Ζητείται απλή λογική και όχι απλή αναλογική

Τη Δευτέρα 14 Μαΐου ολοκληρώνεται η διαβούλευση για το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών υπό τον κωδικό τίτλο «Κλεισθένης», που η μόνη επί της ουσίας αλλαγή που φέρνει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι η καθιέρωση της απλής αναλογικής και η… μπαχαλοποίηση στη διοίκηση των ΟΤΑ.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Είναι χαρακτηριστικό ότι το σχέδιο Σκουρλέτη δεν έχει επί της ουσίας κανέναν υποστηρικτή σε επίπεδο τοπικού άρχοντα. Αυτό φάνηκε ολοφάνερα και στο πρόσφατο κοινό συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝ.ΠΕ.) και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), όπου υπέρ του «Κλεισθένη» αναφέρθηκε μόνο η Ρένα Δούρου με την περιφερειάρχη Αττικής να νιώσει ότι μιλάει σε κλίμα Σιβηρίας, καθώς το ακροατήριο με το ζόρι κρατήθηκε για να μην αποδοκιμάσει.

Ακόμη και όσοι είναι πιο κοντά στον υπουργό Εσωτερικών, προέρχονται από την Αριστερά κι έχουν στο dna τους την απλή αναλογική, όπως ο Γιώργος Ιωακειμίδης (Νίκαια-Ρέντη) και ο Σίμος Ρούσσος (Χαλάνδρι), έχουν επισημάνει –σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες– στον κ. Σκουρλέτη τη διαφωνία τους με την καθιέρωση της απλής αναλογικής στις εκλογές των ΟΤΑ, τονίζοντας πως με αυτό το σύστημα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα να μην μπορούν να διοικηθούν οι δήμοι και οι Περιφέρειες, εάν μετεκλογικά δεν επιτευχθούν οι αναγκαίες συναινέσεις. Ακόμη κι αυτό είναι δύσκολο, καθώς οι δημοτικές παρατάξεις θα εκλέγουν τους δημοτικούς συμβούλους από την πρώτη Κυριακή και με βάση το ποσοστό που έλαβαν. Στον δεύτερο γύρο απλά οι πολίτες θα εκλέγουν μόνο τον δήμαρχο της αρεσκείας τους. Όπως είναι γνωστό, στον δεύτερο γύρο είθισται να μονομαχούν οι δύο πρώτοι. Όμως, εάν θελήσει να κατέλθει κι άλλος κι αυτός καταφέρει κι εκλεγεί, τότε δεν μιλάμε για απλό μπάχαλο, αλλά για ριάλιτι που θα σπάσει τα ταμεία.

Ακόμη και το βιαστικό της υπόθεσης στο θέμα της διαβούλευσης του νέου νόμου έκαναν και τον φιλικά προσκείμενο στον Πάνο Σκουρλέτη, τον Γιώργο Ιωακειμίδη, πρόεδρο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ) και δήμαρχο Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη, να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του με επιστολή του στον υπουργό, την οποία μάλιστα δημοσιοποίησε, για τον χρόνο διαβούλευσης. «Ήταν οδυνηρή έκπληξη για μένα, ο λίγος χρόνος που δίνετε στην Αυτοδιοίκηση για να τοποθετηθεί επί του Νομοσχεδίου. Ούτε δύο εβδομάδες, για ένα Νομοσχέδιο που προετοιμάζει η Κυβέρνηση δύο χρόνια τώρα. Δύο χρόνια εσείς, δύο εβδομάδες εμείς», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ιωακειμίδης. Επίσης, στην ίδια επιστολή ασκείται κριτική μέσω αιχμών για το σύνολο της κυβέρνησης: «Όλη η Αυτοδιοίκηση –της ΠΕΔΑ συμπεριλαμβανομένης– σας ζήτησε επαρκή χρόνο συζήτησης. Δεν τον δώσατε και δεν αντιλαμβάνομαι το γιατί. Ακόμα και στο πλαίσιο της ίδιας Κυβέρνησης, άλλες οι απόψεις του κ. Κουρουμπλή, άλλες του κ. Πουλάκη και άλλες οι δικές σας. Όμως εμείς γιατί δεν έχουμε τον χρόνο για να συνθέσουμε τις δικές μας διαφορετικές απόψεις;»

 Οι άλλες αντιδράσεις

Αυτά ανέφερε ο κ. Ιωακειμίδης, ο οποίος –όπως είπαμε– είναι φιλικά προσκείμενος προς την κυβέρνηση. Φανταστείτε τι συμβαίνει με όλους όσοι προέρχονται από διαφορετικά κόμματα. Και δεν μιλάμε μόνο για τα όσα είπαν οι πρόεδροι ΕΝ.ΠΕ. και ΚΕΔΕ, Κώστας Αγοραστός και Γιώργος Πατούλης αντίστοιχα. Υπάρχουν σοβαρές αντιδράσεις και από δημάρχους μικρών πόλεων από όλη την Ελλάδα, που ήδη έχουν ανέβει στα κάγκελα. Τα άρθρα, που δημοσιεύονται σε τοπικά μέσα και σε ιστοσελίδες, κατά του σχεδίου Σκουρλέτη, είναι πολλά, όπως και η επιχειρηματολογία κατά της απλής αναλογικής.

Χαρακτηριστικά ο Παντελής Ξυριδάκης (δήμαρχος Φιλοθέης-Ψυχικού από το 2010) σε άρθρο του επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι «η απλή λογική είναι πιο σημαντική από την απλή αναλογική». Μάλιστα, τονίζει ακόμη πως «για όλους εμάς που υπηρετούμε την Αυτοδιοίκηση, είναι θέμα απλής λογικής το να μπορούμε να συνεργαζόμαστε μεταξύ μας, έχοντας μάθει να λειτουργούμε με απόλυτο σεβασμό στις αρχές της αντιπροσωπευτικότητας και της αναλογικότητας, χωρίς αυτό να είναι κάτι που μας επιβάλλεται από πάνω. Έχουμε μάθει επίσης, να υλοποιούμε τις αποφάσεις τις πλειοψηφίας, πάντοτε όμως σεβόμαστε και τις απόψεις της μειοψηφίας. Και αυτό, δεν είναι ζήτημα ενός εκλογικού συστήματος ή της απλής αναλογικής. Είναι ζήτημα απλής λογικής! Λογική και Συναίνεση –στοιχεία που λείπουν από το κεντρικό πολιτικό μας σύστημα– αποτελούν τον μόνο τρόπο που υπάρχει και λειτουργεί, προκειμένου να προχωρήσουν εμπρός οι κοινωνίες».

Οι περισσότεροι δήμαρχοι στις παρεμβάσεις τους τονίζουν πως ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η δομή του κράτους είναι η ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αυτό δηλαδή που γίνεται σήμερα σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον σύγχρονο κόσμο, είναι το κέντρο βάρους της ανάπτυξης να μετατοπίζεται όλο και περισσότερο προς τους δήμους.  Είναι απαραίτητο να μειωθεί η δύναμη της Κεντρικής Εξουσίας και να μετατοπιστεί ενδυναμώνοντας την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με μια ριζική αναδιανομή εξουσιών. Αυτό το μοντέλο Τοπικής διακυβέρνησης θέλουν και οι πολίτες, οι οποίοι στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πρώτα απευθύνονται στον δήμαρχο και εν συνεχεία πιο ψηλά.

 Αντιπροτάσεις…

Αυτό που τονίζουν οι περισσότεροι δήμαρχοι είναι ότι ναι μεν το ισχύον εκλογικό σύστημα έχει αρνητικά, όπως όλα τα πλειοψηφικά συστήματα, αλλά επισημαίνουν ότι έχει καταφέρει να διασφαλίσει την κυβερνησιμότητα των δήμων μας. Είτε αυτή είναι επιτυχημένη, είτε αποτυχημένη. Κι όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά: «Το πρόβλημα των Δήμων μας δεν είναι το εκλογικό σύστημα, αλλά κάτι απόλυτα πρακτικό. Το πώς θα μπορέσουμε να λειτουργήσουμε πιο αποδοτικά, προς όφελος των πολιτών. Είναι ζήτημα προτεραιότητας το πώς θα μπορούμε να κάνουμε έργα, να χρηματοδοτούμε τις Κοινωνικές μας δομές και Υπηρεσίες, ή να επιδιορθώνουμε σχολεία, παιδικούς σταθμούς και παιδικές χαρές. Αυτή η αυτονόητη ανάγκη θα πρέπει να αποτελεί και αυτονόητη προτεραιότητα της Μεταρρύθμισης στο Κράτος, και όχι η αλλαγή του εκλογικού συστήματος, που δεν συνιστά μεταρρύθμιση σε κανένα μέρος του κόσμου».

Οι αντιπροτάσεις προς τον Σκουρλέτη είναι να μειώσει το ποσοστό στο υπάρχον πλειοψηφικό σύστημα εκλογής και να ξεχάσει την απλή αναλογική. Όμως όλοι κατανοούν πως ο υπουργός Εσωτερικών το μόνο που σχεδιάζει είναι το πώς θα διασώσει τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς παρά το γεγονός ότι είναι κυβέρνηση από το 2015 δεν έχει καταφέρει να κάνει αισθητή την παρουσία του. Και με βάση τις διεργασίες στους περισσότερους δήμους, το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2019 αναμένεται δραματικό για την Κουμουνδούρου.