο εκατομμυρίων το οποίο πλήρωνε η Περιφέρεια

Από το 2000 η ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ περιήλθε σε κατάσταση απώλειας του κεφαλαίου της, παρουσιάζοντας ζημίες κατ’ έτος ύψους 466.000 ευρώ. Από το 2001, μάλιστα, η εταιρεία λειτουργούσε με σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων όχι μόνο κατώτερο του ενός δέκατου του μετοχικού κεφαλαίου, αλλά και με αρνητικό πρόσημο. Αυτό σήμαινε πως σύμφωνα με τον νόμο 3604/2007 θα έπρεπε να είχε ανακληθεί η Υπουργική Απόφαση με την οποία συστάθηκε η Ανώνυμη Εταιρεία ή να λυθεί η εταιρεία με δικαστική απόφαση και ύστερα από αίτηση του έχοντος έννομο συμφέρον, όπως είναι η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.

Αντί αυτών έλαβε, το 2006, δάνειο 4.750.654,98 ευρώ από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για να καλύψει τις υποχρεώσεις της. Ο ρόλος, εξάλλου, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ευρυτανίας ως εγγυήτριας σε ποσοστό 100% επί του ποσού τού δανείου ήρθε σε πλήρη αντίθεση με τον Ν. 2218/1994, κατά τον οποίο δεν επιτρέπεται η επιχορήγηση από νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, δήμο ή κοινότητα οποιασδήποτε επιχείρησης που αυτοί συνιστούν ή συμμετέχουν. Η λήψη, εξάλλου, του δανείου μόνο επενδυτικού χαρακτήρα δεν ήταν. Αντιθέτως, κάλυψε τη λανθασμένη τακτική που ακολουθήθηκε επί σειρά ετών από τη διοίκηση της εταιρείας, η οποία επέλεξε τη διαιώνιση της άσχημης κατάστασης αντί της λύσης-εκκαθάρισης, με αποτέλεσμα να συσσωρευτούν υπέρογκες δαπάνες λειτουργίας. Τις δόσεις πλήρωνε η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ως εγγυήτρια…

Όλοι αναρμόδιοι…

Οι οικονομικοί επιθεωρητές ζήτησαν την παροχή οδηγιών από μια σειρά υπηρεσιών τού υπουργείου Οικονομικών. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, από την πλευρά της, απάντησε στις 14 Φεβρουαρίου 2014, πετώντας ουσιαστικώς το «μπαλάκι» στη Διεύθυνση Ελέγχου και τη Διεύθυνση Παρακολούθησης Νομικών Υποθέσεων Ελέγχων και Αναγκαστικής Είσπραξης του υπουργείου Οικονομικών, οι οποίες ωστόσο δήλωσαν αναρμόδιες. Η Περιφέρεια Στερεάς, βάζοντας βαθιά το «κεφάλι» στο χώμα, υποστήριξε πως θα πρέπει να έχει στη διάθεσή της πόρισμα με την πλήρη καταγραφή των πραγματικών περιστατικών, καθώς και πλήρη αιτιολόγηση των προϋποθέσεων άσκησης πειθαρχικού ελέγχου σε βάρος συγκεκριμένων ελεγχόμενων προσώπων…

«Έχουμε περιέλθει σε πραγματικό αδιέξοδο»

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το έγγραφο που έστειλε η ΔΟΥ Καρπενησίου με αποδέκτη τον γενικό επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, Λέανδρο Ρακιντζή, στο οποίο αναφέρεται χαρακτηριστικώς πως έχει περιέλθει σε πραγματικό αδιέξοδο γι’ αυτό το ζήτημα δημόσιου ενδιαφέροντος. «Προσπαθούμε να βεβαιώσουμε και να καταλογίσουμε φόρους και πρόστιμα στο ίδιο το Δημόσιο, τα οποία στην πράξη δεν έχουν αποδέκτες και βεβαίως δεν εισπράττονται ποτέ. Δεν υπάρχει δυνατότητα τακτικού ελέγχου αφού δεν προσκομίζονται τα σχετικά βιβλία και λοιπά στοιχεία τα οποία πιθανολογούμε ότι δεν τηρούνται διότι δεν υπάρχει πραγματική επιχειρηματική λειτουργία. Επίσης, δεν διατηρούν γραφεία και δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί τακτικός έλεγχος με δεδομένο ότι ο έλεγχος λόγω της μορφής των νομικών προσώπων και της υφιστάμενης κατάστασής τους θα πρέπει να πραγματοποιηθεί στην έδρα τους», επισημαίνει η ΔΟΥ Καρπενησίου.