Κρίση στους θεσμούς;

Του Νίκου Μπούρα – Δικηγόρου

Πριν από λίγες ημέρες δημοσιοποιήθηκε η άσκηση αγωγής, μηνύσεως και αιτήσεως εξαιρέσεως από την Εισαγγελέα Εφετών Ε. Ράϊκου εναντίον της Εισαγγελέως Διαφθοράς. Αίφνης, ασχολήθηκαν όλοι με το θέμα αυτό και η χώρα μοιάζει να ¨ταράχτηκε¨ και σαν να ¨ανακάλυψε την Αμερική¨. Συμβαίνουν αυτά στο χώρο της Δικαιοσύνης;

Η απάντηση είναι απλή και πολυσύνθετη ταυτοχρόνως. Ναι, προβλέπονται στη δικονομία και συμβαίνουν.

Στην Ποινική Δικονομία προβλέπεται στο αρ. 241 η μυστικότητα της προανακριτικής – ανακριτικής διαδικασίας, τόσο για λόγους που αφορούν τη συλλογή του αποδεικτικού υλικού όσο και το τεκμήριο της αθωότητας του κατηγορουμένου. Τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει συνήθεια, να δημοσιοποιούν τα ΜΜΕ ολόκληρες δικογραφίες, οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της προανακρίσεως και, μάλλον, πολλοί έχουν πιστέψει, ότι αυτό είναι το «κανονικό» και το «νόμιμο». Αυτό όμως συμβαίνει, κατά ρητή παράβαση των διατάξεων και πολλές φορές έχουμε το παράδοξο και αντιδικονομικό φαινόμενο, ο κατηγορούμενος να μαθαίνει στοιχεία της δικογραφίας ή την πορεία της από τα ΜΜΕ.

Αυτό βεβαίως, δεν αποτελεί μομφή εναντίον των δημοσιογράφων, αλλά εναντίον των υπευθύνων κατά νόμο, οι οποίοι χειρίζονται τις δικογραφίες και προς εξυπηρέτηση διαφόρων σκοπών παραβιάζουν ευθέως το νόμο.

Επίσης, η Δικονομία προβλέπει ρητά τις περιπτώσεις εξαιρέσεως δικαστικού ή εισαγγελικού λειτουργού και αυτό προς διασφάλιση διεξαγωγής μιας δίκαιης διαδικασίας. Είναι δικαίωμα του οποιουδήποτε, να ασκήσει αίτηση εξαιρέσεως δικαστικού, χωρίς να σημαίνει, ότι θα γίνει αυτοδικαίως δεκτή.

Αν με τις ενέργειες αυτές καθυστερεί η ανακριτική διαδικασία, είναι κάτι που έπεται της δίκαιης διαδικασίας, που πρέπει να γίνεται και αυτό γιατί, προέχει η τήρηση των νομίμως προβλεπομένων. Όλα αυτά, έχουν προβλεφθεί από το νομοθέτη και έχοντας ιεραρχήσει τις αξίες, καθιέρωσε την θέσπιση των μέτρων αυτών.

Ένα άλλο μεγάλο θέα, είναι αυτό των όποιων ¨παρεμβάσεων¨ στη δικαιοσύνη. Υπάρχουν υποθέσεις με πολιτικές προεκτάσεις, με δημόσιο χρήμα, με πολιτικά πρόσωπα κοκ από την έκβαση των οποίων εκκρεμούν πολλά θέματα. Υπάρχουν και άλλες υποθέσεις, στις οποίες τα πρόσωπα των διαδίκων έχουν ενδιαφέρον από την ίδια την ουσία της υπόθεσης αλλά και από τις ιδιότητές τους, που εμπλέκονται σε αυτές. Παρεμβάσεις σε υποθέσεις, εκτός των πλήρως αποδεδειγμένων, είναι πολύ δύσκολο, να στοιχειοθετηθούν. Η Εισαγγελέας Ε. Ράϊκου μίλησε αορίστως ορισμένα, πολλοί άλλοι μίλησαν ή θα μιλήσουν πιο συγκεκριμένα. Η όποια παρέμβαση πάντως, έχει να κάνει τόσο με τον αποδέκτη της και κατά πόσο είναι έτοιμος να την δεχτεί όσο και με τον παρεμβαίνοντα και κατά πόσο καταχράται της εξουσίας που του έχει ανατεθεί.

Να τονιστεί δε το αυτονόητο, ότι οι δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί είναι αυτοί, που θα κρίνουν την πορεία των υποθέσεων ή των αιτήσεων εξαίρεσης δηλ. δεν ισχύει και δεν πρέπει, να είμαστε ισοπεδωτικοί έναντι όλων των λειτουργών αλλά έναντι των αποδεδειγμένων εξαιρέσεων.

Η «τάση» που έχει δημιουργηθεί από τα ΜΜΕ για δημόσιες ή τηλεοπτικές δίκες, χάριν τηλεθεάσεως, απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα και τα θεσμοθετημένα. Οι διάφορες, επίσης, εικονικές πραγματικότητες της εποχής δεν αποτελούν την αλήθεια των πραγμάτων και δεν αρχίζουν ή τελειώνουν όλα σε κάποιο τηλεοπτικό διαγωνισμό και τους «κανόνες» που αυτός έχει θεσπίσει.

Είναι εύκολο και σύνηθες στη χώρα μας, να κρίνει κάποιος τους άλλους και εν τέλει, να έχει άποψη για τα πάντα. Ας αναλογιστεί όμως αυτός ο «κάποιος», τι θα έκανε, αν βρισκόταν στη θέση του ανθρώπου, που ασκεί νόμιμα ένδικα μέσα, έχοντας αποδείξεις για την τέλεση παράνομων ενεργειών; Θα έκανε ακριβώς τα ίδια.