Η Σαουδική Αραβία πήρε το όπλο της και… παίζει ποδόσφαιρο

Του Νίκου Συνοδινού

 

 

Με κομμένη την ανάσα παρακολουθεί η παγκόσμια κοινότητα τις πολεμικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Ο φόβος για γενίκευση του πολέμου του Ισραήλ με τους Παλαιστίνιους, ενισχύεται από τις κραυγές του Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία και του Εμπραχίμ Ραΐσι στο Ιράν. Οι αντισημίτες βρήκαν την ευκαιρία να μπουν στο παιχνίδι, κι επιχειρούν να προσδώσουν στον πόλεμο θρησκευτικά στοιχεία. Ποιοι θα εκπροσωπήσουν όμως τους… Άραβες και ποιοι τους Μουσουλμάνους; Υπάρχουν χώρες πρωταγωνίστριες που παίζουν… άλλη μπάλα. Η Αίγυπτος για παράδειγμα η οποία δεν θέλει όχι μόνο εμπλοκή, αλλά ούτε να κάνει πρωταγωνίστριες χώρες με τις οποίες έχει αντίρροπα συμφέροντα.

Η δε Σαουδική Αραβία παίζει… άλλη μπάλα. Και την ώρα που φουντώνει ο πόλεμος αρπάζει το Μουντιάλ του 2034. Προηγουμένως υπήρξε συνεννόηση με την Αίγυπτο και την Ελλάδα για συνδιοργάνωση του Παγκοσμίου κυπέλλου 2030. Ωστόσο σύντομα διαπιστώθηκε πως η διαδρομή της επιτυχίας ήταν άλλη. Και η FIFA που θέλει να ικανοποιεί τους πάντες, φρόντισε να δώσει… οδηγίες.

Στις αρχές Οκτωβρίου, η FIFA ανακοίνωσε ότι το επετειακό Παγκόσμιο Κύπελλο για την συμπλήρωση 100 χρόνων (2030) θα διεξαχθεί σε τρεις ηπείρους: Ευρώπη (Ισπανία και Πορτογαλία), Αφρική (Μαρόκο) και Νότια Αμερική (Ουρουγουάη, Αργεντινή και Παραγουάη). Πρωτοτυπία που δεν είχε γίνει ποτέ στο παρελθόν. Έτσι, Ευρώπη, Αφρική και Νότια Αμερική αποκλείστηκαν για το Μουντιάλ του 2034. Το ίδιο συνέβη και με την Βόρεια και Κεντρική Αμερική, με τις ΗΠΑ, το Μεξικό και τον Καναδά να συνδιοργανώνουν το Παγκόσμιο Κύπελλο 2026. Τι… έμενε; Οι προσφορές από την Ασιατική Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου (AFC) – η οποία περιλαμβάνει την Αυστραλία – και την Ποδοσφαιρική Συνομοσπονδία Ωκεανίας για το 2034. Η Αυστραλία ελλείψει κοινής συνυποψηφιότητας αποφάσισε να αποσυρθεί, καθώς δεν βρήκε συμπαραστάτρια χώρα να καταθέσει φάκελο, μετά τις αρνήσεις Ινδονησίας και Μαλαισίας. Η προθεσμία έληξε κι έτσι οι Σαουδάραβες μπορούν και δικαιούνται να πανηγυρίζουν και να ετοιμάσουν ένα Μουντιάλ που θα το ζηλεύει ακόμη και το Κατάρ.

Η Σαουδική Αραβία παραμένει υπερδύναμη στο πετρέλαιο και την περιοχή. Τώρα δε που έχει κάνει τα ποδοσφαιρικά της ανοίγματα, δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να βάλει μπουρλότο στη Μέση Ανατολή.

Πλέον όλοι οι ποδοσφαιρικοί δρόμοι οδηγούν στη Σαουδική Αραβία. Τα φανταχτερά ονόματα του Κριστιάνο Ρονάλντο και του Νεϊμάρ που ατυχώς τραυματίστηκε, τα ανοίγματα των Σαουδαράβων στην Ευρώπη με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την απόκτηση της Νιουκάστλ στην Αγγλία, δημιουργεί νέα δεδομένα. Δεδομένα με πολιτικοκοινονικοοικονομικές συνέπειες.

Η Σαουδική Αραβία χαρακτηρίζεται ως αμφιλεγόμενη οικοδέσποινα του θεσμού. Το ίδιο έργο είχε παιχτεί και στο Κατάρ. Ωστόσο το ποδόσφαιρο επισκίασε τα πάντα. Όταν η μπάλα κυλήσει στο χόρτο, τα πάντα…. «εξαφανίζονται».  Η Σαουδική Αραβία έχει επικριθεί για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της -81 άνδρες εκτελέστηκαν μέσα μια μέρα πέρυσι- παραβιάσεις των δικαιωμάτων των γυναικών, την ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας, τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου…

Μάλιστα η διεθνής θέση της Σαουδικής Αραβίας δέχθηκε τεράστιο πλήγμα από τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι το 2018 – του Σαουδάραβα δημοσιογράφου με έδρα τις ΗΠΑ, ο οποίος ήταν επικριτής της κυβέρνησης.

Οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι ο αθλητισμός χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας για να μειώσει τα μακροχρόνια ζητήματα της κακής φήμης της, μια διαδικασία γνωστή ως «sportswashing».

Η φιλοξενία του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022 από το Κατάρ προκάλεσε επίσης επικρίσεις λόγω της στάσης του απέναντι στις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, του ιστορικού του στα ανθρώπινα δικαιώματα και της μεταχείρισής του προς τους μετανάστες εργάτες.

Όπως έγινε με το Μουντιάλ του 2022, το τουρνουά του 2034 είναι βέβαιο ότι θα διεξαχθεί το χειμώνα λόγω της υπερβολικής ζέστης το καλοκαίρι, αν και ο εκσυγχρονισμός της υπάρχουσας υποδομής αντί της κατασκευής νέων γηπέδων πιθανότατα θα μπορούσε να την κάνει πιο φιλική προς το περιβάλλον σε σχέση με το Κατάρ.

Η λάμψη του Νεϊμάρ

Ο Νεϊμάρ είναι ο τελευταίος της πομπής διεθνών αστέρων και νικητών μεγάλων τροπαίων που έχουν υπογράψει στο πρωτάθλημα της Σαουδικής Αραβίας από όταν το κρατικό ταμείο πλούτου του βασιλείου αγόρασε τέσσερις συλλόγους και έφερε τα πάνω κάτω στον κόσμο του ποδοσφαίρου.

Οι νέες μεταγραφές ακολουθούν τα βήματα του Κριστιάνο Ρονάλντο, ο οποίος υπέγραψε στην Αλ Νασρ τον περασμένο χειμώνα και έκτοτε είναι πρωταθλητής της λίγκας.

Το πρωτάθλημα της Σαουδικής Αραβίας άρχισε το 1976, αλλά ενόψει του Μουντιάλ του 2034, ανανεώνεται το πλάνο του βασιλείου για τη διαφοροποίηση της οικονομίας, την προσέλκυση ξένων επισκεπτών, την ενθάρρυνση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής και την αναβάθμιση της θέσης της Σαουδικής Αραβίας στον κόσμο.

Όταν ο Κριστιάνο Ρονάλντο έφυγε από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και υπέγραψε στην Αλ Νασρ, κανείς δεν περίμενε πως ο πεντάκις νικητής της Χρυσής Μπάλας θα μετακόμιζε στη Σαουδική Αραβία.

Ένα πολύ μεγαλύτερο σοκ ήρθε τον Ιούνιο, όταν το Δημόσιο Ταμείο Επενδύσεων (PIF), το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, αγόρασε τέσσερις από τους δεκαοκτώ συλλόγους της SPL –Αλ Νασρ, Αλ Χιλάλ, Αλ Ιτιχάντ και Αλ Αχλί– και προσέλκυσε πολλά άλλα μεγάλα ονόματα. Ενδεικτικά, η εννέα φορές πρωταθλήτρια Αλ Νασρ απέκτησε τον επιθετικό Σαντιό Μανέ και τον αρχηγό της  Ίντερ, Μαρτσέλο Μπρόζοβιτς. Η Αλ Ιτιχάντ από την Τζέντα τον Φαμπίνιο από τη Λίβερπουλ, τον Ν’ Γκολό Καντέ από την Τσέλσι και τον κάτοχο της Χρυσής Μπάλας, Καρίμ Μπενζεμά, από τη Ρεάλ Μαδρίτης.

Η Αλ Αχλί από την Τζέντα, η τέταρτη ομάδα που ανήκει στο PIF, φιλοξενούσε στην πρεμιέρα του πρωταθλήματος την Αλ Χαζμ στο γήπεδο, που έχει το όνομα του πρίγκιπα Αλ Φαϊζάλ, χτίστηκε το 1970 και ανακαινίστηκε πριν από δύο χρόνια. Στα αποδυτήρια έχουν κρεμαστεί οι φανέλες των παικτών, συμπεριλαμβανομένων των νεοαφιχθέντων: Ρομπέρτο Φιρμίνο από τη Λίβερπουλ, Ριγιάντ Μαχρέζ από τη Μάντσεστερ Σίτι, ο τερματοφύλακας Εντουάρ Μεντί από την Τσέλσι και ο Γάλλος Αλάν Σαν-Μαξιμίν, που αποκτήθηκε από τη Νιούκαστλ, η οποία αγοράστηκε από το PIF το 2021. Η σέντρα ήταν στις 9 το βράδυ, οπότε ο ήλιος έχει δύσει, αλλά ήταν μια μέρα που στην Τζέντα είχε 38 βαθμούς Κελσίου και η θερμοκρασία δεν έπεσε ιδιαίτερα. Όταν ο Φιρμίνο πετυχαίνει το πρώτο γκολ, ένας άνδρας στην εξέδρα καταρρέει πέφτοντας πίσω από το κάθισμά του.

Η πιο επιτυχημένη προσθήκη του αφηγήματος μέχρι στιγμής ήταν η υπογραφή του Ρονάλντο. Ο Πορτογάλος επιθετικός έπαιξε με την Αλ Νασρ στον τελικό του King Salman Club Cup, ενός διεθνούς συλλογικού διαγωνισμού για αραβικές ομάδες. Ο τελικός διεξήχθη στο Ταΐφ, δύο ώρες ανατολικά της Τζέντα.

Στην Αλ Χιλάλ, την αντίπαλο της Αλ Νασρ, παίζουν ο Βραζιλιάνος επιθετικός Μάλκομ, πρώην παίκτης της Μπαρτσελόνα, ο Σέρβος διεθνής Σεργκέι Μιλίνκοβιτς-Σάβιτς, που αποκτήθηκε από τη Λάτσιο, ο Ρούμπεν Νέβες, που αποκτήθηκε από τη Γουλβς, όπου ήταν αρχηγός, και ο Καλιντού Κουλιμπαλί, μια καλοκαιρινή προσθήκη από την Τσέλσι. Περισσότεροι από τους μισούς παίκτες της Αλ Χιλάλ είναι διεθνείς, συμπεριλαμβανομένων πάνω από δώδεκα Σαουδαράβων, μεταξύ των οποίων ο σούπερ σταρ Σαλέμ Αλ-Νταουσαρί, σκόρερ στη νίκη επί της Αργεντινής του Μέσι με 2-1 στη φάση των ομίλων του περσινού Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η Αλ Νασρ βρίσκεται αντιμέτωπη με το ακατόρθωτο. Ή και όχι. Στην παράταση ο Ρονάλντο πετυχαίνει το δεύτερο και νικητήριο γκολ, λίγο πριν αποχωρήσει τραυματίας. Ο Ρονάλντο είναι ένα παγκόσμιο εμπορικό σήμα και, όπως και οι άλλες μεταγραφές της SPL, η αστερόσκονή του χρησιμοποιείται για το καλό της Σαουδικής Αραβίας.

Παρόλο που οι περισσότεροι σύλλογοι της SPL δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά παίκτες όπως ο Νεϊμάρ, όλοι οι Σαουδάραβες οπαδοί δείχνουν ενθουσιασμένοι: Τα πράγματα αλλάζουν…

Βορειότερα, στο κέντρο του Ριάντ, βρίσκεται το Kingdom Centre, όπου στεγάζεται το ξενοδοχείο Four Seasons, εκεί που ο Ρονάλντο έμεινε για πρώτη φορά μετά την υπογραφή του συμβολαίου του τον Ιανουάριο. Ο Ρονάλντο έχει μετακομίσει έκτοτε σε ένα συγκρότημα: μια περιφραγμένη κοινότητα που συνήθως κατοικείται από Δυτικούς και είναι απομονωμένη από τη ζωή της Σαουδικής Αραβίας. Ο πλούτος των «νεοσύλλεκτων» είναι τεράστιος, αλλά το χάσμα μεταξύ των συλλόγων που ανήκουν στο PIF και των υπολοίπων, όπως η Αλ Ριάντ, είναι τεράστιο.

Σε απόσταση 250 μιλίων ανατολικά του Ριάντ, βρίσκεται το Νταμάμ, στην ανατολική ακτή της Σαουδικής Αραβίας. Εκεί έχει μετακομίσει ο γεννημένος στο Σάντερλαντ διεθνής Άγγλος Τζόρνταν Χέντερσον. Είναι μια πετρελαϊκή πόλη, η τέταρτη πιο πυκνοκατοικημένη πόλη της Σαουδικής Αραβίας, αλλά το Ριάντ έχει πέντε φορές περισσότερους κατοίκους και ενώ το Ριάντ απλώνεται ατελείωτα, το Νταμάμ είναι συμπαγές, αγκαλιάζοντας τον Κόλπο.

Έξω από την περιμετρική περίφραξη, νεαροί άνδρες κάθονται σε χαλιά και πωλούν σημαίες του Ρονάλντο, δεχόμενοι πληρωμές σε μηχανήματα καρτών. Δεν υπάρχουν εμπορεύματα για τον Χέντερσον, αλλά ένας νεαρός έχει το όνομά του στο πίσω μέρος της πράσινης φανέλας της Αλ Ετιφάκ.

Λίγα λεπτά πριν από τη σέντρα, ο Στίβεν Τζέραρντ, προπονητής της Αλ Ετιφάκ από τον Ιούλιο, βγαίνει από το τούνελ. Οι οπαδοί τον επευφημούν και εκείνος τους χειροκροτεί. Αυτή είναι η τρίτη του δουλειά ως προπονητή. Ο πρώην αρχηγός της Αγγλίας και της Λίβερπουλ οδήγησε τη Ρέιντζερς στην κατάκτηση του τίτλου στη Σκωτία το 2021, αλλά απολύθηκε από την Άστον Βίλα έπειτα από δύο μήνες στην περσινή σεζόν. Έκανε αίτηση για δύο θέσεις εργασίας στη δεύτερη κατηγορία της Αγγλίας, αλλά δεν τις πήρε. «Αυτό ήταν ό,τι καλύτερο υπήρχε στο τραπέζι», λέει ο ίδιος.

Όταν η ομάδα βγαίνει έξω, ακούγονται τυμπανοκρουσίες, τραγούδια και εκτοξεύονται πυροτεχνήματα με κόκκινο χρώμα. Η χωρητικότητα του γηπέδου είναι 35.000, αλλά είναι μισοάδειο παρά το ντεμπούτο του Χέντερσον.

Ο Τζόρνταν Χέντερσον, διεθνής Άγγλος και πρώην αρχηγός της Λίβερπουλ, δέχτηκε κριτική όταν υπέγραψε στην Αλ Ετιφάκ, καθώς ο 33χρονος ήταν προηγουμένως ένθερμος υποστηρικτής των ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.

Ο Ρονάλντο δεν αγωνίζεται λόγω του τραυματισμού του στον τελικό του Κυπέλλου. Παίζει όμως ο Σαντιό Μανέ, ο οποίος κατέκτησε με τη φανέλα της Λίβερπουλ, ως συμπαίκτης του Χέντερσον, την Premier League και το Champions League το 2019. Έπειτα από τέσσερα λεπτά ο Μανέ σκοράρει. Ο Χέντερσον σκουπίζει το πρόσωπό του. Η θερμοκρασία είναι 35 βαθμοί Κελσίου, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας ήταν 40 βαθμοί Κελσίου. Με το σφύριγμα του ημιχρόνου, ένας προπονητής τρέχει στον αγωνιστικό χώρο και τυλίγει μια κρύα πετσέτα γύρω από τον λαιμό του.

Στο 47΄ ο Κουαζόν ισοφαρίζει, στο 53΄ ο Ντεμπελέ βάζει την Αλ Ετιφάκ μπροστά με 2-1. Μετά τη λήξη του αγώνα ο Χέντερσον δίνει συνέντευξη στο γήπεδο μπροστά από το σήμα της SPL. Οι οπαδοί φωνάζουν «Χέντερσον, Χέντερσον, Χέντερσον». Έχουν έναν νέο ήρωα, και αυτός, όπως και οι άλλοι νεοαφιχθέντες, έχει ένα νέο κόσμο ποδοσφαίρου να κατανοήσει. Τη δόξα πολλοί εμίσησαν, τα πετροδόλλαρα ουδείς… Η Σαουδική Αραβία αλλάζει. Προτιμά τον αθλητισμό απ’ τον πόλεμο. Και το ποδόσφαιρο παίζει το ρόλο του σε αυτό…