Ποτέ την Κυριακή ή πού και πότε;

Από τη μια η κυβέρνηση κάνει λόγο για εναρμόνιση με μια κοινή ευρωπαϊκή πρακτική, η οποία θα τονώσει την κίνηση στην αγορά. Από την άλλη, φορείς μιλούν για πριμοδότηση των πολυκαταστημάτων και των υποκαταστημάτων των πολυεθνικών σε βάρος τής μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, καθώς και για εργασιακές συνθήκες «ζούγκλας».

Του Γιάννη Συμεωνίδη

Οι τουριστικές περιοχές που αφορά το πρόγραμμα είναι το ιστορικό κέντρο τής Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, ο δήμος Ραφήνας-Πικερμίου, η περιφερειακή ενότητα Χαλκιδικής, η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Κως, η Ρόδος και η Ερμούπολη. Ήδη αρκετοί συνδέουν την επιλογή τού Πικερμίου με το ότι στην περιοχή λειτουργεί γνωστό εκπτωτικό χωριό, αναρωτιούνται γιατί, εν αντιθέσει, απουσιάζουν τα Επτάνησα και πώς είναι δυνατό να ανοίγουν τα καταστήματα ακόμα και τις Κυριακές τού χειμώνα σε νησιωτικές περιοχές όπου εκείνη την περίοδο του χρόνου τα μαγαζιά είναι κλειστά και τις καθημερινές.

Προσθέτουν, μάλιστα, πως η εμπορική κίνηση στα νησιά τούς θερινούς μήνες είναι τις βραδινές ώρες και όχι από τις 11.00 μέχρι τις 18.00.Την ίδια ώρα, επισημαίνουν πως ο νόμος που ψηφίστηκε πέρυσι έδινε τη δυνατότητα για άνοιγμα κάθε Κυριακή σε τρεις μόνο περιοχές, όχι παραπάνω. Ο στόχος είναι, πάντως, εφόσον το πρόγραμμα πετύχει, να εφαρμοστεί από το 2015 σε όλη τη χώρα. Σύμφωνα, ωστόσο, με τελευταίες πληροφορίες τής «Α», τα περισσότερα πολυκαταστήματα στην Αθήνα δεν πρόκειται να λειτουργήσουν αύριο Κυριακή, ύστερα κι από τη μαζική άρνηση των εργαζόμενων σε αυτά να σπαταλήσουν την αργία τους.

 

Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης

Ιδιαίτερη περίπτωση είναι αυτή της Θεσσαλονίκης, ο εμπορικός κόσμος τής οποίας δεν τη χαρακτηρίζει τουριστικό προορισμό. Από τον Μάρτιο μέχρι τον Νοέμβριο, λ.χ., το λιμάνι τής συμπρωτεύουσας υποδέχεται 35 κρουαζιερόπλοια, όταν στον Πειραιά υποδέχονται 12 και στο Κατάκολο 6 ημερησίως. Η οικονομική κρίση, άλλωστε, δεν έχει πλήξει μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη και πολύ περισσότερο τα Βαλκάνια, ο πληθυσμός των οποίων αποτελεί προνομιακό πελάτη για τη βόρειο Ελλάδα.

«Δέκα τουρίστες να βλέπαμε κι όχι 1.000 θα κρατούσαμε τα καταστήματά μας ανοιχτά 24 ώρες το 24ωρο και χωρίς άδεια. Ό,τι γίνεται από ξένους γίνεται το Σάββατο, γι’ αυτό κι εμείς έχουμε διευρυμένο ωράριο τη συγκεκριμένη ημέρα. Και πάλι τα καλοκαίρια, όταν οι τουρίστες κατευθύνονται στις γύρω περιοχές, κλείνουμε νωρίτερα. Ό,τι κερδίζουμε από τουρισμό, το κερδίζουμε μεσοβδόμαδα. Ούτε τα πολυκαταστήματα και οι πολυεθνικές θα επωφεληθούν. Και τώρα έχουν δικαίωμα να ανοίγουν Σάββατο, Δευτέρα και Τετάρτη απόγευμα, αλλά δεν το κάνουν γιατί δεν υπάρχει κίνηση. Τους πείραξε η αντοχή που δείξαμε ως μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Τα καταφέραμε γιατί μετασχηματίσαμε τον τρόπο που λειτουργούμε. Συμμετέχει πλέον πολύ η οικογένεια του κάθε έμπορου, την οποία όμως τώρα διαλύουν με τις 52 εργάσιμες Κυριακές», υπογραμμίζει στην «Α» ο απερχόμενος πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΕΣΘ), Κωστής Χαντζαρίδης.

Ο ΕΣΘ είναι από τους πρωτοπόρους εμπορικούς συλλόγους τής χώρας. Ήταν ο πρώτος που καθιέρωσε ως εργάσιμη την τελευταία Κυριακή τού χρόνου, ενώ είχε προτείνει επί υπουργού Ανάπτυξης Δημήτρη Σιούφα τα καταστήματα να παραμένουν ανοιχτά έξι Κυριακές ετησίως. «Τις 52 Κυριακές προτείνουν όσοι θέλουν να βγάζουν θεωρητικά λογύδρια χωρίς να ξέρουν την αγορά κι επιθυμούν να μεταφέρουν ένα κομμάτι τής πίτας στις πολυεθνικές και στα εμπορικά κέντρα. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση υποστηρίζει πως ήταν λανθασμένο το μοντέλο ανάπτυξης που βασίστηκε στη κατανάλωση, αλλά τώρα λέει “στηρίξτε την κατανάλωση για να σωθεί η ελληνική οικονομία”», συμπληρώνει αιχμηρά ο κ. Χαντζαρίδης.

 

«Δεν θα σταματήσουν, αν δεν γίνουμε Ειδική Οικονομική Ζώνη»

Εν τω μεταξύ, λίγη κουβέντα έχει γίνει για τα «παράπλευρα» θύματα των 52 Κυριακών, τα οποία είναι οι εργαζόμενοι στα καταστήματα. Ενδεικτική είναι η εικόνα που επικρατεί σε πολυκατάστημα των Αθηνών, όπως την περιγράφει στην «Α» εργαζόμενη σε αυτό, όπου όχι μόνο δεν έχουν προσληφθεί άτομα ύστερα από την εφαρμογή τού μέτρου των επτά Κυριακών, αλλά έχουν γίνει κι εκατοντάδες απολύσεις.

«Οι εργοδότες δεσμεύτηκαν πως δεν θα ανοίγουμε και τις 52 Κυριακές τού χρόνου. Το πρόβλημα θα αρχίσει από τον Οκτώβριο, όταν θα είναι και φουλ σεζόν, ενώ πολλά εξαρτώνται κι από το τι θα κάνουν οι ανταγωνιστές. Δεν έχουμε δεχθεί άμεση πίεση να εργαζόμαστε τις Κυριακές. Τα προσχήματα κρατιούνται, αλλά το μήνυμα περνιέται με έμμεσο τρόπο. Οι περισσότεροι έχουμε υπογράψει μειωμένο ωράριο, με μείωση μισθού φυσικώς. Το ωράριο τηρείται συνήθως, ωστόσο όταν κάνουμε υπερωρίες δεν τις αμειβόμαστε σε χρήμα, αλλά σε λιγότερες ώρες την επόμενη ημέρα. Καμία Κυριακή δεν είχαμε τόση δουλειά που να δικαιολογείται το άνοιγμα τη συγκεκριμένη ημέρα. Το λειτουργικό κόστος είναι μεγαλύτερο χωρίς να αυξάνεται ο τζίρος. Απλώς προλειαίνουν το έδαφος για αργότερα, όταν η οικονομική κατάσταση θα είναι καλύτερη, όπως κι αυτή στο κέντρο τής Αθήνας».

«Εκεί έξω», όμως, υπάρχουν πολύ χειρότεροι εργασιακοί χώροι από αυτούς που περιγράψαμε παραπάνω. Οι απλήρωτοι επί μήνες εργαζόμενοι με εξαντλητικά ωράρια και χωρίς ρεπό βρίσκονται στην ημερησία διάταξη, όπως και η εκ περιτροπής εργασία και η μετατροπή τού οκτάωρου σε εξάωρο και του εξάωρου σε τετράωρο, με τις συνεπακόλουθες μειώσεις μισθών. Υπάρχουν, επίσης, εργαζόμενοι που ασφαλίζονται για πολύ λιγότερες ώρες από αυτές που απασχολούνται στην πραγματικότητα. Η Επιθεώρηση Εργασίας προβαίνει σε ελέγχους, αλλά αν ο εργαζόμενος φοβάται δεν πρόκειται να καταγγείλει τίποτα.

«Έχουμε δικαίωμα στην προσωπική ζωή. Οι περισσότερες είμαστε και μητέρες. Με μερικές εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους ήδη απλήρωτους, ποιος θα πληρώνεται τα κυριακάτικα; Στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν προστατευτικές διατάξεις. Εδώ έχουν διαλυθεί τα πάντα. Δεν θα σταματήσουν, αν δεν μας μετατρέψουν σε Ειδική Οικονομική Ζώνη. Στους μεγάλους χώρους είναι πιο ελεγχόμενη η κατάσταση γιατί λειτουργούν επιχειρησιακά σωματεία. Στα μικρότερα καταστήματα δεν μας καταγγέλλονται παρανομίες για ευνόητους λόγους κι όταν αυτό συμβαίνει, γίνεται συνήθως αφού έχει απολυθεί ο εργαζόμενος. Οι εργοδότες έχουν πολλές επιλογές αν θέλουν να παρανομήσουν», σημειώνει με νόημα στην «Α» η Μεταξία Στεκουλέα, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΙΥΕ), η οποία έχει ήδη προκηρύξει απεργία γι’ αύριο Κυριακή, ενώ έχει καταθέσει κι αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.

 

Διευκρινίσεις Γιακουμάτου

Τη σχετική απόφαση υπέγραψε αυτή την εβδομάδα ο αρμόδιος υφυπουργός Ανάπτυξης, Γεράσιμος Γιακουμάτος. Ο ίδιος εξήγησε πως αποφασίστηκε το άνοιγμα των εμπορικών καταστημάτων όλες τις Κυριακές τού χρόνου στη Ραφήνα, καθώς είναι το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι τής Αττικής κι έχει μεγάλη τουριστική κίνηση. Όσον αφορά την περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, όπου τα καταστήματα ήταν πάντα ανοικτά τις Κυριακές, διευκρίνισε πως συμπεριλήφθηκαν γιατί η λειτουργία τους μέχρι σήμερα ήταν παράνομη.

Ο κ. Γιακουμάτος τόνισε, επίσης, πως υπάρχει πρόβλεψη στον νόμο ώστε να ανοίξουν τα καταστήματα και σε άλλες περιοχές σε περίπτωση που το ζητήσουν οι καταστηματάρχες, κατόπιν ανάλογων κινήσεων του εκάστοτε περιφερειάρχη. Αυτό το μέτρο θα ισχύσει μέχρι τις 15 Μαρτίου 2015, όταν η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ), η οποία έχει αναλάβει την παρακολούθηση της δράσης για την εξαγωγή συγκριτικών συμπερασμάτων, θα καταθέσει την πρότασή της στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου.