Τα τερτίπια του ΠΑΣΟΚ και η ψυχραιμία Σαμαρά

Από την πρώτη ημέρα της κυβερνητικής συγκατοίκησης Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, οι δύο εταίροι ποτέ δεν έκρυψαν τις διαφορές τους. Μάλιστα από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι και σήμερα είχαμε πολλές εστίες έντασης και ουκ ολίγες σκληρές ανακοινώσεις ένθεν κακείθεν. Όλες τις φορές, όμως, υπήρξαν οι κατάλληλες πυροσβεστικές παρεμβάσεις και σβήστηκαν οι πυρκαγιές, χωρίς φυσικά να σημαίνει ότι αμβλύνθηκαν.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Αυτή την εποχή, όμως, τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης βρίσκονται σε μία νέα περίεργη κατάσταση, με τη Ν.Δ. να νιώθει ότι το ΠΑΣΟΚ τη ροκανίζει χρησιμοποιώντας τον δικό της τρόπο. Από τότε που η Ν.Δ. αποτελεί τον βασικό πυλώνα της συγκυβέρνησης, η Συγγρού βρίσκεται σε μία διαρκή προσπάθεια να καλύψει τις δικές της ευθύνες για τα χάλια της οικονομίας και παράλληλα παρουσιάζεται ως η πολιτική δύναμη που γλίτωσε τη χώρα από τη χρεοκοπία.

Με αυτόν τον τρόπο φορτώνει τις ευθύνες στο ΠΑΣΟΚ, το οποίο το χρησιμοποιεί κι έτσι καταφέρνει να συγκρατήσει τις δυνάμεις της, ενώ αντίθετα ο άλλος κυβερνητικός εταίρος έχει πάρει την κατηφόρα.

Οι αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ έχουν προκαλέσει πολλές σεισμικές δονήσεις και δεν είναι λίγοι αυτοί που υποδείκνυαν στον Βενιζέλο να απαντήσει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Ή ακόμη και να επισημάνει ότι λόγω της… «σκληρής διαπραγμάτευσης» του Αντώνη Σαμαρά το Μνημόνιο Νο 2 είναι απείρως πιο σκληρό από το Μνημόνιο που υπέγραψε ο Γιώργος Παπανδρέου. Και παράλληλα να αναδειχθούν οι σοβαρότατες ευθύνες της διακυβέρνησης Καραμανλή για την οικονομική κατάρρευση της χώρας.

Το τελευταίο διάστημα μετά τις ευρωεκλογές το ΠΑΣΟΚ φέρεται αποφασισμένο να αλλάξει τακτική, προκειμένου να διατηρήσει τις δυνάμεις του, αλλά και να βγει κερδισμένο από ελεύθερους ψηφοφόρους που ψάχνονται στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς. Έτσι, σε όλα τα τελευταία θέματα, αυτό των απολύσεων του υπουργείου Παιδείας, ή αυτό με τη «μικρή» ΔΕΗ, το μήνυμα που στέλνει το ΠΑΣΟΚ είναι πως δίνει φιλολαϊκές μάχες, ενώ ο βασικός πυλώνας της κυβέρνησης διέπεται από αναλγησία.

Την ίδια ώρα ο Αντ. Σαμαράς, παρά τις αντίθετες εισηγήσεις που δέχεται, ζητά ψυχραιμία και ανέχεται αυτές τις διαφοροποιήσεις των «πράσινων υπουργών». Αντίθετα ο πρωθυπουργός εκτιμά ότι όλα αυτά τα τερτίπια ξεπερνιούνται σε συντονισμό με τον Ευ. Βενιζέλο. Κατά τον ίδιο τρόπο, η Ν.Δ. άφησε εν πολλοίς αναπάντητες τις ανακοινώσεις του ΠΑΣΟΚ για το έλλειμμα και το χρέος, επιλέγοντας να «απαντήσει» μόνον στα όσα είπε το περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου.

Όλα αυτά δείχνουν και τις λεπτές ισορροπίες που υπάρχουν στην κυβέρνηση. Διότι ναι μεν ο Αντ. Σαμαράς και οι συν αυτώ (Δ. Σταμάτης, Χρ. Λαζαρίδης, Στ. Παπασταύρου κ.ά.) αναγνωρίζουν τις δυσκολίες Βενιζέλου, ωστόσο η τακτική του ΠΑΣΟΚ να εμφανίζεται εκείνο ως το κοινωνικά ευαίσθητο τμήμα της κυβέρνησης προκαλεί την οργή των «γαλάζιων» βουλευτών. «Τώρα, μάλιστα! Πρώτα υπουργοποιούνται και μετά… διαφωνούν!» σχολίασε μέσω διαδικτύου η «γαλάζια» Άννα Καραμανλή, ενώ η Φωτεινή Πιπιλή έκανε ευθεία επίθεση στον Ανδρέα Λοβέρδο.

Ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ν.Δ. έχει σαφή εικόνα της δοκιμασίας που υφίστανται τα «γαλάζια» στελέχη, ωστόσο εκτιμάται ότι το κλείσιμο της Ολομέλειας και η λειτουργία των θερινών τμημάτων της Βουλής βοηθά στην εκτόνωση των εντάσεων. Ωστόσο, από Σεπτέμβριο –και καθώς η χώρα θα μπαίνει σε καθαρά προεκλογικούς ρυθμούς– το Μαξίμου είναι αποφασισμένο αφενός να πιστωθεί το μέγα μέρος των όποιων θετικών κυβερνητικών δράσεων, αφετέρου –ειδικά αν η χώρα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές– να διεκδικήσει το σύνολο των ψήφων για τη Ν.Δ. Και βέβαια μεταξύ άλλων και αυτών του ΠΑΣΟΚ.

Τα προβλήματα με τους πρώην

Πάντως αυτό που δεν θέλει ούτε να σκέφτεται ο πρωθυπουργός, και σύμφωνα με πηγές του Μαξίμου το έχει ξεκαθαρίσει και στον Βενιζέλο, είναι ένα: Να κάνει τον διαιτητή σε έναν καβγά μεταξύ Κώστα Καραμανλή και Γιώργου Παπανδρέου για το ποιος ευθύνεται περισσότερο για την οικονομική κατρακύλα της χώρας.

Η πρόσφατη συζήτηση για το ύψος του ελλείμματος το 2009 και η δημόσια συζήτηση για το εάν υπήρξε ή όχι δημιουργική λογιστική, επανέφεραν σε μεγάλο βαθμό την αντιπαράθεση Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, η οποία στο παρασκήνιο ήταν έντονη και κατεβλήθη μεγάλη προσπάθεια για να μη λάβει έκταση στο δημόσιο πεδίο. Ταυτόχρονα, η επισήμανση κεντρικών στελεχών των δυο κομμάτων, ότι εξ ανάγκης συγκυβερνούν και το κάθε κόμμα έχει την ιστορία του –μια απόλυτα αυτονόητη άποψη– και η παραδοχή ότι κανείς δεν είναι ευχαριστημένος, ούτε οι «γαλάζιοι», ούτε οι «πράσινοι», που βρίσκονται στην ίδια κυβέρνηση, αναδεικνύουν την ψυχική απόσταση που υπάρχει.

Παρά το γεγονός ότι από το Μέγαρο Μαξίμου και την αντιπροεδρία επιχειρούν να πείσουν ότι είναι ειδικές συνθήκες, πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές που επιβάλλουν τη συγκυβέρνηση, εντούτοις σε επίπεδο στελεχών και βάσης το παρελθόν είναι εδώ και επηρεάζει το ενδοκυβερνητικό κλίμα.

Η κατηγορία των «καραμανλικών» για λογιστικές αλχημείες της κυβέρνησης Παπανδρέου το 2009 με ευθείες βολές στον πρώην πρωθυπουργό και στον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου και η σφοδρή επίθεση των «παπανδρεϊκών» για την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τον Κώστα Καραμανλή, επιβάρυναν την ατμόσφαιρα στη δικομματική κυβέρνηση.

Έδειξαν με σαφή τρόπο ότι δεν ξεχνιούνται εύκολα τα μίση και τα πάθη του παρελθόντος, ενώ την ίδια στιγμή δημιουργούνται και εσωτερικά ζητήματα που έχουν σχέση με τη στάση των νυν ηγεσιών, της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, έναντι των πρώην πρωθυπουργών.

Και εάν για το ΠΑΣΟΚ ήταν πιο καθαρή η στάση του έναντι της περιόδου διακυβέρνησης της χώρας από τον Γιώργο Παπανδρέου, τον οποίο στήριξε, για τη Ν.Δ. γίνεται μεγάλη συζήτηση για τον βαθμό αντίδρασης του κόμματος.

Μπορεί να υπήρξε μια γενική επικριτική ανακοίνωση για τον Γιώργο Παπανδρέου και να εκλήφθηκε ως στήριξη στον Κώστα Καραμανλή, αλλά αυτό για την πλειονότητα των «καραμανλικών» δεν αρκεί. Εξάλλου, στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού που εφαρμόζεται, υπάρχει η αναφορά για έλλειμμα 15,8% το 2009 που εκ των πραγμάτων αποδυναμώνει την επιχειρηματολογία των «καραμανλικών».

Εξάλλου, η δέσμευση του Αντώνη Σαμαρά ότι θα γίνει μία και μόνη εξεταστική για το πώς οδηγήθηκε η χώρα στο μνημόνιο, ειδικά όταν η Ν.Δ. θα είναι στην κυβέρνηση, έχει μείνει «κενό γράμμα». Η αιτιολογία είναι ότι συγκυβερνούν δύο κόμματα και δεν μπορεί να υπάρχει διχαστικό κλίμα.