Οι καταραμένοι Σεπτέμβριοι της Ιστορίας  

Επιμέλεια: Νίκος Τσαγκατάκης

Την εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης και της Τεχνητής Νοημοσύνης δεισιδαιμονικές… νοημοσύνες δεν «χωράνε». Είναι, ωστόσο, τόσα πολλά τα τραγικά συμβάντα που έχουν συμβεί εντός και εκτός ελληνικών συνόρων κατά τη διάρκεια του ένατου τριανταήμερου του χρόνου που στατιστικά τον κατατάσσουν στους πλέον «καταραμένους» μήνες.

Απόδειξη οι λοιμοί, οι σεισμοί και οι… καταποντισμοί που καταγράφει το επετειακό ημερολόγιο του Σεπτέμβρη και που ενδεικτικά συγκέντρωσε στην έντυπη έκδοσή της η «Α» στο μίνι αφιέρωμα που ακολουθεί.

1/9/1939: Το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

Ο ημεροδείκτης σημάδευε την πρώτη ημέρα του Σεπτέμβρη του 1939 όταν οι ναζιστικές μπότες των στρατευμάτων του Αδόλφου Χίτλερ εισέβαλαν στην Πολωνία εφαρμόζοντας τη στρατηγική του «blitzkrieg» («αστραπιαίος πόλεμος»). Πριν καν τελειώσει εκείνος ο Σεπτέμβρης η ναζιστική Γερμανία είχε καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της Πολωνίας χώρας σηματοδοτώντας την απαρχή του φονικότερου πολέμου που γνώρισε ο σύγχρονος κόσμος, ο οποίος έληξε επισήμως πάλι Σεπτέμβρη –στις 2/9/1945– αφού πρώτα έσπειρε τον όλεθρο και πήρε στον θάνατο περισσότερους από 62 εκατομμύρια ανθρώπους (πάνω από 50.000.000 για τις Συμμαχικές Δυνάμεις και περισσότερο από 12.000.000 για τις Δυνάμεις του Άξονα).

Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι στις 18 Σεπτεμβρίου του 1939 η Πολωνία δέχτηκε και την εισβολή της τότε Σοβιετικής Ένωσης, στο πλαίσιο της εφαρμογής του Συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μολότοφ που υπογράφηκε τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου στη Μόσχα και το οποίο προέβλεπε τον διαμελισμό της Πολωνίας χωρίς την αντίδραση της Σοβιετικής Ένωσης και με την ανεκπλήρωτη όπως αποδείχτηκε δέσμευση της Γερμανίας ότι δεν θα επιτεθεί στην ΕΣΣΔ.

2 & 3/9/1843: Το πρώτο ελληνικό μνημόνιο και η Επανάσταση μετά από την Επανάσταση

Το χρονικό μιας νομοτελειακής πτώχευσης έζησε η Ελλάδα το διήμερο της 2ας και 3^ης Σεπτεμβρίου 1843, καθώς την μία ημέρα οι εκπρόσωποι του μοναρχικού ωθονικού καθεστώτος υπέγραψαν το πρώτο ελληνικό μνημόνιο δημοσιονομικής προσαρμογής με τους διεθνείς δανειστές της χώρας και την επομένη ξέσπασε το Κίνημα εναντίον του βασιλιά Όθωνα.

Τα δύο γεγονότα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους καθώς δέκα χρόνια πριν, το 1833, η Ελλάδα πήρε δάνειο ύψους 60 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων με εγγυητές τις τρεις προστάτιδες δυνάμεις, τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Ρωσία το οποίο όμως αδυνατούσε να εξυπηρετήσει. Διόλου παράξενη εξέλιξη, αν σκεφτεί κανείς ότι μία Ελλάδα που ακόμη προσπαθούσε ανεπιτυχώς να σταθεί στα πόδια της μετά από την Επανάσταση του 1821 και τους δύο εμφυλίους πολέμους της περιόδου 1823-1825, καλείτο να είναι συνεπής στις οικονομικές υποχρεώσεις της προς τους δανειστές.

Πώς θα μπορούσε να συμβεί το τελευταίο; Με την υπογραφή μίας συμφωνίας που προέβλεπε πράγματα που θα ξαναζούσαμε 167 χρόνια μετά: απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, μειώσεις μισθών και διακοπή χορήγησης συντάξεων, αυξήσεις φόρων, ακόμη και θεσμοθέτηση της προκαταβολής στην είσπραξη του φόρου εισοδήματος και της «δεκάτης», που ήταν ο φόρος για την αγροτική παραγωγή.

Τα σκληρά αντιλαϊκά μέτρα που πήρε Όθωνας επιτάχυναν σε τέτοιο βαθμό τις πολιτικές εξελίξεις που μία ημέρα μετά από την υπογραφή του μνημονίου εκδηλώθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1843 μία άλλη επανάσταση που οδήγησε στην παραχώρηση Συντάγματος από τον βασιλιά στην εγκαθίδρυση κοινοβουλευτικού συστήματος διακυβέρνησης αλλά και κήρυξη στάσης πληρωμών αφού τα δημοσιονομικά συμφωνηθέντα με τις κυβερνήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων τέθηκαν σε αναστολή.

 

5/9/1972: Ο μαύρος και αιματοβαμμένος Σεπτέμβρης του Μονάχου

Ο Σεπτέμβρης του 1970 δεν είναι ο μόνος που βαφτίστηκε «μαύρος» εξαιτίας της σφοδρής σύγκρουσης του Ιορδανού βασιλιά, Χουσεΐν, με τους παλαιστινιακής καταγωγής αντάρτες φενταγίν της Ιορδανίας. Δύο χρόνια αργότερα, στις 5/9/1972, ξαναβάφτηκε στο αίμα εξαιτίας της επίθεσης που έκαναν στο Ολυμπιακό Χωριό του Μονάχου Άραβες τρομοκράτες της οργάνωσης «Μαύρος Σεπτέμβρης».

Ήταν η περίοδος που η Γερμανία φιλοξενούσε τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 και τα μέλη του «Μαύρου Σεπτέμβρη», εκμεταλλευόμενα την ιδιαίτερη χαλαρότητα των μέτρων ασφαλείας που συνειδητά και για πολιτικούς λόγους είχαν ακολουθήσει οι Γερμανοί διοργανωτές, εισέβαλαν στους κοιτώνες που διέμεναν οι αθλητές και οι προπονητές του Ισραήλ προκειμένου να τους κρατήσουν ομήρους. Ωστόσο η κατάσταση ξέφυγε. Δύο Ισραηλινοί αθλητές έπεσαν νεκροί επί τόπου, ενώ κατά τη διάρκεια της επέμβασης των γερμανικών αρχών ασφαλείας που έλαβε χώρα στο αεροδρόμιο του Μονάχου (σ.σ. οι τρομοκράτες είχαν ζητήσει να τους παραχωρηθεί αεροσκάφος για να δραπετεύσουν) έχασαν τη ζωή τους ακόμη 11 αθλητές, 5 από τους απαγωγείς κι ένας αστυνομικός.

6/9/1955: Τα Σεπτεμβριανά του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης

 Αν για τους Εβραίους η «Νύχτα των Κρυστάλλων» σηματοδοτεί την πρώτη εκδήλωση του ναζιστικού μένους εναντίον τους, το διήμερο της 6ης και της 7ης Σεπτεμβρίου του 1955 είναι ο ορισμός του πογκρόμ εναντίον του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης.

Μόνο μία αφορμή χρειαζόταν το τουρκικό καθεστώς του Αντνάν Μεντερές για να εξαπολύσει το ανθελληνικό κυνηγητό του. Κι αφού αυτή δεν βρέθηκε… εφευρέθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου με μία έκρηξη-προβοκάτσια στην αυλή του γενικού προξενείου της Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη το οποίο στεγαζόταν στο σπίτι που είχε γεννηθεί ο Κεμάλ Ατατούρκ.

Περί τις 100.000 ψυχές αριθμούσαν οι Έλληνες που ζούσαν εκείνη την περίοδο στην Κωνσταντινούπολη και δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι μερικές ώρες αργότερα ορδές 50.000 μαινόμενων Τούρκων που μεταφέρθηκαν οπλισμένοι από την τουρκική ενδοχώρα θα πλημύριζαν τους δρόμους και τα σοκάκια της Πόλης, καταστρέφοντας και λεηλατώντας 1.000 κατοικίες Ελλήνων, 4.500 ελληνικά καταστήματα, 37 σχολεία και 73 εκκλησίες (σ.σ. καταστράφηκε το 90% των ορθόδοξων ναών της Κωνσταντινούπολης), φωνάζοντας συνθήματα όπως «Σφάξτε του Έλληνες προδότες», «Θάνατος στους γκιαούρηδες» και άλλα παρόμοια.

Ο φόρος αίματος που πλήρωσαν οι Έλληνες της Πόλης μεταφράζεται σε 16 θανάτους, χωρίς να υπολογίζεται ο θάνατος ενός Αρμένιου, ο τραυματισμός 32 ατόμων και ο βιασμός 12 Ελληνίδων.

Το έδαφος των φρικαλεοτήτων είχε, φυσικά, στρωθεί λίγες ημέρες πριν από το ξέσπασμα του πογκρόμ από τον ίδιο τον Τούρκο πρωθυπουργό Μεντερές που στα τέλη του Αυγούστου του 1955 είχε ισχυριστεί δημοσίως ότι οι Ελληνοκύπριοι σχεδίαζαν σφαγές εναντίον των Τουρκοκυπρίων.

7/9/1999: Τα φονικά ρίχτερ της Πάρνηθας

Λίγο πριν οι δείκτες των ρολογιών δείξουν 3, το μεσημέρι της 7^ης Σεπτεμβρίου του 1999 ο Εγκέλαδος χτύπησε την Αθήνα (σ.σ. το επίκεντρό του ήταν 18 χλμ από το κέντρο της πρωτεύουσας μεταξύ Μενιδίου και Πάρνηθας), προκαλώντας τον πλέον καταστροφικό σεισμό των τελευταίων πολλών δεκαετιών τόσο σε απώλειες ανθρωπίνων ζωών όσο και κόστος υλικών ζημιών.

Μόλις 15 δευτερόλεπτα διήρκησε ο «χορός» των 5,9 Ρίχτερ, δυστυχώς όμως στάθηκαν αρκετά για να στείλουν στον θάνατο συνολικά 143 ανθρώπους. Σύμφωνα με τον μακάβριο απολογισμό οι περισσότεροι από τους θανάτους προκλήθηκαν από τις καταρρεύσεις κτιρίων, όπως το εργοστάσιο της Ρικομέξ στο οποίο θάφτηκαν 39 εργαζόμενοι.

Σε περίπου 2.000 υπολογίζονται οι τραυματίες της φονικής σεισμικής δόνησης ενώ περίπου 50.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι καθώς 110 σπίτια στην πρωτεύουσα κατέρρευσαν ενώ άλλα 5.222 κρίθηκαν πλήρως ακατάλληλα για κατοίκιση. Για τις υποδομές που επλήγησαν ούτε λόγος: το συνολικό κόστος των ζημιών αποτιμήθηκαν σε περίπου 3 δισ. δολάρια.

Κατά τραγική σύμπτωση Σεπτέμβρης ήταν πάλι όταν το 1986 ένα σεισμός μεγέθους 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ προκάλεσε φονικές καταστροφές στην πόλη της Καλαμάτας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το χτύπημα του Εγκέλαδου στην πρωτεύουσα της Μεσσηνίας προκάλεσε τον θάνατο 20 ανθρώπων, ενώ το 20% των κτιρίων είχε υποστεί τέτοιας έκτασης ζημία που κρίθηκε κατεδαφιστέο.

 

11/9/2001: Το τρομοκρατικό χτύπημα που άλλαξε τον κόσμο

Το τετραπλό χτύπημα της 11^ης Σεπτεμβρίου 2001 στην καρδία των ΗΠΑ από τους τρομοκράτες της Αλ Κάιντα του Οσάμα Μπιν Λάντεν αποτελεί αναμφίβολα την εξτρεμιστική επίθεση που άλλαξε τον κόσμο. Δεν είναι μόνο το μέγεθος των ανθρώπινων απωλειών (2.996 θύματα συμπεριλαμβανομένων των 19 δραστών) και των τραυματιών (περισσότερα από 25.000 άτομα) που σόκαρε την παγκόσμια κοινότητα.

Είναι καταρχάς η «συνταγή καμικάζι» που χρησιμοποίησαν οι τρομοκράτες αεροπειρατές κατευθύνοντας τα τέσσερα επιβατηγά αεροσκάφη κατευθείαν στους ισάριθμους επιλεγμένους εμβληματικούς αμερικανικούς στόχους που ήταν οι «Δίδυμοι Πύργοι» του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στο Μανχάταν, το Πεντάγωνο στο Άρλινγκτον της Βιρτζίνια και το Καπιτώλιο ή ο Λευκός Οίκος, που ευτυχώς δεν επλήγησαν καθώς το αεροσκάφος-βόμβα της United Airlines συνετρίβη σε ένα χωράφι κοντά στο Σάνκσβιλ της Πενσυλβάνια πριν φτάσει στην Ουάσινγκτον.

Είναι, όμως, και το πολιτικό γεγονός των αμερικανικών αντιποίνων που μεταφράστηκε στην κήρυξη ενός πολέμου στο Αφγανιστάν και στην αντιτρομοκρατική φρενίτιδα που ως ένα βαθμό δικαιολογημένα ακολούθησε, καθώς τα όρια και η δικαιοδοσία δράσης των ανά τον κόσμο κρατικών υπηρεσιών πληροφοριών ελαστικοποιήθηκαν σε απίστευτο βαθμό με πρόσχημα την τιμωρία των υπαίτιων και τη πρόληψη παρόμοιων συμβάντων.

11/9/2004: Η μοιραία πτήση του «ιερού» Σινούκ

 Ένα από τα χειρότερα αεροπορικά δυστυχήματα στον ελλαδικό χώρο συνέβη την ενδέκατη ημέρα του Σεπτέμβρη του 2004 όταν υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες ένα στρατιωτικό ελικόπτερο τύπου «Σινούκ» που είχε για προορισμό το Άγιο Όρος συντρίβεται λίγο πριν από την προσγείωσή του ανοικτά της Σιθωνίας, στην θαλάσσια περιοχή του Πόρτο Κουφό.

Στην μοιραία όπως αποδείχτηκε πτήση χάνουν τη ζωή τους και οι 17 επιβαίνοντες, που ήταν ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Πέτρος Ζ’, η 11μελής συνοδεία του, καθώς και το πενταμελές πλήρωμα του ελικοπτέρου.

18/9/2013: Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 18^ης Σεπτεμβρίου του 2013 ο 34χρονος ράπερ Killah P., κατά κόσμον Παύλος Φύσσας, δολοφονείται στο Κερατσίνι από τον 45χρονο χρυσαυγίτη Γιώργο Ρουπακιά, με μία μαχαιριά στην καρδιά του άτυχου καλλιτέχνη.

Η ενέδρα θανάτου είχε στηθεί από μια ομάδα 50 ατόμων, μελών και συμπαθούντων της νεοναζιστικού μορφώματος «Χρυσή Αυγή», που είχε μεταβεί στην περιοχή του φονικού οπλισμένη με ρόπαλα, ώσπου σύμφωνα με μαρτυρίες ο Ροπουκιάς πλησίασε εποχούμενος το σημείο που βρισκόταν ο Π. Φύσσας και του κατάφερε το μοιραίο χτύπημα.

Η δολοφονία αποδείχτηκε η αρχή του τέλους για τη σύλληψη της ηγετικής ομάδας και μελών του κόμματος που είχε καταφέρει να μπει στη Βουλή καθώς και για την καταδίκη τους ως μέλη εγκληματικής οργάνωσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 12 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, 50 μέλη της Χρυσής Αυγής είχαν πραγματοποιήσει παρόμοια δολοφονική επίθεση στο Πέραμα με στόχο μία ομάδα μελών του ΚΚΕ και της ΚΝΕ που έκανε αφισοκόλληση στην περιοχή της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης.

 

26/9/2000: Ο υγρός τάφος του «Εξπρές Σαμίνα»

Ένα συνηθισμένο ακτοπλοϊκό δρομολόγιο που είχε ξεκινήσει από τον Πειραιά για να «δέσει» πρώτα στην Πάρο και στη συνέχεια να συνεχίσει το προγραμματισμένο ταξίδι του προς Νάξο, Ικαρία, Σάμο, Πάτμο και Λειψούς κατέληξε σε ανείπωτη τραγωδία στα τέλη του Σεπτέμβρη του 2000.

Ο λόγος για το επιβατηγό πλοίο «Εξπρές Σαμίνα» που λίγο μετά τις 10 το βράδυ της 26^ης/9/2000 προσέκρουσε στη βραχονησίδα «Πόρτες», οι οποίες δεσπόζουν στα 2 μίλια από τις ακτές της Πάρου.

Η πρόσκρουση ήταν σφοδρή (σ.σ. στα 8 μποφόρ είχε ανέβει η ένταση των ανέμων που έπνεαν στην περιοχή) και προκάλεσε στα δεξιά ύφαλα του πλοίου ένα ρήγμα μήκους περίπου τριών μέτρων, με αποτέλεσμα το μηχανοστάσιό του να πλημμυρίσει με νερό.

Ούτε μισή ώρα δεν είχε περάσει από την πρόσκρουση όταν το «Εξπρές Σαμίνα» έγειρε προς τα δεξιά και βυθίστηκε. Από τους επιβάτες και το πλήρωμα του μοιραίου καραβιού 457κατάφεραν να διασωθούν, αλλά για 81 ανθρώπους το επιβατηγό πλοίο έγινε ο υγρός τάφος τους.

 

 30/9/1968: Τα «Τέμπη» του 1968

Πενήντα πέντε χρόνια πριν την φετινή σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών η τελευταία ημέρα του Σεπτέμβρη του 1968 έχει γραφτεί με μαύρα γράμματα στην ελληνική ιστορία καθώς 34 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 125 τραυματίστηκαν όταν δύο τρένα συγκρούστηκαν στο Δερβένι Κορινθίας.

Το μοιραίο συνέβη όταν μία αμαξοστοιχία που κατευθυνόταν στην Αθήνα ακινητοποιήθηκε απρόοπτα στις ράγες (σ.σ. κάποιος από τους επιβάτες ενεργοποίησε τον μοχλό κινδύνου) με αποτέλεσμα η αμαξοστοιχία που ακολουθούσε να πέσει με σφοδρότητα πάνω της.