Να ξεμπλέξουμε μία ώρα νωρίτερα

Ποιοι είναι οι κρίσιμοι τομείς και τι σημαίνει η πρόωρη αποπληρωμή των τελευταίων οφειλόμενων προς το ΔΝΤ που θα γίνουν ακόμη κι εντός Ιανουαρίου

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Από την ερχόμενη Δευτέρα ξεκινάει η 13η αξιολόγηση των εκπροσώπων των δανειστών, μία αξιολόγηση, η οποία θεωρείται εξόχως σημαντική, καθώς από τα αποτελέσματά της θα ξεκαθαρίσει το πότε θα απαλλαγεί οριστικά η ελληνική οικονομία από την ενισχυμένη εποπτεία. Μία εποπτεία που έχει επιβληθεί από το καλοκαίρι τού 2018, όταν ολοκληρώθηκε η 3η δανειακή σύμβαση (μνημόνιο) και ο ΣΥΡΙΖΑ είχε στήσει πανηγύρια ότι πλέον αποφασίζουμε μόνοι μας.

Με βάση τη συμφωνία που είχε υπογράψει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος τον Ιούνιο του 2018, το πρόγραμμα ενισχυμένης εποπτείας ολοκληρώνεται το ερχόμενο καλοκαίρι. Όμως από την κυβέρνηση εκφράζεται η αισιοδοξία ότι μπορεί μετά την ολοκλήρωση αυτής της αξιολόγησης να τελειώσουμε μία και καλή με την ενισχυμένη εποπτεία.

Η αξιολόγηση θα διεξαχθεί εξ αποστάσεως λόγω τής «Ο». Οπότε στις διαδικτυακές συναντήσεις των κλιμακίων των δανειστών με τους εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών θα συζητηθούν όλα τα θέματα και φυσικά οι εκκρεμότητες των προηγούμενων αξιολογήσεων. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, θα συζητηθούν αναλυτικά τα μέτρα στήριξης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά κατά της ενεργειακής κρίσης, αλλά και τα μέτρα που σχεδιάζει η Αθήνα για την κάλυψη των όποιων ζημιών προκύψουν για συγκεκριμένους οικονομικούς κλάδους από τα πρόσφατα περιοριστικά μέτρα.

Η ελληνική πλευρά θα θέσει επί τάπητος και την αναθεώρηση προς τα πάνω του ρυθμού ανάπτυξης για το 2021. Δηλαδή, από το 6,9% στο 8%. Από τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης διαπραγμάτευσης θα κριθεί ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος, για να διατεθεί και σε μέτρα στήριξης της οικονομίας. Επιπλέον, θα αναλυθεί και η πορεία ελλειμμάτων και χρέους, τόσο για το 2021, όσο και για τις προοπτικές για το 2022. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθεί και θα συμφωνηθεί το ποια μέτρα στήριξης του 2021 δεν θα επαναληφθούν το 2022, ώστε να προκύψει και η δημοσιονομική προσαρμογή τού 5,5% τού ΑΕΠ.

Ένα από τα θέματα που θα αναφερθούν πιο ειδικά είναι το πλάνο αναμόρφωσης του ΕΝΦΙΑ που θα ανακοινώσει η Ελλάδα τον Φεβρουάριο. Ο ΕΝΦΙΑ θεωρείται από τους δανειστές ως ο μοναδικός φόρος, ο οποίος είναι τόσο αποδοτικός για τα δημόσια ταμεία. Και οι οποιεσδήποτε αλλαγές «τρομάζουν» τους τεχνοκράτες των δανειστών μήπως χαθεί η πολύ καλή εισπραξιμότητα του ΕΝΦΙΑ.

Οι εκκρεμότητες 

Φυσικά, υπάρχουν και αρκετές εκκρεμότητες και υπάρχει μάλιστα εμπλοκή και άλλων υπουργείων εκτός του Οικονομικών. Ο λόγος για τα υπουργεία Εργασίας, Ανάπτυξης, Υποδομών, Ενέργειας, Δικαιοσύνης, όπως επίσης και τις εμπορικές τράπεζες αλλά και την Τράπεζα της Ελλάδας.

Η πλέον βασική εκκρεμότητα είναι η διευθέτηση των κόκκινων δανείων. Οι εκπρόσωποι των δανειστών είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι  θα ζητήσουν να μάθουν την πρόοδο του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας, μετά τις 32 πρώτες συμφωνίες ρύθμισης που πέτυχε στο τέλος τού 2021. Στο ίδιο θέμα θα αναλυθούν και οι λεπτομέρειες για το νομοσχέδιο για τον νέο φορέα διαχείρισης των ακινήτων των νοικοκυριών που θα κηρύττουν πτώχευση. Θέμα θα αποτελέσει επίσης η ουσιαστική επανεκκίνηση των πλειστηριασμών, που είχαν παγώσει λόγω της πανδημίας. Επίσης θα δοθούν στοιχεία και για την πορεία εκκαθάρισης των 35.000 αιτήσεων του παλαιού νόμου Κατσέλη, που εκκρεμούν στα δικαστήρια.

Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, τα τεχνικά κλιμάκια θα ενημερωθούν για το νομοσχέδιο για το ΤΧΣ και την πορεία αποεπένδυσης από τις εμπορικές τράπεζες. Επίσης, θα αναζητήσουν και τις εκτιμήσεις των τραπεζών για τα δάνεια που αναμένεται να κοκκινίσουν λόγω της «κορωνοκρίσης».

 Ληξιπρόθεσμα και συντάξεις

Ένα από τα μεγάλα αγκάθια εδώ και πολλά χρόνια στις αξιολογήσεις των τεχνοκρατών των δανειστών είναι η καθυστέρηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.  Η ελληνική πλευρά θα ενημερώσει και για τον νόμο που ετοιμάζει και με τον οποίο ελπίζει ότι θα λύσει οριστικά το θέμα με τις καθυστερήσεις τού claw back από τις φαρμακευτικές εταιρείες, αλλά και τη λειτουργία των διαδικασιών, μέσα από τις οποίες δεν θα συσσωρεύονται νέα χρέη από δημόσιους οργανισμούς.

Και φυσικά μία από τις βασικές εκκρεμότητες είναι η απονομή των καθυστερούμενων συντάξεων. Αναμφίβολα το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα μετά την πίεση που έχει ασκήσει ο Κωστής Χατζηδάκης έχουν βελτιωθεί τα πράγματα, αλλά κακά τα ψέματα ακόμη δεν έχουμε πιάσει τους στόχους μας. Θα εξεταστεί η κατάσταση μέχρι και το τέλος του 2021 και θα επανεξεταστεί ο στόχος για απονομή του συνόλου των συντάξεων που καθυστερούν έως τα μέσα του χρόνου. Από την ελληνική πλευρά θα υπάρξει ενημέρωση και για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, όπως επίσης και θέματα μεταρρυθμίσεων που αφορούν την υγεία και τη δικαιοσύνη.

Τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν θα συζητηθούν στις συναντήσεις με τους επικεφαλής των ομάδων της Ε.Ε., του ESM και του ΔΝΤ στις 23 Ιανουαρίου, όπου θα συζητηθεί και το πλαίσιο στο οποίο θα γίνει η έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία. Από την κυβέρνηση εκτιμούν ότι ίσως στο τέλος του τρέχοντος μήνα να υπάρξουν ευχάριστα και ο απεγκλωβισμός της ελληνικής οικονομίας να έρθει πολύ νωρίτερα από τον Αύγουστο.

Θα αποδώσουν οι προσπάθειες

Αυτό που ισχυρίζονται στην κυβέρνηση είναι ότι γενικά έχουν υψηλές προσδοκίες για το 2022 και την ελληνική οικονομία. Μάλιστα, ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα θα επανέλθει ως ισότιμο μέλος της Ευρωζώνης, αφήνοντας πίσω της τα κατάλοιπα της πολυετούς οικονομικής κρίσης που συνάντησε στο τέλος της και την παγκόσμια κρίση από την πανδημία του κορωνοϊού.

Αναμφίβολα, πολύ σημαντικό είναι ότι ήδη ξεκινά η εκταμίευση των 30 δισεκατομμυρίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, με τα οποία θα προχωρήσουν τα 106 επενδυτικά σχέδια, ενώ θα ολοκληρωθούν και οι 68 μεταρρυθμίσεις που έχει ήδη ανακοινώσει το Μαξίμου. Για το 2022, έχουν προγραμματιστεί συνολικά 11 δισ. ευρώ για δημόσιες επενδύσεις, από τα οποία τα 5 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης, με ένα μεγάλο αριθμό επενδύσεων να αφορούν την ψηφιοποίηση του δημοσίου.

Επίσης βασικοί στόχοι αποτελούν η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, αλλά και η αποπληρωμή των χρεών της κρίσης. Σε πρώτη φάση θα γίνει η πρόωρη αποπληρωμή του υπολοίπου των 1,8 δισ. ευρώ από τα δάνεια που πήρε η Ελλάδα από το ΔΝΤ από το 1ο και το 2ο μνημόνιο. Παράλληλα, προωθείται και η πρόωρη αποπληρωμή 5,3 δισ. ευρώ από το δάνειο των 52,3 δισ. ευρώ που πήρε η Ελλάδα, από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης, όταν υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο.