Εθνικό σχέδιο-μαμούθ για να αναδασωθούν τα καμένα  

Σε μία χώρα που από το 1980 έως και το 2017 ξέσπασαν περισσότερες από 55.000 πυρκαγιές, οι οποίες έχουν κατακάψει 16,75 εκατομμύρια στρέμματα δασικών εκτάσεων και στατιστικά κάθε χρόνο βλέπει να γίνεται στάχτη σχεδόν το 1% των δασών της, η λέξη «αναδάσωση» θα έπρεπε να είναι η μόνιμη προτεραιότητα στην ατζέντα κάθε κυβέρνησης. Παραδόξως αυτό δεν συμβαίνει δεκαετίες τώρα, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να υπολείπεται ακόμη και της Τουρκίας σε δράσεις αναγέννησης του δασικού πλούτου της.

Στην παραπάνω τελματώδη απραξία επιδιώκεται να μπει ένα τέλος με το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων, που βάζει στις ράγες το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το οποίο με βάση τις δεσμεύσεις του αρμόδιου υπουργού Κωστή Χατζηδάκη η παρούσα κυβέρνηση θα υλοποιήσει το μεγαλύτερο πρόγραμμα αναδασώσεων που έχει υπάρξει ποτέ στην Ελλάδα. Βάσει αυτού:

>>Θα δασωθούν και αναδασωθούν περί τα 500.000 στρέμματα που έχουν καεί, αποψιλωθεί ή υποβαθμισθεί.

>>Θα εμπλουτίσει τη χώρα με 30.000.000 πιστοποιημένα δέντρα, τα οποία θα παραχθούν στην Ελλάδα.

Για την υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου, που έχει ορίζοντα δεκαετίας –έως το 2030– και θα χρηματοδοτηθεί με κονδύλια ύψους 310 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, εργάστηκε μία ομάδα στελεχών, όπως ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Κωνσταντίνος Αραβώσης, τα στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος, υπό τον συντονισμό της κας Μαρίας Κοζυράκη, που είναι η συντονίστρια του υπουργείου για τη δασική πολιτική.

Όπως εξήγησε σε αδρές γραμμές ο κ. Χατζηδάκης στο Υπουργικό Συμβούλιο της περασμένης Δευτέρας, με το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων επιδιώκεται να αντιμετωπιστεί ένα μεγάλο περιβαλλοντικό έλλειμμα στην Ελλάδα. Ειδικότερα:

>>Αναβαθμίζει τον θεσμό των αναδασώσεων ως εργαλείο οικολογικής αναβάθμισης δασικών εκτάσεων και δασών (οι δασικές υπηρεσίες σταμάτησαν τις αναδασώσεις από το 1990).

>>Επιχειρεί, αμβλύνοντας τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, να διαφυλάξει τη βιοποικιλότητα αλλά και να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής στον αστικό και περιαστικό χώρο.

>>Συνδέει μέτρα, δράσεις και έργα δασώσεων/αναδασώσεων, που έχουν στο παρελθόν εκπονηθεί –και συχνά στερούνται παρακολούθησης– σε ένα ενιαίο πλαίσιο βιώσιμης διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων της Ελλάδας

ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΔΑΣΩΣΕΩΝ ΕΧΕΙ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ –ΕΩΣ ΤΟ 2030– ΚΑΙ ΘΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΘΕΙ ΜΕ ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΥΨΟΥΣ €310.000.000 ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ 

Υλοποίηση 5 φάσεων

Σύμφωνα, πάντα, με τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων θα ακολουθήσει 5 φάσεις υλοποίησης. Συγκεκριμένα:

–ΦΑΣΗ 1η: Ήδη το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχει εκπονήσει μία μελέτη στην οποία βάσει επιστημονικών κριτηρίων έχουν εντοπιστεί και ιεραρχηθεί οι προς αναδάσωση περιοχές σε ολόκληρη την επικράτεια. Προτεραιότητα δίνεται στις περιοχές που η φυσική αναδάσωση δεν επαρκεί καθώς επίσης και στα περιαστικά δάση που υποστεί καταστροφικές πυρκαγιές στο πρόσφατο παρελθόν (βλ. Μάτι και Κινέττα τον Ιούλιο του 2018).

–ΦΑΣΗ 2η: Στο δεύτερο στάδιο του Εθνικού Σχεδίου Αναδασώσεων προβλέπεται η δημιουργία εντός του 2020 ομάδας εργασίας, που καθήκον θα έχει τον συντονισμό και την παρακολούθηση του έργου. Σκοπός της ομάδας θα είναι η ενεργοποίηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και η κινητοποίηση στο σωστό timing διαφόρων ομάδων εθελοντών (π.χ. Μη κυβερνητικές Οργανώσεις, μαθητές κλπ).

–ΦΑΣΗ 3η: Το τρίτο στάδιο αφορά την οργάνωση, τον σχεδιασμό και την προετοιμασία του έργου των αναδασώσεων, με την εκπόνηση των ειδικών μελετών δάσωσης των επιλεγμένων περιοχών.

–ΦΑΣΗ 4η: Το τέταρτο στάδιο αφορά την υλοποίηση των αναδασώσεων και θα «ξεδιπλωθεί» μέχρι το 2026. Η έναρξη της προσπάθειας θα ξεκινήσει με τη φυτευτική περίοδο του 2021.

–ΦΑΣΗ 5η: Το πέμπτο στάδιο ολοκληρώνει τον επιχειρησιακό σχεδιασμό μέχρι το 2030 και περιλαμβάνει την εγκαθίδρυση μηχανισμού προστασίας, διατήρησης και παρακολούθησης των εγκαταστημένων αναδασώσεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσω ΕΣΠΑ ήδη χρηματοδοτείται ένα πρόγραμμα για την προστασία των δασών, προϋπολογισμού περίπου 100 εκατ. ευρώ (οι σχετικές ενέργειες συμβασιοποιούνται άμεσα). Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είχε μηδενική απορρόφηση και μηδενική συμβασιοποίηση μέχρι το 2019. Μαζί με τη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ της νέας περιόδου, ο συνολικός προϋπολογισμός για το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων θα φτάσει περίπου τα 700 εκατ. ευρώ μέχρι το 2030.

Ειδική μέριμνα για Πάρνηθα, Υμηττό και Σέιχ Σου

Με την πικρή εμπειρία από επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές, που κατά καιρούς έχουν κάψει σημαντικές εκτάσεις στα βουνά που περιβάλλουν την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων περιλαμβάνει ειδική πρόνοια για τους συγκεκριμένους ορεινούς όγκους στην πρωτεύουσα και τη συμπρωτεύουσα.

Σε ό,τι αφορά για παράδειγμα τον Υμηττό, ήδη έχουν ανακοινωθεί δράσεις που θα συνδυαστούν με το νέο Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία του βουνού στην ανατολική πλευρά του λεκανοπεδίου της Αθήνας. Αντίστοιχες δράσεις εξαγγέλθηκαν πρόσφατα για την Πεντέλη, ενώ σχεδιάζονται αντίστοιχες πρωτοβουλίες για την Πάρνηθα και το Ποικίλο Όρος στη Δυτική Αθήνα.

Για το δάσος του Σέιχ Σου το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας χρηματοδοτεί δράσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της παρουσίας του φλοιοφάγου εντόμου που έχει καταστρέψει σημαντικό τμήμα του δάσους.