Τις πταίει που… καταρρέει;

Την πρώτη ημέρα του περασμένου Ιουλίου οι διοικητικοί δικαστές απείχαν για κάποιες ώρες από τα καθήκοντά τους. Αιτία η στάση εργασίας που είχε προκηρύξει η Ένωσή τους διαμαρτυρόμενη για την τριετή αδιαφορία –όπως την χαρακτήριζαν– του υπουργείου Δικαιοσύνης να επιλύσει τα καθημερινά απτά προβλήματα λειτουργίας του Πρωτοδικείου και του Εφετείου της Αθήνας.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Το άδικο ή το δίκαιο των αιτημάτων τους δεν το κρίνει η δημοσιογραφία αλλά η πραγματικότητα, καθώς μπορεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες να θεωρείται αυτονόητο ότι θα λειτουργεί σωστά, π.χ. η θέρμανση τον χειμώνα και ο κλιματισμός το καλοκαίρι ή ότι το ασανσέρ θα δουλεύει καθημερινά, αλλά αυτή η άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν είναι η Ελλάδα.

Εδώ, στην ελληνική εκδοχή του αυτονόητου, ο καύσωνας μπορεί να βρει δικαστές δικηγόρους και διάδικους σε αίθουσες με έναν… ταλαίπωρο ανεμιστήρα μπας και δροσίσει, αφού πρώτα έχουν ανέβει κάθιδροι τις σκάλες επειδή ο απαρχαιωμένος ανελκυστήρας «κυκλοφορεί» με το σύστημα μονά-ζυγά. Και πάλι καλά να λένε, δηλαδή, που η τύχη τους προστατεύει από κακά συναπαντήματα με… σοβάδες! Ναι, σοβάδες σαν κι αυτούς που έπεσαν προ ημερών –ευτυχώς όχι σε κεφάλια– στο Δικαστικό Μέγαρο της Καρδίτσας.

Από τύχη γλίτωσαν…

Το πρωί της 22ας Νοεμβρίου τα τοπικά ηλεκτρονικά ΜΜΕ της θεσσαλικής πόλης αποκάλυψαν ότι ένα ευμέγεθες κομμάτι από το επίχρισμα του ταβανιού στον πρώτο όροφο του κτιρίου αποκολλήθηκε και προσγειώθηκε στο τραπέζι και τις καρέκλες που έχουν τοποθετηθεί στον χώρο, προκειμένου να εξυπηρετούνται καθημερινά πολίτες και δικηγόροι που περιμένουν στο συγκεκριμένο σημείο πριν εισέλθουν στις δικαστικές αίθουσες.

Η θεά Τύχη, που λέγαμε παραπάνω, έβαλε προφανώς το χέρι της και δεν υπήρξε τραυματισμός καθώς το ατύχημα συνέβη σε μη εργάσιμη μέρα στο 48ωρο του Σαββατοκύριακου που τα δικαστήρια της πόλης ήταν κλειστά.

Στα δημοσιεύματα των τοπικών ΜΜΕ υπογραμμίζεται ότι το Δικαστικό Μέγαρο της Καρδίτσας έχει παρουσιάσει και στο παρελθόν προβλήματα που όπως λένε οι γνωρίζοντες λειτουργούν σωρευτικά και ως εκ τούτου επιβαρυντικά στο «κουρασμένο» οικοδόμημα, με αποτέλεσμα να καθίσταται η εκ των ων ουκ άνευ αναγκαιότητα μίας συνολικότερης αποκατάστασης-συντήρησης.

Πινγκ-πονγκ ευθυνών

Αυτό που μένει πλέον να απαντηθεί είναι ποιος θα επωμιστεί την ευθύνη αυτής της δυνητικά επικίνδυνης απαξίωσης –για να μην πούμε κατάντιας– στο Δικαστικό Μέγαρο μίας περιφέρειας (σ.σ. αλλά όχι μόνο εκεί) όπου κατά ειρωνική σύμπτωση έχει εκλέξει και τον νυν υπουργό της Δικαιοσύνης, Κώστα Τσιάρα.

Η αλήθεια είναι πως η συντήρηση των κτιριακών εγκαταστάσεων των δικαστηρίων της χώρας είναι μια πολύ πονεμένη ιστορία. Ξεκινάει από την εποχή που θυμούνται οι παλαιότεροι, με τα έσοδα από τα μεγαρόσημα να χρηματοδοτούν επί της ουσίας τέτοιου είδους παρεμβάσεις  και συνεχίζεται με το θολό ομολογουμένως τοπίο των αρμοδιοτήτων του ΤΑΧΔΙΚ, του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων (σ.σ. είναι Ν. Π. Δ. Δ. εποπτευόμενο από τον υπουργό Δικαιοσύνης, με σκοπό την κάλυψη των αναγκών στέγασης και εξοπλισμού των δικαστικών κτιρίων, σωφρονιστικών και αναμορφωτικών καταστημάτων), καθώς ένα μέρος του οργανογράμματος πέρασε τον Μάρτη του 2021 στα χωράφια του υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Έχει μεσολαβήσει, φυσικά, η «γέννηση» το 2013 της νέας –τότε–  κατασκευαστικής δημόσιας εταιρείας ιδιωτικού δικαίου υπό την ομπρέλα της οποίας τίθενται όλες οι κρατικές κτιριακές υποδομές, είτε αυτές αφορούν σχολεία, είτε νοσοκομεία ή φυλακές και δικαστήρια.

Το όνομα αυτής ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Α.Ε. (ΚΤΥΠ Α.Ε.), κι όπως μπορεί κάποιος να διαβάσει στην επίσημη ιστοσελίδα της αποτελεί το προϊόν της συγχώνευσης τριών δημόσιων κατασκευαστικών εταιρειών: της ΔΕΠΑΝΟΜ ΑΕ (που ήταν υπεύθυνη για την κατασκευή και τον εξοπλισμό νοσοκομείων), της ΟΣΚ ΑΕ (είχε την ευθύνη για την κατασκευή και τον εξοπλισμό σχολείων) και της ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΑΕ (υπεύθυνη για την κατασκευή και τον εξοπλισμό δικαστηρίων και σωφρονιστικών καταστημάτων).

Το έργο της εποπτεύεται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών το οποίο ανάλογα με τον κλάδο στον οποίο ανήκει κάθε υλοποιούμενο έργο συμβουλεύεται και συνεργάζεται με το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, το υπουργείο Υγείας, το υπουργείο Δικαιοσύνης, ή με οποιαδήποτε άλλη δημόσια αρχή είναι σχετική με το εκάστοτε έργο.

Στο εταιρικό «βιογραφικό» εξηγείται, εξάλλου, γιατί η δημιουργία της ΚΤΥΠ Α.Ε. ήταν αναγκαία. Ως βασικό επιχείρημα καταγράφεται ότι ο μέχρι πρότινος επιμερισμός ευθυνών μεταξύ διαφορετικών φορέων για ένα και μοναδικό αντικείμενο –τις δημόσιες κτιριακές υποδομές– δεν ανταποκρινόταν στις σύγχρονες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.

Έτσι εκτιμήθηκε ότι η δημιουργία μιας ενιαίας εταιρείας του δημοσίου, υπεύθυνης για όλες τις κρατικές κτιριακές υποδομές θα έφερνε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση πόρων χωρίς κοινωνικές επιπτώσεις.

Το πόσο αποτελεσματικά αντιμετωπίζονται οι ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας φαίνεται, πάντως, από τη συχνότητα με την οποία:

>>>Πέφτουν σοβάδες στα Δικαστήρια της Καρδίτσας.

>>Πλημμυρίζουν κάθε τρεις και λίγο οι τουαλέτες στα δικαστήρια του Πειραιά και φτάνουν οι δικηγόροι να αναζητούν χορηγικές ελεημοσύνες μπας και επισκευαστούν τα υδραυλικά.

>>>Πέφτουν άλλοι σοβάδες μία σε σχολείο της Νέας Ιωνίας και μίας σε άλλο σχολείο της Καλαμάτας.

>>Πλημμυρίζει το 3ο νηπιαγωγείο της Καλλιθέας είτε έχει έντονα καιρικά φαινόμενα είτε απλώς βρέχει για περισσότερο από μισή ώρα

Το κοινά εξοργιστικό στις παραπάνω περιπτώσεις είναι πως όταν γίνει απόπειρα να αναζητηθεί η άκρη του κουβαριού των ευθυνών, αρχίζει η κολοκυθιά. Διότι δεν φταίει το υπουργείο Δικαιοσύνης, ούτε το υπουργείο Παιδείας αφού δεν έχουν υπό την ευθύνη τους τα κτίρια, έστω κι αν έχουν λόγο για αυτά.

Ούτε και η ΚΤΥΠ φταίει που τα έχει μεν στο χαρτοφυλάκιό της αλλά όπως λένε αντικείμενο του έργου της «είναι η υλοποίηση δημοσίων κτιρίων “με το κλειδί στο χέρι”». Δηλαδή, «αναλαμβάνει να εκπονήσει μελέτες και στη συνέχεια να διενεργήσει διαγωνισμό, ώστε να αναθέσει σε εργοληπτική επιχείρηση σύμβαση έργου, το οποίο παρακολουθεί, ελέγχει και διοικεί μέχρι την αποπεράτωσή του». Σε απλά ελληνικά, μετά την απομάκρυνση εκ της… αποπεράτωσης, ουδέν λάθος αναγνωρίζεται.

Όσο για την τοπική αυτοδιοίκηση (σ.σ. οι δήμοι έχουν την ευθύνη της συντήρησης των σχολικών μονάδων), όποτε προκύπτει πρόβλημα που να την εμπλέκει αρχίζει το πινγκ-πονκ των ευθυνών από τον εκάστοτε δήμο στην αντίστοιχη περιφέρεια.

Κάπως έτσι συνεχίζει να αναρωτιέται από τους ουρανούς ο Χαρίλαος Τρικούπης «τις πταίει;», και ο μόνος που ευαρεστείται να του απαντήσει είναι ο αείμνηστος Λουκιανός Κηλαηδόνης, δείχνοντας τον Χατζηπετρή του…