Προβάρουν το κοστούμι του προέδρου

Αφού χρειάστηκε να περάσουν τέσσερις μήνες, η Ν.Δ. εκτός συγκλονιστικού απροόπτου αύριο βράδυ θα έχει νέο –τον έβδομο μετά τον ιδρυτή της παράταξης τον Κωνσταντίνο Καραμανλή– αρχηγό.

Του Μιχάλη Κωτσάκου

Στα επιτελεία του Ευάγγελου Μεϊμαράκη και του Κυριάκου Μητσοτάκη εκφράζεται η αισιοδοξία για το αποτέλεσμα της κάλπης. Τόσο με δημόσιες δηλώσεις των ίδιων των υποψηφίων αλλά και συνεργατών τους, όσο και με στοχευμένες κινήσεις στο παρασκήνιο για την προσέλκυση των ψηφοφόρων που επέλεξαν τους άλλους υποψήφιους στον πρώτο γύρο, συνεχίζουν τον προεκλογικό αγώνα μέχρι την τελευταία ώρα.

Παρ’ ότι αυτήν τη φορά το εκλογικό σώμα είναι δεδομένο, αφού δικαίωμα ψήφου στον δεύτερο γύρο έχουν αποκλειστικά και μόνο οι 404.078 πολίτες που προσήλθαν στις 20 Δεκεμβρίου για να εγγραφούν ή να επιβεβαιώσουν την εγγραφή τους στο μητρώο μελών της Νέας Δημοκρατίας, η αβεβαιότητα για τον νικητή που θα αναδείξει η κάλπη της 10ης Ιανουαρίου παραμένει υψηλή. Γι’ αυτό και αρκετοί μιλούν για αμφίρροπη αναμέτρηση η οποία, κατά τις υφιστάμενες προβλέψεις, θα κριθεί στο Λεκανοπέδιο Αττικής και στην Κεντρική Μακεδονία, όπου στον πρώτο γύρο παρατηρήθηκε μεγάλη προσέλευση που ξεπέρασε το 50% του συνόλου των ψηφισάντων.

Η δήλωση ουδετερότητας του Απόστολου Τζιτζικώστα περιέπλεξε τα πράγματα. Από τη μία είπε πως οι ψηφοφόροι να επιλέξουν κατά συνείδηση, όμως με την αναφορά του για μηχανισμούς και ανάγκη ανανέωσης έκλεισε το μάτι στον Κ. Μητσοτάκη.

Η αποχή, πάντως, καθώς και τα ενδεχόμενα λευκά ψηφοδέλτια, τα οποία λέγεται ότι προωθούνται από μερίδα «γαλάζιων» στελεχών που στον πρώτο γύρο είχαν υποστηρίξει τον κ. Τζιτζικώστα, ευνοούν τον προπορευόμενο κ. Μεϊμαράκη. Αντιθέτως, υπέρ του κ. Μητσοτάκη εκτιμάται ότι θα αποβεί τυχόν πλειοψηφική διάθεση του εκλογικού σώματος να ανατρέψει τις παραδοσιακές ισορροπίες στην Κεντροδεξιά.

Ο Μεϊμαράκης
Με τον αέρα που του δίνει το προβάδισμα των 11,3 εκατοστιαίων μονάδων του πρώτου γύρου ο κ. Μεϊμαράκης, και το επιτελείο του ευελπιστούν ότι την Κυριακή θα επιβεβαιωθεί η υπεροχή του που τον καθιστά ακλόνητο φαβορί της κούρσας και θα του επιτρέψει να κόψει και πάλι με άνεση το νήμα. Συνεργάτες του μάλιστα διατυπώνουν την εκτίμηση ότι η μάχη θα είχε λήξει από τον πρώτο γύρο αν δεν είχε μεσολαβήσει το φιάσκο με την αναβολή της 22ας Νοεμβρίου που «χρησιμοποιήθηκε από ανθυποψηφίους του για να του χρεωθούν ευθύνες που δεν του ανήκαν».

Στο πλαίσιο αυτό θεωρούν ότι «τώρα που ξεκαθάρισε το πεδίο και δικαιώθηκε η επιμονή του κ. Μεϊμαράκη για προεγγραφές» όσων ήθελαν να ψηφίσουν –«πρόταση που, αν είχε υιοθετηθεί, θα είχε αυξήσει τη συμμετοχή και θα είχε μειώσει την ταλαιπωρία όσων περίμεναν στις ουρές–, τα μέλη και οι φίλοι της Νέας Δημοκρατίας θα του πιστώσουν την υπεύθυνη στάση που τήρησε».

«Οι συσχετισμοί είναι καταφανώς υπέρ μας», επιμένουν συνεργάτες τού τέως προέδρου, εξηγώντας ότι, παρά τη στήριξη που εξέφρασε ο κ. Γεωργιάδης προς τον κ. Μητσοτάκη, «τα μηνύματα που φτάνουν από όλη την Ελλάδα είναι ότι η βάση της Νέας Δημοκρατίας έχει τους δικούς της προσανατολισμούς». Όπως σημειώνουν, «πολλά ικανά στελέχη από την Περιφέρεια, όπως αρκετοί δήμαρχοι από τη Βόρεια Ελλάδα που στον πρώτο γύρο ήταν με τον Τζιτζικώστα ή και με τον Άδωνι, τώρα αισθάνονται απελευθερωμένοι και βλέποντας πια την τάση που διαμορφώθηκε στις περιοχές τους στρέφονται προς τον κ. Μεϊμαράκη».

Τα λαϊκά προάστια
Πέρα από την αναμφισβήτητη στήριξη της «καραμανλικής» πτέρυγας που απολαμβάνει ήδη από τον πρώτο γύρο, δυνατό χαρτί για τον κ. Μεϊμαράκη, σύμφωνα με το επιτελείο του, είναι η άνετη επικράτησή του σχεδόν στο σύνολο της Περιφέρειας. Κατετάγη πρώτος σε 46 από τις συνολικά 54 εκλογικές περιφέρειες και η απόστασή του από τον κ. Μητσοτάκη είναι εμφανής παντού. Εξαίρεση αποτέλεσαν οι νομοί Χανίων και Ρεθύμνου, αλλά και η Β΄ Αθήνας, όπου πολιτεύονται οι δυο τους.

Όπως εμφατικά, όμως, επισημαίνουν υποστηρικτές του, ο τέως πρόεδρος προπορεύτηκε στα περισσότερα λαϊκά προάστια (Περιστέρι, Αιγάλεω, Ίλιον, Χαϊδάρι, Καισαριανή, Βύρωνας, Καλλιθέα), όπως και στις γειτονιές της πρωτεύουσας –έφθασε το 43% στην Α΄ Αθήνας– και πέριξ του μεγάλου λιμανιού, κάνοντας με το 48,4% που πήρε νταμπλ σκορ στη Β΄ Πειραιά. Σημειώνοντας με νόημα ότι «ο Κυριάκος επικράτησε μόνο στα πλουσιότερα βόρεια και νότια προάστια», θεωρούν ότι είναι «ιδιαίτερα σημαντική η νίκη στις γειτονιές όπου κατοικούν τα λαϊκότερα στρώματα». Και αυτό καθώς, όπως υποστηρίζουν, «είναι περιοχές στις οποίες παραδοσιακά η Ν.Δ. καταγράφει χαμηλή διείσδυση λόγω του ότι οι ψηφοφόροι τους έτειναν ευήκοα ώτα παλαιότερα στο ΠΑΣΟΚ και πιο πρόσφατα στον ΣΥΡΙΖΑ».

Πάει (πάλι) για την έκπληξη
Πεπεισμένοι για την επερχόμενη νίκη εμφανίζονται και στο στρατόπεδο του Κυριάκου Μητσοτάκη, συνεργάτες του οποίου θεωρούν ότι «η έκπληξη της 20ής Δεκεμβρίου θα ολοκληρωθεί στην κάλπη της 10ης Ιανουαρίου».

Δηλώνουν ενθαρρυμένοι από τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου, τα οποία, όπως λένε, «κατέδειξαν ότι οι πολίτες με τη συμμετοχή τους μπορεί να ανατρέψουν τα προγνωστικά». «Και το έκαναν», προσθέτουν, «διαψεύδοντας τις δημοσκοπήσεις που ήθελαν εκτός δευτέρου γύρου τον Κυριάκο και έκαναν τους αντιπάλους του να δηλώνουν ότι θα ήταν εκλογή ενός γύρου». Από το επιτελείο του επιμένουν ότι οι πολίτες εξέφρασαν ισχυρή βούληση «να αλλάξει σελίδα η Ν.Δ.», θεωρώντας ότι «με εξαίρεση τον κ. Μεϊμαράκη, του οποίου η καμπάνια κατέτεινε στη στασιμότητα, οι άλλοι υποψήφιοι, που συγκέντρωσαν το 60% των ψήφων, ήταν υπέρ της ανανέωσης του κόμματος τόσο σε πρόσωπα όσο και σε δομές και ιδέες».

Ανεβάζοντας τους αντιπολιτευτικούς τόνους έναντι της κυβέρνησης, ο κ. Μητσοτάκης καλεί τους πολίτες να τον ψηφίσουν για να αλλάξει και να διευρύνει τη Νέα Δημοκρατία, με προοπτική, όπως δηλώνει, «εντός τριών μηνών να την έχω έτοιμη, σε περίπτωση που η χώρα οδηγηθεί σε εθνικές εκλογές, να κερδίσουμε τον Αλέξη Τσίπρα».

Απορρίπτοντας, ταυτόχρονα, τους διαχωρισμούς σε «καραμανλικούς» και «μητσοτακικούς», που, όπως λέει, «ανήκουν στον προηγούμενο αιώνα», κάνει ανοίγματα προς όλες τις εσωκομματικές πτέρυγες. Έτσι, σε κάθε ευκαιρία υποστηρίζει ότι «οι αρχές του Κωνσταντίνου Καραμανλή για την ανάγκη της αλήθειας είναι αρχές που πιστεύω ότι χαρακτηρίζουν και τον δικό μου πολιτικό λόγο». Εξάλλου, από το επιτελείο του δεν κρύβουν την ικανοποίηση από τη «σιωπηρή στήριξη αρκετών φίλων του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά», για τον οποίο, πάντως, σημειώνουν ότι «τηρεί την ουδετερότητα που έχει υποσχεθεί».

Τα σημεία-κλειδιά που θα κρίνουν τον νικητή
Παρά την αισιοδοξία και των δύο υποψηφίων προέδρων, υπάρχουν αρκετά αναπάντητα ερωτηματικά, τα οποία και τα δύο επιτελεία δίνουν τις απαντήσεις κατά το δοκούν. Τα κλειδιά της επιτυχίας σύμφωνα με όλους τους αναλυτές είναι τα ακόλουθα:

* Η συμμετοχή και το ποσοστό της αποχής: Στον πρώτο γύρο ψήφισαν περίπου 404.000 ψηφοφόροι και πλέον είναι ερωτηματικό πόσοι θα ψηφίσουν. Η αποχή εκτιμάται στο 20-25% και υπολογίζεται πως θα προσέλθουν περίπου 300.000-320.000 ψηφοφόροι. Η αποχή εκτιμάται θα ωφελήσει τον Μεϊμαράκη.

* Η στάση των ψηφοφόρων των Γεωργιάδη-Τζιτζικώστα: Ο Γεωργιάδης έχει δηλώσει στήριξη στον Κυρ. Μητσοτάκη και είναι ερωτηματικό τι θα πράξουν οι ψηφοφόροι του. Ο Τζιτζικώστας έκανε δήλωση για ψήφο συνείδησης. Οι πυρήνες του σε πολλούς νομούς θέλουν να καταγραφεί το λευκό.

* Ποιος θα πείσει ότι μπορεί να κερδίσει τον Τσίπρα: Κρίσιμο είναι το στοιχείο ποιος θα πείσει τους νεοδημοκράτες ότι μπορεί να κερδίσει τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά σε μια περίοδο που είναι ρευστή και μπορεί να υπάρξουν πολιτικές εξελίξεις.

* Η πολιτική εναλλακτική πρόταση για την επόμενη μέρα: Ιδιαίτερη σημασία έχει και η πρόταση που θα καταθέσουν οι δυο υποψήφιοι στο εκλογικό σώμα των νεοδημοκρατών, αν και του Κυρ. Μητσοτάκη είναι πιο ευκρινής, αφού έχει ήδη προβληθεί σε μεγάλο βαθμό.

* Η στάση των υποψηφίων έναντι του ΣΥΡΙΖΑ: Μεγάλο ρόλο παίζει και η στάση των υποψηφίων έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά εάν θα υπάρξει μελλοντικά συναίνεση ή συνεννόηση και σε ποιο βαθμό. Πάντως και οι δυο είναι κάθετα αρνητικοί στο ενδεχόμενο συνεργασίας με το ΣΥΡΙΖΑ.

* Ο Καραμανλής και ο «καραμανλικός» παράγοντας: Ο λόγος του Καραμανλή είναι εντολή για πολλούς στη Ν.Δ., και ο «καραμανλικός» παράγοντας δίνει τα ρέστα του για την επικράτηση του Μεϊμαράκη. Μένει να φανεί εάν οι ψηφοφόροι θα ακολουθήσουν την εντολή του «κλειδοκράτορα» της παράταξης, τον οποίο η συντριπτική πλειοψηφία θέλει στην ηγεσία.

* Η στάση του Σαμαρά: Ο πρώην πρωθυπουργός τηρεί γραμμή ουδετερότητας και δεν έχει πάρει θέση, αν και οι συνομιλητές του επιμένουν ότι προτιμά τον Κυρ. Μητσοτάκη. Τα «ύστερα του κόσμου» λένε πολλοί, καθώς 23 χρόνια μετά την πτώση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και της κυβέρνησης της Ν.Δ. το 1993, οι «σαμαρικοί» στηρίζουν έναν Μητσοτάκη.

* Η δύναμη του επίτιμου: Εσχάτως ξύπνησαν οι θύλακες του «μητσοτακισμού» ανά την επικράτεια, ενώ ενεργό ρόλο παίζει παρά το βαθύ γήρας ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης που τηλεφωνεί σε όλους τους «μητσοτακικούς» παράγοντες ανά την Ελλάδα για να στηρίξουν τον Κυριάκο, από τον οποίο έχουν λάβει αποστάσεις η Ντόρα Μπακογιάννη και ο υιός της, Κώστας Μπακογιάννης.

* Το δίλημμα για λαϊκό ή αστικό κόμμα: Εσχάτως ανέκυψε το δίλημμα λαϊκό ή αστικό κόμμα και οι υποστηρικτές του Μεϊμαράκη έβαλαν και το επιχείρημα ότι ο Μητσοτάκης είναι νεοφιλελεύθερος και «θατσερικός». Μένει να φανεί εάν αυτά τα διλήμματα και επιχειρήματα θα βρουν πρόσφορο έδαφος το 2016, σε μια χώρα που ήδη εφαρμόζονται τρία μνημόνια με πολλά νεοφιλελεύθερα μέτρα.

* Η επιρροή των τζακιών, βαρονιών και πολιτικών οικογενειών: Ανέκαθεν η επιρροή των τζακιών, βαρονιών και πολιτικών οικογενειών έπαιζε ρόλο στη «γαλάζια» παράταξη. Αυτό αναμένεται να γίνει και τώρα, αν και πλέον πολλοί έχουν περιορισμένη επιρροή, αλλά έχει την αξία της η γραμμή που θα δώσουν είτε για τον έναν είτε για τον άλλον υποψήφιο.

Διαφορετικές απόψεις έχουν τα μέλη «γαλάζιων» οικογενειών
Ανέκαθεν στη Νέα Δημοκρατία τα τζάκια και οι πολιτικές οικογένειες έπαιζαν ρόλο στις εξελίξεις. Σχεδόν πάντοτε είχαν ενιαία θέση όλα τα μέλη των οικογενειών. Όμως σε αυτές τις εκλογές υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και θέσεις. Τρανό παράδειγμα η στάση της Ντόρας Μπακογιάννη και του υιού της Κώστα, που δεν είδαν με θέρμη την υποψηφιότητα του Κυριάκου, παρά το γεγονός ότι ο Επίτιμος προσυπέγραψε την υποψηφιότητα.

Στην οικογένεια Καραμανλή δεν γίνεται καν συζήτηση, αφού είναι δεδομένη η στήριξη στον Βαγγέλη Μεϊμαράκη, τόσο του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή όσο και του εξαδέλφου του και βουλευτή Σερρών Κώστα Καραμανλή αλλά και του πατέρα του Αχιλλέα, αδελφού του ιδρυτή της Ν.Δ. Και σε άλλες οικογένειες υπάρχει απόσταση και διαφορετική εκτίμηση για το ποιος από τους δυο είναι πιο ικανός για πρόεδρος της Ν.Δ. όπως για παράδειγμα στην οικογένεια Βαρβιτσιώτη, όπου διαφορετική άποψη έχει ο πατέρας, ο πρώην υπουργός και πολύπειρος Γιάννης Βαρβιτσιώτης και άλλη ο βουλευτής γιος του, Μιλτιάδης, αν και δεν έχουν βγει ανοικτά υπέρ κάποιου υποψηφίου.

Στην ευρύτερη οικογένεια Κεφαλογιάννη, τόσο ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών Μανώλης Κεφαλογιάννης, όσο και η πρώην υπουργός Όλγα και ο εξάδελφος βουλευτής Ρεθύμνου, Γιάννης Κεφαλογιάννης, στηρίζουν τον Βαγγ. Μεϊμαράκη. Στην οικογένεια Σκρέκα, ο πατέρας Θόδωρος, πρώην βουλευτής, εξ αρχής στήριξε τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη, ενώ ο γιος, ο πρώην υπουργός Κώστας, ήταν στο στενό επιτελείο των υποστηρικτών του Απ. Τζιτζικώστα. Τώρα, όμως, λόγω και της στάσης του Κώστα Καραμανλή, στηρίζει τον Μεϊμαράκη.

Ο πρώην βουλευτής Αρκαδίας, ο παλαιός «εβερτικός», Δημήτρης Κωστόπουλος, φαίνεται ότι ήταν πιο κοντά στον Μεϊμαράκη, αν και ο γιος του Νίκος, πολιτευτής της Ν.Δ., είναι στην ομάδα υποστηρικτών του Κυριάκου Μητσοτάκη. Στην Άρτα, στη μέση έχει χωριστεί η πολιτική οικογένεια Παπαδημητρίου, καθώς ο Λευτέρης (όταν ήταν γ.γ. της Κ.Ο. επί Κ. Μητσοτάκη τον τραυμάτισε η 17Ν) με τον υιό του είναι πιο κοντά στον Μεϊμαράκη, ενώ ο αδελφός του, πρώην πολιτευτής Βαγγέλης και ο γιος του, Ντίνος (περιφερειακός σύμβουλος), στηρίζουν τον Κυρ. Μητσοτάκη. Επίσης, στον νομό, η οικογένεια του πρώην βουλευτή Κώστα Καραμπίνα, τόσο ο ίδιος όσο και η κόρη του (ήταν υποψήφια βουλευτής με τη Ν.Δ.) στηρίζουν τον Κυρ. Μητσοτάκη.

Στα Γιάννενα, έδρα του Κώστα Τασούλα, σκληρού υποστηρικτή του Μεϊμαράκη, η οικογένεια του Λευτέρη Καλογιάννη φαίνεται ότι κλίνει προς τον Μεϊμαράκη, αν και αρχικά τόσο ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Σταύρος Καλογιάννης όσο και η αδελφή του, η αντιπεριφερειάρχης Τατιάνα, ήταν με τον Απ. Τζιτζικώστα. Πιο κοντά στον Κυρ. Μητσοτάκη, παρά στον Βαγγ. Μεϊμαράκη φαίνεται ότι είναι ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Πέτρος Τατούλης, αλλά και η κόρη του Εύη (ήταν υποψήφια βουλευτής), που στήριζαν στον πρώτο γύρο τον Απ. Τζιτζικώστα.

Στην Κόρινθο, ο Σταύρος Δήμας, πρώην κοινοτικός επίτροπος, τηρεί γραμμή ουδετερότητας, ενώ ο γιος του, ο βουλευτής Χρήστος Δήμας που στον πρώτο γύρο στήριξε τον Απ. Τζιτζικώστα, φέρεται να είναι πιο κοντά στη λογική της ανανέωσης με τον Κυρ. Μητσοτάκη.