ΠΑΝΔΗΜΙΑ: Η σπαζοκεφαλιά με τις νοσήσεις των εμβολιασμένων

Μαέστρος στο να διαψεύδει εκτιμήσεις αλλά και δεκαθλητής σε επίπεδο αντοχών αναδεικνύεται ο κορωνοϊός, που παρά το γεγονός ότι συμπληρώθηκαν δύο πλέον χρόνια από την «απόβασή» του στην Ελλάδα παρίσταται και… χαιρετίζει ειρωνικά κάθε προσπάθεια πλήρους επαναφοράς στην κανονικότητα.

Του Νίκου Τσαγκατάκη

Σαν σπονδυλωτή ταινία όπου δύο διαφορετικές ιστορίες εκτυλίσσονται παράλληλα και στο τέλος αποκαλύπτεται ο κρίκος που τις ενώνει μοιάζει η επιδημιολογική εικόνα στην χώρα μας αλλά όχι μόνο. Κι αυτό διότι από τη μία υπάρχουν οι υγειονομικές αρχές που ανοίγουν ολοένα και περισσότερα παραθυράκια ελευθερίας, την ίδια ώρα που η διασπορά του ιού και τα δυσάρεστα «παρελκόμενά» του (βλ. εισαγωγές ασθενών στα νοσοκομεία, διασωληνώσεις, θάνατοι) συνηγορούν αν όχι για διατήρηση των περιορισμών τουλάχιστον για υψηλά επίπεδα εγρήγορσης.

Ξεκινώντας από το τελευταίο, η εικόνα δεν είναι και η καλύτερη όπως δείχνουν οι μέσοι όροι των επιδημιολογικών δεικτών. Συγκεκριμένα, με το «καλημέρα» της εβδομάδας που άρχισε στις 4 Απριλίου η κάλυψη των απλών κλινών στις οποίες νοσηλεύονται ασθενείς με κορωνοϊό ξεπερνούσε το 63% ενώ η αντίστοιχη κάλυψη κλινών ΜΕΘ είχε σκαρφαλώσει στο 76,4%. Επίσης ο μέσος όρος ανθρώπινων απωλειών διαμορφώθηκε το επταήμερο 28 Μαρτίου – 3 Απριλίου στις 56 ανά 24ωρο, όταν μία εβδομάδα νωρίτερα (από τη Δευτέρα 21 Μαρτίου ως και την Κυριακή 27/3) ο αντίστοιχος μ.ο. ήταν 46 (+10 θάνατοι). Όσο για τον μέσο όρο εισαγωγών του επταημέρου ήταν την Τρίτη 426 ασθενείς. Αυτό το τελευταίο στοιχείο είναι από μόνο του αρκετά ανησυχητικό, καθώς μεταφράζεται σε περίπου 3.000 εισαγωγές στα νοσοκομεία νέων ασθενών με Covid με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πίεση στο ΕΣΥ αλλά κυρίως για τις ζωές των νοσούντων.

Η σπαζοκεφαλιά με τις νοσήσεις των εμβολιασμένων

Αυτό που σε πρώτη ανάγνωση προβληματίζει την κοινή γνώμη, πυροδοτώντας ταυτόχρονα και έναν νέο κύκλο σκεπτικισμού και αμφισβήτησης της αποτελεσματικότητας των εμβολιαστικών σχημάτων, είναι η στατιστική διαπίστωση ότι από τους 10 νοσούντες από κορωνοϊό που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι οι 4 έχουν κάνει τουλάχιστον δύο δόσεις του εμβολίου. Το ποσοστό είναι ιδιαίτερα μεγάλο ξεπερνώντας στην πραγματικότητα το 40%, ειδικά άμα συγκριθεί με τα αντίστοιχα στοιχεία του Οκτωβρίου του 2021 όταν οι πλήρως εμβολιασμένοι (με δύο δόσεις) που νοσηλεύονταν σε ΜΕΘ αποτελούσαν μόλις το 10% επί του συνόλου των νοσηλευόμενων. Η σταδιακή εκτόξευση του εν λόγω ποσοστού φαίνεται να είναι λίγο-πολύ αναμενόμενη για την ελληνική επιστημονική κοινότητα.

Ο λόγος; Καταρχάς, το γεγονός ότι για πολλούς πολίτες που εμβολιάστηκαν εγκαίρως, ήδη έχουν παρέλθει 12 μήνες από όταν έκαναν και τη δεύτερη δόση, με αποτέλεσμα η θωράκισή τους έναντι του ιού να έχει εξασθενήσει. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα υποστήριξε σε πρόσφατη ενημερωτική εκδήλωση του ΕΚΠΑ για την πανδημία, ο καθηγητής Παθολογίας, Σωτήρης Τσιόδρας, ο οποίος μεταξύ άλλων είπε ότι εντοπίζεται μείωση και των εξουδετερωτικών αντισωμάτων και πιθανώς και της δράσης των Τ–κυττάρων με την πάροδο του χρόνου και ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους, επεξηγώντας ότι αυτός είναι ο λόγος που σε κάποιες χώρες (σ.σ. και στην Ελλάδα) προκρίνεται ο εμβολιασμός με τέταρτη δόση ηλικιωμένων άνω των 75 ετών.

Δεν θα πρέπει, εξάλλου, να αγνοηθεί το γεγονός ότι η επικράτηση της μετάλλαξης Όμικρον, καθώς και της υπομετάλλαξής της, της Όμικρον 2, επέδρασε καταλυτικά στην αύξηση του αριθμού των εμβολιασμένων που καταλήγουν στις ΜΕΘ, αφού η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι μειωμένη έναντι των συγκεκριμένων εξαιρετικά μεταδοτικών «εκδοχών» του κορωνοϊού.

Υπάρχει, τέλος, και η αυτονόητη εξήγηση αυτού που βλέπουμε να συμβαίνει με τις αρκετές εισαγωγές εμβολιασμένων στις ΜΕΘ. Την διατύπωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, λέγοντας ότι «σε έναν πληθυσμό όπου το 100% των πολιτών θα ήταν πλήρως εμβολιασμένο, θα περιμέναμε και το 100% των διασωληνωμένων λόγω COVID-19 να είναι πλήρως εμβολιασμένοι». Αντίστοιχα, υπογραμμίζει ο καθηγητής Παιδιατρικής, όταν είναι υψηλό το ποσοστό των εμβολιασμένων στον γενικό πληθυσμό, είναι υψηλό και το ποσοστό των εμβολιασμένων που διασωληνώνονται.

Τα «πώς» και τα «γιατί» της τέταρτης δοσης

Με το πανδημικό φόντο να γκριζάρει, οι αρμόδιες αρχές αποφάσισαν να προχωρήσει το πλάνο της τέταρτης δόσης του εμβολίου κατά της Covid. Η σχετική πλατφόρμα των ραντεβού άνοιξε την Τετάρτη και η ισχυρή σύσταση είναι ότι οι ηλικίες από 60 ετών και άνω, ιδιαίτερα όσοι εξ αυτών έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας πρέπει να σπεύσουν να… ανανεώσουν την αντιική προστασία τους. Το άνοιγμα της πλατφόρμας γίνεται σταδιακά, με προτεραιότητα για τους 80 ετών και άνω, ακολούθως για τους 70 έως 79 ετών και τέλος για την ηλικιακή ομάδα των 60-69 ετών.

Όπως εξήγησε η πρόεδρος της Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, η τέταρτη δόση θα γίνεται με mRNA εμβόλια, δηλαδή με αυτά της Pfizer ή της Moderna, 4 μήνες μετά από την τρίτη δόση. Σε ό,τι αφορά τα παιδιά ηλικιών 12-17 ετών με ανοσοκαταστολή και σοβαρά υποκείμενα νοσήματα, αυτά μπορούν να κάνουν τέταρτη δόση του εμβολίου μετά από την πάροδο τριών μηνών έπειτα από τη λήψη της τρίτης δόσης. Τρίτη δόση μπορεί να χορηγείται σε παιδιά ίδιας ηλικίας, με αυξημένο κίνδυνο λόγω σοβαρών νοσημάτων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αλλαγή έχει γίνει στο χρονοδιάγραμμα των δόσεων του αρχικού εμβολιασμού, όπου εφεξής η 2η δόση θα πρέπει να γίνεται οκτώ εβδομάδες μετά την πρώτη δόση για τα εμβόλια MRNA και όχι τέσσερις που ισχύει έως σήμερα. Ωστόσο για τα άτομα άνω των 65 ετών, αλλά και όσους είναι ανοσοκατασταλμένοι το διάστημα παραμένει στις τέσσερις εβδομάδες, μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης δόσης.