ΠΑΣΟΚ: Επιχείρηση αντίστροφο 2012

Από το 2010, όταν ο Γιώργος Παπανδρέου υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο, το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε μόνιμα να πιέζεται ασφυκτικά από τον ΣΥΡΙΖΑ τα περισσότερα χρόνια, ενώ την τελευταία πενταετία στην πίεση προστέθηκε και η Νέα Δημοκρατία.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Τώρα, το 2023, μετά τις διπλές εθνικές εκλογές, αλλά και τις αυτοδιοικητικές εκλογές, το ΠΑΣΟΚ μπορεί να παίξει κι επίθεση. Και δεν μιλάμε για τις αντιπαραθέσεις με την κυβέρνηση στην Βουλή, όσο για την εισροή ψηφοφόρων που αναμένουν στην Χαριλάου Τρικούπη. Η αρχή έγινε με τις εθνικές εκλογές, όπου το ΠΑΣΟΚ από το 2012 κατέγραψε για πρώτη φορά διψήφιο ποσοστό. Και με τα όσα συμβαίνουν στα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ του προσφέρεται μία πρώτη ευκαιρία να επαναπατρίσει πολλούς «πράσινους» ψηφοφόρους που το είχαν εγκαταλείψει από την διετία 2010-2012 και μετά.

Κι όμως το ΠΑΣΟΚ άντεξε, όπως αναφέρουν ιστορικά πρόσωπα, χάρη στο φυτώριο στελεχών που υπήρχε εσωτερικά και τα οποία ανεδείχθησαν και στην περίοδο της μεγάλης εξόδου προς τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κι επί προεδρίας της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά που έβαλε σε θέσεις κλειδιά πρόσωπα, όπως ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, ο Παύλος Χρηστίδης, ο Θανάσης Γλαβίνας, ο Δημήτρης Μάντζος. Οπότε ήταν σαφώς πιο εύκολο το έργο του Ανδρουλάκη να ανανεώσει σε τεράστιο βαθμό και την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος.

Τώρα πλέον- που σύμφωνα με την Χαριλάου Τρικούπη (στην πράξη θα το δούμε) βρισκόμαστε ενώπιων ενός αντίστροφου 2012- το ΠΑΣΟΚ καλείται να απαντήσει τι θα κάνει με τα πρώην στελέχη του που του κτυπούν την πόρτα. Η επικρατούσα άποψη είναι πως «ένα κόμμα που θέλει να μεγαλώσει δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια και τα αφτιά σε όσους επιθυμούν να ενισχύσουν την προσπάθεια χωρίς αντάλλαγμα», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μεταγραφών ακόμη και προβεβλημένων υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν είναι απαραίτητα πρόσωπα, τα οποία προέρχονται από το κέντρο, ή την σοσιαλδημοκρατία. Για παράδειγμα, εάν τεθεί ζήτημα μεταγραφής του Κώστα Ζαχαριάδη δεν θα υπάρξει κανενός είδους πρόβλημα. Τουναντίον δεν ισχύει το ίδιο για πρόσωπα, όπως η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ή άλλα πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που ενδιαφέρθηκαν πρωτίστως για τις καρέκλες και τα οφίκια που τους υποσχέθηκε ο Αλέξης Τσίπρας.

Η δημοσιοποίηση της φωτογραφίας της πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Γεωργίας Γεννιά να αγκαλιάζει το Νίκο Ανδρουλάκη, στελέχους που θεωρείται πως κινείται στο περιβάλλον του πρώην υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, άνοιξε μια συζήτηση που για πρώτη φορά ανοίγει σε τέτοιο επίπεδο. Κάποιες επιστροφές, ωστόσο, έχουν ήδη γίνει – ο πρώην ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Χρυσόγονος, βρέθηκε στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ στο τελευταίο συνέδριο και εξελέγη μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου, ενώ ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, Σταύρος Κοντονής, ήταν υποψήφιος στην μονοεδρική της Ζακύνθου, χωρίς στην πραγματικότητα καμία πιθανότητα να εκλεγεί.

Οι πιθανές επιστροφές που θα βασίζονταν στην προσωπική απογοήτευση των προβεβλημένων πασοκογενών από τον ΣΥΡΙΖΑ, θα προκαλούσε αντιδράσεις εντός του κομματικού μηχανισμού, ειδικά από τα στελέχη εκείνα που παρέμειναν και τα δύσκολα χρόνια. Ενδεικτική είναι η δήλωση του Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου (ΑΝΤ1) για το ενδεχόμενο των τρανταχτών επιστροφών: «Δεν χρειαζόμαστε ούτε Σπίρτζηδες ούτε Ραγκούσηδες. Δούκες χρειαζόμαστε για να πάει μπροστά η παράταξη μας» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Καταλυτικό ρόλο θεωρείται πως παίζει σε αυτές τις κινήσεις και το πρόσωπο του Νίκου Ανδρουλάκη: πολλοί εξ αυτών που έχουν δηλώσει πως από εδώ και πέρα θα στηρίξουν, χωρίς ανταλλάγματα, την προσπάθεια επαναφοράς του ΠΑΣΟΚ είναι πρόσωπα που γνωρίζουν τον πρόεδρο του Κινήματος από την περίοδο που ήταν γραμματέας νεολαίας και πιστεύουν στη σημασία της ουσιαστικής ανανέωσης του πολιτικού δυναμικού της χώρας. Κατά πληροφορίες, υπάρχουν αρκετοί από το λεγόμενο «περιβάλλον Κοτζιά» που, παρομοίως με τη Γεννιά αλλά λιγότερο γνωστοί από εκείνη, έχουν αρχίσει να κόβουν τους δεσμούς που ανέπτυξαν τα τελευταία χρόνια με τον ΣΥΡΙΖΑ, δηλώνοντας «χωρίς τυμπανοκρουσίες» τη στήριξή τους στο ΠΑΣΟΚ.

Η στρατηγική μέχρι τις ευρωεκλογές

Όμως εκτός των πιθανών μεταγραφών, αλλά και της απίστευτης κρίσης του ΣΥΡΙΖΑ, λίγες μόνο ημέρες μετά την εκλογή νέου αρχηγού επιβάλλει στο ΠΑΣΟΚ να κινηθεί με πιο γοργούς ρυθμούς εάν όντως θέλει να τερματίσει στην 2^η θέση στις ευρωεκλογές. Βέβαια ο στόχος που έχουν βάλει στην Χαριλάου Τρικούπη είναι σε λάθος βάση. Διότι με το να αναλύουν την σημασία της 2^ης θέσης αποκλείουν στους ψηφοφόρους ότι υπάρχει εναλλακτική λύση.

Το πιο σωστό για το ΠΑΣΟΚ είναι να πλασαριστεί ως η εναλλακτική λύση, ζητώντας ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό.  Ο αντίλογος εκ μέρους των συνεργατών του Νίκου Ανδρουλάκη είναι ότι πρωτίστως αυτό που πρέπει να κερδίσει το ΠΑΣΟΚ είναι να υπάρξει ολική επαναφορά της παράταξης σε τροχιά εξουσίας. Όταν είναι ξεκάθαρα η 2^η πολιτική δύναμη στις ευρωεκλογές, τότε θα μπορεί να κοιτάξει και πιο ψηλά.

Και για να το επιτύχει αυτό θα πρέπει να αποδείξει στους πολίτες, ότι το ΠΑΣΟΚ είναι η πραγματική αντιπολίτευση. Βέβαια με δηλώσεις του στυλ «αποδείξαμε πως εμείς έχουμε τον τρόπο να νικάμε τη Ν.Δ.», όπως είπε από τα Γιάννενα την περασμένη Κυριακή ο Νίκος Ανδρουλάκης -δείχνοντας κυρίως προς τη νίκη του Χάρη Δούκα στον δήμο της Αθήνας, αλλά και σε αυτή του Δημήτρη Κουρέτα στην Θεσσαλία, περισσότερο μοιάζει με μία ντόπα στα εν ενεργεία μέλη.

Όπως επίσης και το αφήγημα «αυτοί είναι η συντήρηση κι εμείς η πρόοδος», το χρησιμοποίησε και ο ΣΥΡΙΖΑ και καταστράφηκε. Αναμφίβολα η ασφάλεια, η ακρίβεια και η θεσμική θωράκιση, αφορούν τους πάντες, αλλά θα πρέπει να πείσει τους ψηφοφόρους πως έχουν εναλλακτική και όχι η δικαιολογία «εμείς θα το κάνουμε καλύτερα από αυτούς».

Η συγκυρία των εσωκομματικών συγκρούσεων στον ΣΥΡΙΖΑ επιτρέπει στην Χαριλάου Τρικούπη να προβάλει ως η υπεύθυνη και κυρίως ως η σοβαρή αντιπολιτευτική πρόταση. Γι’ αυτό και ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει επεκτείνει το κάλεσμα του σε «κάθε δημοκράτη, προοδευτικό, αριστερό, κεντρώο, σοσιαλδημοκράτη πολίτη» -με έμμεσες αναφορές προς τον ΣΥΡΙΖΑ.

Στις ιδιωτικές τους συζητήσεις, τα κεντροαριστερά στελέχη θέτουν τον στόχο το ΠΑΣΟΚ να είναι δεύτερο κόμμα στις ευρωεκλογές. Όμως ο πρόεδρος του κόμματος δεν έχει κάνει ποτέ λόγο για το αποτέλεσμα του επόμενου Ιουνίου, δεν έχει θέσει αριθμητικό στόχο -αντιθέτως, επιλέγει να βάζει ως «ημερομηνία κρίσεως» τις επόμενες εθνικές εκλογές, όπου διακύβευμα δεν θα είναι η δεύτερη θέση, αλλά η κυβέρνηση. Με αυτόν τον τρόπο, δίνει στην παράταξή του περισσότερο χρόνο, αλλά κυρίως επιχειρεί να βάλει τους ψηφοφόρους και το στελεχιακό του δυναμικό στην λογική και την νοοτροπία της ολικής επαναφοράς -καθιστώντας τις ευρωεκλογές «απλώς ένα βήμα».