Γολγοθάς (και σταύρωση;) για την Παιδεία

Επτά ημέρες μάς χωρίζουν από το Πάσχα, αλλά η εβδομάδα που ξεκινάει τη Δευτέρα δεν είναι Μεγάλη μόνο για τους Χριστιανούς αλλά και για τους διακονούντες την ελληνική Παιδεία, η οποία μετά τη δημοσιοποίηση του νόμου Γαβρόβλου μοιάζει να έχει μπροστά της έναν Γολγοθά και (ελπίζουμε όχι) τη… Σταύρωση!

 Του Νίκου Τσαγκατάκη

 Μόνο ώρες κατάνυξης δεν είναι αυτές που διανύει η εκπαιδευτική κοινότητα που, εξαιρουμένης της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, βρίσκεται στα κάγκελα. Αιτία είναι –κυρίως– οι πρόνοιες του νομοσχεδίου που αφορούν τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα που για πολλούς όχι μόνο θα οδηγήσουν σε απαξίωση τα ΤΕΙ και τα ΑΕΙ, αλλά συνθέτουν ένα σκηνικό ακαδημαϊκού πραξικοπήματος, αφού όπως λέγεται πολλές και σημαντικές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο ν/σ έχουν απορριφθεί από τις συγκλήτους των πανεπιστημίων.

Οι ενστάσεις

Ανεξαρτήτως των χαρακτηρισμών που τις συνοδεύουν, οι ενστάσεις των διαφωνούντων με το νομοσχέδιο Γαβρόγλου εστιάζονται στις αλλαγές του τρόπου διεξαγωγής των Πανελληνίων εξετάσεων και εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση από το 2020, αλλά και στις συγχωνεύσεις πανεπιστημίων και ΤΕΙ με την παράλληλη ίδρυση πανεπιστημιακών τμημάτων σε όλη τη χώρα.

Ειδικά για το τελευταίο, η βασική αντίρρηση που έχουν οι πανεπιστημιακοί είναι ότι η αποκαλούμενη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση Γαβρόγλου έγινε εκ του προχείρου. Επισημαίνουν, συγκεκριμένα, ότι δεν πρόκειται για τίποτε περισσότερο από μία τεχνητή και εν μία νυκτί «πανεπιστηµιοποίηση των ΤΕΙ», δίχως –όπως υποστηρίζουν– να έχουν εξασφαλιστεί τα λειτουργικά προαπαιτούμενα (σ.σ. ούτε είναι εύκολο να εξασφαλιστούν στους ελάχιστους μήνες που απομένουν μέχρι να ξεκινήσει το επόμενο ακαδημαϊκό έτος), όπως είναι το προσωπικό, τα προγράμματα σπουδών, οι προϋπολογισμοί, ακόμη και οι υποδομές.

Μεγαλύτερες είναι, εξάλλου, οι ενστάσεις των εκπροσώπων των πολυτεχνικών σχολών. Κι αυτό διότι το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε αναιτιολόγητα, όπως καταγγέλλουν, την ίδρυση 36 νέων τμημάτων μηχανικών, δημιουργώντας συνθήκες… υπερπλεονάσματος αποφοίτων σε έναν επαγγελματικό κλάδο που ήδη μαστίζεται από ανεργία άνω του 40%, αναγκάζοντας πολλούς εξ αυτών να μεταναστεύσουν εκτός συνόρων προκειμένου να βρουν δουλειά. Επιπρόσθετα, οι εκπρόσωποι των πολυτεχνείων υπογράμμισαν, επίσης, ότι παραβιάζονται βασικές ακαδημαϊκές αρχές, µε τη συστηματική οικειοποίηση ονομασιών σημερινών πανεπιστημιακών γνωστικών αντικειμένων, χωρίς να υφίστανται οι ανάλογες προϋποθέσεις.

Ειδικά για το θέμα του… πληθωρισμού στα τμήματα μηχανικών, παρενέβη με δημόσια τοποθέτησή του ακόμη και το  Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Το ΤΕΕ ζήτησε, μάλιστα, από τον υπουργό Παιδείας να αποσύρει το νομοσχέδιο, ώστε να προηγηθεί σύντομη, αλλά ουσιαστική διαβούλευση: «Η κατ’ απονομήν αναγόρευση των τμημάτων ΤΕΙ σε τμήματα διπλωματούχων Μηχανικών 5ετών σπουδών διακυβεύει το δημόσιο συμφέρον, τόσο διότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις ποιότητας, όσο και διότι αποδιαρθρώνει την τεχνική πυραμίδα όπου όλοι μπορεί να έχουν ρόλο, ενώ αντίθετα ενισχύει πολλαπλάσια την ανεργία για όλους!»

Αντίστοιχες φωνές εναντίωσης στον νόμο Γαβρόγλου ακούγονται πάντως και από άλλα ιδρύματα, όπως το  Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μάλιστα σε ψήφισμα της Συγκλήτου του από το ΑΠΘ  επισημαίνεται μεταξύ άλλων η έλλειψη μελέτης σκοπιμότητας που γίνεται λόγο και για το ισχύον «χαλαρό» νομικό πλαίσιο που αφορά τις μετεγγραφές φοιτητών, βάσει του οποίου εκτιμάται ότι μεγάλο μέρος φοιτητών των αντίστοιχων νέων τμημάτων θα μετακινηθεί προς τα κεντρικά πανεπιστήμια, καθιστώντας δύσκολη, αν όχι αδύνατη, την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης στα Τμήματα του ΑΠΘ.

Ως «τερατογενέσεις» αποκαλούνται, τέλος, και κάποιες συγχωνεύσεις τμημάτων όπως αυτή του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών με το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας, όπου σύμφωνα με τους  καταγγέλλοντες είναι η πρώτη φορά από την ίδρυση των Παιδαγωγικών Τμημάτων που επιχειρείται η αλλαγή της φυσιογνωμίας τους, γεγονός που εκτιμάται ότι θα δρομολογήσει μελλοντικά δυσάρεστες εξελίξεις για την εκπαίδευση, αλλά και για τα επαγγελματικά δικαιώματα των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Στα κάγκελα και η αντιπολίτευση

Τις ανησυχίες της πανεπιστημιακής κοινότητας συμμερίζεται και η πλειοψηφία των κομμάτων της αντιπολίτευσης, τα οποία καυτηριάζουν –εκτός των άλλων– και τη… σπουδή που επέδειξε το υπουργείο Παιδείας στο να περάσουν οι προτεινόμενες αλλαγές με τη μέθοδο του «ψεκάστε-σκουπίστε-τελειώσατε», όπως χαρακτηριστικά είπε στην «Α» βουλευτής που ασχολείται χρόνια με τα εκπαιδευτικά πράγματα. Ιδιαιτέρως σκληρή ήταν, για παράδειγμα, στην τοποθέτησή της η βουλευτής Επικρατείας και τομεάρχης Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων της Ν.Δ., Νίκη Κεραμέως, η οποία αναφερόμενη στις διαδικασίες-εξπρές που ακολουθήθηκαν, έκανε λόγο για «ευτελισμό της κοινοβουλευτικής διαδικασίας και του δημοκρατικού διαλόγου από μία κυβέρνηση και έναν υπουργό Παιδείας σε αποδρομή».

Όπως καταγγέλλει η Ν. Κεραμέως το 226 άρθρων και 1.120 σελίδων νομοσχέδιο κατατέθηκε τα μεσάνυχτα της περασμένης Τρίτης, ώστε το μεσημέρι της επομένης (σ.σ. Τετάρτη 17/4) να πάει προς επεξεργασία στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, με σκοπό να υποβληθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής σε μόλις τρεις εργάσιμες ημέρες, δηλαδή τη Μεγάλη Δευτέρα!

Επικαλούμενη τη σωρεία αντιδράσεων αλλά και τα πάνω από 1.000 σχόλια που έχουν υποβληθεί στη διαβούλευση, η τομεάρχης Παιδείας της Ν.Δ. εκτιμά ότι η κυβέρνηση αποπειράται με προκλητικό τρόπο να ελαχιστοποιήσει τον διάλογο και να αποσιωπήσει τις αντίθετες φωνές.

Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και οι αντιδράσεις από τη Χαριλάου Τρικούπη που κατήγγειλε τον υπουργό Παιδείας ότι «κατά την προσφιλή του πρακτική, κατέθεσε το αναμενόμενο πολυνομοσχέδιο για να ψηφιστεί με τη διαδικασία του επείγοντος μέσα στις διακοπές του Πάσχα». Ωστόσο, το Κίνημα Αλλαγής διευρύνει την πολεμική του κατά του επίμαχου πολυνομοσχεδίου, ισχυριζόμενο ότι «εξυπηρετεί τους κομματικούς φίλους του κ. Γαβρόγλου, αποτελειώνει τα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία και αποδυναμώνει τα Καλλιτεχνικά και Μουσικά Σχολεία, διαλύει εντελώς το Λύκειο αφού, αν ψηφιστούν οι διατάξεις του, θα χαθούν και τα τελευταία ψήγματα του μορφωτικού και παιδαγωγικού του ρόλου».