Ανώμαλη προσγείωση και για τον Airbnb τουρισμό 

Με μια μεγάλη μελέτη της ERNST & YOUNG, που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), έγιναν εμφανείς οι επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού Covid-19 στον τουρισμό και ειδικότερα στον τομέα των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων (Airbnb), όπου παιζόταν και το μεγάλο στοίχημα τα τελευταία χρόνια.

Επιμέλεια: Νίκος Τσαγκατάκης

Η εμπεριστατωμένη έρευνα κατέδειξε πτώση 69,4% των εσόδων ανά διαθέσιμο δωμάτιο για τις ξενοδοχειακές μονάδες στην Ελλάδα για το πρώτο τρίμηνο του έτους, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, ενώ τα έσοδα για την περιοχή της Αθήνας περιορίστηκαν για την ίδια περίοδο κατά 32,5%. Σε ό,τι αφορά τις αφίξεις τουριστών, οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Business Monitor International, εκτιμάται ότι φέτος οι αφίξεις θα μειωθούν κατά 50% και οι ετήσιες «εισαγόμενες» εισπράξεις θα διαμορφωθούν σε €8,9 δισ. έναντι €20,8 δισ. που αναμενόταν προ πανδημίας. Την ίδια «βουτιά» αναμένεται να κάνουν και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων, καθώς τον Μάρτιο 2017 η παγκόσμια αξία της Airbnb ανερχόταν στα $31 δισ., ενώ στο τέλος του Απριλίου 2020 άγγιξε το χαμηλό των $18 δισ.

Εικόνα κατάρρευσης…

Σε εθνικό επίπεδο οι πλατφόρμες τύπου Airbnb έχουν καταρρεύσει και οι ιδιοκτήτες ακινήτων στρέφονται ξανά προς τη μακροχρόνια μίσθωση, εξορθολογίζοντας τα ενοίκια που μέχρι πρότινος είχαν εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη.

Σύμφωνα με την πλατφόρμα ερευνών για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις AirDNA, μέχρι το τέλος Μαρτίου οι ενεργές αγγελίες ακινήτων στο κέντρο της Αθήνας είχαν υποχωρήσει σε 9.900, από σχεδόν 10.330 στις αρχές του μήνα, ενώ παράλληλα σημειώθηκε αύξηση στις αγγελίες μακροχρόνιας μίσθωσης: στον Δήμο Αθηναίων αυξήθηκε κατά 7,1%, στα Πετράλωνα κατά 44,4%, στο Γκάζι – Μεταξουργείο – Βοτανικό κατά 18,0%, στον Νέο Κόσμο κατά 43,6%, ενώ συνολικά στο Εμπορικό Τρίγωνο (Πλάκα, Μοναστηράκι, Ακρόπολη κ.τ.λ.) η αύξηση των ενοικιαστηρίων ανήλθε σε 30,8%. Στις περιοχές Ιλίσια, Εξάρχεια-Νεάπολη, Πολύγωνο και Παγκράτι η αύξηση των αγγελιών κυμάνθηκε από 11-11,8%, στο Μετς-Καλλιμάρμαρο αυξήθηκαν κατά 9%, ενώ στο Κουκάκι-Μακρυγιάννη στο 5%, κάνοντας αισθητή την ενίσχυση της προσφοράς των διαθέσιμων ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων στις κατεξοχήν Airbnb περιοχές.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb αποτελούν σημαντικό τμήμα της Αθηναϊκής τουριστικής βιομηχανίας, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό του οικιστικού αποθέματος, κατά τα τελευταία έτη, διατίθεται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα για βραχυχρόνιες μισθώσεις. Και μπορεί το α΄ τρίμηνο να ήταν απογοητευτικό, αλλά ο χαμηλού κόστους τουρισμός αναμένεται να προσαρμοστεί στις συνθήκες και να ανακάμψει με απλές κινήσεις, αφού ήδη εκδηλώνεται τουριστικό ενδιαφέρον για τη χώρα μας. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες διατηρούν ευέλικτη πολιτική ακυρώσεων, διευκολύνοντας τις νέες κρατήσεις, καθώς οι ενδιαφερόμενοι προχωρούν ευκολότερα σε μια κράτηση χωρίς να ανησυχούν για κάποια χρέωση ή αποζημίωση σε περίπτωση ακύρωσης, όπως συνέβαινε πριν την εμφάνιση της πανδημίας, αλλά ήδη οι κρατήσεις παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο. Κατά το διάστημα 3-9 Φεβρουαρίου 2020 είχαν σημειωθεί 28.688 νέες κρατήσεις, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια του Φεβρουαρίου τα εβδομαδιαία μεγέθη για τις νέες κρατήσεις κυμαίνονταν μεταξύ 27.000-29.000.

Προσαρμογή στα νέα δεδομένα με καινούργια στρατηγική

Η μελέτη εκτιμά ότι όσο η χώρα μας προσπαθεί να αξιολογήσει όσο γίνεται πιο ρεαλιστικά το μέγεθος της ύφεσης στην οικονομία από την πανδημία, το Airbnb και οι αντίστοιχες πλατφόρμες δεν θα σταματήσουν να υφίστανται, αλλά θα προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα μετά την πανδημία, με πρωταρχικό μέλημα την ασφάλεια. Στον τομέα αυτό, το Airbnb εκτιμάται ότι θα αποκτήσει συγκριτικό πλεονέκτημα, καθώς είναι πιο εύκολο κάποιος να τηρήσει τα μέτρα ασφάλειας σε ένα διαμέρισμα τύπου Airbnb, παρά σε ένα ξενοδοχείο. Ήδη οι παγκόσμιες πλατφόρμες έχουν θέσει σε εφαρμογή ένα πρωτόκολλο ασφαλείας σε ό,τι αφορά τη φιλοξενία, το οποίο μάλιστα δεσμεύθηκαν ότι θα επικαιροποιούν με βάση τις κατευθύνσεις και οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Οι ιδιοκτήτες ακινήτων από την πλευρά τους έχουν απόλυτο συμφέρον  να ακολουθούν το πρωτόκολλο με συνέπεια και επιμέλεια, καθώς αποφεύγοντας πιθανά κρούσματα κρατούν λειτουργικά τα ακίνητά τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, άρα μεγιστοποιούν τα έσοδά τους. Οι συστάσεις ασφαλούς φιλοξενίας περιλαμβάνουν για παράδειγμα την καταχώρηση ολόκληρων σπιτιών και την αποδοχή ορισμένων προδιαγραφών ασφαλείας, όπως ο ενισχυμένος καθαρισμός, η κοινωνική αποστασιοποίηση και το περιθώριο 72 ωρών μεταξύ των διαμονών.

Ωστόσο, η μετά-καραντίνα εποχή θέτει νέους στόχους στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, καθώς τα νέα εργασιακά δεδομένα επιβάλλουν την προώθηση των μισθώσεων μεσοπρόθεσμης διάρκειας, δηλαδή το άνοιγμα του Airbnb σε ένα κοινό που πέρα από ολιγοήμερες διακοπές να αναζητά κατάλυμα για μερικές εβδομάδες ή ακόμα και μήνες, και το κοινό αυτό μπορεί να αποτελείται π.χ. από εργαζόμενους. Σύμφωνα με την AirDNA, από τα μέσα Φεβρουαρίου έως τα μέσα Απριλίου ο μέσος όρος διαμονής στα καταλύματα της Airbnb κατέγραψε άνοδο κατά 133%, από τις 3,3 ημέρες στις 7,7 ημέρες κατά μέσον όρο, ενώ από τον Απρίλιο, παρατηρήθηκε ότι το 50% των κρατήσεων αφορούσε διαμονή με διάρκεια άνω των δύο εβδομάδων.