Τραβάει τους κεραυνούς σαν… αλεξικέραυνο

Μία ελληνική παροιμία λέει «όπου γάμος και χαρά, η Βασίλω πρώτη». Κάπως έτσι χαρακτηρίζουν οι αντίπαλοί του τον Χρήστο Πάχτα, ο οποίος για μία ακόμη φορά βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας λόγω της ατυχούς προτροπής Καμμένου σε κατοίκους του δήμου Αριστοτέλη να τον «λιντσάρουν».

Του Μιχάλη Κωτσάκου

«Ο Χρήστος, δυστυχώς γι’ αυτόν, λειτουργεί ως αλεξικέραυνο που προσελκύει τους κεραυνούς», μας είπε πρώην πολιτικός του φίλος, ο οποίος παρακολουθεί εκ του μακρόθεν την πορεία του πρώην πανίσχυρου υφυπουργού Οικονομίας επί κυβερνήσεων Σημίτη. Και λέμε πανίσχυρο, διότι ήταν αυτός που χειρίστηκε με εντολή του πρώην πρωθυπουργού το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Για τη διαχείρισή του δεν κατηγορήθηκε για ρεμούλες, παρά μόνο πως ήταν απίστευτος γραφειοκράτης και καθυστερούσε την απορρόφηση. Χαρακτηριστικά η Βάσω Παπανδρέου το 2003 είχε απαιτήσει από τον Κ. Σημίτη την αποπομπή του, επειδή είχαν χαθεί εξ αιτίας των εμμονών του Πάχτα κονδύλια ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Μάλιστα, ο Άκης Τσοχατζόπουλος σε μία συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου είχε αποκαλέσει τον Πάχτα «γραφειοκράτη σε στυλ σοβιετικό».
Ο Χρ. Πάχτας πολιτικά πέρασε μία χρυσή δεκαετία. Από το 1994 έως το 2004, όπου όχι μόνο ήταν βουλευτής, αλλά και σχεδόν μόνιμος υφυπουργός Οικονομίας, που χειρίστηκε τα κοινοτικά κονδύλια και είχε την αμέριστη συμπαράσταση του Κώστα Σημίτη. Όμως από εκεί και πέρα ήρθαν οι θύελλες και οι καταιγίδες, οι οποίες στιγμάτισαν την πολιτική του πορεία και τον έστειλαν στο «ταμείο ανεργίας» για πολλά χρόνια (από το 2004 έως το 2010). Στο διάστημα αυτό τρία καυτά ζητήματα της Χαλκιδικής, που ανέλαβε να λύσει, τον έκαναν δακτυλοδεικτούμενο σε όλη την επικράτεια.
Η αρχή έγινε με την αγορά από το κράτος το 2003 των μεταλλείων της Χαλκιδικής και τη μεταπώλησή τους σε ιδιώτες, ακολούθησε η περίφημη τροπολογία για το Πόρτο Καρράς το 2004, που τον έβγαλε εκτός πολιτικού συστήματος και το… χατ τρικ έγινε με τα μεταλλεία χρυσού, τώρα που είναι δήμαρχος Αριστοτέλη.

Η πορεία
Πολλοί από τους επικριτές του ισχυρίζονται ότι ο Χρ. Πάχτας έχει μία ιδιαίτερη αγάπη στα μεταλλεία, λόγω του ότι ο πατέρας του ήταν ανθρακωρύχος στο Βέλγιο. Εκεί όπου ο Πάχτας σπούδασε χημικός στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών. Όταν επέστρεψε στη Χαλκιδική το 1980, τίποτα δεν προμήνυε για το μέλλον του. Εξάλλου και η Χαλκιδική δεν ήταν η ίδια με αυτή που είχε αφήσει η οικογένεια για να μεταναστεύσει στο Βέλγιο. Η ενασχόλησή του με την πολιτική τον έστειλε για το… αγροτικό του σε Χίο και Έβρο, όπου διορίστηκε νομάρχης, ενώ όταν το ΠΑΣΟΚ έπεφτε από την εξουσία αυτός κέρδισε την έδρα στο Κοινοβούλιο, τον Ιούνιο του 1989. Μία έδρα που την κρατούσε έως την αποπομπή του το 2004.
Στο διάστημα αυτό ο Χρ. Πάχτας διατηρούσε στενές σχέσεις με τον Κ. Σημίτη και ήταν από τους πρώτους που ασπάστηκε τον εκσυγχρονισμό. Μάλιστα ο πρώην πρωθυπουργός τον επέλεξε για υφυπουργό Βιομηχανίας το 1993, όταν το ΠΑΣΟΚ επέστρεψε στην εξουσία. Οι κακές γλώσσες λένε ότι η επιλογή έγινε επειδή ο Πάχτας είχε αντιγράψει τον Σημίτη και είχε κι αυτός μόνιμα ένα μπλοκάκι στην τσέπη, όπου σημείωνε τα πάντα.
Όταν ο Κ. Σημίτης ανέλαβε πρωθυπουργός το 1996, οι γνωρίζοντες περίμεναν ότι ο Χρ. Πάχτας θα ήταν από τα πρώτα βιολιά της εκσυγχρονιστικής κυβέρνησης. Όμως ο Σημίτης τον έκανε υφυπουργό Οικονομίας. Πολλοί βιάστηκαν και μίλησαν για υποβιβασμό. Όμως έκαναν λάθος, καθώς ο πρώην πρωθυπουργός τού ανέθεσε την αποκλειστική διαχείριση του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Όπως είχε δηλώσει αργότερα ο ίδιος: «Διαχειρίστηκα περισσότερα από 50 δισ. ευρώ από κοινοτικά κονδύλια, δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Γι’ αυτό δεν απέκτησα κανέναν φίλο».

Έγινε κακός
Το θέμα δεν ήταν μόνο ότι δεν απέκτησε φίλο, όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος, αλλά ότι έχασε ακόμη κι αυτούς που είχε εντός ΠΑΣΟΚ. Ουκ ολίγοι υπουργοί διαμαρτύρονταν στον τότε πρωθυπουργό για την προσκόλληση του Χρ. Πάχτα στις γραφειοκρατικές διαδικασίες. Ωστόσο, εκείνος παρέμενε ακλόνητος. Στη γενέτειρά του τον αποκαλούσαν «άγιο Πάχτα».
Δεν είναι λίγοι ακόμη και σήμερα που υποστηρίζουν πως χάρη στον Πάχτα η Χαλκιδική έκανε το μεγάλο μπαμ. Φυσικά, οι επικριτές του ακόμη κι εντός ΠΑΣΟΚ θυμούνται πως λόγω της στήριξης Σημίτη στην εκλογική του περιφέρεια είχε επιδοθεί σε ένα όργιο ρουσφετιών. Ακόμη και σήμερα κάποιοι αναπολούν το γνωστό «πήγαινε στον Πάχτα να λύσει το θέμα στο άψε-σβήσε». Και όπως λένε, δεν χρειαζόταν κομματική ταυτότητα. Απλά να ήσουν από τη Χαλκιδική.

Η αρχή του τέλους…
Το 2003 η Χαλκιδική έβραζε λόγω των μεταλλείων. Η καναδική εταιρεία TVX κήρυξε πτώχευση, αφήνοντας στο βουνό περιβαλλοντικές πληγές και στις στοές άνεργους μεταλλωρύχους που απειλούσαν να ανατιναχτούν. Οι Καναδοί είχαν επενδύσει 350 εκατ. ευρώ και ήλπιζαν να λάβουν άδεια για εξόρυξη χρυσού, όμως το ΣτΕ μπλοκάρισε την αδειοδότηση της επένδυσης.
Ο Χρ. Πάχτας ανέλαβε προσωπικά την υπόθεση. Με δικούς του χειρισμούς το ελληνικό Δημόσιο αγόρασε τα μεταλλεία από την TVX αντί 11 εκατ. ευρώ και στη συνέχεια τα πούλησε με το ίδιο τίμημα στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός. Το αδιέξοδο λύθηκε, οι μεταλλωρύχοι πληρώθηκαν, όμως εκείνη η συμφωνία κρίθηκε από την Κομισιόν ότι παραβίαζε τους ευρωπαϊκούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων και αρκετά χρόνια αργότερα ζητήθηκε από την εταιρεία να επιστρέψει στο Δημόσιο 15,4 εκατ. ευρώ που θεωρήθηκαν παράνομη επιδότηση.
Τον Ιανουάριο του 2004, δύο μήνες πριν από τις εθνικές εκλογές, ο Πάχτας πέρασε από τη Βουλή τροπολογία σε αναπτυξιακό νομοσχέδιο που επέτρεπε στο ξενοδοχειακό συγκρότημα «Πόρτο Καρράς» στη Σιθωνία να χτίσει τουριστικές εγκαταστάσεις σε παρακείμενη δασική έκταση. Προκλήθηκε πολιτική θύελλα. Ο Χρ. Πάχτας και ακόμη εννέα βουλευτές διαγράφηκαν από το ΠΑΣΟΚ. Οι εφημερίδες έγραφαν για τις «τελευταίες ημέρες της Πομπηίας» και τον «μοιραίο κ. Πάχτα». Βουλευτές κατήγγειλαν ότι πλαστογραφήθηκε η υπογραφή τους και ο Πάχτας μέτρησε κομματικούς φίλους κι εχθρούς. Οι δεύτεροι ήταν η απόλυτη πλειοψηφία. Ο ίδιος υποστήριξε ότι η τροπολογία δεν «χορηγούσε κανένα δικαίωμα, πέραν αυτών που είχαν αναγνωριστεί εδώ και δεκαετίας νομοθετικά».
Έτσι οδηγήθηκε στην πολιτική απομόνωση και στη βουλευτική σύνταξη. Μάταια προσπαθούσε να αποκατασταθεί ηθικά και πολιτικά. Αντίθετα με τους υπόλοιπους βουλευτές που ενεπλάκησαν στην υπόθεση του «Πόρτο Καρράς», ο Χρ. Πάχτας δεν έγινε ποτέ δεκτός στο κόμμα του. Έμεινε εκτός των ψηφοδελτίων του ΠΑΣΟΚ το 2007 και το 2009, δηλώνοντας με πίκρα για τους πρώην συντρόφους του: «Η συστηματική συκοφαντική πρακτική του ρουσοπουλισμού, που εφάρμοσε η Ν.Δ. προκειμένου να ανέλθει στην εξουσία πατώντας επί πτωμάτων, επηρεάζει ακόμη και σήμερα τις αποφάσεις μας». Εξάλλου στο «παπανδρεϊκό» περιβάλλον προκαλούσε αλλεργία.

…και η επαναφορά
Στις δημοτικές εκλογές του 2010 ο Χρ. Πάχτας κατέβηκε ανεξάρτητος υποψήφιος δήμαρχος στον δήμο Αριστοτέλη απέναντι στον επίσημο υποψήφιο του ΠΑΣΟΚ. Κέρδισε τις εκλογές, κάνοντας σημαία την επένδυση των μεταλλείων. Από τον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών είχε μία απόσταση πέντε ποσοστιαίων μονάδων απέναντι στον επίσημο υποψήφιο του ΠΑΣΟΚ, τον Μιχάλη Βλαχόπουλο. Και παρά την πολεμική από το επίσημο ΠΑΣΟΚ άντεξε και τελικά εξελέγη δήμαρχος με ποσοστό 51,67% έναντι 48,33% του αντιπάλου του. «Η υπόσχεση για τη λειτουργία των μεταλλείων άρεσε στον κόσμο, που έβλεπε ότι θα βρει δουλειά», λένε φίλοι του.
Σε καμία περίπτωση ο Πάχτας δεν περίμενε ότι θα ξεσπούσε θύελλα, καθώς οι επίσημοι υποψήφιοι της Αριστεράς στις δημοτικές εκλογές έλαβαν ο μεν Κ. Ευθυμίου του ΣΥΡΙΖΑ το 6,31% των ψήφων, ο δε Γ. Καραμασλής του ΚΚΕ το 3,28% των ψήφων.
Όταν ανακοινώθηκε η εξαγορά του μεγαλύτερου ποσοστού των μεταλλείων από την καναδική Eldorado Gold, όλα ακούγονταν καλά. Η εταιρεία υπόσχεται 1.500 θέσεις εργασίας και οι δεσμεύσεις του Πάχτα δεν έμοιαζαν παραμυθένιες. Η επένδυση όμως χωρίζει στα δύο την περιοχή, με αυτούς που υποστηρίζουν το έργο και όσων μιλούν για περιβαλλοντική καταστροφή.

Η κόντρα με τον Καμμένο και το χωριό του… Άη Βασίλη!

Τα όσα είπε ο Πάνος Καμμένος (προέτρεψε στους πολίτες να τον λιντσάρουν) και η μήνυση που κατέθεσε ο Χρ. Πάχτας ανοίγουν νέο κύκλο αντιπαράθεσης για το θέμα των μεταλλείων χρυσού. Ο ίδιος σε δηλώσεις του κατηγόρησε ευθέως τον ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζοντας ότι έχει συμμετάσχει ενεργά στα επεισόδια που έχουν λάβει χώρα στην περιοχή εξαιτίας του έργου εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές.
Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι η δήλωση που θα ανοίξει νέο κύκλο αντιπαράθεσης είναι ο ισχυρισμός ότι «η επένδυση της Eldorado Gold όχι μόνο δεν επιβαρύνει το περιβάλλον της περιοχής, αλλά αποκαθιστά και την περιβαλλοντική ζημιά που έχουν αφήσει πίσω τους προηγούμενες επενδύσεις εξόρυξης κατά το παρελθόν».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη συμβατότητα εξόρυξης χρυσού και τουρισμού, απάντησε ότι «ο τόπος μάς χωράει όλους» και ότι η επένδυση «δεν επηρεάζει τον τουρισμό».
Αντίθετα, υποστήριξε πως σε συνδυασμό με τη δημιουργία μεταλλευτικού μουσείου/πάρκου, η περιοχή γύρω από τις Σκουριές, εκτός από μεγαλύτερο έργο πρωτογενούς εξόρυξης χρυσού στην Ε.Ε., μπορεί να μετατραπεί σε νέο τουριστικό προορισμό για τη Χαλκιδική. Για του λόγου το αληθές αναφέρθηκε στο παράδειγμα του Ροβανιέμι, χωριού του Αγίου Βασίλη, στη Φινλανδία, λίγα χιλιόμετρα από το οποίο έχει πραγματοποιηθεί αντίστοιχη επένδυση με αυτή στις Σκουριές και υποστήριξε ότι έχει τριπλασιαστεί ο τουρισμός στην περιοχή.
Ήδη οι αντίπαλοί του απαντούν ότι το Ροβανιέμι απέχει 230 χιλιόμετρα από το λεγόμενο «χρυσό χωριό», το Τανκαβάαρα, όπου υπάρχει μουσείο και έκθεση χρυσού και άλλων μεταλλευμάτων.