Στα σκουπίδια οι… ιδέες

«Κύριε υπουργέ, η εμπειρία μου λέει ότι όσο υπάρχει Γκρούεφσκι στα Σκόπια δεν θα βρούμε λύση. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος κρατιέται στην εξουσία πάνω σε μια εθνικιστική ατζέντα, η οποία δεν θα του επιτρέψει ούτε τώρα να προχωρήσει σε συμβιβασμό. Έχει αποτύχει σε όλα τα υπόλοιπα και κρατιέται μόνο με αυτό».

Η παραπάνω φράση της Ντόρας Μπακογιάννη στη Βουλή στην Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των βουλευτών από τον Ευάγγελο Βενιζέλο αποτυπώνει ως ένα μεγάλο βαθμό το αδιέξοδο στις συνομιλίες για την επίλυση της επίσημης ονομασίας των Σκοπίων. Πάντως οι διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών θα κορυφωθούν την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη.

Όπως γίνεται αντιληπτό, και το πρόσφατο ταξίδι του Μάθιου Νίμιτς σε Αθήνα και Σκόπια μπορεί να χαρακτηριστεί ως αναποτελεσματικό. Κι αυτό διότι η Αθήνα ξεκαθάρισε ότι δεν αποδέχεται ως βάση για διαπραγμάτευση την πρόταση του περασμένου Απριλίου για «Άνω Δημοκρατία της Μακεδονίας». Αυτό, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, μετέφερε στον Αμερικανό διαμεσολαβητή ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ωστόσο, η Ελλάδα παραμένει έτοιμη να συμβάλει ενεργά στη συνέχιση της διαπραγματευτικής διαδικασίας, με στόχο μία λύση που θα εμπεδώσει τη σταθερότητα στην περιοχή και θα ανοίξει τον δρόμο για την ευρωατλαντική ενσωμάτωση των Σκοπίων.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών είχε τετ-α-τετ συνάντηση άνω της μίας ώρας με τον ειδικό απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων. Σε αυτήν επιβεβαιώθηκε ότι «η ελληνική πλευρά δεν πρόκειται να συζητήσει επί ιδεών που, πρώτον, δεν περιλαμβάνουν επιθετικό προσδιορισμό επί του γεωγραφικού όρου “Μακεδονία” και, δεύτερον, δεν εντάσσονται στο πλαίσιο του erga omnes».

Τις διαφορετικές προσεγγίσεις και τη δυσκολία εξεύρεσης λύσης στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων αναγνώρισε στις δηλώσεις του και ο Μάθιου Νίμιτς. «Πρόκειται για μία δύσκολη διαπραγμάτευση», παραδέχθηκε, λέγοντας ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του παρουσίασε αναλυτικά, όχι όμως γραπτώς, τις ελληνικές θέσεις επί της προτάσεώς του.

Πακέτο ιδεών
Αυτό που εντυπωσιάζει όμως είναι το γεγονός ότι ο Νίμιτς αποφάσισε τον περασμένο Απρίλιο να καταθέσει ένα πακέτο ιδεών στους διαπραγματευτές της Ελλάδος και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (πΓΔΜ) που δεν καλύπτει το βασικότερο αίτημα της Αθήνας. Και τούτο παρά το γεγονός ότι αυτά είχαν διατυπωθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά, που είχε μεταβεί αυτοπροσώπως στο υπουργείο Εξωτερικών για να συναντηθεί με τον Νίμιτς, όταν ο τελευταίος είχε επισκεφθεί ξανά την Αθήνα.

Ο Μάθιου Νίμιτς δεν εμφανίστηκε πάντως αντίθετος στο ενδεχόμενο ενός πολιτικού διαλόγου σε πολύ υψηλό επίπεδο μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων, που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στον «κατάλληλο χρόνο και χώρο». Πρόκειται για μία θέση που υποστηρίζει ο Σκοπιανός πρωθυπουργός, Νίκολα Γκρούεφσκι, και την οποία παρουσίασε αναλυτικά στην πρόσφατη επιστολή του προς τον Αντ. Σαμαρά. Ο Έλληνας πρωθυπουργός την απέρριψε κατηγορηματικά, επιμένοντας στη συνέχιση των συνομιλιών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, και για αυτό ακριβώς ο Νίμιτς σημείωσε στις δηλώσεις του ότι «κάθε ηγέτης, σύμφωνα με την εμπειρία μου, χειρίζεται διαφορετικά αυτά τα ζητήματα».

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Ευ. Βενιζέλος ενημέρωσε τον απεσταλμένο για τις συνομιλίες που είχε τόσο με τον ηγέτη του αλβανικού κόμματος DUI, Αλί Αχμέτι, που είναι κυβερνητικός εταίρος στην κυβέρνηση Γκρούεφσκι, αλλά και με τον υπουργό Εξωτερικών της σκοπιανής κυβέρνησης, Νίκολα Πόποσκι. Παράλληλα, τόνισε προς τον απεσταλμένο του ΟΗΕ ότι η οποιαδήποτε λύση πρέπει να δοθεί εντός του ευρύτερου πλαισίου συνεργασίας στα Δυτικά Βαλκάνια και ότι η Αθήνα είναι έτοιμη, εφόσον βρεθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση, να προσφέρει και οικονομική βοήθεια στη χειμαζόμενη σκοπιανή οικονομία.

Στον Μάθιου Νίμιτς τέθηκε η ερώτηση για το εάν η επικείμενη ελληνική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (α΄ εξάμηνο του 2014) μπορεί να δώσει ώθηση στην επίλυση του ζητήματος της ονομασίας. Ο ειδικός απεσταλμένος εμφανίστηκε διστακτικός, υποστηρίζοντας ότι το ζήτημα είναι βαθιά εθνικό και για τις δυο πλευρές και η επίλυσή του δεν εξαρτάται από έναν εναλλασσόμενο θεσμό.

Διαδοχικές συναντήσεις και στα Σκόπια

Μετά την Αθήνα ο Μάθιου Νίμιτς επισκέφθηκε τα Σκόπια, όπου είχε διαδοχικές συναντήσεις με τον πρόεδρο της χώρας Γκιόργκι Ιβανόφ, τον υπουργό Εξωτερικών Νίκολα Πόποσκι και, φυσικά, με τον Νίκολα Γκρούεφσκι (φωτ.). Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση από το γραφείο του Ιβανόφ, κατά τη συνάντηση οι δύο άνδρες αντάλλαξαν πληροφορίες και απόψεις σχετικά με τις ιδέες και προτάσεις του Νίμιτς, καθώς και το αποτέλεσμα της επίσκεψής του στην Αθήνα.

Ο Ιβανόφ, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, επανέλαβε τη θέση της χώρας του και την αφοσίωσή της για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο ζήτημα της ονομασίας. Ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ τόνισε ότι, όπως και μέχρι σήμερα, η χώρα του θα εξακολουθεί να συμμετάσχει ενεργά, εποικοδομητικά και με καλή πίστη στη διαπραγματευτική διαδικασία, προκειμένου να βρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση. «Ο κ. Ιβανόφ εξέφρασε την προσδοκία, η ελληνική πλευρά, στο πνεύμα των σχέσεων καλής γειτονίας, να δείξει καλή πίστη προκειμένου να δημιουργηθεί μια θετική ατμόσφαιρα για να δοθεί ώθηση στη διαδικασία και να ξεπεραστεί η διαφορά γύρω από το όνομα», αναφέρεται ακόμη στην ανακοίνωση.

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ εξέφρασε την ετοιμότητα της χώρας του για συναντήσεις σε υψηλόβαθμο επίπεδο και για την εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων. «Η “Δημοκρατία της Μακεδονίας” επιμένει στον πλήρη σεβασμό του πλαισίου στο οποίο διεξάγεται η διαπραγματευτική διαδικασία, όπως και στη συμμόρφωση με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, την Ενδιάμεση Συμφωνία και την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, ζητήματα τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη διαδικασία. Προς την κατεύθυνση αυτή, ο πρόεδρος της “Μακεδονίας” αναμένει υποστήριξη από τον διαμεσολαβητή Νίμιτς», καταλήγει η ανακοίνωση από το γραφείο του Ιβανόφ.