Δένδιας – Τσαβούσογλου: Να ’χαμε, να λέγαμε…

Η ατάκα του αείμνηστου Ντίνου Ηλιόπουλου από παλιά ελληνική ταινία το «είμαστε μία ωραία ατμόσφαιρα», αναμένεται να κυριαρχήσει στην επίσκεψη του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ελλάδα. Κι αυτό διότι όλοι κατανοούν πως ο καθένας θα πει τα δικά του και απλά θα συνεχιστεί η ζωή.

 Του Μιχάλη Κωτσάκου

Σύμφωνα με όσα αναφέρουν πηγές του ΥΠ.ΕΞ., «οι συνομιλίες θα εστιαστούν στις διμερείς σχέσεις, καθώς και στις περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις». Η επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Ελλάδα χωρίζεται σε δύο μέρη. Αύριο Κυριακή θα επισκεφτεί ιδιωτικά τη Θράκη και το βράδυ της Κυριακής ερχόμενος στην Αθήνα θα παρακαθίσει σε ανεπίσημο δείπνο που θα του παραχωρήσει ο Νίκος Δένδιας. Το πρωί της Δευτέρας ο κ. Τσαβούσογλου θα γίνει δεκτός από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μαξίμου και εν συνεχεία είναι προγραμματισμένη η επίσημη συνάντηση με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών.

Όπως αναφέρουν όλες οι πληροφορίες από την Τουρκία, ο Τσαβούσογλου θα θέσει θέμα τουρκικής μειονότητας στη Θράκη. Κάτι που έκανε ο υφυπουργός Εξωτερικών της γείτονας χώρας, Γιαβούζ Σελίμ Κιράν, στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Κομοτηνή. Για το θέμα αυτό, μάλιστα, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) και σύμμαχος του Ερντογάν, επιτέθηκε με σφοδρότητα στον Κυριάκο Μητσοτάκη κατηγορώντας τον πως δεν μπορεί να βαφτίζει τα Tουρκάκια ως Eλληνόπουλα. Ο ηγέτης των Γκρίζων Λύκων θεωρεί πως οι Πομάκοι μουσουλμάνοι δεν είναι Έλληνες πολίτες, αλλά ανήκουν στην τουρκική –κατά την Άγκυρα– μειονότητα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η «Γενί Σαφάκ», που θεωρείται ακραία φιλοκυβερνητική εφημερίδα της Τουρκίας, προανήγγειλε το τι θα ακούσουμε από τον Τσαβούσογλου στην Ελλάδα: «Μεταξύ των θεμάτων που κατά προτεραιότητα θα τεθούν στη συνάντηση θα είναι και η απόπειρα της κυβέρνησης Αθήνας να δημιουργήσει μία πλαστή ταυτότητα για την τουρκική μειονότητα δυτικής Θράκης. Ο χαρακτηρισμός “Πομακοχώρια” και “Ελληνόπουλα” του πρωθυπουργού της Ελλάδας Κυριάκου Μητσοτάκη, σχετικά με τεκταινόμενα στην περιοχή, προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις, και χαρακτηρίστηκε ως “άρνηση της τουρκικής μειονότητας”». Η «Γενί Σαφάκ», τέλος, σημείωσε με νόημα πως «η ένταση που κλιμακώθηκε στην Άγκυρα δεν αναμένεται να εμφανιστεί στην Αθήνα».

Η ελληνική πλευρά το βέβαιο είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί να πάρει άσχημη τροπή η συνάντηση Δένδια-Τσαβούσογλου και να υπάρξει ένα επεισόδιο που θα πάρει διαστάσεις. Διότι στην Άγκυρα ο Τσαβούσογλου προτίμησε να μην απαντήσει. Πάντως η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη για παν ενδεχόμενο και όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές «δεν πρόκειται να υπάρξει η παθητική στάση που επέδειξαν ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας (Προκόπης Παυλόπουλος) και ο τότε πρωθυπουργός (Αλέξης Τσίπρας) στην ομολογουμένως απαράδεκτη στάση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που έθεσε το θέμα τουρκικής μειονότητας λες και μιλούσε σε υπηκόους του». Οπότε, αναμένεται να απαντηθεί άμεσα από τον Νίκο Δένδια ότι η συνθήκη της Λωζάννης αναφέρει ξεκάθαρα την ύπαρξη θρησκευτικής μειονότητας και όχι εθνικής μειονότητας στη Θράκη.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάποιοι εκ των συμβούλων του πρωθυπουργού έχουν εισηγηθεί όπως ο κ. Δένδιας έχει μαζί του στη συνέντευξη Τύπου τη συνθήκη της Λωζάννης και αναφέρει στους δημοσιογράφους τι ακριβώς αναφέρει, ώστε να καταρρίψουν τους ισχυρισμούς τού Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Άλλες εισηγήσεις υποστηρίζουν πως εάν χρειαστεί πρέπει να μοιραστεί στους Τούρκους δημοσιογράφους –που θα συνοδεύουν τον Τσαβούσογλου– σε φωτοτυπία τι ακριβώς αναφέρει η συνθήκη της Λωζάννης περί θρησκευτικής μειονότητας. Και τέλος, κάποιοι ισχυρίζονται πως κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου θα πρέπει ο κ. Δένδιας να ενεχυριάσει στον ομόλογό του το ακριβές εδάφιο της συνθήκης της Λωζάννης. Όπως επίσης και τον κανονισμό του ΟΗΕ, που αναφέρει πως για να αλλάξει μία συνθήκη θα πρέπει να συμφωνήσουν όλα τα μέρη τα οποία την έχουν συνυπογράψει. Και τη συγκεκριμένη συνθήκη πέραν της Ελλάδας και της Τουρκίας την έχουν συνυπογράψει άλλες 10 χώρες.

 Τι επιδιώκουν

Πάντως, αυτή την εποχή όπου δεν προβλέπεται λύση στα ελληνοτουρκικά, και οι δύο πλευρές στο μόνο που συμφωνούν είναι να προχωρήσουν σε μία αποκλιμάκωση. Η Αθήνα επιθυμεί ένα ήρεμο καλοκαίρι, προκειμένου να δουλέψει ο τουρισμός, και σε καμία περίπτωση να μην επαναληφθούν οι εικόνες του καλοκαιριού του 2020, όπου και οι δύο πολεμικοί στόλοι έπλεαν στο Αιγαίο σε θέσεις μάχης.

Από την άλλη πλευρά, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει πολλά και ανοικτά μέτωπα. Όμως το πλέον σημαντικό είναι η οικονομία. Οι Τούρκοι πολίτες ημέρα με την ημέρα φτωχοποιούνται και είναι χαρακτηριστικό ότι αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς αυτοί που προμηθεύονται φτηνό ψωμί που επιδοτεί ο δήμος Κωνσταντινούπολης. Οπότε, εάν επιβληθούν νέες κυρώσεις στην τουρκική οικονομία, τότε δεν θα μιλάμε μόνο για ασφυκτική κατάσταση.

Επίσης, λόγω της αγοράς του ρωσικού οπλικού συστήματος S-400, ο Ερντογάν βρίσκεται στα μαχαίρια με τις ΗΠΑ, οι οποίες πέραν των κυρώσεων που έχουν επιβάλει απαιτούν να επιστραφεί στους Ρώσους το οπλικό σύστημα. Ο μεν Ερντογάν εκβιάζει ότι θα αλλάξει στρατόπεδο, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι έχει ανάγκη τα κονδύλια της Δύσης, καθώς ο Πούτιν δεν έχει την οικονομική άνεση για να προσφέρει οξυγόνο στην Τουρκία, ενώ όπως θυμόμαστε και στην περίπτωση της Ελλάδας και της Κύπρου είναι φειδωλός ακόμη και σε δανεικά ολίγων δισεκατομμυρίων.

Η άσχημη οικονομική κατάσταση της Τουρκίας που πλήττει τον Ερντογάν αποτυπώνεται και στις δημοσκοπήσεις, όπου μετά από πάρα πολλά χρόνια ο Τούρκος Πρόεδρος φαίνεται να χάνει στις επόμενες εκλογές από τρεις πιθανούς αντιπάλους. Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και ο δήμαρχος της Άγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, κερδίζουν τον Ερντογάν με διαφορά άνω του 10%, ενώ η ηγέτιδα του αντιπολιτευόμενου κόμματος Iyi, Μεράλ Ακσενέρ, θα μπορούσε να κερδίσει τις εκλογές ενάντια στον Ερντογάν με διαφορά 4 ποσοστιαίων μονάδων. Ο Ερντογάν θα μπορούσε να επανεκλεγεί μόνο εάν ο υποψήφιος αντίπαλός του ήταν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, με διαφορά σχεδόν 3 ποσοστιαίων μονάδων. Άλλωστε, εάν η διαφορά ήταν μικρότερη των 20 ποσοστιαίων μονάδων οι συνεργάτες του Κιλιτσντάρογλου θα έστηναν πάρτι.

Πολλά θα εξαρτηθούν και από τη συνάντηση του Ερντογάν με τον Τζο Μπάιντεν στις Βρυξέλλες στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Στόχος του Τούρκου προέδρου είναι να πείσει τον Αμερικανό. Κάτι που από διπλωματικούς αναλυτές θεωρείται απίθανο. Οπότε όλοι περιμένουν διάφορους λεονταρισμούς του Ερντογάν, προκειμένου να στήσει το αφήγημα στο εσωτερικό: «Οι άπιστοι θέλουν να μας υποδουλώσουν. Γι’ αυτό, συσπειρωθείτε δίπλα μου».