Η πιο κρίσιμη διαπραγμάτευση

«Η πρώτη μάχη ήταν επιτυχημένη», λένε στο Μαξίμου για την αποδοχή της ομιλίας Σαμαρά στα εγκαίνια της ΔΕΘ και τις προοπτικές που έδωσε για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και την έξοδο από τα μνημόνια. Όμως οι εντυπώσεις δεν λύνουν τα προβλήματα και γι’ αυτό το λόγο στο πρωθυπουργικό επιτελείο ετοιμάζονται για το επόμενο διάστημα, όπου τα αγκάθια είναι πολλά.

Το μεγάλο ζητούμενο για την κυβέρνηση είναι η πιστή και επιτυχημένη εφαρμογή των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί με τους δανειστές. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας θα φανούν στους προσεχείς μήνες. Παράλληλα θα πρέπει να ληφθούν οι αποφάσεις και να γίνουν σωστές επιλογές από τους Ευρωπαίους, καθώς τα χρονικά περιθώρια είναι στενά και αυτό δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερες πιέσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στις αγορές.

Ήδη η αντίστροφη μέτρηση για την κρισιμότερη διαπραγμάτευση της χώρας από τη μέρα που μπήκε στον μηχανισμό διάσωσης, έχει αρχίσει. Κι αυτό διότι ήδη έχουν έρθει στην Αθήνα τα τεχνικά κλιμάκια αναμένοντας τους προϊστάμενους τους Τόμσεν-Μαζούχ-Μορς, οι οποίοι θα καταφθάσουν στην πρωτεύουσα την επόμενη Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου. Θεωρητικά η τρόικα θα κάνει την καθιερωμένη τρίμηνη αξιολόγηση του προγράμματος, προκειμένου να εκταμιευθεί το ένα δισεκατομμύριο ευρώ, που οφείλεται στη χώρα, όμως το ζήτημα της συγκεκριμένης διαπραγμάτευσης είναι πολύ πιο σοβαρό, καθώς θα τεθεί για πρώτη φορά επί τάπητος το ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους και της κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού για τα έτη 2015-16.

Το στοίχημα του πρωθυπουργού πέρα από την τήρηση των συμφωνηθέντων είναι να πάρει μπρος η οικονομία και να περάσει σε θετικό πρόσημο ήδη από το πρώτο τρίμηνο του 2014. Αν αυτό γίνει, θα συνοδευτεί από μια σημαντική αναστροφή της ψυχολογίας στη χώρα και την αγορά, που θα βάλει και το πολιτικό παιχνίδι στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό σε νέα βάση. Πιθανόν τότε, η κυβέρνηση να κρίνει σκόπιμο να μπει με περισσότερο δυναμικό τρόπο στη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους, ίσως έτσι εξηγείται η ανησυχία που προκάλεσε η πρόωρη συζήτηση και οι διαφορετικές προσεγγίσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων.

Το κλειδί

Το μήνυμα που στέλνει ο Αντώνης Σαμαράς σε Βερολίνο και ΔΝΤ, τόσο με τις παρεμβάσεις του, όσο και με τις κατ’ ιδίαν συνομιλίες του με ξένους ηγέτες είναι: «Όχι νέα μέτρα. Τηρούμε τα συμφωνηθέντα. Τηρήστε και εσείς ότι έχουμε συμφωνήσει». Ο στρατηγικός στόχος της επίτευξης του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι το κλειδί για πολλές από τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης και πάνω σε αυτόν θα οικοδομηθεί και ο επικείμενος προϋπολογισμός.

Για να κερδίσει τη μάχη της διαπραγμάτευσης, η Αθήνα έχει κάποια δυνατά όπλα όπως είναι η καλή τουριστική περίοδος, το πρωτογενές πλεόνασμα και η υλοποίηση των προαπαιτούμενων. Η καλή χρονιά του τουρισμού, άλλαξε τα δεδομένα, η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) κατέγραψε σημαντικά μικρότερη συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά το 2ο τρίμηνο του έτους, έναντι της αρχικής εκτίμησης (3,8% από 4,6%).

Στο πεδίο της υλοποίησης των προαπαιτούμενων, από το Μαξίμου εκπέμπεται αισιοδοξία και μιλάνε για την επίτευξη βασικών μνημονιακών υποχρεώσεων, όπως αυτή της διαθεσιμότητας στο Δημόσιο, και την απουσία δημοσιονομικού κενού ως τα τέλη του 2014. Επίσης, υπάρχει εντολή για να προχωρήσει ικανοποιητικά το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και ότι το χαμένο έδαφος θα καλυφθεί την προσεχή χρονιά.

 

Οι εκκρεμότητες

Η ελληνική κυβέρνηση όμως για να ισχυροποιήσει τη θέση της έναντι της τρόικας, οι επικεφαλείς της οποίας φθάνουν στην Αθήνα ανήμερα των γερμανικών εκλογών, πρέπει να κλείσει τις εξής εκκρεμότητες, ώστε να εκταμιευθεί και η επόμενη δανειακή υποδόση από τους Ευρωπαίους εταίρους μας, ύψους 1 δισ. ευρώ:

# Ολοκλήρωση της μετακίνησης των 12.500 δημοσίων υπαλλήλων στο πρόγραμμα κινητικότητας μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου και άλλων 12.500 υπαλλήλων μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου.

# Λήψη οριστικών αποφάσεων για την αναδιάρθρωση ή εκκαθάριση των ΕΛΒΟ, ΕΑΣ και ΛΑΡΚΟ, ώστε οι σχετικές διαδικασίες να ολοκληρωθούν ως τα τέλη Δεκεμβρίου.

# Ρύθμιση των οφειλών προς την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ και να έχουν εκκαθαριστεί οι οφειλές αυτές μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου.

# Θέσπιση νέου κώδικα φορολογικής δικονομίας.

 

Επιμένει η τρόικα

Σε δύο παράλληλους κόσμους κινείται η κυβέρνηση, καθώς από τη μια προσπαθεί να… μοιράσει το πρωτογενές πλεόνασμα, που εκτιμά ότι θα επιτευχθεί από φέτος, και απ’ την άλλη να αντιμετωπίσει το τελεσίγραφο της τρόικας για τον προσδιορισμό, εντός του Σεπτεμβρίου, των μέτρων της διετίας 2015-2016 ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ.

Η πεποίθηση της κυβέρνησης ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα αποτελέσει το όχημα για επίλυση του προβλήματος της βιωσιμότητας του χρέους και παράλληλα θα επιτρέψει να αποκατασταθούν αδικίες σε βάρος συνταξιούχων και μισθωτών σκοντάφτει στις πολλές και μεγάλες εκκρεμότητες που έχει μπροστά η χώρα, με βασικότερες το χρηματοδοτικό και το δημοσιονομικό κενό της διετίας 2015-2016.

Η απαγκίστρωση από το μνημόνιο εντός του 2014 θα ήταν η ιδανική εξέλιξη για την ελληνική οικονομία, όμως, υπό τις παρούσες συνθήκες, η χώρα έχει ανάγκη από ένα τρίτο χρηματοδοτικό πρόγραμμα 10-11 δισ. ευρώ. Εκτός και αν επιταχυνθεί η υποχώρηση της ύφεσης, περισσέψουν περισσότερα από 6 δισ. ευρώ από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, «τρέξουν» ταχύτερα οι αποκρατικοποιήσεις, και εν τέλει υπάρξουν και άλλες «άσπρες τρύπες», όπως αυτές που προέκυψαν λίγο πριν από την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ.

Και πάλι, όμως, η Ελλάδα λογαριάζει χωρίς τον ξενοδόχο καθώς οι δανειστές θέλουν να συνεχίσουν την πίεση για μεταρρυθμίσεις, ενώ ασκούν κριτική και για τις αποκρατικοποιήσεις, στις οποίες τα έως τώρα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά.

 

Έρχονται μέτρα

Το ότι η χώρα δεν τελείωσε ακόμα με τα δημοσιονομικά μέτρα πιθανότατα θα επιβεβαιωθεί σύντομα, με το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού (σύμφωνα με πληροφορίες, προβλέπεται περαιτέρω περιστολή δαπανών 6,5 δισ. ευρώ), αλλά και με το νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) της περιόδου 2014-2017, το οποίο οριστικοποιείται εντός Σεπτεμβρίου. Η τρόικα μάλιστα έχει θέσει ως προϋπόθεση την οριστικοποίηση των μέτρων του νέου ΜΠΔΣ, ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ, για την εκταμίευση των δόσεων που απομένουν από το δεύτερο πακέτο στήριξης.

Με βάση πληροφορίες, το νέο πρόγραμμα έχει απ’ όλα: από αυξήσεις έως και 25% στα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών, του ΟΣΕ και στα τιμολόγια της ΔΕΗ, μέχρι τη διατήρηση για μία τριετία ακόμη, έως το 2016, της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης στα εισοδήματα των φορολογουμένων. Θα προβλέπει ακόμα νέες περικοπές σε μισθούς, εφάπαξ και επικουρικές συντάξεις, καθώς και αυξήσεις στις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων. Μάλιστα, στο τραπέζι έχει επανέλθει και πάλι η επιβολή ειδικού φόρου κατανάλωσης στο εμφιαλωμένο νερό και στα αναψυκτικά, με στόχο την είσπραξη 215 εκατ. ευρώ.

Πρόσθετα έσοδα για τα ταμεία θα προκύψουν και από την αλλαγή του συστήματος υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας, η οποία θα οδηγήσει σε νέες αυξήσεις, αλλά από τις αυστηρότερες ποινές που πρόκειται να θεσπιστούν για τους μεγάλους φοροφυγάδες. Τα μέτρα του νέου ΜΠΔΣ θα πρέπει να ψηφιστούν φέτος, ανεξαρτήτως εάν θα τεθούν σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2015.

Όσον αφορά το 2014, η κυβέρνηση επιμένει ότι δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα, αρκεί να αποδώσουν τα προϋπολογισθέντα έσοδα (3,17 δισ. ευρώ), οι φόροι στα ακίνητα και ειδικότερα ο νέος Ενιαίος Φόρος Ακινήτων.