Ενεργειακοί κολοσσοί της Ευρώπης λυγίζουν στις πιέσεις Πούτιν

Ορισμένες από τις μεγαλύτερες ενεργειακές εταιρείες της Ευρώπης ετοιμάζονται να χρησιμοποιήσουν ένα νέο σύστημα πληρωμών για το ρωσικό φυσικό αέριο που απαιτεί το Κρεμλίνο, γεγονός που σύμφωνα με τους επικριτές του, θα υπονομεύσει τις κυρώσεις της ΕΕ, θα απειλήσει την ενότητα του μπλοκ και θα προσφέρει δισεκατομμύρια σε μετρητά στη ρωσική οικονομία.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, οι διανομείς φυσικού αερίου στη Γερμανία, την Αυστρία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία σχεδιάζουν να ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια στην Gazprombank στην Ελβετία, προκειμένου να ικανοποιήσουν τη ρωσική απαίτηση για πληρωμές στο δικό της νόμισμα. Η εφημερίδα επικαλείται πηγές που έχουν γνώση των προετοιμασιών.

Γερμανικές και αυστριακές εταιρείες

Στους ομίλους αυτούς περιλαμβάνονται δύο από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ρωσικού φυσικού αερίου: Η Uniper με έδρα το Ντίσελντορφ και η OMV με έδρα τη Βιέννη.

Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των ευρωπαίων αγοραστών και της Gazprom, του ρωσικού κρατικά ελεγχόμενου προμηθευτή φυσικού αερίου, έχουν ενταθεί καθώς πλησιάζουν οι προθεσμίες πληρωμής.

Εκπρόσωπος της OMV (Αυστρία) είπε στο Reuters πως η εταιρεία εργάζεται για μια λύση που θα είναι συμβατή με τις κυρώσεις, όμως αρνήθηκε να διευκρινίσει αν αυτό σημαίνει πως θα χρησιμοποιήσει λογαριασμούς, όπως αναφέρεται στο σημερινό δημοσίευμα των FT.

Η γερμανική Uniper πρόκειται να μεταφέρει τις πληρωμές της για το αέριο σε μια ρωσική τράπεζα και δεν θα χρησιμοποιεί πλέον μια τράπεζα με έδρα την Ευρώπη, γνωστοποίησε σήμερα αυτή η εταιρεία κοινής ωφελείας στην εφημερίδα Rheinische Post.

Oμοίως, η ιταλική Eni, άλλος ένας από τους μεγάλους πελάτες της Gazprom, αξιολογεί τις επιλογές της. Η εταιρεία που υποστηρίζεται από τη Ρώμη έχει περιθώριο μέχρι το τέλος Μαΐου, όταν λήγει η επόμενη πληρωμή της για τις ρωσικές προμήθειες, για να λάβει την τελική απόφαση, δήλωσαν Ιταλοί αξιωματούχοι. Η Eni αρνήθηκε να σχολιάσει το δημοσίευμα.

Το εύθραυστο μέτωπο της ΕΕ

Οι κινήσεις αυτές φανερώνουν ότι οι ενέργειες της Μόσχας που παίζει το χαρτί του ενεργειακού πολέμου αμφισβητούν την ικανότητα της ΕΕ να διατηρήσει ένα ενιαίο μέτωπο απέναντι στη Ρωσία, σχολιάζουν οι FT.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν εξέδωσε διάταγμα στα τέλη Μαρτίου, σύμφωνα με το οποίο οι αγοραστές φυσικού αερίου από τα λεγόμενα μη φιλικά κράτη – στα οποία περιλαμβάνεται ολόκληρη η ΕΕ – έπρεπε να δημιουργήσουν τραπεζικούς λογαριασμούς τόσο σε ξένο νόμισμα όσο και σε ρούβλια στην Gazprombank, τον χρηματοοικονομικό εμπορικό βραχίονα της Gazprom με έδρα την Ελβετία, για να πληρώσουν για τις προμήθειές τους. Το μέτρο θεωρήθηκε ως ένας τρόπος εξουδετέρωσης των κυρώσεων της ΕΕ κατά της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας λόγω της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία.

Οι εισαγωγές φυσικού αερίου στην Πολωνία και τη Βουλγαρία, που αρνήθηκαν να εγγραφούν στο πρόγραμμα του Κρεμλίνου, διακόπηκαν την Τετάρτη, μια απόφαση που η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περιέγραψε ως εκβιασμό.

Οι Βρυξέλλες δυσκολεύτηκαν να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις της Μόσχας:

η Επιτροπή εξέδωσε επίσημη τεχνική καθοδήγηση με την παραδοχή ότι η χρηματοοικονομική μηχανική που επινοήθηκε από το Κρεμλίνο θα μπορούσε να είναι «συμβατή με τις κυρώσεις» υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Θα είχε ως αποτέλεσμα η Ρωσία να έχει πρόσβαση σε δισεκατομμύρια έσοδα από φυσικό αέριο για να στηρίξει το νόμισμά της και την οικονομία της, δήλωσαν κράτη μέλη και αξιωματούχοι της ΕΕ.

Σύμφωνα με τον νέο ρωσικό μηχανισμό, οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα συνεχίσουν να πληρώνουν την Gazprombank για τις εισαγωγές τους σε ευρώ, διασφαλίζοντας ότι δεν παραβιάζουν το καθεστώς κυρώσεων. Η ρωσική τράπεζα, η οποία δεν υπόκειται σε κυρώσεις της ΕΕ, στη συνέχεια, κατόπιν αιτήματός της, θα μετατρέψει τις καταθέσεις σε ευρώ σε ρούβλια σε έναν δεύτερο λογαριασμό που άνοιξε στο όνομά της, για περαιτέρω πληρωμή στη Ρωσία.

Οι σύμβουλοι της Επιτροπής κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οποιαδήποτε κίνηση της ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις κατά της Gazprombank, που θα ήταν ο ταχύτερος τρόπος για να κλείσει το παραθυράκι, θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρο τον υφιστάμενο μηχανισμό πληρωμής για το ρωσικό αέριο, με αποτέλεσμα την καταστροφική διακοπή των αποστολών προς την Ευρώπη.

Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι εναπόκειται πρωτίστως στις μεμονωμένες εταιρείες που είχαν υπογράψει τις συμβάσεις με την Gazprom να τις εφαρμόσουν και να τις ερμηνεύσουν. Όμως τους προέτρεψε να τηρήσουν το γράμμα αυτών των συμβάσεων. «Οι τιμές είναι συμφωνημένες σε ευρώ ή δολάρια. Έτσι πληρώνετε αυτό το ποσό των ευρώ για μια δεδομένη ποσότητα φυσικού αερίου, και τέλος», είπε.