Πάνοπλη η Ελλάδα στη μάχη των Βρυξελλών

Την ερχόμενη εβδομάδα, το διήμερο 17 και 18 Ιουλίου είναι η προγραμματισμένη η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε., η πρώτη που οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα βρεθούν αυτοπροσώπως στις Βρυξέλλες –έδρα της Κομισιόν–, προκειμένου να αποφασίσουν για το Ταμείο Ανάκαμψης. Ένα ταμείο, που σύμφωνα με το σχέδιο που έχει κατατεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει προίκα 750 δισεκατομμυρίων ευρώ.

 Του Μιχάλη Κωτσάκου

Βέβαια, η μάχη των Βρυξελλών δεν προβλέπεται εύκολη. Και αυτό διότι ήδη υπάρχουν τρία μπλοκ. Το ένα αποτελούν οι χώρες του νότου, που ζητούν μόνο επιχορηγήσεις. Σε αυτό το μπλοκ έχουν εισχωρήσει και η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Σλοβενία και εσχάτως και η Πολωνία. Από την άλλη, υπάρχει το γκρουπ των «φειδωλών χωρών», που απαιτούν τα χρήματα να δοθούν μόνο με δάνεια κι έχοντας υπογράψει μνημόνια οι χώρες που  λόγω κορωνοϊού αντιμετωπίζουν σημαντικά οικονομικά προβλήματα. Αυτές οι χώρες είναι η Αυστρία, η Δανία, η Ολλανδία και η Σουηδία, ενώ εσχάτως προστέθηκε και η μισή Φινλανδία. Και λέμε μισή, διότι οι Φιλανδοί ζητούν ναι μεν δανεικά, αλλά δέχονται να μην επιβληθούν μνημόνια. Και τέλος, υπάρχει και το μπλοκ των χωρών του Βίζεγκραντ (αποχώρησε η Πολωνία) και οι χώρες της Βαλτικής, οι οποίες υπό την ηγεσία του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτωρ Όρμπαν ζητούν άλλη μοιρασιά στα 750 δισ. ευρώ, υποστηρίζοντας ότι είναι φτωχές χώρες και πρέπει να λάβουν περισσότερα χρήματα.

Παρά τις διαφωνίες που καταγράφηκαν στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής (του Ιουνίου), όλοι είναι αισιόδοξοι ότι την ερχόμενη εβδομάδα θα υπάρξει τουλάχιστον κατ’ αρχάς μία συμφωνία. Ή, πιο σωστά, αυτό επιδιώκει η Άνγκελα Μέρκελ, η οποία μέχρι τέλος Δεκεμβρίου θα προεδρεύει στην Ε.Ε. και επιθυμεί να κλείσει την πολιτική της καριέρα με μία επιτυχία, που θα της επιτρέψει να «μείνει στην ιστορία», όπως λένε οι συνεργάτες της.

Όπως αναφέρουν αξιόπιστες πηγές από το Βερολίνο, οι Γερμανοί αναμένουν να κάνουν πίσω οι «φειδωλές χώρες», να υπάρξει κατ’ αρχάς συμφωνία, να πάνε όλοι διακοπές (τον Αύγουστο κλείνει η Κομισιόν) και στη Σύνοδο του Σεπτεμβρίου να κανονιστούν και οι τεχνικές λεπτομέρειες, ώστε τον Οκτώβριο το Ταμείο να ξεκινήσει τη λειτουργία μαζεύοντας εν αρχή χρήματα, τα οποία αναμένεται να εκταμιευθούν προς τις χώρες μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου του 2021.

Βέβαια, για να είμαστε και δίκαιοι κι επειδή ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, η κα Μέρκελ κάτι θα πρέπει να δώσει στις «φειδωλές χώρες» για να τις πείσει να αποδεχθούν το Ταμείο Ανάκαμψης. Ίσως να ζητήσει για τα δάνεια να επιβληθούν κάποια περιοριστικά μέτρα που θα αφορούν τη δημοσιονομική κατάσταση της κάθε χώρας. Για παράδειγμα, στο χρονικό διάστημα της δανειοδότησης μίας χώρας να υπάρξουν κοινωνικές παροχές, μόνο για την υγεία και την αντιμετώπιση υγειονομικών προβλημάτων και όχι για αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις.

Το ζητούμενο για τη Γερμανίδα καγκελάριο είναι εάν καταφέρει να πείσει τις χώρες του νότου. Όμως το ίδιο ισχύει και για τις χώρες του Βίζεγκραντ και τις Βαλτικές δημοκρατίες, οι οποίες ως φτωχές χώρες ούτε θέλουν να ακούν για μνημόνια.

Η Ελλάδα

Η ελληνική θέση είναι ξεκάθαρη και προ ημερών ο Κυριάκος Μητσοτάκης τη γνωστοποίησε σε όλους τους τόνους. Όχι μόνο στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες του με τους Ευρωπαίους ηγέτες μέσω τηλεδιασκέψεων, αλλά και με τη συνέντευξη που παραχώρησε στους «Fincancial Times». Κι όπως είπε, η Ελλάδα δεν θα δείξει καμία ανοχή σε αυστηρούς όρους, που θα θυμίζουν τρόικα και μνημόνια. Μάλιστα τόνισε πως οι Έλληνες έχουν ωριμάσει και θέλουν οι ίδιοι να προωθήσουν δικές τους μεταρρυθμίσεις.
Επιπλέον, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε πως η εξαμηνιαία αξιολόγηση των οικονομικών επιδόσεων, που πραγματοποιείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι αρκετή. «Δεν πιστεύω πως είναι απαραίτητοι οι όποιοι πρόσθετοι αυστηροί όροι», διαμήνυσε πως κάτι τέτοιο θεωρείται «πολιτικά απαράδεκτο από τις χώρες του Νότου». Εξάλλου, όπως υπενθύμισε ο πρωθυπουργός, κατά των όρων, που θα θυμίζουν μνημόνιο, έχουν ταχθεί Γερμανία, Γαλλία, αλλά και οι επίσημοι θεσμοί (Κομισιόν, ESM, EKT).

Η Ελλάδα σύμφωνα με το σχέδιο της Κομισιόν μπορεί να λάβει μέχρι και 32 δισεκατομμύρια  ευρώ, τα 22 ως επιχορήγηση και τα 10 ως χαμηλότοκο δάνειο. Το δάνειο δεν είναι υποχρεωτικό. Πάντως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα πάει στις Βρυξέλλες την ερχόμενη εβδομάδα έχοντας στις βαλίτσες του την πρόταση της Επιτροπής Πισσαρίδη, κάτι που θα επιτρέψει στον Έλληνα πρωθυπουργό να διαπραγματευθεί από ακόμη πιο ισχυρή θέση, δείχνοντας στους εταίρους μας ότι η Ελλάδα πλέον δεν είναι ο αδύναμος κρίκος της Ευρώπης.

Εν συνεχεία ο ανασχηματισμός

Τα γενέθλια από τη νίκη της Ν.Δ. στις εκλογές του Ιουλίου του 2019 πέρασαν, αλλά ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έκανε τον ανασχηματισμό. Όλα δείχνουν πλέον ότι το δεύτερο ορόσημο που είχε τεθεί μοιάζει το πλέον πιθανότερο. Δηλαδή, οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα να γίνουν μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής. Μέχρι τότε θα έχουν ολοκληρωθεί οι φάκελοι που ετοιμάζει στο Επιτελικό κράτος, δηλαδή η «αγία τριάδα» των Γιώργου Γεραπετρίτη, Άκη Σκέρτσου και Γρηγόρη Δημητριάδη. Φάκελοι με προτεραιότητες, τους οποίους θα ακολουθήσουν και οι νέοι υπουργοί, ώστε να μη δημιουργηθούν προβλήματα στη λειτουργία του σχήματος. Ταυτόχρονα, οι νέοι υπουργοί θα έχουν τον απαραίτητο χρόνο να προσαρμοστούν, ώστε η ομάδα να είναι έτοιμη να υπηρετήσει το νέο αφήγημα που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο.

Ο Χρήστος Σταϊκούρας αναμένεται να παραμείνει στο υπουργείο Οικονομικών, έχοντας μάλλον άλλο θησαυροφύλακα στη θέση του Θόδωρου Σκυλακάκη. Ο νυν υφυπουργός Οικονομικών αναμένεται να αναβαθμιστεί και το πιθανότερο να είναι ο νέος υπουργός με αποκλειστική αρμοδιότητα τη διαχείριση του Ταμείου Ανάκαμψης. Ακόμη ο πρωθυπουργός δεν έχει καταλήξει εάν πρέπει το θησαυροφυλάκιο να μεταφερθεί στο νέο υπουργείο, ή να παραμείνει στο υπουργείο Οικονομικών. Επίσης, ακόμη δεν έχει καταλήξει ποια υπουργεία θα σπάσουν για να αξιοποιηθούν κάποιοι υφυπουργοί, ενώ αυτοί που θα απομακρυνθούν, όπως μας έλεγαν πηγές του Μαξίμου, «έχουν ήδη ενημερωθεί».