Γιατί οι ολλανδικές εκλογές κρίνουν το μέλλον της Ευρώπης
Στην Ολλανδία θα γίνει το πρώτο crash-test για την ακροδεξιά στην Ευρώπη αφού την ερχόμενη Τετάρτη, 15 Μαρτίου, διεξάγονται οι βουλευτικές εκλογές στη “χώρα της τουλίπας”, όπου θεωρούνται ιδιαιτέρως κρίσιμες για όλη την Γηραιά Ήπειρο. Και όλα αυτά μετά τον διπλωματικό πόλεμο που ξέσπασε ανάμεσα στην Τουρκία και την Ολλανδία, αλλά και το μπαράζ δηλώσεων και απαντήσεων τόσο από τον Ταγίπ Ερντογάν όσο και από τον Μαρκ Ρούτε.
Η βρετανική εφημερίδα Guardian ετοίμασε έναν εξαιρετικό οδηγό για την εκλογική αναμέτρηση, το διακύβευμα και τα σενάρια της επόμενης μέρας.
Το ακροδεξιό και ξενοφοβικό PVV (Κόμμα της Ελευθερίας) του Χερτ Βίλντερς μέχρι πρότινος αναμενόταν να κερδίσει τις εκλογές, αν και θεωρείται απίθανο το κόμμα του να ενταχθεί σε κάποιο κυβερνητικό σχήμα. Όμως μετά το δημοψήφισμα στη Βρετανία και την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ, μια νίκη του PVV αναμένεται να ενισχύσει τα λαϊκιστικά κόμματα στην Ευρώπη και να ενισχύσει την θέση της Μαρίν Λεπέν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές, ο πρώτος γύρος των οποίων θα γίνει στις 23 Απριλίου.
Τις τελευταίες ημέρες ωστόσο το κόμμα του Βίλντερς καταγράφει μια μικρή δημοσκοπική πτώση, την οποία πολλοί αποδίδουν στις συγκρίσεις που γίνονται με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Υπήρχε μια άνοδος στη δημοτικότητα του μετά την εκλογή Τραμπ, τώρα όμως η υποστήριξη φθίνει, αναφέρει ο Maurice de Hond, ιδρυτής της εταιρίας Peil στο Bloomberg. «Οι ψηφοφόροι γίνονται πλέον πιο αρνητικοί αναφορικά με τα μέτρα που πήρε ο Τραμπ. Αυτός ίσως είναι ένας λόγος για τη δημοσκοπική πτώση του κόμματος του Βίλντερς», προσθέτει.
Σε κάθε περίπτωση, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν μια αμφίρροπη μάχη, με το κόμμα του Βίλντερς να βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το κόμμα του Μαρκ Ρούτε.
Το πολιτικό τοπίο και σύστημα της Ολλανδίας
Η ολλανδική βουλή έχει 150 έδρες γεγονός που σημαίνει ότι για να υπάρξει κυβέρνηση πλειοψηφίας απαιτούνται 76 έδρες. Δεδομένης της απλής αναλογικής και τους γεγονός ότι όλη η χώρα είναι μια ενιαία εκλογική περιφέρεια, κάθε κόμμα που θα εξασφαλίσει 0,67% των ψήφων μπορεί να εκλέξει βουλευτή.
Τα τρία μεγάλα κόμματα της δεξιάς και της αριστεράς έχουν δει τα ποσοστά τους να συρρικνώνονται τα τελευταία χρόνια από το 80% στο 40% με ένα μεγάλο ποσοστό να πηγαίνει σε πολύ μικρά κόμματα και πρωτοβουλίες πολιτών.
Ο Γκέερτ Βίλντερς και οι απόψεις του
Ο ηγέτης του ακροδεξιού Κόμματος της Ελευθερίας προέρχεται από τις τάξεις της φιλελεύθερης δεξιάς από την οποία αποχώρησε προκειμένου να προωθήσει την δική του ατζέντα, που συνοψίζεται στην αποτροπή της “ισλαμοποίησης” της Ολλανδίας. Λόγω των ακραίων απόψεών του και κυρίως μετά την σφοδρή επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον των Ολλανδών μαροκινής καταγωγής τους οποίους χαρακτήρισε “αποβράσματα”, ο Βίλντερς φρουρείται συνεχώς. Το κόμμα του υπόσχεται κλείσιμο των τζαμιών και των ισλαμικών σχολείων, την απαγόρευση πώλησης του Κορανίου και την απαγόρευση εισόδου μουσουλμάνων μεταναστών στη χώρα.
Επίσης τάσσεται υπέρ της εξόδου της Ολλανδίας από την Ε.Ε και το σφράγισμα των συνόρων.
Οι προβλέψεις για τα άλλα κόμματα
Το Λαϊκό Κόμμα του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε εκτιμάται ότι θα κερδίσει 23 έως 27 έδρες, ενώ το μικρό κεντροαριστερό Εργατικό Κόμμα αναμένεται να χάσει έως και το 70% των βουλευτών του. Μεσαίου μεγέθους κόμματα όπως οι χριστιανοδημοκράτες, οι φιλελεύθεροι προοδευτικοί του D66, οι σοσιαλιστές και οι Πράσινοι αναμένεται να τετραπλασιάσουν τους βουλευτές τους.
Μικρότερα κόμματα όπως “Το κόμμα των ζώων”, το κόμμα των συνταξιούχων κ.ά., αναμένεται να κερδίσουν λιγότερες από 10 έδρες. Στην Ολλανδία υπάρχει ακόμη και κόμμα για όσους σχεδιάζουν να μην ψηφίσουν. Είναι το “Κόμμα του Όχι”, το οποίο εκτιμάται ότι μπορεί αν συγκεντρώσει το 25% να τελικά πάνε στην κάλπη όσοι… δεν θέλουν να ψηφίσουν. Αν τελικά εκλέξει βουλευτές, η “γραμμή” του κόμματος είναι να αρνούνται να… απέχουν από τις ψηφοφορίες.
Η εκλογική ατζέντα
Η ανεργία είναι στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 5 ετών και η ανάπτυξη φτάνει στο 2,3% του ΑΕΠ. Ανησυχία προκαλούν οι πρόσφυγες αλλά σαφώς λιγότερη σε σχέση με το 2015 όταν η κρίση βρισκόταν στο αποκορύφωμά της. Ωστόσο η ακροδεξιά του Χερτ Βίλντερς θέτει το ζήτημα του κινδύνου από τους “αλλόθρησκους” μετανάστες και συνεπώς έχει ανοίξει τη συζήτηση για την πολυπολιτισμικότητα, την παγκοσμιοποίηση και την εθνική κυριαρχία της Ολλανδίας.
Ποιος θα κερδίσει τις περισσότερες έδρες
Από το καλοκαίρι του 2015 το Κόμμα της Ελευθερίας είναι σταθερά πρώτο στις δημοσκοπήσεις, όμως τον τελευταίο καιρό η δύναμή του έχει μειωθεί φθάνοντας σε ορισμένες μετρήσεις να ισοψηφεί με την κεντροδεξιά του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε.
Τι θα συμβεί αν ο Βίλντερς κερδίσει την πλειοψηφία των εδρών
Ακόμη και αν το Κόμμα της Ελευθερίας βγει πρώτο, δεν θα μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση, καθώς όλα τα υπόλοιπα κόμματα έχουν δεσμευτεί να μη συνεργαστούν με τον Βίλντερς. Αλλά και ο Βίλντερς έχει δηλώσει ότι δεν θέλει να συνεργαστεί με τον κεντροδεξιό Μαρκ Ρούτε. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που ένα κόμμα κερδίζει τις εκλογές και μένει εκτός κυβέρνησης. Το Εργατικό Κόμμα συγκεκριμένα έχει τρεις φορές αναδειχθεί πρώτο κόμμα, και τις τρεις αυτές φορές δεν πήρε μέρος σε μια κυβέρνηση.
Ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα έχει δηλώσει ότι δεν προτίθεται να συνεργαστεί σε μια κυβέρνηση με το κεντροδεξιό κόμμα του νυν πρωθυπουργού Ρούτε. Ωστόσο τα κύρια κόμματα της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς, όπως οι Εργατικοί και οι Χριστιανοδημοκράτες, είναι πρόθυμα να πάρουν μέρος σε μια κυβέρνηση, με τους Πρασίνους να παίξουν τον ρόλο του ρυθμιστή των εξελίξεων. Οι δημοσκοπήσεις –αν επιβεβαιωθούν– δείχνουν ότι θα χρειαστούν 5 κόμματα προκειμένου να υπάρξει ένα βιώσιμο σχήμα. Κατά μέσο όρο, απαιτούνται τρεις μήνες για τον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης στην Ολλανδία.