Μια Σάντα Μαρία για το Κυπριακό

Το όνομα της Μαρίας Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ δεν είναι ευρέως γνωστό στη διεθνή πολιτική σκηνή. Στην Κύπρο, όμως, και κατ΄ επέκταση στην Ελλάδα θα γίνει, θέλουμε δεν θέλουμε!

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Αιτία; Η 60χρονη Κολομβιανή που έχει διατελέσει και υπουργός Εξωτερικών της χώρας της είναι πλέον η προσωπική απεσταλμένη του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό, Αντόνιο Γκουτέρες. Ο διορισμός της είχε ανακοινωθεί με το «καλημέρα» της νέας χρονιάς και συγκεκριμένα στις 5 Ιανουαρίου, με τον γ.γ. του ΟΗΕ να της ζητά να αναλάβει εκ μέρους του έναν ρόλο καλών υπηρεσιών αναφορικά με την αναζήτηση κοινού εδάφους ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον περασμένο Δεκέμβριο η Κυπριακή Δημοκρατία είχε συναινέσει στο όνομα της Ολγκίν Κουεγιάρ, το ίδιο είχαν κάνει έστω και με αστερίσκους και οι Τουρκοκύπριοι και εφόσον δεν υπήρξε σοβαρή εμπλοκή η Κολομβιανή διπλωμάτης δεν έχασε χρόνο και πριν εκπνεύσει ο Ιανουάριος βρέθηκε στο νησί της Αφροδίτης.

Πρώτα με Χριστοδουλίδη και μετά με Τατάρ

Την περασμένη Τρίτη η προσωπική απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτέρες άνοιξε τον γύρο των συναντήσεών της στην Κύπρο επισκεπτόμενη πρώτα τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, τον οποίο είδε και κατ΄ ιδίαν χωρίς την παρουσία των άλλων κυβερνητικών στελεχών και υπηρεσιακών παραγόντων. Το… ρεζουμέ αυτού του τετ-α-τετ είναι ότι η Λευκωσία παραμένει «ετοιμοπόλεμη» να επανεκκινήσει η διαδικασία των συνομιλιών με την τουρκοκυπριακή πλευρά από το σημείο που τερματίστηκαν το 2017, όταν… γκρεμοτσακίστηκε στα ελβετικά βουνά του Κραν Μοντανά η Διάσκεψη για την Κύπρο.

Η διαθεσιμότητα της κυβέρνησης Χριστουδουλίδη δεν είναι, φυσικά, άνευ όρων καθώς η Λευκωσία επιμένει στη θέση της ότι η επανέναρξη του διαλόγου πρέπει να γίνει σύμφωνα και με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, στη βάση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Αν υπάρξει αντίστοιχη πολιτική βούληση και από την τουρκοκυπριακή πλευρά, από την Λευκωσία εκφράζεται δημόσια και επισήμως η πεποίθηση ότι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων μπορεί να επέλθει πολύ σύντομα.

Αυτό, ωστόσο, το ενδεχόμενο μοιάζει –για την ώρα τουλάχιστον– περισσότερο με ευσεβή πόθο παρά με ρεαλιστικό σενάριο, καθώς η θέση των Τουρκοκυπρίων και της Άγκυρας είναι πάγια προσανατολισμένη στην επισημοποίηση της διχοτόμησης. Το τελευταίο επιβεβαιώθηκε ακριβώς μετά από το τέλος της δίωρης συνάντησης που πραγματοποίησε το πρωί της περασμένης Τρίτης η Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ με τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Ερσίν Τατάρ. Παρουσία του Καναδού επικεφαλής της UNFICYP, της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ, η Ολγκίν Κουεγιάρ άκουσε τον Τατάρ να υποστηρίζει αν η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν κάνει δεκτή την τουρκοκυπριακή κυριαρχία στο κατεχόμενο κομμάτι του νησιού, δεν πρόκειται να βρεθεί κοινός τόπος συνεννόησης των δύο κοινοτήτων. «Αν δεν γίνει αποδεκτή η κυρίαρχη ισότητα και το ισότιμο διεθνές μας καθεστώς, δεν είναι δυνατόν να καθίσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τατάρ, απορρίπτοντας παράλληλα τη διεξαγωγής τριμερούς συνάντησης στο πλαίσιο των επαφών της ειδικής απεσταλμένης καθώς όπως είπε η συναίνεση σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο «θα θεωρούνταν σαν να είχαμε αποδεχθεί μια συμφωνία σε ομοσπονδιακή βάση».

Η επιχειρηματολογία Τατάρ αποτελεί… καρμπόν των όσων είπε τον περασμένο Σεπτέμβρη από το βήμα της 78ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ζητώντας από την διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» και να εγκαθιδρύσει διπλωματικές, πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με το ψευδοκράτος.

Με το «καλημέρα» στα βαθιά…

Ευρισκόμενη με το «καλημέρα» των προσπαθειών της μπροστά σε ένα διαφαινόμενο αδιέξοδο, η Κολομβιανή διπλωμάτης δεν θέτει κάποιο dead line για το χρονικό όριο των διαβουλεύσεών της, ενώ στις προθέσεις της είναι να επισκέπτεται συχνά την Κύπρο να έχει δια ζώσης επαφές με τους εμπλεκόμενους μεταξύ των οποίων εικάζεται ότι θα είναι και κάποιος δικός της συνεργάτης που πιθανότατα θα εγκατασταθεί μόνιμα στο νησί.

Για την ώρα, πάντως, η Ολγκίν Κουεγιάρ επέλεξε να βγάλει προς τα έξω μία σχετική αισιοδοξία, εκφράζοντας δημοσίως τον ενθουσιασμό αλλά και την πίστη της ότι «μπορώ να συνεργαστώ και να κάνω ό,τι μπορώ για μια λύση στην Κύπρο».

…αλλά το έχει ξανακάνει!

Από πού αντλεί την αισιοδοξίας της; Από το γεγονός ότι προέρχεται από μια χώρα όπου υπήρχαν συγκρούσεις και που όπως υπογράμμισε η ίδια αποτέλεσε μέρος της ομάδας που πέτυχε συμφωνία ειρήνευσης. Το παράδειγμα που επικαλείται η προσωπική απεσταλμένη του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό δεν είναι άλλο από την σφοδρή εμφύλια σύγκρουση που ξέσπασε στα μέσα της δεκαετίας του ’60 μεταξύ των κυβερνήσεων της Κολομβίας με το κίνημα των Επαναστατικών Ένοπλων Δυνάμεων της Κολομβίας, γνωστό ως FARC.

Το FARC είναι στρατός χωρικών που αυτοχαρακτηρίζεται ως αγροτική, επαναστατική, αντι-ιμπεριαλιστική οργάνωση και διακηρύσσει ότι αντιπροσωπεύει τη φτωχή αγροτική τάξη της χώρας ενάντια στα συμφέροντα των ανώτερων και πλουσιότερων τάξεων της Κολομβίας, ενώ αντιτίθεται επίσης στην αμερικάνικη επιρροή στην Κολομβία, το νεο-ιμπεριαλισμό, τη μονοπώληση των φυσικών πηγών της Κολομβίας από πολυεθνικά τραστ. Πρόκειται για την παλαιότερη ένοπλη σύγκρουση που έχει ζήσει η Λατινική Αμερική και στη διάρκεια της οποίας έχουν χάσει τη ζωή τους τουλάχιστον 220.000 άνθρωποι, αγνοούνται δεκάδες χιλιάδες πρόσωπα, ενώ οι εκτοπισμένοι αριθμούν περί τα 6.000.000.

Σε αυτή την τραγωδία κατάφερε να βάλει ένα τέρμα –τουλάχιστον στα χαρτιά– η ειρηνευτική συμφωνία του 2016, «μέρος» της οποίας ήταν και η Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ που την κρίσιμη περίοδο των διαπραγματεύσεων ήταν υπουργός Εξωτερικών της Κολομβίας.