Επιτέλους τέλος(;) στα «κορίτσια της μπύρας»

Χρειάστηκε μια «σφαλιάρα» από τη Διεθνή Οργάνωση Υγείας Global Fund, η οποία εργάζεται για την καταπολέμηση ασθενειών όπως το AIDS, η φυματίωση και η ελονοσία και συνεργαζόταν μέχρι πρότινος με την Heineken σε μια εκστρατεία ενημέρωσης παράλληλα με τις δικές της διαφημιστικές ενέργειες, για να μπει ένα τέλος στην κακοποίηση των γυναικών που εργάζονταν στη νοτιοανατολική Ασία και τη Δυτική Αφρική ως «προωθητικοί υπάλληλοι» της εταιρείας σε μπαρ, γνωστά και ως «κορίτσια της μπύρας».

Επιμέλεια: Νίκος Τσαγκατάκης

Δεκαπέντε χρόνια τώρα υπήρχαν καταγγελίες ότι οι εργαζόμενες γυναίκες είχαν πέσει κατ’ επανάληψη θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης, όχι μόνο των μεθυσμένων θαμώνων των μπαρ που επισκέπτονταν για να προσφέρουν διαφημιστικές μπύρες, αλλά και των στελεχών των κατά τόπους εταιρειών που συνεργάζονταν με την πολυεθνική για την προώθηση των προϊόντων της. Αλλά χρειάστηκε να διακόψει τη συνεργασία της με την Global Fund για να κάνει κάτι για αυτό.

Τον περασμένο Μάρτιο ο Ολλανδός δημοσιογράφος Olivier van Beemen δημοσίευσε το βιβλίο έρευνας «Η Heineken στην Αφρική», όπου μεταξύ άλλων αποκάλυψε τις επικίνδυνες συνθήκες εργασίας των «κοριτσιών μπύρας» σε πολλές αφρικανικές χώρες. Η ολλανδική εφημερίδα NRC δημοσίευσε ένα άρθρο σχετικά με το ίδιο θέμα, αναδεικνύοντας προσωπικές ιστορίες από το βιβλίο του Van Beemen και όσα μέχρι τότε λέγονταν ψιθυριστά μέσα στις κλειστές πόρτες της πολυεθνικής έλαβαν τεράστιες διαστάσεις.

 

H sex sales προώθηση πωλήσεων

Ο δημοσιογράφος αποκάλυψε ότι «τα κορίτσια της μπύρας» στην Αφρική είτε προέρχονται ήδη από τον χώρο της πορνείας είτε καταλήγουν σε αυτήν, καθώς η δημοφιλής στρατηγική προώθησης πωλήσεων «sex sales», που χρησιμοποιεί μεθόδους προσέγγισης πιο «προσωπικές», αφενός εξυπηρετείται πιο εύκολα από γυναίκες που ήδη χρησιμοποιούν τη σεξουαλικότητά τους για να κερδίζουν χρήματα, αφετέρου αποτελεί έναΝ «μπούσουλα» για το πώς μια γυναίκα μπορεί να κερδίσει ακόμα περισσότερα χρήματα με αυτή την τακτική, πλέον του νόμιμου μισθού της. Σύμφωνα με την έρευνα, η δεύτερη εταιρεία σε πωλήσεις μπύρας παγκοσμίως έχει προσλάβει γυναίκες σε 10 αφρικανικές χώρες για να τονώσουν τις πωλήσεις των εταιρειών, όχι απευθείας, αλλά διά μέσου συνεργαζόμενων πρακτορείων, ενώ από το 2007 απασχολεί περίπου 15.000 «κορίτσια μπύρας» σε περισσότερες από 100 μη-δυτικές χώρες, 70 αγορές των οποίων θεωρούνται μη ασφαλείς για τις γυναίκες.

Σύσταση να μην αντιδρούν!

Στο Lagos της Νιγηρίας οι γυναίκες προειδοποιούνται ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσουν «δύσκολους» πελάτες, με τη σύσταση όμως να μην αντιδράσουν και να μην τους σταματήσουν. «Μας προειδοποιούν ότι θα συναντήσουμε ενοχλητικούς άνδρες, αλλά πρέπει να το ανεχτούμε για να πουλήσουμε περισσότερα και να ενισχύσουμε το εμπορικό σήμα», είπε η Sylvia. Η Peace πρόσθεσε: «Δεν πρέπει να αντιδράμε έντονα και να μη ζητήσουμε να σταματήσουν αν μας παρενοχλήσουν, γιατί αντιδρώντας είναι σαν να δείχνουμε ότι δεν εκτιμούμε τους πελάτες!»

Ελάχιστες φορές θα παρέμβει ο προϊστάμενός τους: «Είναι ένας δημόσιος χώρος, οπότε κανείς δεν πρόκειται να σας βιάσει, δική σας επιλογή είναι να πάτε με τους πελάτες, λένε, ωστόσο η οδηγία είναι ότι αν δεν αφήσουμε να μας αγγίζουν, τότε θα πρέπει να αναζητήσουμε μιαν άλλη δουλειά». Οι γυναίκες που μίλησαν στον δημοσιογράφο τόνισαν ότι περίπου οι μισές συνάδελφοί τους καταλήγουν να κάνουν σεξ με τους πελάτες για χρήματα. «Τα κορίτσια δεν μπορούν να επιβιώσουν και είναι απελπισμένα. Το σεξ πληρώνει περισσότερα από τα περίπου 7 ευρώ τη μέρα που πληρώνει η εταιρεία. Άλλωστε, πολλά κορίτσια προώθησης είναι στην πραγματικότητα εργαζόμενοι σεξουαλικής εκμετάλλευσης που χρησιμοποιούν την προωθητική μπύρα ως έναν καλό τρόπο να συναντήσουν δυνητικούς πελάτες».

Το ότι η εταιρεία γνώριζε την κατάσταση αποδεικνύεται, πέραν των καταγγελιών, και από μια μελέτη του 2011 που αναφέρεται στην έρευνα, με την οποία αποκαλύφθηκε ότι πολλά από τα «κορίτσια της μπύρας» που εργάζονταν σε μπαρ στη νοτιοανατολική Ασία και ειδικά στην Καμπότζη, που το θέμα είχε λάβει μεγάλες διαστάσεις, είχαν επίσης θέσεις εργασίας ως εργαζόμενοι σεξουαλικής εκμετάλλευσης, διευρύνοντας τον κίνδυνο εξάπλωσης σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών. Γιατί όμως δεν άλλαξε τίποτα μέχρι σήμερα; «Είναι μια στρατηγική μάρκετινγκ για τη σεξουαλικότητα της μπύρας», λέει ο Νιγηριανός ερευνητής Dumbili. «Επιβεβαιώνει την κατανάλωση μπύρας ως αρσενική, ετεροφυλόφιλη δραστηριότητα».

Έλαβαν μέτρα…

Έπειτα από τη δημοσιοποίηση του σκανδάλου, η Διεθνής Οργάνωση Υγείας Global Fund διέκοψε τη συνεργασία της με την Heineken λόγω «της χρήσης από την εταιρεία γυναικών προωθητών μπύρας με τρόπο που τους εκθέτει σε σεξουαλική εκμετάλλευση και σε κινδύνους για την υγεία».

Εκπρόσωπος της Heineken δήλωσε: «Η εταιρεία μας λαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση της παρενόχλησης σε 14 διαφορετικές χώρες αυτήν τη στιγμή, ενώ ο συνεργάτης μας στη Μοζαμβίκη δεν θα προβεί σε περαιτέρω διαφημιστική δραστηριότητα που να περιλαμβάνει γυναίκες, μέχρι να διασφαλιστεί ότι οι οργανισμοί με τους οποίους συνεργάζονται συμμορφώνονται με τις πολιτικές της Heineken. Σαφείς κανόνες, κατάρτιση, κανονισμοί ένδυσης, απαγόρευση κατανάλωσης αλκοόλ κατά την προώθηση, επόπτες του κέντρου προώθησης σε μπαρ και μεταφορά από το σπίτι προς εργασία, είναι κάποια από τα μέτρα που θα λάβει η εταιρεία», συμπλήρωσε.