ΚΥΠΡΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ: Άλλοι καιροί, άλλες κάλπες, ίδιοι μονομάχοι

Ο ένας ήταν το απόλυτο φαβορί των εκλογών, ο άλλος το απόλυτο αουτσάιντερ ακόμη και να εισέλθει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Κύπρο. Ο λόγος για τον Νίκο Αναστασιάδη και τον Σταύρο Μαλά, τους δύο μονομάχους με έπαθλο την Προεδρία της Κύπρου για τα επόμενα πέντε χρόνια. Το ίδιο ζευγάρι είχε αναμετρηθεί και στις εκλογές του 2013, με τον Νίκο Αναστασιάδη (και τότε φαβορί) να επικρατεί με μία διαφορά 14 ποσοστιαίων μονάδων (56-42).

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Στον πρώτο γύρο των εκλογών, ο Αναστασιάδης ως αναμενόταν έκοψε πρώτος το νήμα με 35,5%, όμως ελάχιστοι πίστευαν ότι ο Μαλάς θα ήταν δεύτερος. Οι δημοσκοπήσεις έφερναν στη δεύτερη θέση τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ, Νικόλα Παπαδόπουλο, υιό του άλλοτε Προέδρου της Κύπρου Τάσσου Παπαδόπουλου. Όμως ο υποστηριζόμενος από το ΑΚΕΛ, Μαλάς, με δυνατό φίνις κέρδισε τη δεύτερη θέση με 30,25%, αφήνοντας τον Παπαδόπουλο στην 3η θέση (25,74%). Στο πλαίσιο των απανταχού συνωμοσιολόγων κυκλοφορεί ένα σενάριο, που αναφέρει ότι ψηφοφόροι του Δημοκρατικού Συναγερμού ψήφισαν στον πρώτο γύρο τον Μαλά, προκειμένου να θέσουν εκτός μάχης τον Παπαδόπουλο που θεωρείτο πιο επικίνδυνος.

Αναμφίβολα το προβάδισμα το έχει ο επί πολλά χρόνια ηγέτης της δεξιάς στην Κύπρο (Δημοκρατικός Συναγερμός), Νίκος Αναστασιάδης, αλλά οι πέντε μονάδες διαφορά δεν του εξασφαλίζουν τη νίκη και όλα είναι ρευστά. Σίγουρα τον βασικό ρόλο στο ποιος θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα το αποφασίσουν οι ψηφοφόροι του Ν. Παπαδόπουλου, που είναι οι ρυθμιστές. Από το ΔΗΚΟ αποφάσισαν να μη στηρίξουν κανέναν και άφησαν τους ψηφοφόρους τους να ψηφίσουν κατά βούληση. Όμως και οι δύο μονομάχοι αντιμετωπίζουν την ίδια δυσκολία σε ό,τι αφορά την προσέλκυση των ψηφοφόρων του Παπαδόπουλου, καθώς οι θέσεις τους είναι ταυτόσημες για την επίλυση του Κυπριακού, ενώ αυτές του προέδρου του ΔΗΚΟ βρίσκονται στον αντίποδά τους. Χαρακτηριστικές εξάλλου είναι και οι δηλώσεις του κ. Παπαδόπουλου ότι «οι εκλογές αποτελούσαν δημοψήφισμα και οι πολίτες θα έπρεπε να επιλέξουν ή σκληρή στάση στο Κυπριακό ή την ενδοτική στάση των Αναστασιάδη – Μαλά».  Το αποτέλεσμα έδειξε πως η «νέα στρατηγική» που πρότεινε ο Νικόλας Παπαδόπουλος δεν βρήκε σημαντική απήχηση, καθώς το ποσοστό που συγκέντρωσε ήταν κατά 5% μικρότερο από αυτό που είχαν συγκεντρώσει τα κόμματα που τον υποστήριξαν στις βουλευτικές εκλογές του 2016. Αντιθέτως, ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Σταύρος Μαλάς πήραν 5% περισσότερο από τα ποσοστά που αντιστοίχως είχαν συγκεντρώσει τα κόμματα  ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ που τους υποστήριξαν.

Περίμενε περισσότερο

Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν ήταν καθόλου ικανοποιητικό για τον Νίκο Αναστασιάδη, καθώς ανέμενε να συγκεντρώσει ποσοστό που θα αγγίζει το 40%. Τελικώς συγκέντρωσε 35,5% που απέχει πολύ από την «ισχυρή εντολή» που είχε ζητήσει. Πέραν αυτού η απόσταση από τον Σταύρο Μαλά είναι κατώτερη των προσδοκιών του, οι οποίες ήταν να εξασφαλίσει απόσταση 10%-12%.
Ο Σταύρος Μαλάς, από την πλευρά του, έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος και αισιόδοξος, αφού το ποσοστό του 30% είναι πολύ πάνω από αυτό που προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις. Παράλληλα φαίνεται πως η υποψηφιότητά του επουλώνει και τις πολιτικές πληγές στο ΑΚΕΛ, οι οποίες δημιουργήθηκαν από την πενταετή προεδρία του Δημήτρη Χριστόφια.
Τόσο ο Νίκος Αναστασιάδης, όσο και ο Σταύρος Μαλάς επενδύουν πολλά στη συμμετοχή ψηφοφόρων που απείχαν στον Α΄ γύρο. Από το επιτελείο του Αναστασιάδη θεωρούν πως μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων είναι υποστηρικτές του απερχόμενου προέδρου κι εκτιμάται πως στον δεύτερο γύρο θα ψηφίσουν, καθώς θα πρέπει να του αναγνωριστεί ότι με αποφασιστικές κινήσεις έβγαλε την Κύπρο από τα μνημόνια και την οικονομική κρίση. Σε απόλυτους αριθμούς οι πολίτες που απείχαν είναι περισσότεροι από τους ψηφοφόρους που επέλεξαν τους δύο μονομάχους.

Και οι δύο απέφυγαν οποιαδήποτε επαφή κορυφής με τον Νικόλα Παπαδόπουλο, με τον οποίο τους χωρίζει ένα τεράστιο χάσμα. Για τον λόγο αυτό, το μήνυμα που έστειλαν οι συνεργάτες των Αναστασιάδη – Μαλά ήταν προς τους ψηφοφόρους και όχι στις ηγεσίες.

Ο ετεροθαλής αδελφός Παπαδόπουλου

Την ίδια ώρα που ο Νικόλας Παπαδόπουλος ακολουθεί κατά γράμμα τη γραμμή του πατέρα του Τάσσου και κάνει λόγο για 3ο πόλο, έχει να αντιμετωπίσει δύο σημαντικά ζητήματα. Το ένα είναι με το ίδιο του το κόμμα, το ΔΗΚΟ, στο οποίο υπάρχουν διαφωνίες, τις οποίες προσπαθεί να κάμψει με διαγραφές και ποινές, καθώς στοχεύει να ενοποιήσει όλα τα κόμματα και τις κινήσεις που τον στήριξαν σε ένα συνασπισμό υπό τη δική του ομπρέλα. Το άλλο θέμα είναι με τον ετεροθαλή αδελφό του, τον Κωνσταντίνο Γεωρκάτζη, ο οποίος είναι δήμαρχος Λευκωσίας και στηρίζει ανοιχτά τον Νίκο Αναστασιάδη.

Ο νεαρός δήμαρχος είναι γιος του Πολύκαρπου Γεωρκάτζη (ήρωα του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1960, εν συνεχεία υπουργού Εσωτερικών, που κατηγορήθηκε ότι αναμείχθηκε στην απόπειρα ζωής κατά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και εν τέλει δολοφονήθηκε από τη Χούντα των Αθηνών), θεωρείται το νέο αίμα για τη Δεξιά στην Κύπρο. Η μητέρα του (όπως και μητέρα του Νικόλα Παπαδόπουλου) είναι η Φωτεινή Λεβέντη-Γεωρκάτζη, μία από τις πλέον ισχυρές οικογένειες στην Κύπρο, αλλά και στην Ελλάδα (3Ε). Έτσι, δεν αποκλείεται, όπως εκτιμούν στην Κύπρο, πολλοί που είχαν ψηφίσει στον πρώτο γύρο τον Νικόλα Παπαδόπουλο, μετά τη στήριξη που παρέχει ο δήμαρχος Λευκωσίας στον Νίκο Αναστασιάδη, να τον ακολουθήσουν στην προτίμησή του, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες νίκης τού νυν Προέδρου. Επιπλέον, οι σχέσεις του Νικόλα Παπαδόπουλου με τον εκλεκτό του ΑΚΕΛ, Σταύρο Μαλά, είναι μεν καλές, πλην όμως οι σχέσεις των κομμάτων ΔΗΚΟ και ΑΚΕΛ βρίσκονται στο χειρότερό τους σημείο.

Σε γραπτή του δήλωση ο κ. Γεωρκάτζης αναφέρει ότι «πριν από πέντε χρόνια βιώσαμε μια καταστροφική οικονομική κρίση, τη χειρότερη μετά την τουρκική εισβολή. Στα πέντε χρόνια που ακολούθησαν δεν έγιναν όλα όσα έπρεπε να γίνουν, αλλά έγιναν πολύ σημαντικά βήματα προόδου. Υπάρχει ακόμη δρόμος να διανύσουμε. Το σημαντικό είναι ότι μπήκαμε σε μια πορεία αναδιάρθρωσης και επανασχεδιασμού του κράτους και της οικονομίας».

ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ: Ο ρεαλιστής που έμαθε να ζει με την κατηγορία του ενδοτικού

Ουκ ολίγες φορές αντιμετωπίστηκε με δυσφορία ακόμη και από το ίδιο του το κόμμα. Ο Νίκος Αναστασιάδης έμαθε να ζει με τη ρετσινιά του ενδοτικού, καθώς ήταν από τους ελάχιστους που εδώ και πολλά χρόνια έχει μείνει σταθερός στις απόψεις του, ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να επιλυθεί ακολουθώντας οι Ελληνοκύπριοι σκληρή γραμμή. Αντίθετα, ζητούσε συμβιβασμούς, προκειμένου να μπορέσουν οι δύο κοινότητες να συνυπάρξουν. «Είναι ρεαλιστής και δεν υπολογίζει το πολιτικό κόστος», λένε όσοι τον γνωρίζουν.

Ήδη βρίσκεται στο 72ο έτος της ηλικίας του και στην πολιτική ζωή της Κύπρου μετέχει ενεργά από το 1981, όταν εξελέγη βουλευτής με τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Έκτοτε επανεξελέγη άλλες επτά φορές.  Το 1990 εξελέγη πρώτος αντιπρόεδρος του ΔΗ.ΣΥ., το 1995 αναπληρωτής πρόεδρος και στις 8 Ιουνίου 1997 πρόεδρος του κόμματος. Επανεξελέγη στις 20 Ιουνίου 1999 , στις 25 Μαΐου 2003 και στις 17 Μαρτίου 2007.

Ως Πρόεδρος της Κύπρου πρωταγωνίστησε στη λύση του Κυπριακού, ενώ έδειξε μία πρωτοφανή αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Κάτι που βοήθησε την Κύπρο να ξεφύγει πολύ γρήγορα από τα μνημόνια.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΑΛΑΣ: Ένας γενετιστής, που έχει ως πρότυπο το σκανδιναβικό μοντέλο

Τι γυρεύει ένας ακαδημαϊκός γενετιστής με διεθνές κύρος στην πολιτική; Σε αυτό το ερώτημα δεν έχει απαντήσει ο Σταύρος Μαλάς, ο οποίος για δεύτερη φορά διεκδικεί την προεδρία της Δημοκρατίας χρησιμοποιώντας το σλόγκαν του Ανδρέα Παπανδρέου από το 1981. Ο Μαλάς κάνει λόγο ότι «ήρθε η ώρα της αλλαγής».

Ο πατέρας του, Διονύσης, ήταν αγωνιστής της ΕΟΚΑ και στενός συνεργάτης του Μακάριου, ενώ η μητέρα του Ορθοδοξία Μούσκου, αδελφή του ήρωα της ΕΟΚΑ Χαράλαμπου Μούσκου, και εξαδέλφη του Μακάριου.

Τον Μάιο του 2011 απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής Πάφου με το ΑΚΕΛ (δεν ήταν μέλος του κόμματος), όμως λίγους μήνες αργότερα ο Δημήτρης Χριστόφιας του εμπιστεύτηκε το υπουργείο Υγείας (2011-2012). Όπως και το 2013, έτσι και σήμερα κατήλθε ως ανεξάρτητος υποψήφιος για την προεδρία έχοντας τη στήριξη του ΑΚΕΛ.

Οι θέσεις του για το Κυπριακό περιστρέφονται γύρω από τη στήριξη της επιδίωξης λύσης Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ), θέση που χαρακτηρίζεται από άλλους ως ενδοτική και από άλλους ως ρεαλιστική. Στον τομέα της οικονομίας δηλώνει οπαδός του σκανδιναβικού μοντέλου.