Ελληνοτουρκικά – Γεραπετρίτης σε Φιντάν: Τα πάθη που κληρονομήθηκαν δεν διαγράφονται μονοκονδυλιά
«Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τον διάλογο», είπε ο Τούρκος ομόλογός του - Στις 18/09 η συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν
Ικανοποίηση για το κλίμα συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας εξέφρασε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στις κοινές δηλώσεις που παρέθεσε με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν.
Ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε ότι το καλό κλίμα στηρίζεται στην κατανόηση και τον σεβασμό, που επιτρέπει την αποκλιμάκωση κρίσεων και τη συζήτηση γερών βάσεων. μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας. «Θέλουμε οι σχέσεις να συνεχιστούν» στη βάση αγαστής συνύπαρξης και ανεκτικότητας με αμοιβαίο σεβασμό και μη ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις.
«Οι εξωγενείς κρίσεις καθίστανται κανονικότητα, παρά εξαίρεση. Τούτο καταδεικνύει την ανάγκη συνεργασίας», είπε ο κ. Γεραπετρίτης. Οι δυο τους συζήτησαν για τις διμερείς σχέσεις και για περιφερειακά ζητήματα. Η αποστολή μας είναι να επιλύουμε τα θέματα αιχμής μεταξύ των δύο χωρών και να προλαμβάνουμε εντάσεις. Δεύτερον, έκανε όγο για διάλογο, θετική ατζέντα και ΜΟΕ. Επίσης, ανέφερε ότι συζητήθηκε η προετοιμασία της συνάντησης των δύο ηγετών.
Παράλληλα δήλωσε αισιόδοξος αλλά όχι αιθεροβάμων σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τονίζοντας χαρακτηριστικά πως «τα πάθη που κληρονομήθηκαν δεν διαγράφονται μονοκονδυλιά».
«Συμφωνήσαμε ότι ο οδικός μας χάρτης θα περιλαμβάνει τρία επίπεδα. Το επίπεδο του πολιτικού διαλόγου, που θα ξεκινήσει στις 16 Οκτωβρίου, με ελληνική πλευρά. Δεύπάθγτερον, τα ΜΟΕ που θα εκκινήσει το επόμενο διάστημα. Και τρίτον, τα θέματα θετικής ατζέντας, όπως ο τουρισμός, η κλιματική κρίση. Κομβικό σημείο είναι η συνάντηση των δύο ηγετών στη Νέα Υόρκη στις 18 Σεπτεμβρίου. Και στη συνέχεια, η διοργάνωση, μετά από 7 χρόνια του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας. Η συζήτηση περιέλαβε ζητήματα όπως το Κυπριακό, η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και το Κυπριακό, που η Ελλάδα θέλει άμεση επανεκκίνηση των συνομιλιών. Προσβλέπω σε μία αγαστή συνεργασία με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων». είπε.
Στόχος της συνάντησης ήταν να προετοιμάσουν τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν την επόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη, αλλά και να βρεθεί ένα πρώτο πλαίσιο για τη μεθοδολογία και το χρονοδιάγραμμα που θα μπορούσε να ακολουθηθεί στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών.
Για τις μειονότητες, ο υπουργός Εξωτερικών έκανε λόγο για «γέφυρες συνεργασίας» . Επίσης, αποφάσισαν συνεργασία για το μεταναστευτικό. «Είναι σημαντικό να διατηρηθεί το καλό κλίμα στην περιοχή μας. Αυτό θα συμβάλλει στις διμερείς μας συζητήσεις, αλλά είναι αναγκαίο για το μείζον αγαθό της ευημερίας». είπε.
Για μια νέα και θετική εποχή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έκανε λόγο στις δηλώσεις του ο Χακάν Φιντάν, που χαρακτήρισε «καρποφόρα» τη συνάντηση, που έγινε σε θετικό κλίμα. «Κάναμε διευρυμένη αξιολόγηση των σχέσεών μας. Μετά από δύο εβδομάδες, οι Ερντογάν και Μητσοτάκης θα συναντηθούν στη Νέα Υόρκη», είπε.
Ο κ. Φιντάν ανέφερε ότι συζήτησαν για την Ανατολική Μεσόγειο, όπου εξέφρασε τη θέση περί δίκαιου διαμοιρασμού και για το Κυπριακό.
Επίσης, συζητήθηκαν βήματα που μπορούν να γίνουν για την ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων. Επίσης, δήλωσε ότι περιμένει από την Ελλάδα συνεργασία στο μεταναστευτικό και την τρομοκρατία. Παράλληλα, είπε ότι συζήτησαν τα «προβλήματα των ομογενών μας στην Ελλάδα» και στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Παράλληλα, συζητήθηκε ο πολεμος στην Ουκρανία.
«Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τον διάλογο», είπε, ευχαριστώντας τον Έλληνα υπουργό για την επίσκεψη.
Νωρίτερα, οι δύο υπουργοί ειχαν συνάντηση που κράτησε πάνω από δύο ώρες, ενώ στη συνέχεια, ο κ. Φιντάν παρέθεσε γεύμα στον Γιώργο Γεραπετρίτη και τις αντιπροσωπείες.
Ο κ. Γεραπετρίτης δήλωσε πριν τη συνάντηση στο τουρκικό πρακτορείο Anadolu, ότι στην ατζέντα ήταν η προετοιμασία για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη τον ερχόμενο Δεκέμβριο.
📍 #Ankara | FM George Gerapetritis holds talks today w/ #Türkiye FM @HakanFidan
📍 Άγκυρα | Ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης πραγματοποιεί σήμερα συνομιλίες με ΥΠΕΞ Τουρκίας Hakan Fidan pic.twitter.com/qWWejVk6kq
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) September 5, 2023
Στο μήνυμά του ο κ.Γεραπετρίτης σημειώνει πως οι δύο χώρες που συγκρούστηκαν πριν από σχεδόν 100 χρόνια, κατέληξαν αμέσως μετά σε συμφιλίωση και τρόπους συνεργασίας. Κάτι που «μπορεί να επαναληφθεί κάτω από καλύτερες συνθήκες σήμερα», όπως λέει, τονίζοντας πως «Μια ατελείωτη συζήτηση δεν μπορεί να είναι επιλογή».
Το επόμενο βήμα στην ασταθή ισορροπία των τελευταίων ετών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία θα προσπαθήσουν να κάνουν μέσα στον μήνα ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η αναμενόμενη συνάντησή τους στις 17 ή 18 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, είναι μέρος μιας σκυταλοδρομίας με επιδίωξη τη συνεννόηση ανάμεσα στην Αθήνα και την Αγκυρα.
Εγχείρημα διόλου εύκολο, με δεδομένο ότι οι θέσεις των δύο χωρών μοιάζουν διαμετρικά αντίθετες σε κεντρικά θέματα ουσίας όπου οι διαφορές είναι αγεφύρωτες. Μετά τους σεισμούς στην Τουρκία που προκάλεσαν αριθμό θυμάτων όσο οι δύο πυρηνικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, στο πεδίο, δηλαδή το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, η εκμηδένιση των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη και η απουσία προκλητικών κινήσεων από τα ερευνητικά πλοία της γείτονος σε θαλάσσιες ζώνες που δεν έχουν οριοθετηθεί επιτρέπουν σε όλους να μιλούν για βελτίωση του κλίματος.
Το Μεταναστευτικό όμως είναι το νέο πρόβλημα που απειλεί να επαναφέρει την καχυποψία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Τις τελευταίες ημέρες του Αυγούστου σχεδόν καθημερινά 400-500 μετανάστες που ξεκινούν με διάφορα σκάφη από τα παράλια της Τουρκίας φτάνουν στα νησιά του Αιγαίου για να ζητήσουν άσυλο. Η ελληνική πλευρά γνωρίζει και διαμηνύει στους Ευρωπαίους ότι η πρακτική αυτή εξελίσσεται με την ανοχή των τουρκικών Αρχών.
Από την Αγκυρα όμως επιμένουν ότι το Ελληνικό Λιμενικό επιδίδεται στα λεγόμενα «pushbacks» για να εμποδίζει όπου μπορεί την είσοδο των πλωτών που μεταφέρουν μετανάστες στην ελληνική χωρική θάλασσα. Το ζήτημα αυτό εκ των πραγμάτων θα είναι στα πρώτα που συζητητούν σήμερα, στην Αγκυρα ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν.
Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση Ερντογάν θα λάβει τα ανταλλάγματα που διεκδικεί, δηλαδή νέα, γενναιόδωρη, οικονομική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ενωση σύντομα ώστε να κλείσει τις στρόφιγγες και να σταματήσει τις καραβιές με τους εξαθλιωμένους μετανάστες που θέλουν να μπουν σε ευρωπαϊκά εδάφη με κάθε τρόπο. Η Αθήνα δεν έχει πρόβλημα να ευθυγραμμιστεί με την τουρκική διεκδίκηση για νέα οικονομική βοήθεια από τις Βρυξέλλες, με δεδομένο ότι μετά το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο κάθε ελληνικός χειρισμός απέναντι στα μεταναστευτικά κύματα βρίσκεται στο μικροσκόπιο της διεθνούς κοινότητας και των μεγάλων ξένων μέσων ενημέρωσης.
Αποστολή των κυρίων Γεραπετρίτη και Φιντάν είναι να προετοιμάσουν το έδαφος και να ορίσουν την ατζέντα ώστε να μην αποδειχθεί κενή περιεχομένου η επόμενη συνάντηση -δεύτερη μέσα σε δύο μήνες- των ηγετών της Ελλάδας και της Τουρκίας. Μετά το τετ α τετ που είχαν στις 12 Ιουλίου στο Βίλνιους βάζοντας τις βάσεις για την προώθηση του διμερούς διαλόγου, οι κύριοι Μητσοτάκης και Ερντογάν θα συζητήσουν για την εξέλιξη της διαδικασίας προσέγγισης, με τελικό σκοπό την επίλυση των διμερών διαφορών.
«Προσπάθεια των δύο υπουργών είναι να παρουσιάσουν στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ταγίπ Ερντογάν ένα ομοιογενές πακέτο για το οποίο θα υπάρχουν δυνατότητες σύγκλισης», αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» έμπειρος διπλωματικός παράγοντας με πολυετή και βαθιά γνώση των εκρηκτικών διαφορών και των αγκαθιών. Στην προπαρασκευαστική συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν οι δύο αντιπροσωπείες θα έχουν τη δυνατότητα να διαπιστώσουν και τον βαθμό… ευκαμψίας της άλλης πλευράς, που θα είναι και το κρίσιμο δείγμα για την ουσιαστική έναρξη του διαλόγου.
Και ο Δένδιας στην Τουρκία τον Σεπτέμβριο
Την ίδια ώρα και ο Έλληνας υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, αναμένεται να βρεθεί στην Τουρκία τον Σεπτέμβριο, σε ημερομηνία που δεν έχει καθοριστεί προς το παρόν. Όπως πληροφορείται το protothema.gr, οι Τούρκοι έχουν προσκαλέσει τον κ. Δένδια και αυτός προς ώρας έχει ανταποκριθεί θετικά. Άλλωστε η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Τουρκία εκκρεμεί από το πρώτο τηλεφώνημα που είχε με τον Τούρκο ομόλογό του Γιασάρ Γκιουλέρ τον Ιούλιο, μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους στο υπουργείο Άμυνας. Υπενθυμίζεται πως τις προηγούμενες ημέρες κυκλοφόρησε στον τουρκικό Τύπο πως ο υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ θα ερχόταν αυτός στην Αθήνα μετά από σχετική πρόσκληση, κάτι που τελικώς δεν ίσχυε και διέψευσε σχετικά και το ελληνικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Στο πλαίσιο των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, οι επικεφαλής στα χαρτοφυλάκια των στρατιωτικών θεμάτων σε Αθήνα και Αγκυρα θα μπορούσαν να συζητήσουν για συγκεκριμένα βήματα προκειμένου να εμπεδωθεί το κλίμα «μη πολέμου», ίσως με κάποιες κινήσεις γύρω από θέματα σχετικά με τις μεγάλες στρατιωτικές ασκήσεις των δύο χωρών στο Αιγαίο.
Ο δεύτερος κύκλος του ελληνοτουρκικού πολιτικού διαλόγου περιλαμβάνει συζητήσεις των υφυπουργών Εξωτερικών Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου και Κώστα Φραγκογιάννη με τους Τούρκους ομολόγους τους. Το έργο του κ. Φραγκογιάννη, αρμόδιου σε θέματα Οικονομικής Διπλωματίας και Εξωστρέφειας, μοιάζει ευκολότερο, αφού πρέπει να προετοιμάσει συγκεκριμένα βήματα για να φανεί ότι από τη λεγόμενη θετική ατζέντα της συνεργασίας τόσο ο ελληνικός όσο και ο τουρκικός λαός έχουν να αποκομίσουν χειροπιαστά οφέλη.
Για την κυρία Παπαδοπούλου, όμως, τα πράγματα δεν είναι ρόδινα. Γνωρίζει τις «κόκκινες γραμμές» των Τούρκων αλλά και την αέναη προσπάθειά τους να διευρύνουν την ατζέντα των διεκδικήσεών τους και πρέπει να ελιχθεί σε έναν πολύ μικρό χώρο κάνοντας τις αναγκαίες κινήσεις ώστε ο διάλογος να μην ενταφιαστεί από τα αποδυτήρια.
«Πιστεύω ότι δεν θα πρέπει να χαθεί η ευκαιρία συνεννόησης και διαλόγου», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο πρέσβης Γιώργος Σαββαΐδης, ένας από τους θεματοφύλακες των μυστικών της ελληνικής διπλωματίας στα εθνικά θέματα, επισημαίνοντας ότι, παρά τις παραφωνίες όπως οι δηλώσεις Ερντογάν με αφορμή τη Μικρασιατική Καταστροφή, υπάρχει παράθυρο ευκαιρίας για ουσιαστική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, χωρίς να αποκλείεται και το ενδεχόμενο προσφυγής σε κάποιο διεθνές δικαιοδοτικό όργανο για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.