Και τώρα τρέχει…

Η πρόσφατη αποπομπή Φωτήλα, αλλά και τα όσα είπε ο Σπύρος Λυκούδης, όπως και οι χαμηλές πτήσεις στις δημοσκοπήσεις έχουν ανοίξει έναν νέο κύκλο εσωστρέφειας στο Ποτάμι, καθώς πληθαίνουν οι φωνές ότι χρειάζεται ένα ισχυρό σοκ προκειμένου να ξυπνήσει το κόμμα.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Αυτά συμβαίνουν σε μία εποχή που ο Σταύρος Θεοδωράκης, ο εμπνευστής και ιδρυτής του Ποταμιού, έχει ήδη προσαρμοστεί στα πολιτικά ήθη, έχει ανεβάσει κατακόρυφα τους αντιπολιτευτικούς τόνους και καταθέτει προτάσεις για όλα τα καυτά ζητήματα που διαπνέονται από λογική.

Οι περισσότεροι εκτός Ποταμιού εκτιμούν πως το κόμμα θα εκπνεύσει στις επόμενες εθνικές εκλογές με βάση τις επιδόσεις του στις έως τώρα δημοσκοπήσεις. Οι ίδιοι χρεώνουν σχεδόν αποκλειστικά στον επικεφαλής το ξεφούσκωμα του κόμματος. Η βασική τους μομφή είναι ότι ενώ αρχικώς κατόρθωσε κάτι πρωτοφανές, να συγκεντρώσει γύρω του δεκάδες αξιόλογους ανθρώπους, δεν τους οργάνωσε σε ομάδες, δεν τους μοίρασε ρόλους και ότι εντέλει απλώς τους χρησιμοποίησε για επικοινωνιακούς λόγους. Άλλοι υποστηρίζουν ότι μη έχοντας πολιτική πείρα έκανε σοβαρά στρατηγικά λάθη μπλέκοντας τους ψηφοφόρους ως προς το ιδεολογικό του στίγμα.

Ιδεολογική ασάφεια
Η αλήθεια βέβαια στην κατιούσα πορεία του Ποταμιού είναι κάπου στη μέση. Ο Στ. Θεοδωράκης κατάφερε όντως να πείσει αξιόλογους ανθρώπους να συμπορευτούν μαζί του, αλλά άργησε να αποτινάξει από πάνω του διάφορα αίολα –όπως αποδείχθηκε– επιχειρήματα του στυλ «είναι άνθρωπος που τον έβαλαν τα διαπλεκόμενα». Και το σημαντικότερο, οι «υψηλοί προσκεκλημένοι» ουδέποτε μπήκαν στην πρώτη γραμμή να στηρίξουν τον επικεφαλής του κόμματος, όταν αυτό συκοφαντήθηκε ως «υπηρέτης επιχειρηματικών συμφερόντων».

Ακόμη και την αγωνία του για την πορεία της χώρας στο πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης Τσίπρα δεν μπόρεσε να την επικοινωνήσει στην κοινωνία. Κι αυτό διότι η πίεσή του για να φέρει ο πρωθυπουργός μία συμφωνία δεν έγινε κατανοητή από τους πολίτες, που τον ενέταξαν στους υπέρμαχους του μνημονίου.

Η ιδεολογική ασάφεια αναμφίβολα ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα για το Ποτάμι. Ο ίδιος ο κ. Θεοδωράκης, όπως έχει δηλώσει, είναι κεντροαριστερός. Έτσι, εκτιμώντας σωστά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα αλλάξει δρόμο, επεχείρησε εν αρχή να προσελκύσει τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως δεν υπολόγισε σωστά, ότι η Κουμουνδούρου έχει έναν πανίσχυρο κομματικό μηχανισμό που έχει ενισχυθεί και με στελέχη από το παλαιό ΠΑΣΟΚ. Έτσι, με την απότομη στροφή προς τον φιλελευθερισμό επιδιώκοντας να διαφοροποιηθεί δι’ αυτής της οδού και από το ΠΑΣΟΚ απέτυχε, καθώς αιφνιδιάστηκε κι αυτός από τις πρόωρες εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Αποτέλεσμα, η πτώση στο 4%. Ταυτόχρονα, η άνοδος του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Ν.Δ. τού περιόρισε το εύρος των κινήσεων.

Ο διάλογος με τη Φώφη
Ένα άλλο σοβαρό πλήγμα για το Ποτάμι αποτέλεσε ο διάλογος με το ΠΑΣΟΚ και τους άλλους σχηματισμούς της κεντροαριστεράς για τη δημιουργία νέου φορέα. Στο διάστημα που διεξαγόταν ο διάλογος, η βάση του κόμματος είχε κατεβάσει τα μολύβια αναμένοντας τις εξελίξεις. Το ναυάγιο έφερε κι άλλο πίσω το Ποτάμι, και τώρα πρέπει να τρέξει για να καλύψει το χαμένο έδαφος. Ο ίδιος ο επικεφαλής του Ποταμιού εκτιμά ότι μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι και να αποκτήσει εκ νέου το Ποτάμι την ορμητικότητα του πρώτου καιρού. Ο Στ. Θεοδωράκης έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε συμφωνία ένταξης στη Ν.Δ., παρά το γεγονός ότι έχει προσωπική χημεία με τον Κυρ. Μητσοτάκη και, όπως διαλαλεί, όχι μόνο θα συνεχίσει την αυτόνομη πορεία, αλλά η πρόσφατη δημοσκόπηση της Prorata του έδωσε κουράγιο. Η συγκεκριμένη εταιρεία μετράει τη δυνητική εκλογική επιρροή των κομμάτων (με πιθανότητα επιλογής ίσης, ή μεγαλύτερης του 50%). Κι εκεί το Ποτάμι εμφανίζει μία τεράστια δυναμική. Εκεί ποντάρει ο Στ. Θεοδωράκης. Να πείσει την κοινωνία για την αναγκαιότητα ύπαρξης του Ποταμιού και να εκμεταλλευτεί τις διαρροές από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς το κυβερνών κόμμα παρουσιάζει απώλειες ειδικά από ψηφοφόρους του που προέρχονται από άλλους χώρους.

Η επόμενη ημέρα
Το ερώτημα που τίθεται για το Ποτάμι είναι εάν όλες οι αδυναμίες του μπορούν να «αποκατασταθούν» γρήγορα. Κι αυτό διότι οι εξελίξεις, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές αλλά και τα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ, δεν αποκλείουν έναν νέο εκλογικό αιφνιδιασμό του Αλέξη Τσίπρα.

Το Ποτάμι με βάση τις οικονομικές του δυνατότητες έχει μία χαλαρή διάρθρωση σε ό,τι αφορά την κομματική βάση. Κι αυτό είναι ένα σημαντικό πρόβλημα. Εάν μάλιστα αυτό το συνδυάσουμε και με τις εκτιμήσεις της Σεβαστουπόλεως ότι «ο Τσίπρας θα μείνει με νύχια και δόντια στην εξουσία όσο μπορεί περισσότερο», δείχνει ότι το Ποτάμι σε περίπτωση εκλογικού αιφνιδιασμού μάλλον θα πιαστεί αδιάβαστο.

Εξάλλου και σε άρθρο του ο εκπρόσωπος του κόμματος, Δημήτρης Τσίοδρας, αναζητά την επόμενη ημέρα: «Όλες ανεξαιρέτως οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν ραγδαία φθορά της κυβέρνησης και προσωπικά του Αλ. Τσίπρα. Είναι βέβαιο ότι όποτε κι αν γίνουν εκλογές η Ν.Δ. θα είναι πρώτο κόμμα. Το ερώτημα είναι: Πώς μπορεί να αναταχθεί η ζημιά που έχει γίνει; Πώς μπορεί η Ελλάδα να αφήσει πίσω της το κακό παρελθόν και να βγει από τη δίνη της κρίσης στην οποία έχει βυθιστεί εδώ και 8 χρόνια;

»Το έργο της επόμενης κυβέρνησης, όμως, δεν θα είναι καθόλου εύκολο. Η Ν.Δ. παραμένει ένα συντηρητικό κόμμα κι αρκεί να ρίξει μια ματιά κάποιος στην πρώτη γραμμή των στελεχών της για να το διαπιστώσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκτός εξουσίας θα συνεχίσει το “γνωστό σπορ” να ξηλώνει πεζοδρόμια. Το Ποτάμι εκφράζει μεταρρυθμιστικές δυνάμεις, αλλά θα ήταν μικρομεγαλισμός να πει “εμείς είμαστε κι άλλοι δεν είναι κι όσοι θέλετε ελάτε εδώ”. Πρωταγωνιστεί και θα πρωταγωνιστήσει στη συσπείρωση του χώρου και στην πολιτική έκφρασή του, ανοιχτό σε προτάσεις για τη μορφή που θα πάρει η συμμαχία αυτών των δυνάμεων».